Ερώτηση για την πρόταση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για αύξηση του ΦΠΑ κατά μία ακόμα μονάδα, την έκτη κατά σειρά από το 2009, κατέθεσαν προς τον Υπουργό Οικονομικών οι βουλευτές με το Ποτάμι, Κατερίνα Μάρκου (Β’ Θεσσαλονίκης) και Ιλχάν Αχμέτ (Ροδόπης).
Οι βουλευτές επισημαίνουν τη μειωμένη αποτελεσματικότητα της επιβολής υψηλών φορολογικών συντελεστών χωρίς αξιολόγηση των συνεπειών τους, ιδίως στο πεδίο της έμμεσης φορολογίας. Συγκεκριμένα, οι καταργήσεις των μειωμένων συντελεστών στα νησιά, οι αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ σε τρόφιμα και υπηρεσίες, μέτρα με σημαντικές συνέπειες στην τσέπη των καταναλωτών, οδήγησαν στην αύξηση των εσόδων το 2015 κατά το «αστρονομικό» ποσό των μόλις 12 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, επικαλούνται μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών στην οποία σημειώνεται ότι παρά την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, λόγω της εκτιμώμενης ύφεσης βάσει των γενικότερων εξελίξεων στην οικονομία, ο αντίστοιχος ΦΠΑ προς είσπραξη το 2016 αναμένεται μειωμένος σε σχέση με το 2015 κατά -1,56% και κατά 0,13 % το 2017.
Δεδομένου ότι οι έμμεσοι φόροι στην κατανάλωση αποτελούν την πιο κοινωνικά άδικη μορφή φόρων, αφού πλήττουν οριζόντια όλους τους πολίτες και τα νοικοκυριά, οι βουλευτές ρωτούν τον υπουργό αν έχει διενεργήσει μελέτη επιπτώσεων σχετικά με την επίδραση ενδεχόμενης αύξησης του ΦΠΑ αλλά και των προηγούμενων αυξήσεων του ΦΠΑ τόσο στα δημόσια έσοδα όσο και στην κατανάλωση, καθώς και τι θα πράξει για τη βελτίωση του μηχανισμού είσπραξης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Οικονομικών
ΘΕΜΑ: Νέα αύξηση του ΦΠΑ
Η συγκυβέρνηση Σύριζα – Ανέλ, παρά την υποτιθέμενη στήριξή της στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και την επιθυμία της για μείωση της οικονομικής ανισότητας και της φτώχειας, πρότεινε ως μέτρο της αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ κατά μία ακόμα μονάδα, από το 23 στο 24%, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς για την αξιολόγηση του τρίτου Μνημονίου, προσδοκώντας αύξηση των εσόδων κατά 400 με 500 εκ. ευρώ.
Πρόκειται για την έκτη αύξηση από το 2009 μέχρι σήμερα.
Συγκεκριμένα:
Τον 4/2010 οι συντελεστές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 9% σε 10% και από 19% σε 20%.
Τον 7/2010 οι συντελεστές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 10% σε 11% και από 20% σε 21%.
Τον 1/2011 οι συντελεστές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 11% στο 13% και από 21% σε 23%.
Τον 9/2011 οι συντελεστές ΦΠΑ συγκεκριμένων ειδών αυξήθηκαν από 13% σε 23%.
Τον 7/2015 οι συντελεστές ΦΠΑ συγκεκριμένων τροφίμων αυξήθηκαν από 13% σε 23% με την πλειοψηφία των τροφίμων (περίπου 55%) να διατηρεί συντελεστή 13%.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών η αναμενόμενη συνολική ετήσια επιβάρυνση που θα προκύψει για τα νοικοκυριά από ενδεχόμενη αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από 23% σε 24% στα τρόφιμα εκτιμάται στα 103 εκατ. ευρώ (25 ευρώ ανά νοικοκυριό). Οι τιμές μεσοσταθμικά αναμένεται να αυξηθούν κατά 0,45% ενώ για τα προϊόντα με μεταβολή συντελεστή η αύξηση τιμής εκτιμάται σε 0,81%).
Την ίδια στιγμή, οι καταργήσεις των μειωμένων συντελεστών στα νησιά, οι αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ σε τρόφιμα και υπηρεσίες, μέτρα με σημαντικές συνέπειες στην τσέπη των καταναλωτών, οδήγησαν στην αύξηση των εσόδων το 2015 κατά το αστρονομικό ποσό των μόλις 12 εκατ. ευρώ (13,625 δις ευρώ έναντι 13,613 δις ευρώ το 2014 - οριακή αύξηση 0,09% ).
Στη μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών σημειώνεται ότι παρά την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, λόγω της εκτιμώμενης ύφεσης βάσει των γενικότερων εξελίξεων στην οικονομία, ο αντίστοιχος ΦΠΑ προς είσπραξη το 2016 αναμένεται μειωμένος σε σχέση με το 2015 κατά -1,56% (-55 εκατ. ευρώ) και το 2017 σε σχέση με το 2015 σχεδόν αμετάβλητος με μείωση κατά -0,13% (-5 εκατ. ευρώ).
Επειδή η επιβολή υψηλών συντελεστών χωρίς αξιολόγηση των συνεπειών τους, ιδίως στο πεδίο της έμμεσης φορολογίας, έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα στην αύξηση των δημοσίων εσόδων, εφόσον δεν συνοδεύεται και από μέτρα βελτίωσης της εισπραξιμότητας, και οδηγεί είτε στην φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή είτε στη μείωση της κατανάλωσης,
Επειδή οι έμμεσοι φόροι στην κατανάλωση αποτελούν την πιο κοινωνικά άδικη μορφή φόρων, αφού πλήττουν οριζόντια όλους τους πολίτες και τα νοικοκυριά,
Με βάση τα παραπάνω, ερωτάται ο κ. υπουργός:
1) Έχετε διενεργήσει κάποια μελέτη επιπτώσεων σχετικά με την επίδραση ενδεχόμενης αύξησης του ΦΠΑ στα δημόσια έσοδα καθώς και αξιολόγησης της επίδρασης των προηγούμενων αυξήσεων του ΦΠΑ τόσο στα δημόσια έσοδα όσο και στην κατανάλωση;
2) Τι σκοπεύετε να πράξετε έτσι ώστε να βελτιωθεί ο μηχανισμός είσπραξης του ΦΠΑ για να καταστεί περισσότερο αποτελεσματικός ώστε να αυξηθούν τα έσοδα χωρίς να αυξάνονται συνεχώς οι συντελεστές;
Οι ερωτώντες βουλευτές:
Κατερίνα Μάρκου – Β’ Θεσσαλονίκης
Ιλχάν Αχμέτ – Ροδόπης
