Ερώτηση προς τους Υπουργούς Υποδομών & Μεταφορών και Οικονομικών κατέθεσε ο βουλευτής με το Ποτάμι, Σπύρος Δανέλλης, σχετικά με τις καθυστερήσεις και τις υπερβάσεις κόστους στην κατασκευή τριών αυτοκινητοδρόμων (Κεντρική Οδός Ε65, Ολυμπία Οδός, Μορέα) με ΣΔΙΤ, έτσι όπως καταγράφηκαν σε σχετική Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Όπως επισημαίνεται στην Έκθεση, το κόστος κατασκευής ανά χιλιόμετρο παρουσίασε αύξηση κατά 69%, η μείωση του αντικειμένου των έργων άγγιξε το 55%, ενώ τα έργα που πραγματοποιήθηκαν είναι μικρότερης έκτασης από αυτήν που αρχικά είχε προβλεφθεί.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τους κ.κ. α) Υπουργό Υποδομών & Μεταφορών & β) Υπουργό Οικονομικών.
ΘΕΜΑ: «Πανάκριβη και ελλιπής η κατασκευή τριών αυτοκινητοδρόμων μέσω ΣΔΙΤ»
Αύξηση του κόστους κατασκευής ανά χιλιόμετρο έως και κατά 69% σε σχέση με τους αρχικούς προϋπολογισμούς, μείωση του αντικειμένου των έργων κατά 55%, καθώς και πλημμελής προετοιμασία των έργων από τις εμπλεκόμενες εταιρίες είναι τα βασικά συμπεράσματα της Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, για τις συγχρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για τρεις αυτοκινητοδρόμους στην Ελλάδα (Κεντρική Οδός Ε65, Ολυμπία Οδός, Μορέας) την περίοδο 2000-2014.
Μολονότι η Ελλάδα στο παρελθόν επέδειξε επιτυχημένα έργα Σύμπραξης Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα, στην περίπτωση αυτών των τριών αυτοκινητοδρόμων, για την κατασκευή των οποίων η χώρα μας έλαβε τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην ΕΕ (περίπου 3,3 δις ευρώ ή 58,5% του συνολικού κόστους) παρατηρήθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις στην κατασκευή και απαράδεκτες υπερβάσεις κόστους.
Επιπροσθέτως, η εν λόγω Έκθεση ανέδειξε τα εξής:
• πλημμελή προετοιμασία των έργων από το Δημόσιο,
• εξαρχής κακό σχεδιασμό των έργων, που βασίστηκε σε υπεραισιόδοξα σενάρια ως προς την μελλοντική είσπραξη κερδών από διόδια,
• μη ισορροπημένες ρυθμίσεις επιμερισμού των κινδύνων,
• ανεπαρκή ανταγωνισμό και κατά συνέπεια την αποδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης του Δημοσίου κατά την σύναψη των ΣΔΙΤ.
Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση του Ελληνικού Δημοσίου κατά 1,2 δις ευρώ και μάλιστα για έργα πολύ μικρότερης έκτασης από αυτήν που είχε αρχικά προβλεφθεί. Φαίνεται δε, ότι παρά τις εξαγγελίες διαδοχικών κυβερνήσεων για εξορθολογισμό των διοδίων με αναλογική πληρωμή ανά χιλιόμετρο, η επιπλέον επιβάρυνση μετακυλίεται σε μεγάλο βαθμό στα διερχόμενα ΙΧ, διατηρώντας ή και αυξάνοντας το κόστος των διοδίων σε υπέρμετρα επίπεδα, ενώ παράλληλα παρατείνονται τα χρόνια κυκλοφοριακά προβλήματα λόγω της ημιτελούς κατασκευής των Οδικών έργων.
Δεδομένου ότι οι χρόνιες παθογένειες των δημοσίων συμβάσεων, που έχουν ως αποτέλεσμα την υπερκοστολόγηση και την πλημμελή κατασκευή έργων ζωτικής σημασίας πλήττουν καίρια τον τομέα των μεταφορών και συνεπακόλουθα την Ελληνική οικονομία.
Δεδομένου ότι οι ΣΔΙΤ, παρά τα προβλήματά τους έχουν κριθεί ως ο αποτελεσματικότερος τρόπος παραχώρησης Δημοσίων έργων και οι όποιες δυσλειτουργίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1) Πώς δικαιολογείται τόσο μεγάλο πρόσθετο κόστος για την κατασκευή και συντήρηση των τριών εν λόγω αυτοκινητοδρόμων και για ποιους λόγους δεν ολοκληρώθηκε ο αρχικός χιλιομετρικός σχεδιασμός τους;
2) Πώς καλύφθηκε η πρόσθετη δαπάνη; Υπάρχει κάποιο σχέδιο για μείωση ή για εξορθολογισμό των υφιστάμενων διοδίων με χρέωση ανά χιλιόμετρο;
3) Θα διενεργηθεί κάποιος έλεγχος στις προαναφερθείσες ΣΔΙΤ, προκειμένου να διερευνηθούν και να επιμεριστούν πλημμέλειες και τυχόν ευθύνες;
4) Προτίθεστε να επανεξετάσετε το καθεστώς σύναψης των ΣΔΙΤ, προκειμένου να καταστούν πιο αποτελεσματικές και να αποφευχθούν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις και τα πορίσματα της Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου;
Ο ερωτών βουλευτής
Σπύρος Δανέλλης - Ηρακλείου