Μετά την υπόσχεση του Υπουργού Πολιτισμού, κ. Αριστείδη Μπαλτά, για ένα «χειρότερο Φεστιβάλ Αθηνών» φέτος το καλοκαίρι, ο Βουλευτής Ηρακλείου με το Ποτάμι, Σπύρος Δανέλλης, κατέθεσε ερώτηση σχετικά με την παντελή έλλειψη πολιτιστικής πολιτικής, που εμφανίστηκε ανάγλυφα μέσα από τις τελευταίες εξελίξεις.
Ο αρμόδιος Υπουργός, όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα, μετά την αποπομπή του Γιώργου Λούκου περιορίστηκε στην εύρεση ενός λαμπερού ονόματος, που θα «θάμπωνε» τα ΜΜΕ και δεν ασχολήθηκε στο ελάχιστο με το πώς θα θωράκιζε το θεσμό, προκειμένου να λειτουργήσει με διαφάνεια και αξιοκρατία. Ο «ξένος» Γιαν Φαμπρ στην περίφημη συνέντευξη τύπου δεν ήταν παρά ο καθρέφτης της παντελούς έλλειψης οράματος για το μέλλον και την ταυτότητα του θεσμού, που βαρύνουν εξολοκλήρου τον αρμόδιο Υπουργό και όχι τον Βέλγο καλλιτέχνη, που έγινε ο αποδιοπομπαίος τράγος και υπέβαλε τελικά την παραίτηση του.
Η εμφανής έλλειψη χάραξης ολοκληρωμένης πολιτιστικής πολιτικής, που αναδείχτηκε, δεν λύνεται με λαμπερά ονόματα και φιέστες και δεν δικαιολογείται από την έλλειψη κονδυλίων. Η οικονομική κρίση, που μαστίζει τη χώρα και έχει πλήξει ιδιαίτερα τον χώρο του πολιτισμού, δεν μπορεί να αποτελεί πάγια δικαιολογία μη χάραξης πολιτικής. Το αρμόδιο υπουργείο επιβάλλεται να σεβαστεί τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας, που συνεχίζει να δουλεύει και να παράγει σε τριτοκοσμικές συνθήκες εργασίας και να σταματήσει να ερμηνεύει τις κινητοποιήσεις του ως «βιαστικές κινήσεις», που οφείλονται σε «παρεξήγηση».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς: τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού
Θέμα: Έλλειψη πολιτιστικής πολιτικής
Με τον πρόσφατό διορισμό του Βέλγου καινοτόμου καλλιτέχνη, Γιαν Φαμπρ, στο τιμόνι του Φεστιβάλ Αθηνών, καθώς και με τις τελικές επιλογές του Υπουργείου, μετά τις αντιδράσεις σύσσωμου του καλλιτεχνικού κόσμου, αποκαλύπτεται ανάγλυφα η παντελής έλλειψη πολιτιστικής πολιτικής και σχεδιασμού για το μέλλον σύγχρονου πολιτισμού στην Ελλάδα.
Μετά την εκπαραθύρωση του Γιώργου Λούκου, ο αρμόδιος Υπουργός περιορίστηκε στο να εξασφαλίσει νομοθετικά (ν 4370 αρ.67) πως του ανήκει η επιλογή του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών, αναβάλλοντας ένα ολοκληρωμένο νομοθέτημα που θα εξασφάλιζε τη διαφάνεια και την αξιοκρατία, και που τελικά θα θωράκιζε το θεσμό του Φεστιβάλ ,μέσα από την ανάδειξη των βασικών του στοχεύσεων αλλά και τα συγκεκριμένα περιγράμματα θέσεων εργασίας στη δομή του οργανισμού.
Παράλληλα, μέσα από τη πολυσυζητημένη συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή, έγινε σαφές, πως ο Υπουργός Πολιτισμού εφησυχασμένος στο λαμπερό όνομα του Βέλγου καλλιτέχνη και στη φιέστα που του εξασφάλιζε, δεν είχε ασχοληθεί στο ελάχιστο, με το ποιο είναι το όραμα του ή τι θέλει για το μέλλον του Φεστιβάλ Αθηνών ή με το ποια είναι η θέση των ελλήνων δημιουργών μέσα σ’ αυτό.
Ο Γιαν Φαμπρ καθρεφτίζοντας τις ανεπάρκειες και τις ολιγωρίες του αρμόδιου Υπουργείου έγινε ο αποδιοπομπαίος τράγος, υποβάλλοντας τελικά την παραίτηση του, ενώ ο αρμόδιος Υπουργός υποστήριξε πως οι αντιδράσεις του καλλιτεχνικού κόσμου οφείλονται σε «έλλειψη υπομονής» και «παρεξήγηση» και υποσχέθηκε την πραγματοποίηση «ενός χειρότερου φεστιβάλ» για το καλοκαίρι του 2016.
Είναι αλήθεια, πως η οικονομική κρίση έχει πλήξει ιδιαίτερα τον χώρο του πολιτισμού. Οι έλληνες καλλιτέχνες συνεχίζουν παρόλα αυτά να δημιουργούν και να παράγουν σε ένα αφημένο στην τύχη του τοπίο που χαρακτηρίζεται από την πλήρη απουσία κρατικής βοήθειας και την αδιαφορία της πολιτείας. Το αρμόδιο υπουργείο κρύβεται πίσω από την έλλειψη κονδυλίων για τη μη χάραξη πολιτιστικής πολιτικής, ενώ επί της ουσίας απαξιώνει τους καλλιτέχνες που δουλεύουν σε τριτοκοσμικές συνθήκες, χωρίς ασφάλιση και μισθό. Η εκκωφαντική αντίδραση των καλλιτεχνών στο «πρόγραμμα Φαμπρ», που τους εξόριζε από το Φεστιβάλ Αθηνών δεν ήταν μια εσωστρεφής ή φοβική κίνηση, αλλά αντίθετα ήταν η κραυγή αγωνίας ενός κλάδου που μαστίζεται από την ανεργία, την ανασφάλεια και την μη προοπτική.
Δεδομένου ότι, οι επιλογές του Υπουργού για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών μοιάζουν ανερμάτιστες, χωρίς συνέχεια και κυρίως επιβαλλόμενες από τις αντιδράσεις είτε των ΜΜΕ, είτε των καλλιτεχνών.
Δεδομένου ότι, δεν έχει γίνει καμία ενέργεια θεσμικής διασφάλισης του θεσμού, προκειμένου το Φεστιβάλ Αθηνών να λειτουργεί με όρους διαφάνειας και αξιοκρατίας.
Δεδομένου ότι, η λύση στην έλλειψη οράματος δεν είναι ένας επιδοτούμενος πολιτισμός που στηρίζεται σε κρατικά «φιλοδωρήματα».
Δεδομένου ότι, το αρμόδιο υπουργείο δεν έχει παρουσιάσει κανένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη στήριξη του σύγχρονου πολιτισμού στην Ελλάδα, αναπαράγοντας ως δικαιολογία την έλλειψη κονδυλίων και τις «μνημονιακές πολιτικές».
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Ποια ήταν τα κριτήρια επιλογής τα οποία πληρούσε και οι στόχοι που θα εξυπηρετούσε ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ αρχικά ο Γιαν Φαμπρ και στη συνέχεια ο καταξιωμένος έλληνας σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος που τελικά ανέλαβε το τιμόνι του Φεστιβάλ;
2. Με ποιους τρόπους θα εξασφαλίσετε το θεσμό του Φεστιβάλ Αθηνών από νέα οικονομικά σκάνδαλα; Ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής θα έχει την απόλυτη οικονομική ευθύνη; Ποιο είναι τελικά το οργανόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών;
3. Ποια μέτρα έχετε λάβει προκειμένου να βοηθήσετε και να προωθήσετε τον σύγχρονο πολιτισμό της χώρας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό;
4. Με ποιους τρόπους σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τόσο την ανεργία που μαστίζει τον καλλιτεχνικό κλάδο, όσο και τις τριτοκοσμικές συνθήκες εργασίας που οδηγούν τελικά στην εξαθλίωση και στην εξαφάνιση των επαγγελματιών στον καλλιτεχνικό χώρο;
Ο ερωτών βουλευτής
Σπύρος Δανέλλης -Ηρακλείου
