Σε περιστατικά βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης εις βάρος γυναικών σε προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ελλάδα αναφέρονται με ερώτησή τους προς τον Υπουργό Εσωτερικών οι βουλευτές του Ποταμιού, Κατερίνα Μάρκου – Β’ Θεσσαλονίκης και Ιάσονας Φωτήλας – Αχαΐας.
Σύμφωνα με δηλώσεις μελών της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), οι συνθήκες διαβίωσης στους προσφυγικούς καταυλισμούς – οργανωμένους και μη - είναι εξαιρετικά δυσμενείς για τις γυναίκες, ενώ η μη ύπαρξη ξεχωριστών χώρων φιλοξενίας των γυναικών διευκολύνει την εκδήλωση φαινομένων κακοποίησής τους. Για το λόγο αυτό ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός ποιος είναι ο αριθμός περιστατικών απόπειρας ή βιασμού εναντίον γυναικών σε προσφυγικούς καταυλισμούς που έχουν καταγγελθεί, εάν γίνονται ενέργειες ώστε να γίνεται καταγγελία στο σύνολο των περιστατικών χωρίς φόβο από τις γυναίκες, σε πόσους προσφυγικούς καταυλισμούς λειτουργούν ξεχωριστοί χώροι φιλοξενίας γυναικών και εάν υπάρχει πρόβλεψη ψυχολογικής υποστήριξής τους. Επιπλέον ερωτάται με ποιον τρόπο διασφαλίζεται η φύλαξη των προσφυγικών καταυλισμών καθώς και ποιος είναι ο προγραμματισμός του Υπουργείου για τον καταμερισμό των προσφύγων στους καταυλισμούς.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης
ΘΕΜΑ: Φαινόμενα βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης εις βάρος γυναικών στους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ελλάδα
Βάσει των στοιχείων που δημοσιεύονται στην από 27/06/2016 Κατάσταση Προσφυγικών Ροών, στη χώρα μας φιλοξενούνται συνολικά 57.046 πρόσφυγες. Από αυτούς, οι 44.606 φιλοξενούνται σε 48 οργανωμένες δομές και χώρους φιλοξενίας, οι 6.022 σε δομές της UNHCR, οι 4.918 σε μη 4 οργανωμένες δομές και οι 1.500 βρίσκονται εκτός δομών φιλοξενίας. Η ονομαστική χωρητικότητα των οργανωμένων δομών είναι 56.430 θέσεις.
Παρόλο που έχουν δημιουργηθεί αρκετές οργανωμένες δομές και χώροι φιλοξενίας, αφενός δεν επαρκούν αριθμητικά, καθώς η χωρητικότητά τους φαίνεται να εξαντλείται, και αφετέρου οι συνθήκες στέγασης και εγκλεισμού των προσφύγων δεν είναι ικανοποιητικές, καθώς οι συνθήκες υγιεινής πολλές φορές απουσιάζουν, ενώ συνεχώς πραγματοποιούνται παραβιάσεις δικαιωμάτων. Ειδικά, δε, όσον αφορά στις γυναίκες, οι συνθήκες διαβίωσης φαίνεται να είναι εξαιρετικά δυσμενείς, ενώ «κοινό μυστικό» αποτελούν τα κρούσματα βιασμών. Στους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ελλάδα παρουσιάζονται φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης. Ωστόσο, σύμφωνα με αξιωματικούς της Αστυνομίας και μέλη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, πολλές γυναίκες δεν προχωρούν καν σε καταγγελία, είτε φοβούμενες ενδεχόμενη απέλασή τους, είτε λόγω της τελείως διαφορετικής κουλτούρας στις χώρες τους σε σχέση με την ισότητα των δύο φύλων.
Σύμφωνα με δηλώσεις, σε δημοσίευμα της 22/06/2016 στην ελληνική έκδοση της Deutsche Welle, μελών της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, «Συχνά καταφθάνουν αναφορές από όλη την Ελλάδα για απροστάτευτες και εκτεθειμένες σε σεξουαλική παρενόχληση γυναίκες. Αυτές οι αναφορές αφορούν και την ενδοοικογενειακή βία κατά γυναικών όπως επίσης το survival sex και την παρενόχληση». Ο όρος survival sex περιγράφει την ανοχή της σεξουαλικής βίας για λόγους επιβίωσης. Επιπλέον, σύμφωνα με περαιτέρω δηλώσεις των μελών της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ «Όταν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, αυξάνεται ο κίνδυνος σεξουαλικής βίας. Τουαλέτες και ντουζιέρες πρέπει να έχουν καλό φωτισμό, απαιτούνται ξεχωριστοί χώροι για γυναίκες και παιδιά, ασφαλή μέρη με κοινωνικούς λειτουργούς όπου να μπορούν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να έχουν ψυχολογική στήριξη», γεγονός που αποδεικνύει ότι πολλά εξαρτώνται από την κατάσταση που επικρατεί στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Τα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης είναι ιδιαίτερα έντονα στους μη οργανωμένους καταυλισμούς. Η κατάσταση, όμως, για τις γυναίκες δεν είναι απαραίτητα καλύτερη και στους επίσημους καταυλισμούς. Χαρακτηριστική είναι και η ανακοίνωση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) μετά την επίσκεψη σε κέντρα κράτησης ή στέγασης μεταναστών, σύμφωνα με την οποία κανένα από τα τρία κλειστά κέντρα που επισκέφθηκε τον Μάιο, σε Σάμο, Λέσβο και Χίο, δεν έχει διαχωρίσει τις ανύπαντρες γυναίκες από τους άνδρες και σε όλα δεν τηρούνται οι συνθήκες υγιεινής, ενώ είναι υπερπλήρη.
Επειδή δημιουργούνται πλήθος ερωτηματικών όσον αφορά στις συνθήκες στέγασης και φύλαξης των προσφυγικών καταυλισμών και ιδιαίτερα σχετικά με την προστασία των γυναικών μέσα σε αυτούς τους χώρους
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1) Πόσα περιστατικά βίας ή σεξουαλικής παρενόχλησης εις βάρος γυναικών σε προσφυγικούς καταυλισμούς (οργανωμένους και μη) στην Ελλάδα έχουν επίσημα καταγγελθεί; Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί όσον αφορά στα συγκεκριμένα περιστατικά;
2) Υπάρχει εκτίμηση των αρχών σχετικά με τον αριθμό αντίστοιχων περιστατικών που δεν έχουν καταγγελθεί; Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσετε ώστε να γίνεται καταγγελία του συνόλου των περιπτώσεων, χωρίς να υπάρχει φόβος;
3) Σε πόσους και ποιους προσφυγικούς καταυλισμούς λειτουργούν ξεχωριστοί χώροι φιλοξενίας γυναικών και παιδιών, ξεχωριστές τουαλέτες και ντουζιέρες και ασφαλή μέρη με κοινωνικούς λειτουργούς, όπου οι γυναίκες- θύματα περιστατικών βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης μπορούν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να έχουν ψυχολογική στήριξη;
4) Με ποιον τρόπο διασφαλίζεται, γενικότερα, η φύλαξη των προσφυγικών καταυλισμών;
5) Πώς γίνεται ο καταμερισμός των προσφύγων στους διάφορους καταυλισμούς; Ποια πρόβλεψη υπάρχει για τους μη οργανωμένους καταυλισμούς; Γιατί δεν πραγματοποιείται μεταφορά των προσφύγων από τους μη οργανωμένους καταυλισμούς σε οργανωμένους;
6) Δεδομένου ότι η χωρητικότητα των οργανωμένων δομών φαίνεται να εξαντλείται, τι προγραμματισμό έχει το Υπουργείο για δημιουργία νέων οργανωμένων δομών; Υπάρχει πρόβλεψη για ξεχωριστούς χώρους φιλοξενίας γυναικών και παιδιών στις νέες δομές;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Κατερίνα Μάρκου – Β’ Θεσσαλονίκης
Ιάσονας Φωτήλας- Αχαΐας
