Oμιλία του Γιώργου Μαυρωτά, στη συζήτηση για την απόσχιση τμήματος του λιγνιτικού ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ
Με τη διαπίστωση ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για ακόμη μία φορά επέδειξε τεράστια καθυστέρηση, και στον τομέα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προκαλώντας έτσι ακόμη περισσότερα προβλήματα στη ΔΕΗ, ξεκίνησε την ομιλία του ο ειδικός αγορητής και βουλευτής Αττικής του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς, στη συζήτηση του νομοσχεδίου για την απόσχιση τμήματος του λιγνιτικού ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ.
Αναφέρθηκε στην πρόταση που είχε καταθέσει έγκαιρα το Ποτάμι κατά τη συζήτηση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, η οποία περιελάμβανε ένα βιώσιμο και συμφέρον πλάνο για την ίδια τη ΔΕΗ, με τη δημιουργία μιας μικρότερης εταιρείας («μικρή ΔΕΗ») αλλά στη λογική της καθετοποίησης και όχι με πώληση απλά μεμονωμένων μονάδων. Αυτή η λάθος επιλογή της Κυβέρνησης ισοδυναμεί με εκποίηση της περιουσίας της ΔΕΗ, όπως τόνισε χαρακτηριστικά. Μάλιστα υπενθύμισε και τον έταιρο πυλώνα της πρότασης του Ποταμιού, για ύπαρξη στρατηγικού επενδυτή στη ΔΕΗ καθώς και τα θέματα προστασίας του υφιστάμενου προσωπικού, τους τρόπους βελτίωσης της εισπραξιμότητας και την ενίσχυση του τομέα των ΑΠΕ.
Δυστυχώς όμως όπως είπε, τίποτα από αυτά δεν εισακούσθηκε ούτε καν συζητήθηκε εξαιτίας της γνωστής αλαζονείας της Κυβέρνησης η οποία αρνείτο να δει την πραγματικότητα και απλά έβαζε το κεφάλι της στην άμμο. Ο κ. Μαυρωτάς εξέφρασε επίσης την ανησυχία μήπως τελικά το τίμημα που θα προκύψει μπορεί να είναι μικρότερο από τη λογιστική αξία των 4 μονάδων που πωλούνται.
Στη συνέχεια αναρωτήθηκε για τον συγγραφέα του νομοσχεδίου καθώς όπως είναι γραμμένο φαίνεται να έχει γίνει outsourcing, ενώ επεσήμανε ότι σε ένα νομοσχέδιο 9 άρθρων αναφέρεται 10 φορές ότι οι διατάξεις αυτές θα εφαρμοστούν «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης, γενικής ή ειδικής, διάταξης νόμου». Ρώτησε τον λόγο για τον οποίο νομοθετείται ο περιορισμός της αποδιδόμενης ισχύος της μονάδας φυσικού αερίου Μεγαλόπολη V στα 500 MW, και γιατί αφού είναι θέμα ευστάθειας δεν ορίζεται από τη ΡΑΕ;
Για το θέμα των εργαζομένων σημείωσε ότι με όσα αναφέρονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου δεν προκύπτει πουθενά ότι διατηρούνται όλα τα εργασιακά δικαιώματά τους, ενώ στάθηκε και στο γεγονός για το πως και με ποια κριτήρια θα αποφασισθεί ποιοι εργαζόμενοι θα μεταφερθούν στις νέες εταιρείες. Εξέφρασε μάλιστα την ανησυχία ότι το θολό αυτό τοπίο μπορεί να υφίσταται για να υπάρξει τυχόν εύνοια προς αρεστούς και κομματικά στελέχη προσκείμενα στην Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, επεσήμανε ότι το Ποτάμι είναι σαφώς υπέρ της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας όμως όταν αυτή γίνεται με τη σωστή διαδικασία και όχι με τον λάθος τρόπο που επιχειρείται μέσω αυτού του επείγοντος νομοσχεδίου.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Σε πολλά κρίσιμα θέματα η κυβέρνηση αφήνει την άμμο στην κλεψύδρα να κυλίσει και όταν τελειώνουν οι κόκκοι έρχεται να πάρει αποφάσεις υπό πίεση. Το ίδιο κάνει και τώρα με το παρόν νομοσχέδιο.
Υπήρχε η απαίτηση να πωληθεί το 40% της δυναμικότητας των λιγνιτικών από τη ΔΕΗ ώστε να μην έχει μονοπωλιακή θέση στη χρήση του συγκεκριμένου καυσίμου στο πλαίσιο της απελευθέρωσης αγοράς της ενέργειας. Δεν είναι νέο το συγκεκριμένο ζήτημα της απελευθέρωσης.
Το συζητάγαμε από πέρσι σε συνδυασμό με την προβληματική κατάσταση της ΔΕΗ μιας εταιρίας ορόσημο για την ελληνική οικονομία και ανάπτυξη.
Πέρσι λοιπόν τέτοια εποχή όταν συζητιόταν το μεσοπρόθεσμο στη Βουλή και είχε και κομμάτια από την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας είχαμε κάνει τις προτάσεις μας που βασιζόντουσαν σε 5 σημεία
Μια Μικρή νέα ΔΕΗ (30-40%) για να ανοίξει η αγορά και να προσελκύσει και τη συμμετοχή νέων παικτών-επενδυτών.
Λέγαμε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι η πώληση μεμονωμένων μονάδων είναι μη ελκυστική για επενδυτές, οπότε θα καταλήξει σε ουσιαστική εκποίηση.
Αντίθετα, η πώληση ενός παραγωγικού χαρτοφυλακίου μπορεί να προσελκύσει επενδυτές.
Το σκεπτικό είναι οι 1-2 νέοι παίκτες να αναλάβουν το ανάλογο μερίδιο σε όλη την αλυσίδα αξίας (καθετοποίηση), δηλαδή από την παραγωγή μέχρι και το μερίδιο των πελατών λιανικής και συνεπώς και τους κατ’ αναλογία καλούς και κακούς πελάτες, χαμηλής, μεσαίας και υψηλής τάσης.
Το δεύτερο σημείο ήταν ο στρατηγικός επενδυτής.
Το τρίτο σημείο η εργασιακή ειρήνη με την αξιοποίηση του ειδικευμένου προσωπικού.
Το τέταρτο σημείο είχε να κάνει με τη βελτίωση της εισπραξιμότητας.
Και το 5ο και τελευταίο σημείο είχε να κάνει με το μοντέλο COSMOTE για τις πιο δυναμικές λειτουργίες της ΔΕΗ, τη ΔΕΗ ανανεώσιμες και τη ΔΕΗ ενεργειακές υπηρεσίες.
Τι από όλα αυτά συζητήθηκε, εισακούσθηκε; Τίποτε. Με τη γνωστή της αλαζονεία η κυβέρνηση, απαξίωσε τις προτάσεις, είπε ότι θα κάνει ρωμαλέα διαπραγμάτευση αρνούμενη να δει την πραγματικότητα και έβαλε το κεφάλι της στην άμμο. Έφτασε λοιπόν τώρα η ώρα να κάνει αυτά που τις λέγαμε να μην κάνει και να ζητάει την ψήφο μας.
Και τελικά προχωράει στην πώληση των μονάδων με το πιστόλι στον κρόταφο όπως είπε και ο Διευθύνων Σύμβουλος στις 8/2/2018. Σε μια ευρωπαϊκή λογική της απανθρακοποίησης της ενεργειακής παραγωγής η πώληση μεμονωμένων λιγνιτικών μονάδων και ορυχείων θα προσελκύσει βραχυπρόθεσμους επενδυτές (Κυρίως στη Μεγαλόπολη λόγω των επιφανειακών κοιτασμάτων που δίνουν πλεονέκτημα κόστους λόγου χαμηλού κόστους εξόρυξης).
Το τίμημα που θα πάρει η ΔΕΗ -και που το έχει τόσο μεγάλη ανάγκη και για τις άμεσες λειτουργικές της ανάγκες και το ταμειακό πρόβλημα που υπάρχει αφού τις χρωστάνε πολλά (2.8 δις) αλλά και για το επενδυτικό πρόγραμμα που πρέπει να αναπτύξει για να εκσυγχρονίσει τις μονάδες, να τις προσαρμόσεις στα νέα περιβαλλοντικά δεδομένα και να αναπτύξει νέες δραστηριότητες. Το τίμημα λοιπόν από την πώληση των 4 μονάδων έτσι όπως γίνεται σε δύο πακέτα προβλέπεται από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο σε περίπου 1 δις. Μακάρι αλλά αναρωτιόμαστε μήπως μπαίνει ψηλά ο πήχης και περάσουμε από κάτω; Δηλαδή μήπως έτσι όπως γίνεται (με το πιστόλι στον κρόταφο) είναι τελικά το τίμημα μικρότερο και από τη λογιστική τους αξία;
Αν καρποφορήσει ο διαγωνισμός θα είμαστε ως χώρα εντάξει απέναντι στις απαιτήσεις τις DGcomp (της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού) έχοντας δώσει μια ανάσα λίγων μηνών στη ΔΕΗ και αποτρέποντας μια βιώσιμη λύση που την έχει ανάγκη.
Ας δούμε όμως και τα του νομοσχεδίου πιο συγκεκριμένα. Ένα κείμενο που προφανώς ανατέθηκε από το Υπουργείο σε κάποιο δικηγορικό γραφείο …(το γνωστό outsourcing συγγραφής εξειδικευμένων νομοσχεδίων που έχουν να κάνουν κυρίως με προαπαιτούμενα) αν κρίνω από το ύφος και τη φρασεολογία.
Καταρχήν δεν είναι καλό σημάδι στο ότι σε ένα νομοσχέδιο 9 άρθρων Σε ένα Νομοσχέδιο εννέα άρθρων αναφέρεται 10 φορές ότι οι διατάξεις αυτές θα εφαρμοστούν «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης, γενικής ή ειδικής, διάταξης νόμου».
Στο πρώτο άρθρο καθορίζονται οι προς πώληση μονάδες και ορυχεία λιγνίτη σε δύο πακέτα: ένα Μεγαλόπολη (μονάδες 3 και 4 ισχύος 600 MW) και ένα Φλώρινα Μελίτη 1 και 2.
Αρθρο 3 παράγραφος 10. Περιορισμός της καθαρής ισχύος της Μεγαλόπολης V (φυσικό αέριο) μέχρι 500 MW αντί του μεγίστου 599,6 MW μέχρι να ολοκληρωθεί η επέκταση του ΕΣΜΗΕ 400 kV προς την Πελοπόννησο (10ετές πλάνο ΜΑΣΜ ΕΣΜΗΕ ΑΔΜΗΕ). Επικαλούνται θέματα ευστάθειας. Ωστόσο γιατί αυτό πρέπει να νομοθετηθεί;
Γιατί δεν το ορίζει η ΡΑΕ ή ο λειτουργός του συστήματος; Ακόμα και αν δεν γινόταν η πώληση αυτή, πάλι θα ερχόταν με νομοθετική ρύθμιση ο περιορισμός για την αποδιδόμενη ισχύ της Μεγαλόπολης V;
Στο άρθρο 4:
• Αφορά στα εργασιακά δικαιώματα και τις θέσεις εργασίας.
• Όλα τα εργασιακά δικαιώματα του προσωπικού της ΔEΗ μεταβιβάζονται στις νέες εταιρείες.
• Οι νέες εταιρείες δεν δύνανται να προχωρήσουν σε απολύσεις για 6 χρόνια.
• Στις νέες εταιρείες θα μεταφερθεί το απαραίτητο προσωπικό ώστε να λειτουργούν κανονικά τα εργοστάσια και ορυχεία. Το υπόλοιπο προσωπικό θα μετακινηθεί σε άλλες θυγατρικές του ομίλου ΔEΗ ή θα επωφεληθεί προγράμματος εθελουσίας εξόδου.
• Εργαζόμενοι σε μονάδες που τίθενται εκτός λειτουργίας θα μπορούν να ενταχθούν σε προγράμματα κινητικότητας και εθελουσίας εξόδου.
Κάποιες παρατηρήσεις. Με βάση τα όσα αναφέρονται, δεν προκύπτει πουθενά ότι διατηρούνται όλα τα εργασιακά δικαιώματα και κατά πόσο αυτά θα συμπεριλαμβάνονται σε μια αρχική επιχειρησιακή σύμβαση.
Και είναι απορίας άξιο: Η ΔΕΗ δηλαδή θα αποφασίσει ποιους και πόσους εργαζομένους θα εισφέρει στις προς σύσταση εταιρείες και ποιους/πόσους θα κρατήσει; Με ποια κριτήρια ακριβώς και ποιες διαδικασίες; Έχει προσδιοριστεί ο αριθμός εργαζομένων που θα μεταβιβαστούν ανά μονάδα/εταιρεία προσωπικού; Ποιος είναι αυτός και με ποιες παραμέτρους έχει ή θα καθοριστεί – δεν θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του business plan του εκάστοτε υποψήφιου αγοραστή; Μήπως ευνοηθούν οι αρεστοί και τα κομματικά στελέχη, οι έχοντες τις πολιτικές ή συνδικαλιστικές διασυνδέσεις. Και το πακέτο της εθελούσιας έχουμε υπολογίσει πόσο θα είναι; Ένα πακέτο που θα επιβαρύνει τη ΔΕΗ…
Στο άρθρο 7, με την επιβολή του συγκεκριμένου τέλους μπορεί να υποστηριχθεί η άποψη ότι εφαρμόζεται η βασική αρχή της Ε.Ε. «Ο ρυπαίνων πληρώνει». Η πολιτική της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος αποβλέπει σε υψηλό επίπεδο προστασίας και λαμβάνει υπόψη την ποικιλομορφία των καταστάσεων στις διάφορες περιοχές της Ένωσης. Στηρίζεται στις αρχές της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης, της επανόρθωσης των καταστροφών του περιβάλλοντος, κατά προτεραιότητα στην πηγή, καθώς και στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Επομένως η θέσπιση του ειδικού αυτού τέλους υπέρ των Περιφερειών εντός των οποίων λειτουργούν οι μονάδες κρίνεται καταρχήν θετική. Ο βασικός προβληματισμός που ανακύπτει στο συγκεκριμένο άρθρο είναι ότι όλες οι διαδικασίες για την είσπραξη και απόδοση του συγκεκριμένου τέλους θα καθοριστούν σε Υπουργική Απόφαση (παρ.2) χωρίς να γίνεται σαφής προσδιορισμός του χρόνου έκδοσής της. Ελλοχεύει επομένως ο γνωστός κίνδυνος καθυστερημένης έκδοσής της με αποτέλεσμα οι τοπικές κοινωνίες να αργήσουν να δουν τα ανταποδοτικά οφέλη. Επίσης δεν γίνεται καμία αναφορά στο πιθανό ύψος των προστίμων αλλά και στον τρόπο κατανομής των εσόδων μεταξύ των Περιφερειών, θα γίνεται για παράδειγμα αναλογικά με τις παραγόμενες κιλοβατώρες σε κάθε περιοχή.
Κλείνοντας, η αλαζονεία σας να μην συζητήσετε ποτέ τις προτάσεις μας (μικρή ΔΕΗ) γίνεται τώρα επίκληση στην υπευθυνότητά μας; Δεν μπορεί όμως να θέλετε να συναινέσουμε στις δικές σας έσχατες λύσεις όταν ποτέ ούτε καν συζητήσατε τις δικές μας. Δεν έχουμε πρόβλημα να βάλουμε πλάτη σε αντιδημοφιλείς προτάσεις (και το έχουμε αποδείξει ως Ποτάμι ακόμα και όταν ήμασταν οι μόνοι απ’ όλα τα κόμματα)…όμως αρκεί να είναι στη σωστή κατεύθυνση.
Εδώ η κατεύθυνση είναι αυτό που σας λέγαμε ότι θα πρέπει να αποφύγουμε (πώληση μεμονωμένων μονάδων) με επείγοντα τρόπο που σημαίνει ότι και το τίμημα θα είναι απογοητευτικό. Μακάρι να έχετε δίκιο εσείς και άδικο εμείς αλλά δεν το βλέπω.
Εν κατακλείδι, είμαστε μεν θετικοί στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας αλλά πολύ επιφυλακτικοί έως αρνητικοί με τον τρόπο που το κάνετε.
