Μοιάζει με πράσινο το «Πράσινο Ταμείο», καθώς τα έσοδά του από πρόστιμα και εισφορές πολιτών χρησιμοποιούνται για την κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και όχι για περιβαλλοντικά έργα και δράσεις, όπως ορίζει ο νόμος.
Με ερώτηση που κατέθεσαν προς τους υπουργούς Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι βουλευτές του Ποταμιού, Γιώργος Αμυράς, Γρηγόρης Ψαριανός, Σπυρίδων Λυκούδης και Γιώργος Μαυρωτάς ζητούν να μάθουν ποιο είναι σήμερα το ακριβές συνολικό ποσό των διαθέσιμων πόρων που έχει το Πράσινο Ταμείο και ποια είναι τα λειτουργικά του έξοδα.
Δεδομένου ότι μόνο το 2,5% του συνολικού ποσού χρησιμοποιείται για την επίτευξη των σκοπών του Ταμείου, οι βουλευτές διερωτώνται πού έχει διατεθεί και πώς έχει αξιοποιηθεί το 97,5% των ποσών του Πράσινου Ταμείου κατ’ έτος, καθώς και τι συζητήσεις έχουν γίνει μεταξύ των δύο υπουργείων για ολική επαναφορά του Πράσινου Ταμείου στον αρχικό του προορισμό.
Επίσης, ζητούν να μάθουν πότε θα εφαρμοστεί από την Κυβέρνηση το σύστημα παρακολούθησης και είσπραξης όλων των κατηγοριών των πόρων του Πράσινου Ταμείου.
Τέλος, οι βουλευτές διερωτώνται, αν η Κυβέρνηση προτίθεται να υιοθετήσει πρότασή τους για κατάρτιση και δημοσίευση ενός πλαισίου αρχών και κανόνων για τη διάθεση και αξιοποίηση των πόρων του Πράσινου Ταμείου σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για ένα σχέδιο περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης, υποστηρίζοντας ότι τα οφέλη θα είναι πολλαπλά τόσο για το περιβάλλον, όσο και για την τόνωση της τοπικής οικονομίας των Δήμων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Επιστολής:
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ
1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΘΕΜΑ: Αξιοποίηση των πόρων του Πράσινου Ταμείου.
Κύριοι Υπουργοί, όπως καλώς γνωρίζετε με το ν.3889/2010 θεσμοθετήθηκε το Πράσινο Ταμείο και ρυθμίζεται η λειτουργία του και η διάθεση των εσόδων του, τα οποία προέρχονται από εισφορές και πρόστιμα όπως η φορολογία καυσίμων, η εμπορία ρύπων, η τακτοποίηση των ημιυπαιθρίων κ.α. Εν συνεχεία, με σειρά τροποποιήσεων από επόμενους νόμους, τα έσοδά του παρακρατούνται πλέον υπέρ του κρατικού προϋπολογισμού και την διαχείριση του 97,5% των πόρων του ανέλαβε το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Με άλλα λόγια μόνο το 2,5% των διαθέσιμων πόρων του κατ’ έτος επιτρέπεται να κατευθυνθούν για την επίτευξη των σκοπών του (περιβαλλοντικές δράσεις) συμπεριλαμβανομένων και των λειτουργικών του δαπανών.
Δεδομένου ότι έχει καταστρατηγηθεί ο αρχικός λόγος δημιουργίας του Πράσινου Ταμείου και έχει κατ’ ουσίαν ακυρωθεί η δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου καθώς δεν αντισταθμίζεται με διάφορα περιβαλλοντικά έργα η μόνιμη επιβάρυνση που προκλήθηκε από την τακτοποίηση αυθαιρεσιών και παρανομιών, πράγμα που έχει επισημάνει τόσο η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής στις γνωμοδοτήσεις της όσο και το Συμβούλιο της Επικρατείας, θα πρέπει να μας προβληματίσει ο ρόλος και το μέλλον αυτού του Ταμείου. Οι υποχρεώσεις για διαφάνεια και απολογισμό της αξιοποίησης των πόρων του Πράσινου Ταμείου δεν περιορίζονται στη δημοσιοποίηση ετήσιων συγκεντρωτικών προϋπολογισμών – απολογισμών, αλλά και «….λεπτομερέστερων δεδομένων για τις εισροές και τις χρηματοδοτήσεις, καθώς και για τον απολογισμό των Πράσινων Πόρων» όπως εύστοχα παρατηρεί και η ετήσια έκθεση του WWF για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (σελ. 17 "3. Πράσινοι Πόροι" και ιδιαίτερα σελ. 18 "3.1 Πράσινο Ταμείο) που δημοσιεύθηκε φέτος τον Σεπτέμβρη.
Αντί για έργα προστασίας του περιβάλλοντος τα χρήματα του Πράσινου Ταμείου, τα οποία σύμφωνα με πληροφορίες είναι περίπου 3 δις ευρώ, χρησιμοποιούνται για την κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Αντί για 3.000 έργα πράσινης ανάπτυξης και ανταποδοτικού χαρακτήρα, αξίας 1.000.000 ευρώ το καθένα, στους Δήμους της χώρας, με καινοτομικά και αειφορικά πρότυπα, κατά προτεραιότητα σε έργα Α.Π.Ε., ανακύκλωσης, αφαλάτωσης και διαχείρισης της ενέργειας, έχουμε τα τελευταία δυο χρόνια 2014 και 2015 κυρίως τη χρηματοδότηση «ουρών» παλαιότερων έργων. Αντί για μαζικές αναδασώσεις στα καμένα της Αττικής και εφαρμογής των μελετών για έργα περιβαλλοντικής αντιστάθμισης, που βρίσκονται εδώ και χρόνια στα συρτάρια του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εμπεδώνεται το καθεστώς «υπεξαίρεσης» από το ίδιο το Δημόσιο των πόρων του Ταμείου χωρίς να υπάρχει η απαραίτητη λογοδοσία και διαφάνεια για το σύνολο των πόρων του.
Τόσο οι πηγές όσο και κυρίως ο προορισμός των πόρων είναι σε πολλές περιπτώσεις άδηλος και προπάντων ο προορισμός τους σε συντριπτικό ποσοστό (97,5%) όχι αυτός για τον οποίο δημιουργήθηκε το Πράσινο Ταμείο. Το ίδιο το κείμενο του Απολογισμού δράσεων του Πράσινου Ταμείου (Ιούνιος 2015, σελ.11) ομολογεί τις αδυναμίες του συστήματος καταγραφής και απόδοσης των πόρων του: «….στην πραγματικότητα οι πόροι αυτοί είτε δεν αποδίδονται καθόλου από τις Δ.Ο.Υ. στο Πράσινο Ταμείο ή στο εποπτεύον Υπουργείο, είτε αποδίδονται σε άτακτα χρονικά διαστήματα, χωρίς αναφορά ως προς την προέλευση του πόρου, είτε αποδίδονται μερικώς χωρίς να γίνεται ποτέ απολογισμός για το σύνολο των εισπράξεων από τους πράσινους πόρους. Ομοίως, πόροι που αποδίδονται από τις Δ.Ο.Υ. προς το ΥΠΑΠΕΝ είτε δεν περιέρχονται καθόλου από το ΥΠΑΠΕΝ στο Πράσινο Ταμείο, είτε περιέρχονται σ' αυτό μερικώς, είτε σε άτακτα χρονικά διαστήματα χωρίς αναφορά της πηγής προέλευσης. Στις προτεραιότητες του Πράσινου Ταμείου είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος παρακολούθησης και είσπραξης όλων αυτών των κατηγοριών των πόρων και η ένταξή τους στο συνολικό Προϋπολογισμό του Φορέα». Ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Γ. Τσιρώνης με την ανάληψη των καθηκόντων του δήλωνε στην εφημερίδα το Βήμα στις 18 Φεβρουαρίου 2015 «το Πράσινο Ταμείο δεν είναι "μαξιλάρι" του υπουργείου Οικονομικών…μόλις ξεμπερδέψουμε από τα μνημόνια, θα το συζητήσω με το υπουργείο Οικονομικών».
Ύστερα από όλα αυτά είναι πια φανερό ότι Πράσινο Ταμείο δεν υπάρχει και μόνο κατ’ ευφημισμό φέρει αυτόν το τίτλο. Το Ποτάμι, σταθερό στην βασική του αρχή για δημιουργική αντιπολίτευση με πρόταση, καταθέτει την ιδέα για σύνταξη και δημοσίευση τουλάχιστον ενός πλαισίου αρχών και κανόνων για τη διάθεση και την αξιοποίηση των συνολικών πόρων του Πράσινου Ταμείου, ενταγμένου σε ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης, το οποίο θα συμφωνηθεί έπειτα από διαβούλευση με τους ΟΤΑ, την άμεση αύξηση του ποσοστού των διαθέσιμων πόρων κατ΄ έτος για περιβαλλοντικές δράσεις και την συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση των πόρων του. Από πού έρχεται τι, που πάει τι δηλαδή, με ποια κριτήρια, με σαφή αύξηση των κονδυλίων για πραγματική υλοποίηση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και λογοδοσία. Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά τόσο για το περιβάλλον όσο και για την τόνωση της τοπικής οικονομίας των Δήμων και την προώθηση μιας αειφόρου ανάπτυξης για την χώρα μας.
Από την άλλη πλευρά όμως δεν μπορούμε να μην στηλιτεύσουμε και τη συνέχιση από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ της υποκριτικής τακτικής των προηγούμενων κυβερνήσεων για πράσινες εξαγγελίες κενού περιεχομένου και για άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής με πράσινους πόρους που κινδυνεύουν να χαθούν μια για πάντα στις μαύρες τρύπες ελλειμμάτων που με ευθύνη των νυν κυβερνώντων διευρύνθηκαν τους τελευταίους 10 μήνες. Κατόπιν των ανωτέρω,
ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ κ.κ. ΥΠΟΥΡΓΟΙ
1. Ποιο είναι το συνολικό ποσό των διαθέσιμων πόρων που έχει το Πράσινο Ταμείο σήμερα και ποιο το ποσό για τα λειτουργικά του έξοδα;
2. Ποια περιβαλλοντικά έργα χρηματοδοτήθηκαν το έτος 2015 με πόρους του Πράσινου Ταμείου, με τι ποσά και πόσα από αυτά είναι καινούργια και όχι συνέχεια χρηματοδοτήσεων παλαιότερων;
3. Υπάρχουν στοιχεία αξιολόγησης και αποτίμησης ότι τα πρόστιμα που έχουν όλα αυτά τα χρόνια καταβληθεί στο Πράσινο Ταμείο έχουν χρησιμοποιηθεί για περιβαλλοντικά έργα στις περιοχές όπου υπήρξε περιβαλλοντική επιβάρυνση και από τις οποίες περιοχές προήλθαν τα πρόστιμα;
4. Τι συνολικά ποσά από πρόστιμα και εισφορές έχουν καταβληθεί στο Πράσινο Ταμείο από την Αθήνα και την Αττική κατ΄ έτος την πενταετία 2010 - 2015 και ποια τα αντίστοιχα ποσά των περιβαλλοντικών έργων και δράσεων που έχουν διατεθεί στις περιοχές αυτές τις αντίστοιχες περιόδους;
5. Δεδομένου ότι το 3ο Μνημόνιο έχει χρονικό ορίζοντα λήξης το 2018, τι συζητήσεις έχουν γίνει μεταξύ των δυο υπουργείων για ολική επαναφορά του Πράσινου Ταμείου στον αρχικό του προορισμό ;
6. Πού έχει διατεθεί και πώς έχει αξιοποιηθεί το 97,5% (και προηγουμένως 95%) των ποσών του Πράσινου Ταμείου κατ’ έτος, από την στιγμή της ίδρυσής του;
7. Πότε θα εφαρμόσετε το αναφερόμενο και στον Απολογισμό των δράσεων του Ταμείου, σύστημα παρακολούθησης και είσπραξης όλων των κατηγοριών των πόρων του Πράσινου Ταμείου και ποια περεταίρω μέτρα προτίθεστε να λάβετε προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια;
8. Προτίθεστε να υιοθετήσετε την πρόταση που σας καταθέτουμε με την παρούσα Ερώτηση για κατάρτιση και δημοσίευση ενός πλαισίου αρχών και κανόνων για την διάθεση και αξιοποίηση των πόρων του σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για ένα σχέδιο περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης, με παράλληλη άμεση αύξηση του 2,5% διαθέσιμου ποσοστού κατ΄ έτος για περιβαλλοντικές δράσεις, και αν ναι, πότε;
Οι ερωτώντες βουλευτές:
Γιώργος Αμυράς - Β' Αθήνας
Γρηγόρης Ψαριανός - Β' Αθήνας
Σπυρίδων Λυκούδης - Α' Αθήνας
Γιώργος Μαυρωτάς - Αττικής
