Με την ιδιότητα του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου, ο Βουλευτής Αττικής του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς τοποθετήθηκε κατά τη συζήτηση επίκαιρης επερώτησης της ΝΔ για την κακή χρηματοοικονομική κατάσταση της ΔΕΗ. Αναγνωρίζοντας το σημαντικό ρόλο της ΔΕΗ αναφέρθηκε πρώτα στις παθογένειες ετών όπως η κυβερνητική πατρωνία, οι αθρόοι διορισμοί ημετέρων και οι πλουσιοπάροχες διαφημίσεις. Παρατήρησε ότι δυστυχώς η ΔΕΗ επαναπαύθηκε στον λιγνίτη και καθυστέρησε στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) ενώ με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από μονοπωλιακός ελέφαντας έπρεπε να μετατραπεί σε ανταγωνιστικό άλογο κούρσας.
Ο κ. Μαυρωτάς τόνισε πως τα κέρδη της ΔΕΗ έπεσαν 75% το 1ο εξάμηνο του 2017 σε σχέση με πέρυσι αλλά συγχρόνως είναι και 86,4% κάτω σε σχέση με το 2015. Αναφέρθηκε ειδικά στο πρόβλημα εισπραξιμότητας και στα σχεδόν 3 δις ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών καθώς και στον κίνδυνο στις αρχές του χρόνου να μην υπάρχει επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος στο σύστημα.
Μιλώντας για τον Μακροπρόθεσμο Ενεργειακό Σχεδιασμό, καυτηρίασε το γεγονός ότι εδώ και σχεδόν 6 χρόνια δεν έχει γίνει κάτι ενώ αναφερόμενος και σε μια σχετική απάντηση του κ. Σταθάκη σε ερώτηση του Ποταμιού στη Βουλή, σημείωσε τα 21 «ΘΑ» που υπάρχουν στο κείμενο για την εκπόνηση του ενεργειακού σχεδιασμού, αναρωτώμενος 30 μήνες τι κάνει το Υπουργείο.
Για τις ΝΟΜΕ σχολίασε ότι ήταν μια πρόχειρη, βεβιασμένη επιλογή του κ. Σκουρλέτη για να δείξει κάτι στην τρόικα προς όφελος του αριστερού προσωπείου του ΣΥΡΙΖΑ και εις βάρος της ΔΕΗ, και για αυτό πρέπει να απαντήσει η Κυβέρνηση αν έπραξε σωστά γιατί η ΔΕΗ σε κάθε ευκαιρία λέει ότι έχει υποστεί ζημία.
Ο κ. Μαυρωτάς σημειώνοντας ότι το Ποτάμι δεν κάνει στείρα αντιπολίτευση, παρέθεσε τις προτάσεις του τις οποίες είχε καταθέσει έγκαιρα από τον Μάιο, και περιελάμβαναν:
1. Μια Μικρή νέα ΔΕΗ (30-40%) ή Δυο Μικρές νέες ΔΕΗ (<20%)
2. Στρατηγικός επενδυτής
3. Εργασιακή ειρήνη και εξασφάλιση θέσεων εργασίας
4. Βελτίωση της εισπραξιμότητας
5. Μοντέλο COSMOTE για τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες που θα συμπεριλάβει κι άλλες σύγχρονες δραστηριότητες (ενεργειακές υπηρεσίες, αποκεντρωμένη παραγωγή, smart grids κλπ).
Συμπλήρωσε ότι τα 5 αυτά σημεία μπορούν να συμβάλλουν να βγει η ΔΕΗ από το αδιέξοδο με βιώσιμο τρόπο και όχι με τα συνήθη μπαλώματα των Κυβερνήσεων προκειμένου να βγει ένα εξάμηνο ακόμα.
Κλείνοντας τόνισε ότι στις αποφάσεις για τη ΔΕΗ, πυξίδα πρέπει να είναι πάντα η προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης με τους τρεις πυλώνες της: οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον. Μάλιστα σημείωσε ότι θα χρειαστεί ξεβόλεμα καταστάσεων και κυρίως η ΔΕΗ να απογαλακτισθεί από την κυβερνητική πατρωνία και να προετοιμαστεί σταδιακά για τη μεταλιγνιτική εποχή γιατί όπως υποστήριξε, έχει και την τεχνογνωσία και το στελεχιακό δυναμικό.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Η ΔΕΗ είναι η εταιρεία με τον σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη της Ελλάδας τα τελευταία πενήντα χρόνια. Η σημερινή της κρίσιμη κατάσταση δεν προέκυψε τα τελευταία δύο, τρία χρόνια. Υπήρχαν εκκολαπτόμενες παθογένειες, όπως η κυβερνητική πατρωνία, που την κατέστησε την νούμερο «1» ρουσφετοδεξαμενή της χώρας με αθρόους διορισμούς «ημετέρων», πλουσιοπάροχες διαφημίσεις ακόμη και όταν ήταν μονοπώλιο, υπέρογκες επιδοτήσεις σε σωματεία.
Επίσης, επαναπαύθηκε στον λιγνίτη και δίστασε να μπει στην κούρσα των ΑΠΕ, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όταν είχε τον χρόνο, την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια. Σε αυτά προστέθηκε η απελευθέρωση αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οπότε ένας μονοπωλιακός ελέφαντας έπρεπε να μετατραπεί σε ένα ανταγωνιστικό άλογο κούρσας.
Τα πολύ πρόσφατα στοιχεία μιλάνε για βουτιά στα κέρδη το πρώτο εξάμηνο κατά 75% σε σχέση με το περσινό και 86,4% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2015. Τεράστια προβλήματα στην εισπραξιμότητα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη ΔΕΗ αγγίζουν τα 3 δισεκατομμύρια και μετακυλίονται και σε προμηθευτές, που μένουν απλήρωτοι. Εδώ πρέπει να πείτε τι απαντάτε στο συμπέρασμα του Προέδρου της ΔΕΗ, ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές χρειάζονται περισσότερο δραστική αντιμετώπιση.
Επίσης, είχαμε επεισόδια, που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, όπως στις αρχές του χρόνου, όπου είχαμε αν όχι «κόκκινο», «πορτοκαλί» συναγερμό για την επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος, συνδυαστικά βέβαια θέματα που έχουν να κάνουν με την προμήθεια καυσίμων, φυσικού αερίου εν προκειμένω, και πρέπει να τεθούν στο πλαίσιο ενός μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού.
Μια και μιλάμε για μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό, πριν δέκα μέρες απαντήσατε, κύριε Υπουργέ, σε μια ερώτηση που σας είχαμε κάνει από τον Μάιο του 2017 για τον μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό. Οι τέσσερις μήνες καθυστέρηση είναι αμελητέα ποσότητα σε σχέση με άλλα Υπουργεία. Δεν είναι, βέβαια, αποκλειστικά δικό σας σφάλμα, όταν έχουμε φτάσει κοντά έξι χρόνια χωρίς να έχει επικαιροποιηθεί ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός.
Αλήθεια, μήπως μετρήσατε πόσα «θα» περιείχε η απάντησή σας; Είκοσι ένα «θα». Μετά από τριάντα μήνες στη διακυβέρνηση της χώρας είκοσι ένα «θα» και αυτό τα λέει όλα. Μάλιστα, πολύ αμφιβάλλω εάν θα έχει διαβουλευθεί, προετοιμαστεί και ψηφιστεί από τη Βουλή, όπως απαιτείται, έως την άνοιξη του 2018 ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός, όπως λέτε στην απάντησή σας. Απλώς, νομίζω ότι κλωτσάτε το τενεκεδάκι λίγο παρακάτω.
Μια και μιλάμε για τενεκεδάκια, που τα κλωτσάτε λίγο παρακάτω, θα ήθελα να μας πείτε εάν ήταν σωστή τελικά η επιλογή του κ. Σκουρλέτη για τις ΝΟΜΕ ή ήταν απλώς μια πρόχειρη, βεβιασμένη επιλογή για να δείξετε κάτι στην τρόικα, ώστε να μην υλοποιηθεί η «μικρή ΔΕΗ», προς όφελος του αριστερού σας προσωπείου και όχι προς όφελος της επιχείρησης. Μια επιλογή, οι ΝΟΜΕ δηλαδή, που έβλαψε τη ΔΕΗ, όπως και η ίδια επισημαίνει σε κάθε ευκαιρία.
Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας επιβάλλει στη ΔΕΗ να έχει κάτω από το 50% στο μερίδιο λιανικής και χονδρικής αγοράς ως το 2020, καθιστώντας ένα μέρος της παραγωγικής της δυναμικότητας πλεονάζον. Αρκετές λιγνιτικές μονάδες έχουν «γεράσει», κάνοντας προβληματική τη λειτουργία τους εντός των περιβαλλοντικών και αποδοτικών ορίων υπό το διαμορφούμενο καθεστώς εκπομπών και αγοράς δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα.
Ο βασικός μέτοχός της, το Ελληνικό Δημόσιο, με 55% δεν μπορεί να στηρίξει ένα γενναίο αναπτυξιακό σχέδιο για τη ΔΕΗ. Πώς θα κάνουμε επενδύσεις, πώς θα εκσυγχρονίσει τις μονάδες της, πώς θα επεκταθεί στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πώς θα ανταποκριθεί στον ανταγωνισμό που έρχεται και στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας;
Επειδή, όμως, στο Ποτάμι δεν κάνουμε στείρα αντιπολίτευση μόνο στα κακώς κείμενα, αλλά καταθέτουμε και προτάσεις, ήδη από τον Μάιο που γινόταν η συζήτηση έχουμε κάνει μια πρόταση πέντε σημείων. Με εμάς, τουλάχιστον, σ’ αυτά τα θέματα δεν πιάνει η καραμέλα «φέρτε μας προτάσεις».
Πρώτο σημείο. Μια μικρή νέα ΔΕΗ έως 30% ή 40% ή δυο μικρές νέες ΔΕΗ έως 20% η κάθε μια, προκειμένου να προσελκυστούν επενδυτές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η μεμονωμένη πώληση μονάδων είναι μη ελκυστική για επενδυτές, οπότε θα καταλήξει σε ουσιαστική εκποίηση. Αντίθετα, η πώληση ενός παραγωγικού χαρτοφυλακίου μπορεί να προσελκύσει σοβαρούς επενδυτές. Το σκεπτικό είναι ότι ένας ή δυο νέοι μεγάλοι παίκτες θα αναλάβουν το ανάλογο μερίδιο σε όλη την αλυσίδα αξίας, καθετοποίηση δηλαδή από την παραγωγή μέχρι και το μερίδιο των πελατών λιανικής, κατ’ αναλογία δηλαδή καλούς και κακούς πελάτες χαμηλής, μεσαίας και υψηλής τάσης.
Το δεύτερο σημείο είναι ο στρατηγικός επενδυτής. Η ΔΕΗ χρειάζεται επειγόντως στρατηγικό εταίρο με τεχνογνωσία, όραμα, σχέδιο και κεφάλαια, ο οποίος θα αναλάβει το μάνατζμεντ. Να αποκλειστεί, δηλαδή, ο κυβερνητικός παρεμβατισμός, όπως γινόταν και γίνεται. Στη ΔΕΗ χρειάζεται να υιοθετηθεί το πετυχημένο μοντέλο διοίκησης του ΟΤΕ και όχι του ΟΣΕ.
Το τρίτο σημείο είναι η εργασιακή ειρήνη και η εξασφάλιση των θέσεων εργασίας. Το εργατικό και στελεχιακό δυναμικό της ΔΕΗ είναι τόσο εξειδικευμένο και άρρηκτα συνδεδεμένο με τις περιοχές εκμετάλλευσης των ορυκτών πόρων και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που θα είναι αδύνατον για τον οποιονδήποτε νέο επενδυτή να μην το αξιοποιήσει και να αναζητήσει αλλού προσωπικό.
Το τέταρτο σημείο είναι η βελτίωση της εισπραξιμότητας. Η εισπραξιμότητα είναι μια μεγάλη θηλιά για τη ΔΕΗ και με ευθύνη και της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που δημιούργησε στρατηγικούς κακοπληρωτές. Προτείνεται, λοιπόν, η αφαίρεση από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ των υπόλοιπων χρεώσεων υπέρ τρίτων, ΕΡΤ, δημοτικοί φόροι, τέλη κλπ., που οδηγούν στη διόγκωσή τους και στην επακόλουθη προβληματική εισπραξιμότητά τους.
Το πέμπτο σημείο είναι το μοντέλο COSMOTE για τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες Πηγές, που θα συμπεριλάβει και άλλες σύγχρονες δραστηριότητες, ενεργειακές υπηρεσίες, αποκεντρωμένη παραγωγή, smart grids κλπ. Να γίνει, δηλαδή, μεγαλύτερη στροφή σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που αποτελούν και συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. Μαζί με τη διασύνδεση των νησιών αποτελούν τα μεγάλα στοιχήματα για τη βελτιστοποίηση του συστήματος, να αποκτήσει περισσότερους βαθμούς ελευθερίας. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ως 100% θυγατρική της ΔΕΗ να μετασχηματιστεί στα επιχειρησιακά πρότυπα της COSMOTE, επιτρέποντας στο Δημόσιο να εκμεταλλευτεί τις πολλές ευκαιρίες στον τομέα των ΑΠΕ, απαλλαγμένη ωστόσο από τις αγκυλώσεις που υπήρχαν. Και όχι αποκλειστικά στις ΑΠΕ. Θα μπορούσε η συγκεκριμένη θυγατρική να αναλάβει και το κομμάτι των ενεργειακών υπηρεσιών, των energy services, έναν πολύ δυναμικό νέο τομέα δραστηριοποίησης στον τομέα της ενέργειας με παρεμβάσεις στη ζήτηση ή ακόμα να συμμετέχει στην αποκεντρωμένη παραγωγή, στη διασύνδεση δικτύων, στα αυτόνομα συστήματα, στα διάσπαρτα συστήματα, δηλαδή σε σύγχρονες λύσεις που ειδικά στο ανάγλυφο της πατρίδας μας με τα τόσα νησιά και τα τόσα βουνά έχει πλούσιο πεδίο εφαρμογής.
Αυτά τα πέντε σημεία πιστεύουμε ότι θα συμβάλουν για να βγει η ΔΕΗ από το αδιέξοδο με βιώσιμο τρόπο. Δηλαδή, ως μία μακροπρόθεσμη λύση και όχι ως «μπαλώματα» να μας βγάλουν ένα εξάμηνο παρακάτω.
Κλείνοντας -και για να χρησιμοποιήσουμε σχετικούς με το θέμα όρους- τα τελευταία χρόνια η ΔΕΗ φαίνεται να έχει «βραχυκυκλώσει». Στις αποφάσεις για τη ΔΕΗ πυξίδα πρέπει να είναι πάντα η προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης με τους τρεις πυλώνες της, την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Οι ενεργειακές αποφάσεις είναι κατ’ εξοχήν αποφάσεις που στοχεύουν στον συγκερασμό αυτών των τριών κριτηρίων. Όλες οι επιλογές που υπάρχουν στο τραπέζι πρέπει να αξιολογούνται υπό το πρίσμα αυτών των τριών κριτηρίων: Οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον. Και επειδή σε μια φθίνουσα πορεία κάθε απόφαση σημαίνει και αλλαγή του status quo, η ΔΕΗ χρειάζεται τολμηρές αποφάσεις και ξεβόλεμα καταστάσεων, για να βγει από την κρίση. Οφείλει να σταματήσει να δίνει μάχες οπισθοφυλακών, να απογαλακτιστεί από την κυβερνητική πατρωνία και να κοιτάξει κατάματα το μέλλον, προετοιμάζοντας σταδιακά και τη μεταλιγνιτική της εποχή. Έχει την τεχνογνωσία, έχει το στελεχιακό δυναμικό, το μόνο που χρειάζεται είναι να αποτινάξει τις πελατειακές νοοτροπίες.
Ευχαριστώ.
