Ο βουλευτής Αττικής και υπεύθυνος Ανώτατης Εκπαίδευσης του Ποταμιού Γ. Μαυρωτάς, τοποθετήθηκε σήμερα κατά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων με θέμα «Συνάντηση με τα προεδρεία των Πρυτάνεων των Πανεπιστημίων, Προέδρων ΤΕΙ και του αντίστοιχου οργάνου των Ερευνητικών Κέντρων, ΠΟΣΔΕΠ, ΟΣΕΠ – ΤΕΙ, Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία».
Ο κ. Μαυρωτάς ξεκίνησε την ομιλία του, παρουσιάζοντας βασικές θέσεις του Ποταμιού για Πανεπιστήμια αυτοτελή, εξωστρεφή, διασυνδεμένα με την παραγωγή. Έθεσε ως εθνικό στόχο για την ανώτατη εκπαίδευση την ανάδειξη 6 πανεπιστημίων στα 400 πρώτα παγκοσμίως μέχρι το 2021, έναντι ενός σήμερα σύμφωνα με την Times Higher Education Ranking, επισημαίνοντας πως η ποσοτικοποίηση των στόχων βοηθά στην ανάπτυξη των πολιτικών.
Τόνισε τη σημασία της αυτοτέλειας των Α.Ε.Ι., ισχυριζόμενος πως τα Τμήματα θα πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο στον αριθμό των εισακτέων, την επιλογή των εξεταζόμενων μαθημάτων και τον καθορισμό των αντιστοίχων συντελεστών βαρύτητας.
Ανέδειξε ως μια από τις βασικότερες παθογένειες της ανώτατης εκπαίδευσης τον κομματισμό, ζητώντας να πάψουν τα πανεπιστήμια να είναι φέουδα των κομμάτων και δυναμικών μειοψηφιών, υπενθυμίζοντας την πρόταση για ενιαίο ψηφοδέλτιο στις εκλογές ανάδειξης συλλογικών οργάνων αλλά και στις φοιτητικές εκλογές. Τόνισε τις ανάγκες διασφάλισης της απρόσκοπτης λειτουργίας των οργάνων και διεξαγωγής ηλεκτρονικών ψηφοφοριών ώστε να διασφαλίζεται η μεγαλύτερη κατά το δυνατόν συμμετοχή και αντιπροσώπευση.
Πρότεινε την αξιοποίηση της πανεπιστημιακής περιουσίας με επαγγελματική διαχείριση μέσω των προβλεπόμενων νομικών προσώπων, καθώς επίσης την ίδρυση μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, με έλεγχο από την Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να ανασταλεί το brain drain προς το εξωτερικό. Τα μη κρατικά πανεπιστήμια να ελέγχονται αυστηρά αλλά να μην απαγορεύονται.
Αναφερόμενος στα Α.Τ.Ε.Ι. έκρινε πως θα πρέπει να εξεταστεί ο ρόλος τους εντός ενός παραγωγικού μοντέλου και να μην αντιμετωπιστούν κατά οριζόντιο τρόπο ενώ πρότεινε συγχωνεύσεις όχι μόνο Τμημάτων Α.Τ.Ε.Ι. αλλά και αυτών με Πανεπιστημιακά μετά από ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Στάθηκε θετικά έναντι του ενιαίου χώρου έρευνας και εκπαίδευσης επισημαίνοντας όμως πως ο ρόλος ερευνητικών κέντρων και Α.Ε.Ι. είναι διαφορετικός, καθώς αμφότερα παράγουν νέα γνώση, όμως τα Α.Ε.Ι. έχουν την ευθύνη διάδοσής της.
Ο κ. Μαυρωτάς ολοκλήρωσε την παρέμβασή του διατυπώνοντας ερωτήσεις προς τους προσκεκλημένους φορείς, και συγκεκριμένα:
Προς τη Σύνοδο πρυτάνεων:
1. Ποια πρέπει να είναι η συμμετοχή των φοιτητών στη διοίκηση. Η Ανοιχτή Σύγκλητος από την εμπειρία σας μπορεί να είναι ένα λειτουργικό όργανο;
2. Ποιες μπορούν να είναι νέες πηγές χρηματοδότησης;
3. Ποια τα μέτρα για περιορισμό αφισοκόλλησης, καθαριότητα, εκμετάλλευσης χώρων στα πανεπιστήμια;
4. Ποια η θέση σας ως προς τον ενιαίο χώρο ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας και ως προς τον ευρωπαϊκό χώρο εκπαίδευσης;
Προς την Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π.
1. Ποια η θέση σας ως προς τις αμοιβές Δ.Ε.Π. για τη διεξαγωγή μεταπτυχιακών προγραμμάτων;
Προς τους προέδρους Α.Τ.Ε.Ι.
1. Ποια η θέση σας έναντι ενός σχεδίου Αθηνά 2 με συγχωνεύσεις ακόμα και Τμημάτων Α.Τ.Ε.Ι. με Πανεπιστημιακά.
Προς την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών
1. Ποια η θέση σας έναντι της διαδικασίας εκλογής Διευθυντών Ερευνητικών Κέντρων. Υποστηρίζετε άμεση εκλογή ή εκλογή μέσω αντιπροσώπων;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του κ. Μαυρωτά:
Θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να ευχαριστήσω τους φορείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας, που ήρθαν εδώ σήμερα για να συζητήσουμε για το χώρο αυτό και θα ήθελα να ξεκινήσω την εισήγησή μου με κάποια βασικά σημεία που πιστεύει το «Ποτάμι» για το χώρο και στη συνέχεια να κάνω κάποιες ερωτήσεις.
Γενικά στο «Ποτάμι» πιστεύουμε σε ιδρύματα τα οποία είναι αυτοτελή, εξωστρεφή και διασυνδεδεμένα με την παραγωγή και θα ήταν σκόπιμο κατά τη γνώμη μου σαν ας το πούμε εθνική πολιτική ή πανεπιστημιακή πολιτική, αν θέλετε, να βάλουμε και κάποιους στόχους για την ανώτατη εκπαίδευση.
Εμείς έχουμε πει ότι ένας τέτοιος εφικτός στόχος θα ήταν να έχουμε 6 πανεπιστήμια μέσα στα 400 πρώτα σύμφωνα με το Times Higher Education Ranking, δηλαδή την κατάταξη της Times που είναι από τις πιο έγκυρες. Αυτή τη στιγμή έχουμε μόνο 1 στα 400 και άλλα 7 στις θέσεις από 400 έως 800. Βάζοντας και ποσοτικοποιώντας κάποιους τέτοιους στόχους μπορούμε να δούμε προς τα πού και τι κινήσεις πρέπει να κάνουμε προκειμένου να τους πετύχουμε και αυτό θα μας βοηθήσει στις πολιτικές που πρέπει να αναπτύξουμε.
Εμείς θεωρούμε πολύ σημαντική την αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, όπως επίσης και των Τ.Ε.Ι., γιατί θεωρούμε ότι τα τμήματα θα πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο ακόμα και στον αριθμό των εισακτέων, την επιλογή όλων των μαθημάτων στις εισαγωγικές, αλλά και των συντελεστών βαρύτητας των μαθημάτων στις εισαγωγικές αυτές ώστε να ξέρουν ποια είναι ουσιαστικά η «πρώτη ύλη» που μπαίνει μέσα στο σύστημα. Εμείς εδώ πέρα, έχουμε αντίθετα ένα πολύ υπουργοκεντρικό σύστημα που καθορίζει ακόμη και με Π.Ν.Π. το πότε και εάν θα γίνουν πτυχιακές εξετάσεις.
Θεωρούμε ότι μια από τις βασικότερες παθογένειες της ανώτατης εκπαίδευσης είναι ο κομματισμός. Έχω ακούσει την Αναπληρώτρια Υπουργό να μιλάει πολλές φορές για εκδημοκρατισμό, τον οποίο εμείς δεν τον ταυτίζουμε σε καμία περίπτωση με τον κομματισμό. Πρέπει να πάψουν τα πανεπιστήμια να είναι φέουδα των κομμάτων και των δυναμικών μειοψηφιών. Τα πανεπιστημιακά και τα κομματικά συμφέροντα δεν συγκλίνουν και η πρότασή μας εδώ είναι σαφής. Ενιαίο ψηφοδέλτιο για τα συλλογικά όργανα και όχι εκπρόσωποι από τις παρατάξεις σε ό,τι αφορά τους φοιτητές. Ακόμη και στις φοιτητικές εκλογές, δηλαδή, εμείς υποστηρίζουμε ότι πρέπει να υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο και όχι παραταξιακά.
Σε ό,τι αφορά τώρα κάποια επιπλέον πράγματα για το πανεπιστήμιο, πρέπει να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη λειτουργία των οργάνων με τη νόμιμη σύνθεσή τους κάτι στο οποίο έχει δεινοπαθήσει το ελληνικό πανεπιστήμιο. Να υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικών ψηφοφοριών, ώστε να συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι στις διαδικασίες λήψης απόφασης.
Η πανεπιστημιακή περιουσία να αξιοποιηθεί με επαγγελματική διαχείριση. Είπαμε ότι τα κρατικά χρήματα θα τελειώσουν και τι μπορούμε να κάνουμε για εξεύρεση νέων πόρων. Η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων που για να επιτευχθεί χρειάζεται αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος είναι κάτι που το υποστηρίζουμε. Πρέπει να ελέγξουμε αυστηρά, αλλά όχι να απαγορεύουμε τα κρατικά και μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια και νομίζω ότι μπορούν να ελεγχθούν, διότι υπάρχει η Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας Ανώτατης Εκπαίδευσης. Πρέπει να μπει ένα τέλος στο θολό τοπίο που κυριαρχεί σήμερα στα κολλέγια, όπως επίσης και να δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας και να αντιστρέψουμε έστω και σε μικρότερο βαθμό το φαινόμενο της διαρροής εγκεφάλων στο εξωτερικό, για το οποίο η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε κάνει και πολλά πράγματα.
Σε σχέση με τα Τ.Ε.Ι. θα πρέπει να δούμε τον ρόλο τους μέσα στο σύγχρονο εκπαιδευτικό και παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Κάποια τμήματα Τ.Ε.Ι. ίσως να είναι και σε καλύτερο επίπεδο από πανεπιστημιακά και υπάρχουν τέτοια παραδείγματα. Δεν χρειάζεται λοιπόν μια οριζόντια αντιμετώπιση, όλα καλά ή όλα κακά. Πρέπει να εξετάσουμε και να αξιολογούμε και στην συνέχεια να προχωρούμε σε αποφάσεις και μάλιστα εμείς θα βλέπαμε και αποφάσεις στα πλαίσια του ΑΘΗΝΑ2 συγχωνεύσεις όχι μόνο πανεπιστημιακών τμημάτων, αλλά και πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. σε κάποιες περιπτώσεις ομοειδών αντικειμένων.
Για τα ερευνητικά κέντρα, ναι στον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, είναι όμως διαφορετικός ο ρόλος Α.Ε.Ι. και ερευνητικών κέντρων. Τα Α.Ε.Ι. έχουν τον ρόλο της μετάδοσης της γνώσης και όχι μόνο την παραγωγή της νέας γνώσης, όπως επίσης τα πανεπιστήμια και τα Τ.Ε.Ι..
Τέλος, θα ήθελα να προχωρήσω στις ερωτήσεις σε σχέση με τους εκπροσώπους από την Σύνοδο Πρυτάνεων. Ποια νομίζετε ότι πρέπει να είναι η συμμετοχή των φοιτητών στην διοίκηση; Σχήματα, όπως η ανοιχτή σύγκλητος, από την εμπειρία σας μπορεί να είναι ένα λειτουργικό όργανο;
Δεύτερη ερώτηση στην Σύνοδο των Πρυτάνεων. Τα κρατικά χρήματα στερεύουν. Τι σκέφτεστε για νέες πηγές χρηματοδότησης; Τι σκέφτεστε για μέτρα περιορισμού της αφισοκόλλησης και γενικότερα της καθαριότητας, της ασφάλειας και της εκμετάλλευσης των χώρων στα πανεπιστήμια προς όφελος της φοιτητικής κοινότητας
Ποια είναι η θέση σας απέναντι στον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας; Ποια είναι η θέση σας απέναντι στον Ευρωπαϊκό Χώρο ανώτατης Εκπαίδευσης;
Σε σχέση με την ΠΟΣΔΕΠ, η ερώτηση έχει να κάνει όπως αυτή που ανέφερε ο κ. Χαρακόπουλος σχετικά με τα μεταπτυχιακά προγράμματα και τις αμοιβές των καθηγητών. Ποιοι είναι η θέσης σας; Ποια είναι η γνώμη σας για την ηλεκτρονική ψηφοφορία στις διάφορες διεργασίες λήψεως αποφάσεων;
Σε σχέση με τα Τ.Ε.Ι. η ερώτηση έχει να κάνει με το θέμα των συγχωνεύσεων και ενός προγράμματος ΑΘΗΝΑ2. Ποια είναι η δική σας άποψη πάνω σε αυτό;
Σε σχέση με τα ερευνητικά κέντρα, πώς κατά την γνώμη σας θα πρέπει να εκλέγονται οι διευθυντές κέντρων και ινστιτούτων; Ακούσαμε την άποψη των ερευνητών. Ποια θα ήταν η δική σας άποψη στο συγκεκριμένο; Πιο συγκεκριμένα για τους ερευνητές, βλέπουμε ότι στο υπόμνημά σας υπάρχουν δύο προσεγγίσεις. Η πρώτη προσέγγιση που είναι η άμεση και η δεύτερη μέσω εκπροσώπων. Εσείς ποια θα υποστηρίζατε;
Γιώργος Μαυρωτάς - Αττικής
