Ομιλία Γ. Μαυρωτά κατά τη συζήτηση της επίκαιρης επερώτησης της ΝΔ προς την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης
Με την αναφορά για την ανάγκη αποκομματικοποίησης του Δημοσίου, προκειμένου να ξεφύγει η χώρα από τις παθογένειες του παρελθόντος, ξεκίνησε την ομιλία του ο Γιώργος Μαυρωτάς, βουλευτής Αττικής και Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού, κατά τη διάρκεια της συζήτησης της σχετικής επερώτησης της ΝΔ προς την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης κα. Γεροβασίλη. Τόνισε, ότι η κομματικοποίηση πηγαίνει χέρι-χέρι με την αναξιοκρατία και η αναξιοκρατία χέρι-χέρι με την ανικανότητα, διαπιστώνοντας μάλιστα το όλο αυτό κλίμα της ημετεροκρατίας είναι η βασική αιτία για το brain-drain.
Ο κ. Μαυρωτάς έκρινε πως ότι συμβαίνει τώρα με τον ΣΥΡΙΖΑ συνέβαινε και με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, σχολιάζοντας ότι το κράτος ως φέουδο των κομμάτων συνεχίζει να υπάρχει, απλώς κάθε φορά αλλάζει φεουδάρχη. Αναφέρθηκε στις προκηρύξεις για τις θέσεις των γραμματέων των Υπουργείων, οι οποίες ήταν ανοικτές στα λόγια, ενώ στην πράξη ήταν ερμητικά κλειστές. Άλλωστε, γι' αυτό όπως είπε, και οι θεσμοί έδειξαν «κόκκινη κάρτα» στην Κυβέρνηση, αναγκάζοντάς την να επαναπροκηρύξει 22 από τις 69 θέσεις διοικητικών και τομεακών γραμματέων. Στο σημείο αυτό έκανε ειδική αναφορά στο «τζακ ποτ» των Υπουργείων Παιδείας, Υποδομών και Μεταφορών, και Ναυτιλίας όπου εκεί το «ηθικό πλεονέκτημα» φαίνεται είχε την τιμητική του!
Υπενθύμισε ότι το Ποτάμι εγκαίρως είχε καταγγείλει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ φτιάχνει έναν «φερετζέ», ώστε πίσω από ένα προπέτασμα αξιοκρατίας να κρύψει τις τοποθετήσεις των δικών του παιδιών. Δεν είναι τυχαία όπως συμπλήρωσε, και η μεγάλη καθυστέρηση έκδοσης των πρώτων προσκλήσεων ώστε να είναι κοντύτερα στο τέλος της κυβερνητικής θητείας, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ από το γνωστό «πήραμε την κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία», πάει στο «χάσαμε την κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία».
Ο κ. Μαυρωτάς παρέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις του Ποταμιού όπως να υπάρχει πρωτεύουσα ευθύνη του ΑΣΕΠ στη διαμόρφωση των προκηρύξεων, η συμμετοχή μελών του ΑΣΕΠ κατά πλειοψηφία στις επιτροπές επιλογής και η ύπαρξη ενός συστήματος σταδιακής αντικατάστασης των γραμματέων εντός ενός ορίζοντα τετραετίας και όχι συνολικά.
Κλείνοντας σχολίασε πως η πολιτική έχει αρκετές δόσεις υποκριτικής με ευθύνη και των κομμάτων που κυβέρνησαν στο παρελθόν, αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος όταν παλιά έλεγε ότι θα κόψει τις πελατειακές σχέσεις, εννοούσε τελικά ότι θα κόψει των άλλων για να κάνει τις δικές του! Ο βουλευτής του Ποταμιού σημείωσε ότι όσο πιο καθαρές και εστιασμένες είναι οι φωτογραφίες των προκηρύξεων τόσο πιο πολύ θολώνει το ηθικό πλεονέκτημα του ΣΥΡΙΖΑ. Απευθυνόμενος στην κα. Υπουργό διερωτήθηκε: «Πριν μιλήσουμε για τον διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους, θα ήταν πιο χρήσιμο να μιλήσουμε για τον διαχωρισμό κόμματος-κράτους;».
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Η αποκομματικοποίηση του Δημοσίου ήταν, είναι και θα είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα για να ξεφύγει η χώρα μας από τις παθογένειες του παρελθόντος. Η βασική παθογένεια είναι ότι οι πελατειακές σχέσεις και η κομματικοποίηση στο Δημόσιο πάει χέρι-χέρι με την αναξιοκρατία. Και η αναξιοκρατία πάει χέρι-χέρι με την ανικανότητα. Έτσι εκτός από το γεγονός ότι στερούμαστε τις υπηρεσίες των ικανών που όμως δεν έχουν φιλήσει κομματικές ποδιές για να είναι εκλεκτοί, εμπεδώνεται και ένα κλίμα ημετεροκρατίας.
Και σε πρόσφατες μελέτες για το περίφημο brain-drain η βασικότερη αιτία που φεύγουν οι ικανότεροι νέοι μας, δεν είναι τόσο το οικονομικό, όσο η αναξιοκρατία που αναβλύζει στις επιλογές. Οι θεσμοί, αναγνωρίζοντας αυτήν την παθογένεια μας υποχρέωσαν να προχωρήσουμε σε αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης.
Και η μεγάλη ντροπή είναι ότι ένα τέτοιο μέτρο, δεν το αποφασίσαμε μόνοι μας, αλλά μας το επέβαλαν. Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι και επί των προηγούμενων κυβερνήσεων τα ίδια γινόντουσαν. Το opengov ήταν μια προσπάθεια από τον Γιώργο Παπανδρέου να στελεχωθεί η δημόσια διοίκηση με ανοιχτές διαδικασίες, αλλά νομίζω ότι τελικά υπονομεύτηκε κι αυτό εκ των έσω. Το κράτος, ως λάφυρο της εξουσίας, δεν το μοιράζεσαι εύκολα…
Με τον Ν.4369/2016 για τη δημόσια διοίκηση και το μητρώο επιτελικών στελεχών, οι θέσεις των γραμματέων των υπουργείων θα προκηρύσσονταν με ανοιχτές προσκλήσεις. Ανοιχτές στα λόγια… Γιατί στην πράξη έτσι όπως διαμορφώθηκαν οι προκηρύξεις ανά υπουργείο τελικά ήταν ερμητικά κλειστές, χώραγε μόνο η φωτογραφία του υπηρετούντος γραμματέα ή άλλου εκλεκτού της κυβέρνησης.
Με περίσσεια κουτοπονηριά λοιπόν θα τους κοροϊδεύατε τους κουτόφράγκους. Έλα όμως που σας έπιασαν με τη γίδα στην πλάτη… Και έδειξαν «κόκκινη κάρτα» στην Κυβέρνηση, αναγκάζοντάς τη να προβεί στην επαναπροκήρυξη 22 από τις συνολικά 69 θέσεις των διοικητικών και τομεακών γραμματέων των Υπουργείων. Μία στις 3 δηλαδή.
Δεν μπορώ να μη σχολιάσω όμως το τζακ ποτ που έκανε το Υπουργείο Παιδείας, το Υποδομών και Μεταφορών ή το Ναυτιλίας όπου αν δεν κάνω λάθος 4, 3 και 3 αντίστοιχα προκηρύξεις τους αναπέμφθηκαν γιατί μάλλον ήταν τίγκα στο «ηθικό πλεονέκτημα». Και να σημειώσω ότι η επανάληψη της διαδικασίας θα πρέπει να γίνει με αντίστοιχη νομοθετική ρύθμιση, αλλιώς θα είναι έωλη καθότι οι διαδικασίες έχουν ξεκινήσει.
Και για να μην νομίζετε ότι τα λέμε τώρα αυτά, το Ποτάμι ήγειρε εγκαίρως ενστάσεις και διατύπωσε έντονο προβληματισμό για τη διαδικασία επιλογής επιτελικών στελεχών στο Δημόσιο, ήδη από τότε που συζητιόταν ο Ν. 4369/2016 στον οποίον περιγράφονται οι διαδικασίες για τον διορισμό Διοικητικών Γραμματέων, Ειδικών Τομεακών Γραμματέων και Γενικών Διευθυντών στα υπουργεία και τους φορείς του Δημοσίου, με κλειστή τετραετή διάρκεια.
Ήδη, από τη διαδικασία ψήφισης του ν. 4369/2016 το Ποτάμι κατήγγειλε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ φτιάχνει έναν «φερετζέ» για να κρύψει πίσω από ένα προπέτασμα αξιοκρατίας τις τοποθετήσεις των κομματικά αρεστών. Και καθώς περνούσαν σχεδόν δύο χρόνια απραγίας, δίχως η κυβέρνηση να έχει καταφέρει να εφαρμόσει τον «πελατειακό» νόμο για την επιλογή στελεχών στο Δημόσιο, το Ποτάμι κατέθετε συνεχώς προτάσεις για τη βελτίωση του νόμου ώστε να αναδειχθούν οι πραγματικά άξιοι, ενώ κατήγγειλε μια προς μια τις πελατειακές διατάξεις που εμφιλοχωρούσαν σε κάθε νομοσχέδιο.
Άλαλα όμως τα κυβερνητικά χείλη. Το γεγονός άλλωστε ότι από την ψήφιση του νόμου τον Ιανουάριο του 2016 μεσολάβησαν 20 μήνες μέχρι να βγουν οι πρώτες προσκλήσεις για γραμματείς, δείχνει το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ να τοποθετηθούν οι νέοι γραμματείς όσο το δυνατό προς το τέλος της κυβερνητικής θητείας. Δεδομένου ότι βάσει του νόμου, όσοι τοποθετηθούν θα έχουν τετραετή θητεία χωρίς δυνατότητα απομάκρυνσης, θέλατε να τους τοποθετήσετε στο παρά πέντε, ώστε να έχουν λόγο και επιρροή στα υπουργεία, όταν θα έχετε πάψει πια να είναι κυβέρνηση.
Από το γνωστό «πήραμε την κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία», θα πάτε στο «χάσαμε την κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία». Δεν θα αναφερθώ στα παραδείγματα φωτογραφιών υψηλής ανάλυσης που βάλατε στις προκηρύξεις, το έκαναν οι συνάδελφοι. Και πώς πέρασε από τα ραντάρ της τρόικα είναι άξιο απορίας. Και επειδή η φωτογραφία δεν μπορούσε να είναι ομαδική, η προκήρυξη για κάθε Υπουργείο έγινε ξεχωριστά, με ατεκμηρίωτες διαφοροποιήσεις μεταξύ παρόμοιων θέσεων.
Διαφοροποιήσεις που ήταν πολύ εύκολο να αποφευχθούν, εάν η κυβέρνηση ακολουθούσε παραδείγματα αντίστοιχων προκηρύξεων της ΕΕ. Για να μην λέτε όμως ότι το Ποτάμι κάνει μόνο κριτική, που δικαιούται να κάνει, γιατί δεν έχει σκελετούς στην ντουλάπα, σας αναφέρω ενδεικτικά και συγκεκριμένες προτάσεις μας για αλλαγές του νόμου του 4369/2016, ώστε να γίνει εξορθολογισμός της διαδικασίας επιλογής γραμματέων:
1. Οι προσκλήσεις για τους γραμματείς μέχρι σήμερα γράφονται από τους υπουργούς (στα υπουργεία λένε ότι οι ίδιοι οι υποψήφιοι για τις θέσεις – νυν γραμματείς – γράφουν τις προκηρύξεις περιγράφοντας τον εαυτό τους).
Προτείνουμε από εδώ και στο εξής οι προκηρύξεις να διαμορφώνονται από το ΑΣΕΠ – σε συνεννόηση με το οικείο κατά περίπτωση υπουργείο.
2. Η 9μελής επιτροπή επιλογής των γραμματέων περιλαμβάνει μόνο 3 μέλη του ΑΣΕΠ. Από τα υπόλοιπα 6 μέλη, τα 5 είναι σαφώς φιλοκυβερνητικά (με δημόσιες δηλώσεις τους). Προτείνουμε από τα 9 μέλη, η πλειοψηφία τουλάχιστον (τα 5) να προέρχεται από το ΑΣΕΠ.
3. Επειδή κάθε φορά θα φοβάται η επόμενη κυβέρνηση ότι η προηγούμενη θα έχει «χώσει» τους δικούς της ως γραμματείς στα υπουργεία λίγο πριν τελειώσει η θητεία της,
Προτείνουμε ένα rotation system: Κάθε χρόνο να επιλέγεται το 25% των γραμματέων, έτσι σε διάστημα 4 χρόνων που λήγουν οι θητείες θα έχουν αλλάξει όλοι οι γραμματείς σταδιακά, κι όχι συνολικά σαν ένα πακέτο φιλοκυβερνητικών γραμματέων, όπως μοιάζει να γίνεται σήμερα.
Κλείνοντας, κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί: Πώς είναι δυνατόν κόμματα που κυβέρνησαν στο παρελθόν με ίδιες και χειρότερες διαδικασίες σκληρής κομματικοποίησης; Πώς είναι δυνατόν σήμερα να διαμαρτύρονται για τον ΣΥΡΙΖΑ; Μήπως είναι λίγο υποκριτικό; Μπορεί να είναι. Άλλωστε η πολιτική έχει και δόσεις υποκριτικής όπως συχνά πυκνά βλέπουμε τελευταία.
Όμως, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαινε με σημαία ότι θα κόψει τις πελατειακές σχέσεις, δεν καταλάβαμε ότι εννοούσε τις πελατειακές σχέσεις των άλλων και ότι θα αναπτύξει τις δικές του. Αν ήταν να συνεχιστεί η πελατοκρατία, ψηφίζαμε και τους προηγούμενους που είχαν και το know how, θα έλεγε κάποιος απατημένος ψηφοφόρος.
Εσείς όμως κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ ήρθατε για να τα αλλάξετε αυτά. Ήσασταν άλλωστε, η ελπίδα που ερχόταν και όχι το έργο που θα επαναλαμβανόταν. Και έτσι, όσο πιο ξεκάθαρες και καλά εστιασμένες είναι οι φωτογραφίες των προκηρύξεων, τόσο πιο πολύ θολώνει το ηθικό πλεονέκτημα που επικαλείστε.
Και όταν λέτε ότι και οι άλλοι τα ίδια έκαναν, ας το λέγατε από πριν «παιδιά εμείς τα ίδια θα κάνουμε», για να δούμε ποιοι θα σας ψήφιζαν. Το κράτος λοιπόν ως φέουδο των κομμάτων συνεχίζει να υπάρχει, απλώς αλλάζει φεουδάρχη. Και μια και έγινε αρκετός λόγος τις τελευταίες μέρες, μήπως πριν μιλήσουμε για τον διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους, πιο χρήσιμο θα ήταν να μιλήσουμε για τον διαχωρισμό κόμματος-κράτους;
