Tα φαινόμενα έλλειψης προστασίας και εγκατάλειψης του αρχαιολογικού χώρου του καναλιού και των αλυκών της Ελούντας στο νομό Λασιθίου, φέρνει στη Βουλή με ερώτηση προς τους Υπουργούς Πολιτισμού & Αθλητισμού και Περιβάλλοντος & Ενέργειας ο βουλευτής Ηρακλείου με το Ποτάμι, Σπύρος Δανέλλης.
Ειδικότερα, ο βουλευτής επισημαίνει ότι, παρότι η χαρακτηρισμένη ως Α’ Αρχαιολογική Ζώνη απολύτου προστασίας περιοχή του καναλιού και των αλυκών της Ελούντας είναι ένα μοναδικό περιβαλλοντικό σύμπλεγμα και αρχαιολογικό κεφάλαιο για την Κρήτη, το τοπίο αλλοιώνεται μέσα από αυθαίρετες ανθρωπογενείς επεμβάσεις με δυσμενείς συνέπειες για τον προστατευόμενο χαρακτήρα του.
Η πολιτιστική, αισθητική και αρχαιολογική αξία των αλυκών και της διώρυγας του καναλιού, αλλά και το διαρκώς αυξανόμενο τουριστικό ενδιαφέρον για την Ελούντα και την ευρύτερη περιοχή, απαιτούν την άμεση παρέμβαση των αρμόδιων Υπουργείων, προκειμένου να υπάρξει αποκατάσταση της εν λόγω προστατευόμενης περιοχής.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τους κ.κ. Υπουργούς: 1.Πολιτισμού και Αθλητισμού 2.Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Θέμα: «Κηρυγμένες ως αρχαιολογικός χώρος αλλά… παραμελημένες οι Αλυκές στην Ελούντα Κρήτης»
Στο νομό Λασιθίου, στο νοτιοανατολικό όριο του οικισμού Σχίσμα, κοντά στη βυθισμένη αρχαία πόλη Ολούς, βρίσκονται οι αλυκές της Ελούντας που δημιουργήθηκαν από τους Βενετούς κατά το 1200. Οι αλυκές για 5 αιώνες παρήγαγαν αλάτι εξαιρετικής ποιότητας ενώ μετράμε ήδη 120 χρόνια από τη διάνοιξη του Καναλιού της Ελούντας (διανοίχτηκε το 1897).
Η περιοχή αριθμεί σημαντικά σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως τα σπαράγματα ερειπίων της βυθισμένης ελληνιστικής πόλης του Ολούντα, η διώρυγα του καναλιού και οι βενετσιάνικες αλυκές, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως Α’ Αρχαιολογική Ζώνη απολύτου προστασίας, διαθέτοντας και κηρυγμένα νεώτερα μνημεία (τρεις ανεμόμυλοι). Επίσης, οι αλυκές συνιστούν μια ενιαία και ιδιαίτερη πολιτιστική – περιβαλλοντική ενότητα και πάρκο, ενώ προσφέρουν εξαιρετική ευκαιρία παρατήρησης πολλών υδροβατικών και παρυδάτιων πουλιών.
Να σημειωθεί ότι ο αρχαιολογικός χώρος του καναλιού και των αλυκών της Ελούντας, λόγω της μοναδικότητας του τοπίου, έχει επιλεγεί με άλλα σημεία ενδιαφέροντος απ’ όλο τον κόσμο για να συμπεριληφθεί στο διάρκειας 55 δευτερολέπτων διαφημιστικό σποτ της Google (με πάνω από 16 εκατομ. προβολές στο youtube).
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι τοπικές αρχές είχαν ξεκινήσει προσπάθειες για την επαναλειτουργία τους και τη δημιουργία σύγχρονου μουσείου αλατιού-ακονιού, η σημερινή κατάσταση μαρτυρά αδιαφορία και εγκατάλειψη.
Την απαράδεκτη εικόνα συνθέτει μια σειρά από αυθαίρετες επεμβάσεις και ασχήμιες. Συγκεκριμένα, έχει διαπιστωθεί σοβαρή περιβαλλοντική ρύπανση από την ανεξέλεγκτη ανθρώπινη χρήση του ευάλωτου οικοσυστήματος της περιοχής. Η κατάσταση έχει πλέον ξεφύγει από κάθε έλεγχο καθώς αυθαίρετα κτίσματα, παράγκες, παραπήγματα, οργωματικές καλλιέργειες, μέχρι και κοτέτσια, στάνες εκτροφής οικόσιτων ζώων, χώροι απόρριψης μπαζών και σκουπιδιών, προσβάλλουν βάναυσα το τοπίο και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο.
Δεδομένου ότι ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος του καναλιού και των αλυκών της Ελούντας είναι ένα μοναδικό περιβαλλοντικό σύμπλεγμα και αρχαιολογικό κεφάλαιο για την Κρήτη και όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να αλλοιώνεται το τοπίο με δυσμενείς συνέπειες για τον προστατευόμενο χαρακτήρα του
Δεδομένου ότι αποτελεί ένα εξαιρετικό σημείο αναφοράς για την Ελούντα, έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της Κρήτης, με αισθητική και αρχαιολογική αξία και διαρκώς αυξανόμενο τουριστικό ενδιαφέρον
Ερωτούνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Αν προτίθενται να διερευνήσουν το θέμα και να αναλάβουν τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της μοναδικής αυτής αρχαιολογικής περιοχής.
2. Σε τι ενέργειες θα προβούν ώστε να μην επιτραπούν περαιτέρω περιβαλλοντικές διαταράξεις από ανθρωπογενείς παράγοντες, καθότι οι αλυκές της Ελούντας είναι σημαντικό κεφάλαιο για την Κρήτη, όχι μόνο από περιβαλλοντική άποψη, αλλά και από οικονομική, τουριστική και πολιτιστική;
Ο ερωτών βουλευτής
Σπύρος Δανέλλης – Ηρακλείου
