25 Ιανουαρίου, 2018

Βίλα Ναζιφέ: Όταν η υπόθαλψη και η αδιαφορία «πυρπολούν» την πολιτιστική μας κληρονομιά

Δεν είναι λίγες οι φορές που είδαμε στο παρελθόν στελέχη του κόμματος της σημερινής κυβέρνησης να εκφράζουν σθεναρά την αντίθεσή τους σε αστυνομικές επιχειρήσεις εκκένωσης κτιρίων που τελούσαν υπό κατάληψη από αντιεξουσιαστικές, συνήθως, ομάδες. Οι «αριστερές» ιδεοληψίες, σε πολλές περιπτώσεις, κυριαρχούσαν έναντι της προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος και της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, με απρόβλεπτες και συνήθως δραματικές συνέπειες.

Έτσι, στο περιθώριο του συλλαλητηρίου για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στην συμπρωτεύουσα, οι συμπλοκές ανάμεσα σε ακροδεξιά στοιχεία με αντιεξουσιαστές-καταληψίες, είχε σαν αποτέλεσμα να τυλιχτεί στις φλόγες το κτίριο της Βίλας Ναζιφέ της λεωφόρου Στρατού, που αν και ανακηρυγμένο εδώ και 35 χρόνια, ως διατηρητέο μνημείο, τελούσε υπό κατάληψη από το 2008! Η κατάληψη έληξε δυστυχώς με τον τραγικότερο τρόπο, αφού το σύγχρονο αυτό μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της συμπρωτεύουσας, καταστράφηκε από τη φωτιά.

Πόσα όμως δημόσια κτίρια, εξακολουθούν να τελούν υπό κατάληψη και με τι κόστος; Πόσα από αυτά είναι διατηρητέα; Υπάρχουν ανεκτέλεστες Εισαγγελικές Παραγγελίες εκκένωσης καταλήψεων; Και, εν τέλει, θα παρθούν κάποια προληπτικά μέτρα από την πλευρά της κυβέρνησης για αποφυγή παρόμοιων περιστατικών; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει ο βουλευτής με το ΠΟΤΑΜΙ Γρηγόρης Ψαριανός, στους υπουργούς Οικονομικών, Πολιτισμού-Αθλητισμού και Εσωτερικών, αναδεικνύοντας με ερώτησή του στη Βουλή το τραγικό αυτό συμβάν της καταστροφής της Βίλας Ναζιφέ στη Θεσσαλονίκη.

Ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης, έχει ως εξής:

ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ:
1. Τον Υπουργό Οικονομικών
2. Την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού
3. Τον Υπουργό Εσωτερικών

ΘΕΜΑ: «Βίλα Ναζιφέ: Το αρχοντικό που “ξεχάστηκε” από το Δημόσιο, καταλήφθηκε από αντιεξουσιαστές και τελικά καταστράφηκε από ακροδεξιά στοιχεία»

Το ακίνητο επί της Λεωφόρου Στρατού 19 στη Θεσσαλονίκη, γνωστό ως Βίλα Ναζιφέ, που από το 1982 έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, καταστράφηκε ολοσχερώς στο περιθώριο του συλλαλητηρίου της 21-01-2018, που πραγματοποιήθηκε στην συμπρωτεύουσα. Το κτίριο παραδόθηκε στις φλόγες μετά από συμπλοκές ανάμεσα σε ομάδες ακροδεξιών στοιχείων απ’ τη μια και αντιεξουσιαστών-καταληψιών του κτιρίου από την άλλη. Ως αποτέλεσμα αυτού, καταστράφηκε ένας από τους λίγους εναπομείναντες θησαυρούς της Θεσσαλονίκης.

Η κατοικία χτίστηκε το 1899 για χάρη της Χαζίζ Νιχάλ Ναζιφέ από τον δεύτερο σύζυγό της. Μετά το θάνατο της Ναζιφέ το 1941, το ακίνητο περιήλθε στη Διεύθυνση Εθνικών Κληροδοτημάτων του Υπουργείου Οικονομικών. Το 1982 κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο, ενώ την ίδια χρονιά με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης αναγνωρίστηκε ως κληρονομικό δικαίωμα του Δημοσίου. Μετά τους σεισμούς του 1978 παρέμεινε ακατοίκητο. Το συγκεκριμένο κτίριο τελούσε υπό κατάληψη από το 2008 από ομάδες αντιεξουσιαστών, φαινόμενο το οποίο συναντάται δυστυχώς και σε πολλά άλλα δημόσια κτίρια, διατηρητέα ή μη, σε πολλές πόλεις της χώρας.

Δεδομένου ότι, η βίλα Ναζιφέ ήταν το μοναδικό διατηρητέο κτίριο που είχε απομείνει επί της λεωφόρου Στρατού.

Δεδομένου ότι, τα πολυάριθμα δημόσια κτίρια τα οποία βρίσκονται υπό κατάληψη, στερούν πολύτιμους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς πόρους από την τοπική κοινωνία, ενώ υποβαθμίζουν την γύρω περιοχή.

Δεδομένου ότι , οι κατά καιρούς εκφρασμένες αντιθέσεις σε παλαιότερες επιχειρήσεις εκκένωσης καταλήψεων απέβησαν εις βάρος της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος, της διαφύλαξης και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Δεδομένου ότι, ιδιαιτέρως για την πόλη της Θεσσαλονίκης, το απόθεμα των διατηρητέων κτιρίων είναι περιορισμένο και ως εκ τούτου είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντικό να καταστρέφονται κτιριακά έργα τέχνης,

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για αποκατάσταση του συγκεκριμένου κτιρίου και εάν ναι, τι περιλαμβάνει αυτός;

2. Έχει υπολογιστεί ποιος είναι ο αριθμός των δημόσιων κτιρίων που παραμένουν αναξιοποίητα επειδή τελούν υπό κατάληψη; Έχει υπολογιστεί το ύψος των ζημιών που έχουν ήδη προκληθεί σε αυτά;

3. Υπάρχουν κτίρια τα οποία τελούν υπό κατάληψη, αν και είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα ή αποτελούν με οποιοδήποτε τρόπο στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και αν ναι πόσα είναι αυτά και ποια;

4. Υπάρχουν ανεκτέλεστες Εισαγγελικές Παραγγελίες εκκένωσης καταλήψεων;

5. Ποιες ενέργειες προτίθεστε να αναλάβετε για να αποκλειστεί η πιθανότητα επανάληψης παρόμοιων γεγονότων, να διαφυλάξετε την πολιτιστική κληρονομιά και να αξιοποιήσετε την δημόσια περιουσία προς όφελος των πολιτών;

Ο ερωτών βουλευτής
Γρηγόρης Ψαριανός – Β’ Αθηνών