«Οφείλουμε να συγκρουστούμε με όλες τις παθογένειες του δημόσιου τομέα»
Δήλωσε ο Ιάσονας Φωτήλας, ειδικός αγορητής του Ποταμιού, κατά την τοποθέτησή του στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, όσον αφορά στο σχέδιο νόμου για το Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης, το Βαθμολόγιο και τα Συστήματα Αξιολόγησης, Προαγωγών & Επιλογής Προϊσταμένων.
Ο κ. Φωτήλας αρχικά αναρωτήθηκε για το λόγο αναβολής της εφαρμογής του Εθνικού Μητρώου για μετά από δύο χρόνια. Όσον αφορά στο σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων επεσήμανε τις εξής ενστάσεις: η αξιολόγηση δε στηρίζεται στο περίγραμμα της θέσης, ο αναβαθμισμένος ρόλος της συνέντευξης μπορεί να μετατραπεί σε εργαλείο πελατειακών διευθετήσεων και δεν καταγράφονται συνέπειες για τους υπαλλήλους που θα αξιολογούνται ως ακατάλληλοι ή ανεπαρκείς. Τέλος, αναφέρθηκε στο τελευταίο κεφάλαιο του νομοσχεδίου που όχι μόνο οι διατάξεις του δεν πέρασαν από διαβούλευση, αλλά το περιεχόμενο πολλών εξ αυτών είναι καθαρά ρουσφετολογικές, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα η δυνατότητα του Υπουργού να παρακάμπτει τα οικεία υπηρεσιακά συμβούλια κατά την απόσπαση υπαλλήλων σε διάφορους φορείς ή η σύσταση «Εθνικού Συμβουλίου για την κωδικοποίηση και αναμόρφωση της Ελληνικής Νομοθεσίας» - που ευτυχώς ο Υπουργός σήμερα διαβεβαίωσε ότι τα μέλη του δε θα αποζημιώνονται- ή η δημιουργία τριών νέων κομματικών θέσεων αντιπροέδρων χωρίς διδακτική απασχόληση στο ΕΑΠ.
Ο κ. Φωτήλας καταλήγοντας, δήλωσε την πρόσθεση του Ποταμιού να καταθέσει δύο τροπολογίες: μία για τροποποίηση του νόμου Τσοχατζόπουλου – που εκμεταλλεύεται και η παρούσα κυβέρνηση- που το 1985 ενέταξε τα πολιτικά γραφεία των Υπουργών στο δημόσιο γεμίζοντάς τα με μετακλητούς υπαλλήλους και μια για τη σύσταση του Συνηγόρου του Δημοσίου Υπαλλήλου.
Δείτε εδώ το βίντεο της ομιλίας:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε,
Κύριε Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τονίσαμε και στην επί της αρχής συζήτηση ότι για μας στο Ποτάμι αποτελεί άμεση προτεραιότητα η αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης με ενιαίους, δίκαιους και αξιοκρατικούς κανόνες και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ριζικές μεταρρυθμίσεις.
Οφείλουμε να συγκρουστούμε με όλες τις παθογένειες του δημόσιου τομέα, με πρώτη και χειρότερη την πλήρη κομματικοποίησή του, με την αντίληψη δηλαδή- που σωστά ακούστηκε εχθές στην ακρόαση φορέων -ότι το κράτος αποτελεί λάφυρο προς λεηλάτηση…
Οι ευθύνες των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ/ΝΔ την περίοδο της μεταπολίτευσης είναι βαρύτατες - με την εξαίρεση προφανώς του ΑΣΕΠ το 1996, αλλά και τη δημιουργία της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης το 1983.
Η κυβέρνηση όμως Τσίπρα- Καμμένου συνεχίζει τις ίδιες πρακτικές, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις.
Και για να μην έχουμε καμία αυταπάτη για το καθεστώς που χτίζεται, αρκεί να αναφερθούμε στην χτεσινή τοποθέτηση ενός προσώπου της απολύτου κομματικής εμπιστοσύνης, αυτή τη φορά στη ΜΟΔ Α.Ε (Μονάδα Οικονομικής Διαχείρισης), Οργανισμό του Υπουργείου Οικονομικών που στελεχώνει και υποστηρίζει όλες τις υπηρεσίες που σχεδιάζουν και υλοποιούν όλα τα έργα ΕΣΠΑ (αξίας 20 δις περίπου), και απαιτεί βέβαια διαχείριση με σχετική τεχνογνωσία.
Κοιτάζοντας όμως το βιογραφικό του νέου Προέδρου διαβάζω ότι έχει σπουδάσει Χημεία!!! και πολιτικές επιστήμες, ενώ δηλώνει πώς έχει εργαστεί ως διορθωτής βιβλίων. Έχει δε υπάρξει υποψήφιος δήμαρχος του ΣΥΡΙΖΑ στη Νέα Σμύρνη! Πώς λοιπόν κύριε Υπουργέ να «πειστούμε» για τις καλές σας προθέσεις και τη διάθεσή σας για αποκομματικοποίηση της διοίκησης;
Πώς να πιστέψουμε για παράδειγμα στις καλές σας προθέσεις όσον αφορά στη δημιουργία σχετικού Εθνικού Μητρώου και διαδικασία επιλογής όσων εντάσσονται - κάτι με το οποίο εξαρχής δηλώνουμε ότι θα συμφωνούσαμε- όταν βάζετε τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 13 και αναβάλλετε την εφαρμογή της για μετά από δύο χρόνια, αφήνοντας περιθώριο μόνο για κενές θέσεις;
Κάντε λοιπόν τώρα το θαρραλέο βήμα κ. Υπουργέ και μην παραπέμπετε ουσιαστικά στις καλένδες την τομή αυτή. Το επισήμαναν και οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και άλλοι φορείς.
Εμείς στο Ποτάμι, αν δεσμευτείτε πως θα ξεκινήσει η διαδικασία αμέσως μετά τη δημιουργία του Μητρώου, θα ψηφίσουμε με τα δύο χέρια τα σχετικά άρθρα του Α’ κεφαλαίου!
Αποτελεί επίσης θετικό γεγονός ότι δεν συμπεριλάβατε στο Μητρώο τους μετακλητούς υπαλλήλους.
Επισημαίνω ξανά πως εμείς στο Ποτάμι θα καταθέσουμε σχετική τροπολογία για τροποποίηση του νόμου Τσοχατζόπουλου που το 1985 ενέταξε τα πολιτικά γραφεία των υπουργών και υφυπουργών στο δημόσιο γεμίζοντάς τα με μετακλητούς υπαλλήλους τους οποίους κι εσείς με προκλητικό τρόπο όχι μόνο συνεχίζετε να διορίζετε μέχρι σήμερα, αλλά έχετε αυξήσει.
Επειδή άκουσα τον Υπουργό να λέει πως συμφωνεί με το πρόβλημα, αλλά να το παραπέμπει μετά τη δημιουργία των οργανογραμμάτων των Υπουργείων. Συγχωρέστε με κύριε Υπουργέ, αλλά μου φαίνονται «προφάσεις εν αμαρτίαις» που λέει και ο λαός μας.
Επαναλαμβάνω πως μπορείτε κύριε Υπουργέ εδώ και τώρα να θέσετε τις βάσεις της αλλαγής ειδικά για μία κυβέρνηση που θέλει να λέγεται αριστερή και να μην βλέπει κι αυτή το κράτος ως φέουδο προς κατάληψη, ώστε να διορίζει συγγενείς και κολλητούς της.
Περιμένουμε επίσης να δούμε πως θα τοποθετηθούν για το ζήτημα και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Στο Β’ Κεφάλαιο του νομοσχεδίου (άρθρα 14-24) εισάγετε ένα σύστημα αξιολόγησης για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Εδώ εκφράσαμε τις ενστάσεις μας για τρεις λόγους. Ο πρώτος και ο σπουδαιότερος γιατί η αξιολόγηση δεν προκύπτει ως αποτέλεσμα ενός συνεκτικού περιγράμματος θέσης, αλλά ακολουθείται κι εδώ η πεπατημένη των προηγούμενων κυβερνήσεων που έβαζε πρώτα το πτυχίο και το χρόνο υπηρεσίας προκειμένου να αξιολογήσει τον υπάλληλο και όχι το περίγραμμα της θέσης για την οποία τον χρειάζεται.
Ακόμα και επί Υπουργίας του κ. Μανιτάκη υπήρχε έτοιμη σχετική μελέτη για τη δημιουργία θέσεων με συγκεκριμένες απαιτήσεις, ενώ γνωρίζουμε πώς ακόμα και από το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης μέσω του ΕΣΠΑ είχαν δαπανηθεί χρήματα για την πραγματοποίηση σχετικών μελετών! Δεν μας απαντήσατε σε ποιο σημείο βρίσκεστε ως προς αυτό το ζήτημα;
Επιμένω σε αυτό το ζήτημα κύριε Υπουργέ, επισημάνθηκε εχθές και από τους εκπροσώπους των εργαζομένων αν δεν κάνω λάθος του Υπουργείου Παιδείας (περιφερειακές υπηρεσίες), γιατί αν δεν προχωρήσουμε σε σαφή περιγράμματα θέσεων, η αξιολόγηση με μόνο κριτήριο την στοχοθεσία θα αποτελέσει κενό γράμμα.
Το δεύτερο ζήτημα, που το έθεσαν και οι εκπρόσωποι των φορέων, είναι το θέμα της συνέντευξης όπου υπάρχει πραγματικά ο κίνδυνος της κακής εφαρμογής της και να μετατραπεί σε εργαλείο νέων πελατειακών διευθετήσεων. Γι’ αυτό υποστηρίζουμε και την περαιτέρω αποσαφήνιση της διαδικασίας, αλλά και μείωση του συντελεστή βαρύτητας από τον προτεινόμενο στο σχέδιο νόμου.
Το τρίτο ζήτημα που μας προκαλεί εύλογα ερωτηματικά είναι οι διατάξεις σχετικά με όσους υπαλλήλους θα αξιολογούνται ως ακατάλληλοι (από 0-24 βαθμούς) ή ανεπαρκείς (25-40).
Εδώ θα θέλαμε να ρωτήσουμε ποιες θα είναι οι προβλεπόμενες συνέπειες καθώς όπως διαβάζουμε- διορθώστε με αν κάνω λάθος- δεν υπάρχουν συγκεκριμένες διατάξεις που να αναφέρονται σε συνέπειες λόγω της ακαταλληλότητας ή ανεπάρκειας.
Δεν μπορεί να παραμένουν στο δημόσιο όσοι υπάλληλοι αξιολογούνται αρνητικά δύο συνεχόμενες φορές και δεν κατορθώνουν να βελτιωθούν ούτε μετά από την τοποθέτησή τους σε άλλη θέση ούτε μετά από επανεκπαίδευσή τους. Το δήλωσε άλλωστε μέχρι και ο εκπρόσωπος της ΑΔΕΔΥ.
Ποιος ο λόγος επιπλέον να φτιάχνουμε κλίμακες με συγκεκριμένη βαθμολόγηση αν δεν υπάρχουν οι σχετικές συνέπειες;
Και ναι απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση για να προχωρήσουμε και σε αυτό τον τομέα, γιατί δεν μπορεί να κρατούμε ανθρώπους που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να συνεισφέρουν στην εξυπηρέτηση των πολιτών.
Μέχρι όμως να φτάσουμε εκεί θα θέλαμε τη δική σας άποψη για το πώς θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα το προσωπικό, γιατί φαντάζομαι ότι κι εσείς δεν είστε υπέρ της απραξίας.
Επίσης, και θεωρώντας πως πρέπει να υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες θα προτείνουμε ως Ποτάμι, θα είναι η δεύτερή μας τροπολογία, τη σύσταση του Συνηγόρου του Δημοσίου Υπαλλήλου.
Είναι θεσμός που ισχύει σε αρκετές χώρες της Ε.Ε και πιστεύουμε πως θα βοηθήσει στην ταχύρυθμη εξυπηρέτηση των δημοσίων υπαλλήλων που θεωρούν πως αδικούνται από την διοίκηση.
Δεν πεισθήκαμε επίσης από τις διατυπώσεις των δικαστικών υπαλλήλων για ποιο λόγο δεν εντάσσονται στο σύστημα αξιολόγησης του παρόντος νομοσχεδίου καθώς άλλα ορίζει το άρθρο 92 του Συντάγματος σε συνδυασμό με το άρθρο 62 του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων.
Στο Γ’ Κεφάλαιο (άρθρα 25-28) σχετικά με την βαθμολογική εξέλιξη και το σύστημα προαγωγών αναγνωρίζουμε πώς οι διατάξεις του βελτιώνουν τις υπάρχουσες δίνοντας κίνητρα στους πραγματικά άξιους. Αναρωτιόμαστε όμως γιατί δε θα αναρτώνται οι αποφάσεις για τις προαγωγές στη Διαύγεια, όπως προβλέπεται με την περίπτωση 5 της παραγράφου 6 του άρθρου 25.
Στο Δ’ Κεφάλαιο (άρθρα 29-31) ισχύουν και για την επιλογή των προϊσταμένων όσα είπα και για την αξιολόγηση των στελεχών, με την αναγκαιότητα δηλαδή ύπαρξης σαφών περιγραμμάτων θέσεων και τη μείωση του συντελεστή βαρύτητας της συνέντευξης.
Έρχομαι τώρα στο Ε’ και τελευταίο κεφάλαιο του σχεδίου νόμου (άρθρα 32-54), που αποτελεί και το τμήμα με τα περισσότερα άρθρα.
Πραγματικά ακόμα και αν είχα θετική προδιάθεση για τα πρώτα 4 μέρη του νομοσχεδίου η διαδικασία και μόνο που ακολουθήθηκε για την εισαγωγή αυτών των άρθρων αρκεί για να καταψηφιστεί στο σύνολό του το παρόν σχέδιο νόμου.
Ειλικρινά αναρωτιέμαι τι θα κάνετε για να υποβαθμίσετε την κοινοβουλευτική διαδικασία.
Δεν είναι μόνο ότι δεν φέρατε τις συγκεκριμένες διατάξεις σε διαβούλευση, αλλά τελευταία στιγμή. Είναι και το περιεχόμενο πολλών εξ αυτών των ρυθμίσεων που «βγάζουν μάτι» όπως λέμε ευφημισμό για τον πελατειακό τους χαρακτήρα σε πλήρη αντίθεση πάντα με τις διακηρύξεις σας περί ανάγκης ρυθμίσεων που δε θα είναι ρουσφετολογικές.
Δεν αρνούμαι βέβαια πως υπάρχουν και διατάξεις προς όφελος συγκεκριμένων κατηγοριών, όπως οι εκπαιδευτικοί σε διαθεσιμότητα με το άρθρο 40, την οποία κι εμείς θα την στηρίξουμε όπως και το άρθρο για την αποκατάσταση των επιτυχόντων του ΑΣΕΠ (άρθρο 39) που επίσης είναι θετικό.
Υπάρχει όμως για παράδειγμα το άρθρο 54 για την επέκταση των συμβάσεων των εργαζομένων στη λέσχη του ΑΠΘ στο οποίο δεν αναφέρεται καν από το Υπουργείο πόσο θα στοιχίσει και το επισημαίνει στην έκθεση του το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Το τραγελαφικό και πρόχειρο της διάταξης είναι πως πρόκειται για 20 υπαλλήλους που ήδη μισθοδοτούνται!
Με το άρθρο 32 επίσης δίνεται η δυνατότητα στον Υπουργό παρακάμπτοντας τα οικεία υπηρεσιακά συμβούλια να αποσπά υπαλλήλους σε διάφορους φορείς του δημοσίου.
Εκτός των αντισυνταγματικών προβλημάτων που έχει αυτή η διάταξη, καθώς το άρθρο 103 παράγραφος 4 του Συντάγματος απαγορεύει την μετάθεση/ απόσπαση υπαλλήλου χωρίς γνωμοδότηση υπηρεσιακού συμβουλίου, προβληματική είναι και η ευχέρεια που αφήνεται στον εκάστοτε Υπουργό να αποφασίζει με διαδικασίες «εξπρές» ακόμη και χωρίς αίτηση του υπαλλήλου (που τώρα διορθώσατε με νομοτεχνική) εφ’ όσον το επιβάλλουν «επιτακτικές και έκτακτες ανάγκες» ακόμη και μη προσωρινού χαρακτήρα, την απόσπαση ή διάθεση του υπαλλήλου σε ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, θυγατρικές και εν γένει εποπτευόμενους φορείς.
Θα έπρεπε τουλάχιστον να αναφέρονται και κάποια κριτήρια π.χ. εντοπιότητα, οικογενειακή κατάσταση, τα οποία θα λαμβάνονται υπόψη για την απόσπαση. Πιστεύουμε πως πρέπει να αποσυρθεί η παρούσα διάταξη ή τουλάχιστον να αναδιατυπωθεί.
Συστήνεται επίσης με το άρθρο 42 «Εθνικό Συμβούλιο για την κωδικοποίηση και αναμόρφωση της Ελληνικής Νομοθεσίας».
Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι φτιάχνετε ένα πολύ μεγάλο όργανο που θα αποδειχτεί δυσλειτουργικό. Υπάρχει άλλωστε στην Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης Επιτροπή Κωδικοποίησης της νομοθεσίας, προς τι μία καινούργια δομή; Θεωρείτε ανεπαρκή την υπάρχουσα;
Ή μήπως φτιάχνετε το Συμβούλιο για να αποζημιώνετε τα μέλη του; Επιμένω σε μία ξεκάθαρη απάντηση επί τούτου κ. Υπουργέ που δεν δώσατε στην καταρχήν συζήτηση, γιατί λέτε στην παράγραφο 2 πώς το Συμβούλιο συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών που θα ρυθμίσει και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου του!
Εύλογα μπορεί να υποψιαστεί κάποιος ότι θα μπορεί να καθορίσει με υπουργική απόφαση ΚΑΙ την αποζημίωση των μελών ο κ. Υπουργός.
Χαίρομαι κ. Υπουργέ που τώρα δεσμεύεστε ότι δε θα αποζημιώνονται τα μέλη της Επιτροπής.
Με το άρθρο 43 δίνετε και σωστά τη δυνατότητα σε δικαστικούς υπαλλήλους να παραμείνουν στην υπηρεσία τους μέχρι και τη συμπλήρωση του 65 έτους της ηλικίας τους με απόφαση του υπηρεσιακού συμβουλίου.
Στο ίδιο σχέδιο νόμου όμως, με τη διάταξη του άρθρου 36 δίνετε το ίδιο δικαίωμα στους δημοσίους υπαλλήλους και μάλιστα με ανανέωση κάθε χρόνο μόνο με απόφαση Υπουργού!
Γιατί δύο μέτρα και δύο σταθμά κ. Υπουργέ; Μήπως επειδή ο αριθμός που ξέρουμε ότι αφορά η σχετική ρύθμιση αφορά 15.000 υπαλλήλους και άρα δυνητικά ψηφοφόρους-πελάτες σας; Γιατί δεν βάζετε έστω πρόβλεψη η απόφαση να λαμβάνεται από τον οικείο φορέα αν πρόκειται για υπάλληλο της Περιφέρειας για παράδειγμα ή Ανεξάρτητες Αρχές όπως τον Συνήγορο του Πολίτη;
Με τη διάταξη επίσης του άρθρου 35 τακτοποιείτε επιπλέον 2 δημοσιογράφους στο Υπουργείο Εσωτερικών, επειδή, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, έχουν συγχωνευθεί τα δύο Υπουργεία Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης!
Μα, Κ. Υπουργέ γι’ αυτό κάνατε- εσείς μάλιστα όχι εμείς- τις συγχωνεύσεις Υπουργείων. Για να μειώνονται οι δαπάνες λειτουργίας τους όχι για να τις διπλασιάζουμε!
Σχετικά τέλος με το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) στην Πάτρα, άκουσα εχθές και τους εκπροσώπους της διοικούσας αρχής, αλλά και των μελών ΔΕΠ, αλλά δεν πείστηκα για την αναγκαιότητα να δημιουργηθούν 3 νέες κομματικές –λέω εγώ -θέσεις αντιπροέδρων χωρίς διδακτική απασχόληση και μάλιστα προερχόμενων από άλλα πανεπιστήμια. Ακόμα και στα αυτοδύναμα Πανεπιστήμια οι αντίστοιχοι τρεις αντιπρυτάνεις προέρχονται από τα ίδια τα ιδρύματα!
Πιστεύω πως πρέπει να δρομολογηθούν οι εξελίξεις για την αυτοδυναμία του Πανεπιστήμιου και να σταματήσει η επί 20ετία μεταβατική κατάσταση λειτουργίας του.
Τέλος, δεν έχω πειστεί ότι για την πραγματοποίηση του προπτυχιακού προγράμματος που προβλέπεται στο άρθρο 44 υπεύθυνο θα πρέπει να είναι το Υπουργείο Εσωτερικών και όχι για παράδειγμα το ΕΚ.Δ.Δ.Α (Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης) που έχει τη σχετική τεχνογνωσία και υποδομή.
Θα έχουμε τη δυνατότητα να τα πούμε και στην β’ ανάγνωση του νομοσχεδίου.
Σας ευχαριστώ
Ιάσονας Φωτήλας - Αχαΐας
