Η χώρα μας συνεχώς εγκαλείται για καθυστερήσεις στην υλοποίηση δεσμεύσεων της στο προσφυγικό, ενώ παράλληλα δεν επωφελείται όσο θα μπορούσε από τα χρηματοδοτικά και οργανωτικά μέσα που διατίθενται από την Ε.Ε., επισημαίνουν με ερώτησή τους προς τους Υπουργούς Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού οι βουλευτές του Ποταμιού Ιάσονας Φωτήλας – Αχαΐας, Κατερίνα Μάρκου – Β’ Θεσσαλονίκης και Γρηγόρης Ψαριανός – Β’ Αθήνας.
Εκτός από τις υπάρχουσες υπηρεσίες, έχουν δημιουργηθεί και πολλές νέες με στόχο να μπορεί να διαχειριστεί το προσφυγικό ζήτημα και τα κονδύλια, που δίνει η Ε.Ε. για το θέμα: αυτοτελής Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Υ.Δ.Ε.Α.Π.), Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ, νέα Υπηρεσία με τίτλο «Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Ασύλου −Υποδοχής και Ένταξης (Υ.Δ.Ε.Π.Α.Υ.Ε.)», ενώ για την πραγματική δουλειά ορίζεται ως υπεύθυνη αρχή η υπάρχουσα Ειδική Υπηρεσία «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Εσωτερικών» ενώ τμήμα των δράσεων ανατίθεται και στην «Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Υ.Δ.Ε.Α.Π.) και τελικά η νέα Ειδική Γραμματεία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης (ΕΤΑΜΕ) & του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) στα πρότυπα της Ειδική Γραμματείας ΕΣΠΑ, που ήδη λειτουργεί. Όμως, η εκταμίευση των πόρων δεν ομαλοποιήθηκε. Για το λόγο αυτό, ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί, ποια υπηρεσία είναι τελικά υπεύθυνη για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την υλοποίηση των έργων για την προσφυγική κρίση, από πόσους μετακλητούς υπαλλήλους στελεχώνονται και πόσα χρήματα έχουν καταφέρει να απορροφήσουν από αυτά.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Προς τους Υπουργούς
Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης
Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού
Θέμα: Στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης ποιες υπηρεσίες συμμετέχουν, ποιο το δυναμικό τους και από πού αντλούνται οι σχετικοί πόροι;
Στην πρόσφατη άτυπη σύνοδο κορυφής για το προσφυγικό, καταγράφηκαν οι ανησυχίες των ευρωπαίων ηγετών τόσο για την συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση όσο και για τις ευμετάβλητες διεθνείς σχέσεις με τις χώρες που επηρεάζουν την ένταση του φαινομένου αυτού (ιδιαίτερα με την Τουρκία, στο έδαφος της οποίας συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος των ανθρώπων που επιθυμούν να μετακινηθούν προς την Ευρώπη). Παράλληλα επιβεβαιώθηκε και η πρόθεση για οριστικό κλείσιμο της βαλκανικής οδού παρά την δίκαιη ελληνική τοποθέτηση ότι η διαχείριση των προσφυγικών ροών είναι διεθνές ζήτημα και όχι εθνικό.
Πολύ συχνά η χώρα μας εγκαλείται τόσο για καθυστερήσεις στην υλοποίηση των δεσμεύσεων της όσο και για την αδυναμία να επωφεληθεί από τα χρηματοδοτικά και οργανωτικά μέσα που διατίθενται από την ΕΕ και τους διεθνείς οργανισμούς προς τις χώρες που δέχονται την μεγαλύτερη πίεση. Υπενθυμίζεται ότι το καλοκαίρι του 2015 στο αποκορύφωμα τόσο της κρίσης του προσφυγικού όσο και της οικονομικής επιδείνωσης των δημοσιονομικών μας είχε αποκαλυφθεί ότι η χώρας μας δεν είχε εκταμιεύσει ούτε ένα ευρώ από τα διαθέσιμα 460,7 εκ. του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου, άμεσα διαθέσιμα για επείγουσες ανάγκες.
Το επιχείρημα για την δικαιολόγηση της αδυναμίας εκταμίευσης των πόρων ήταν ότι δεν έχει συσταθεί αρμόδια Αρχή Διαχείρισης. Ωστόσο, στο (πρώην) Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με το Ν. 3938/2011, έχει συσταθεί αυτοτελής Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Υ.Δ.Ε.Α.Π.), με αρμοδιότητα το χειρισμό και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και το συντονισμό των συναρμόδιων Υπηρεσιών για την υλοποίηση των δράσεων αυτών. Μεταξύ αυτών και τις χρηματοδοτήσεις από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών στην Ελλάδα. Επίσης, στο Υπουργείο Εσωτερικών λειτουργούσε Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ η οποία είχε συσταθεί για την υλοποίηση δράσεων του ΕΣΠΑ (λειτουργούσε ως Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής ευρωπαϊκών προγραμμάτων).
Παρόλα αυτά με τον ν. 4332/2015 (Φ.Ε.Κ. 76 A'/09.07.2015 ) δημιουργείται η ευκαιρία για μία ακόμα σύσταση νέας Υπηρεσίας με τίτλο «Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Ασύλου −Υποδοχής και Ένταξης (Υ.Δ.Ε.Π.Α.Υ.Ε.)», και πρόβλεψη για θέσεις μετακλητών και προϊστάμενων διαφόρων μονάδων, η οποία ορίζεται ως Εντεταλμένη Αρχή. Για την πραγματική δουλειά όμως ορίζεται ως Υπεύθυνη Αρχή η υπάρχουσα: Ειδική Υπηρεσία «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Εσωτερικών» ενώ τμήμα των δράσεων ανατίθεται και στην «Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Υ.Δ.Ε.Α.Π.).
Η εκταμίευση των πόρων ωστόσο, δεν ομαλοποιήθηκε, διότι δημιουργήθηκε η ανάγκη για δημιουργία νέων δομών και πράγματι με το νόμο 4375/16 συστήνεται νέα Ειδική Γραμματεία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης (ΕΤΑΜΕ) & του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, στα πρότυπα της Ειδική Γραμματείας ΕΣΠΑ, που ήδη λειτουργεί στο ίδιο Υπουργείο. Στη νέα αυτή Υπηρεσία προβλέπεται να μεταφερθούν ορισμένες από τις αρμοδιότητες –μαζί με το προσωπικό που τις ασκούσε- της επίσης νεοσυσταθείσας «Υπηρεσίας Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Ασύλου −Υποδοχής και Ένταξης (Υ.Δ.Ε.Π.Α.Υ.Ε.)» καθώς και της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εσωτερικών.
Επειδή η σύσταση νέων υπηρεσιών σε καμία περίπτωση δεν διασφαλίζει την αποτελεσματικότητα –ενώ με βεβαιότητα συμβάλλει στην αύξηση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού κόστους
Επειδή υπάρχουν ήδη καταγεγραμμένα προβλήματα από την υπερσυγκέντρωση προσφύγων σε ακατάλληλες ή ελλιπώς οργανωμένες δομές, πολλά από τα οποία οφείλονται ακριβώς στην διαβίωση υπό άθλιες συνθήκες
Επειδή συχνά δημοσιοποιούνται καταγγελίες για τον τρόπο ανάθεσης και υλοποίησης έργων που πραγματοποιούνται από διάφορα Υπουργεία ή Υπηρεσίες και σχετίζονται με την διαχείριση της προσφυγικής κρίσης
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
1. Ποια Υπουργεία, πόσες και ποιες διοικητικές μονάδες και με ποιες αρμοδιότητες εμπλέκονται σήμερα στη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την υλοποίηση των έργων για την προσφυγική κρίση;
2. Με ποια διαδικασία, από ποιους (υπηρεσιακές μονάδες, ομάδες εργασίας, συμβούλους, επιστημονικούς συνεργάτες;) και σε ποιο ποσοστό έχουν εξειδικευτεί οι δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν ή πρόκειται να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδίου του ΕΤΑΜΕ; Ποια η δυναμική της κάθε αρμόδιας υπηρεσίας;
3. Σύμφωνα με το χρηματοδοτικό σχέδιο του ΕΤΑΜΕ, για την περίοδο 2014-2020 είναι διαθέσιμο για την χώρα μας, στο πλαίσιο του ειδικού στόχου 1 «Υποδοχή / άσυλο» 101.914.500 ευρώ. Μέχρι σήμερα, ποιο είναι το ποσοστό των νομικών δεσμεύσεων και πόσα χρήματα έχουν συνολικά απορροφηθεί; Ποιος είναι ο ετήσιος στόχος;
4. Από το ίδιο Ταμείο (ΕΤΑΜΕ) είναι διαθέσιμα για τη χώρα μας για δράσεις Τεχνικής Βοήθειας (δηλαδή για ενέργειες προετοιμασίας των έργων που είναι επιλέξιμα να υλοποιηθούν και να χρηματοδοτηθούν κανονικά από το πρόγραμμα) 5.250.000 ευρώ. Ποιο είναι το ποσοστό απορρόφησης στον άξονα αυτό και τι χρηματοδοτήθηκε; Υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο στην απορρόφηση των εν λόγω κονδυλίων ή μόνο διαπιστώσεις;
5. Πόσες θέσεις μετακλητών έχουν ήδη συσταθεί ή πρόκειται να συσταθούν και ποιο το προϋπολογισμένο κόστος λειτουργίας της νέας Ειδικής Γραμματείας και των νέων μονάδων στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ιάσονας Φωτήλας- Αχαΐας
Αικατερίνη Μάρκου – Β’ Θεσσαλονίκης
Γρηγόρης Ψαριανός – Β’ Αθήνας
