Ο βουλευτής Αττικής του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς, κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας για την ψήφιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (ΥΠ.Π.Ε.Θ.) «Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (Ελ.Ιδ.Ε.Κ.) και άλλες διατάξεις», ξεκίνησε την τοποθέτησή του αναφερόμενος στο άρθρο 2 και στην ασάφεια που υπάρχει σχετικά με τη χρηματοδότηση αγοράς ερευνητικού εξοπλισμού βάσει στρατηγικού σχεδιασμού, καθώς δεν προσδιορίζεται βάσει ποιού στρατηγικού σχεδιασμού, του πανεπιστημίου, του ερευνητικού κέντρου, του Ιδρύματος ή της ΕΣΕΤΑΚ θα γίνεται.
Συνεχίζοντας σχολίασε ότι θα ήταν εύλογο να προστεθεί στους σκοπούς του Ιδρύματος και η προώθηση συνεργειών μεταξύ ιδρυμάτων στοχεύοντας στον ενιαίο χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας.
Αναφερόμενος στο άρθρο 3 του σχεδίου νόμου πρότεινε στις περιπτώσεις που έρευνα που έλαβε χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας καταλήγει στην παραγωγή καινοτομικού προϊόντος, να επιστρέφει στο Ίδρυμα ένα ποσό που θα αντιστοιχεί σε ποσοστό από την εκμετάλλευση του προϊόντος, οπότε και θα αποτελεί πόρο του Ιδρύματος για τη χρηματοδότηση νέων προκηρύξεων. Επίσης σχολίασε ότι θα ήταν σκόπιμο να υπάρχει η δυνατότητα να συμμετέχει ο ιδιωτικός τομέας στη χρηματοδότηση στοχευμένων προκηρύξεων που θα καλύπτουν πολύ συγκεκριμένες ανάγκες του, όπως την μελέτη για την παραγωγή προϊόντος.
Ο κ. Μαυρωτάς συνεχίζοντας την ομιλία του στάθηκε στο άρθρο 5 που αφορά στις προκηρύξεις και διατύπωσε την άποψη ότι θα πρέπει να υπάρχει μια κανονικότητα στην δημοσίευσή τους και ίσως να οριστεί ένας σταθερός μήνας προκηρύξεων ανά είδος προκήρυξης ώστε να γνωρίζουν οι ερευνητές τι να περιμένουν.
Αναφερόμενος στο άρθρο 12 και τον Εσωτερικό Κανονισμό του Ιδρύματος εξέφρασε τον προβληματισμό του, καθώς η έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής αναφέρει ότι θα πρέπει να εκδίδεται με Προεδρικό Διάταγμα ενώ το σχέδιο νόμου προβλέπει με Κοινή Υπουργική Απόφαση. Ακόμη, εκδήλωσε την απορία του σχετικά το αν θα έχει λόγο το Ελ.Ιδ.Ε.Κ. στην κατάρτιση του Εσωτερικού του Κανονισμού.
Για το άρθρο 17 που αφορά στην εισαγωγή αθλητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση διατύπωσε την συμφωνία του με την αύξηση του ποσοστού εισαγωγής από 3% σε 4,5%, ενώ αναφέρθηκε στο γεγονός ότι μπορεί σε πολλούς να φαίνεται ασήμαντη η διαφορά του 1,5%, αλλά η δυνατότητα να έχουν περισσότερες θέσεις να διεκδικήσουν στα ΑΕΙ θα συμβάλλει στην προώθηση της ενασχόλησης των παιδιών με τον αθλητισμό.
Συνεχίζοντας, αναφέρθηκε στο αθλητικό νομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί και σχολίασε ότι το Ποτάμι θα καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για τον τρόπο μοριοδότησης μαθητών/αθλητών, ώστε να μην γίνεται κατάχρηση των προνομίων και να επωφελούνται αυτοί που πραγματικά αξίζουν.
Ο κ. Μαυρωτάς τοποθετήθηκε στη συνέχεια σχετικά με την τροπολογία που κατέθεσε το Ποτάμι, την 694/78, η οποία αφορά τους ομότιμους καθηγητές, δηλαδή τους συνταξιούχους, όπου θα τους δίνεται η δυνατότητα να είναι και επιστημονικοί υπεύθυνοι σε ερευνητικά προγράμματα, καθώς με τον ν. 4386/2016 επιτρέπεται ακόμη και εξωτερικοί συνεργάτες με διδακτορικό να είναι επιστημονικοί υπεύθυνοι προγραμμάτων. Έτσι δεν θα χάνεται ένα έμπειρο επιστημονικό δυναμικό που μετράει πολύ στην αξιολόγηση των προτάσεων και θα μεγιστοποιούνται οι πιθανότητες να κερδηθούν ερευνητικά προγράμματα. Άλλωστε είναι υποκριτικό να λέμε ότι μπορούν να συμμετέχουν οι ομότιμοι καθηγητές στα προπτυχιακά μαθήματα (που ψηφίστηκε πρόσφατα) και όχι ως κύριοι ερευνητές στα ερευνητικά προγράμματα.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του στάθηκε στην τροπολογία του Υπουργείου Παιδείας (700/83), με την οποία καταργείται η δυνατότητα των μελών ΕΔΙΠ, Εργαστηριακού και Διδακτικού Προσωπικού των πανεπιστημίων να εξελιχθούν σε λέκτορες, σε προσωποπαγείς θέσεις, με κλειστές διαδικασίες. Αυτή ήταν η περίφημη νομοτεχνική βελτίωση των είκοσι ενός γραμμών, που είχε μπει σε μια εκπρόθεσμη τροπολογία και πέρασε ουσιαστικά λάθρα ο κ. Φίλης πριν από ένα μήνα περίπου στο νομοσχέδιο για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, μια άσχετη με την τροπολογία διάταξη, χωρίς να αναπτυχθεί όχι μόνο στις Επιτροπές αλλά ούτε στην Ολομέλεια.
Επεσήμανε ότι όταν κάτι δεν συζητείται για να εξεταστεί απ’ όλες τις πλευρές, αλλά παίζεται κρυφτό στη Βουλή για το πώς θα περάσει πιο απαρατήρητο, καταλήγουμε σε αυτό το θλιβερό και εξευτελιστικό φαινόμενο για το Κοινοβούλιο, να ψηφίζονται και να ξεψηφίζονται διατάξεις, και αυτός ο κουτοπόνηρος τρόπος νομοθέτησης πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσει. Ειδικά στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες ο σκοπός δεν πρέπει ν’ αγιάζει τα μέσα.
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Μιλήσαμε χθες για τα επί της αρχής του νομοσχεδίου. Σήμερα θα μπω κατευθείαν στα άρθρα και τις τροπολογίες, ξεκινώντας από το άρθρο 2, που αφορά τον σκοπό. Στην παράγραφο 1γ΄ ουσιαστικά λέει ότι χρηματοδοτεί αγορά ερευνητικού εξοπλισμού βάσει στρατηγικού σχεδιασμού. Πιστεύουμε ότι η συγκεκριμένη πρόταση είναι ελλιπής, γιατί δεν λέει ποιανού στρατηγικού σχεδιασμού: του Πανεπιστημίου, του ερευνητικού κέντρου, του Ιδρύματος ή της ΕΣΕΤΑΚ, της Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας όπως λέει η σύμβαση την οποία έχουμε υπογράψει, στη σελίδα 36 παράγραφο 2;
Κάτι επίσης που είπαμε στην Επιτροπή είναι ότι στους σκοπούς θα πρέπει να περιλάβουμε μάλλον και την προώθηση συνεργειών μεταξύ ιδρυμάτων, στοχεύοντας έτσι στον ενιαίο χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας.
Πάμε στο άρθρο 3 για τους πόρους. Εδώ είχαμε κάνει και στις Επιτροπές μια συγκεκριμένη πρόταση. Στην περίπτωση που έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα και καταλήγει στην παραγωγή καινοτομικού προϊόντος, θα πρέπει να προβλεφθεί τρόπος επιστροφής ενός ποσοστού που θα προέρχεται από την εκμετάλλευση του προϊόντος αυτού είτε με πατέντες, με royalties κ.λπ.. Το ποσό αυτό θα αποτελεί πόρο του ιδρύματος και θα χρησιμοποιείται σε νέες προκηρύξεις.
Επίσης, στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμμετάσχει στους πόρους με διάφορες δωρεές, χορηγίες, επιχορηγήσεις κ.λπ.. Ίσως θα ήταν σκόπιμο να μπορεί να συμμετέχει στη χρηματοδότηση στοχευμένων προκηρύξεων που θα καλύπτουν πολύ συγκεκριμένες ανάγκες του, όπως μελέτη για κάποια παραγωγή προϊόντος ή για οτιδήποτε άλλο. Το αίτημα αυτό θα μπορεί να απευθύνεται στο Επιστημονικό Συμβούλιο, το οποίο και θα αποφασίζει τους όρους της σχετικής προκήρυξης, ενώ η χρηματοδότηση θα μεταφέρεται στους πόρους του Ιδρύματος και από εκεί και πέρα, μετά τη διαδικασία αξιολόγησης, στους δικαιούχους ερευνητές.
Στο άρθρο 5 για τις προκηρύξεις, κατά τη γνώμη μας πρέπει να επιδιωχθεί μια κανονικότητα –το ανέφερε άλλωστε και ο Υπουργός χθες-, ένας στάνταρ μήνας προκηρύξεων ανά είδος προκήρυξης, ώστε να ξέρουν οι ερευνητές πότε να περιμένουν τι, κάτι το οποίο μπορεί να ενσωματωθεί στον εσωτερικό κανονισμό.
Στο άρθρο 10, που αφορά το προσωπικό, στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η τριμελής επιτροπή αξιολόγησης ορίζεται από το Επιστημονικό Συμβούλιο. Στο νομοσχέδιο λέει ότι ορίζεται από τον Διευθυντή. Φαντάζομαι ότι θα ισχύει το τελευταίο. Επίσης, στη σύμβαση αναφέρονται δεκαπέντε μόνιμες θέσεις προσωπικού. Το ερώτημα είναι εάν αυτός θα είναι τελικά ο αριθμός του μόνιμου προσωπικού για το Ίδρυμα.
Στο άρθρο 12, που αναφέρεται στον εσωτερικό κανονισμό λέει ότι αυτός θα εκδίδεται με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργείων Εσωτερικών, Οικονομικών και Παιδείας. Εδώ υπάρχει ένας προβληματισμός στην έκθεση Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής εάν ο εσωτερικός κανονισμός θα πρέπει να εκδίδεται με κοινή υπουργική απόφαση ή με προεδρικό διάταγμα, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής. Το ερώτημα είναι εάν θα έχει τελικά λόγο και το ΕΛΙΔΕΚ στην κατάρτιση του εσωτερικού κανονισμού.
Το άρθρο 17 –ήταν μια τροπολογία στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων που προστέθηκε μετά και έγινε άρθρο- αφορά τα θέματα εισαγωγής αθλητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είμαστε θετικοί στην αύξηση του ποσοστού από 3% σε 4,5%. Μπορεί σε κάποιους να φαίνεται ασήμαντη αυτή η διαφορά του 1,5%, αλλά η δυνατότητα να έχουν περισσότερες θέσεις να διεκδικήσουν στα ΑΕΙ συμβάλλει θετικά στην προώθηση της ενασχόλησης των παιδιών με τον αθλητισμό.
Πριν από λίγες μέρες άλλωστε υποδεχθήκαμε τους Ολυμπιονίκες και τους Παραολυμπιονίκες στη Βουλή και αυτό που ακούσαμε να λένε είναι ότι χρειάζεται να δώσουμε περισσότερα κίνητρα στα παιδιά, για να ασχοληθούν με τον αθλητισμό.
Ως Ποτάμι, όταν έρθει το αθλητικό νομοσχέδιο θα έχουμε και συγκεκριμένη πρόταση για τον τρόπο μοριοδότησης και μαθητών ώστε να μην γίνεται κακή χρήση, κατάχρηση των προνομίων, που έχουμε δει να γίνεται στο παρελθόν. Να επωφελούνται αυτοί που πραγματικά αξίζουν και όχι διάφοροι περαστικοί, όψιμοι αθλητές, που έχουν όμως τις κατάλληλες «άκρες».
Όσον αφορά τις τροπολογίες, καταθέσαμε την 694/78, η οποία αφορά τους ομότιμους καθηγητές, δηλαδή τους συνταξιούχους και έχει να κάνει με το άρθρο 69 του πρόσφατου νόμου για την έρευνα.
Με την τροπολογία ουσιαστικά ζητάμε να δοθεί η δυνατότητα να είναι οι ομότιμοι καθηγητές και επιστημονικοί υπεύθυνοι σε ερευνητικά προγράμματα, όταν μάλιστα με βάση τον ίδιο νόμο, τον 4386/2016 που ψηφίστηκε τον Μάιο, ακόμα και εξωτερικοί συνεργάτες με διδακτορικό μπορούν να είναι επιστημονικοί υπεύθυνοι προγραμμάτων.
Πιστεύουμε ότι με τον τρόπο αυτόν δεν θα χάσουμε ένα έμπειρο επιστημονικό δυναμικό που μετράει πολύ στην αξιολόγηση των προτάσεων. Με τη συμμετοχή τους στις προτάσεις μεγιστοποιούν τις πιθανότητες να κερδηθεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα, καθότι είναι ερευνητές, είναι επιστήμονες με πλούσια βιογραφικά και σχετική ερευνητική δουλειά και εμπειρία.
Όπως βλέπουμε κι από το εξωτερικό ένας επιστήμονας εξήντα επτά ετών είναι στο «πικ» ουσιαστικά της καριέρας του. Και γι’ αυτό στο εξωτερικό πολύ σπάνια συνταξιοδοτούνται. Πηγαίνουμε στα συνέδρια και τους βλέπουμε εκεί. Εμείς με τη διάταξη του άρθρου 69, που υπήρχε, ουσιαστικά τους παροπλίζουμε.
Είναι και λίγο υποκρισία, γιατί λέμε ότι μπορούν οι ομότιμοι καθηγητές να συμμετέχουν στα προπτυχιακά μαθήματα, όπως ψηφίστηκε πρόσφατα –συμμετείχαν ήδη στα μεταπτυχιακά-, αλλά δεν μπορούν να είναι κύριοι ερευνητές σε ερευνητικά προγράμματα. Τους θέλουμε δηλαδή ενεργούς εκπαιδευτικά, αλλά όχι επιστημονικά;
Καταλήγουμε έτσι σε καταστάσεις να είναι ο ομότιμος καθηγητής ουσιαστικά ο επιστημονικός υπεύθυνος και να βάζει κάποιον άλλον να παίξει τυπικά τον ρόλο του επιστημονικού υπεύθυνου, ώστε να ξεπερνιώνται τα διάφορα γραφειοκρατικά κωλύματα. Ελπίζουμε να γίνει δεκτή η συγκεκριμένη τροπολογία από τον ή την Υπουργό.
Τελειώνω με μια τελευταία τροπολογία. Είναι η τροπολογία με γενικό αριθμό 700 και ειδικό 83 του Υπουργείου Παιδείας, με την οποία καταργείται η δυνατότητα των μελών ΕΔΙΠ, Εργαστηριακού και Διδακτικού Προσωπικού των πανεπιστημίων δηλαδή, να εξελιχθούν σε λέκτορες σε προσωποπαγείς θέσεις με κλειστές διαδικασίες. Αυτή ήταν η περίφημη νομοτεχνική βελτίωση των είκοσι ενός γραμμών, που είχε μπει σε μια εκπρόθεσμη τροπολογία και πέρασε ουσιαστικά λάθρα ο κ. Φίλης πριν από ένα μήνα περίπου στο νομοσχέδιο για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, μια άσχετη με την τροπολογία διάταξη, που μάλλον του τη σφύριξε κάποιος σύμβουλός του, χωρίς καν να αναπτυχθεί όχι μόνο στις Επιτροπές αλλά ούτε στην Ολομέλεια.
Δεν θα σταθώ, λοιπόν, τόσο πολύ στην ουσία της τροπολογίας αλλά στη διαδικασία με αυτόν τον τραγικό τρόπο νομοθέτησης και τα αποτελέσματά της. Όταν κάτι δεν συζητείται για να εξεταστεί απ’ όλες τις πλευρές, αλλά παίζουμε κρυφτό στη Βουλή για το πώς θα περάσει πιο απαρατήρητο, καταλήγουμε σε αυτό το θλιβερό και εξευτελιστικό, κατά τη γνώμη μου, φαινόμενο για το Κοινοβούλιο, να ψηφίζουμε και να ξεψηφίζουμε διατάξεις.
(Στο σημείο αυτό χτυπάει προειδοποιητικά το κουδούνι λήξης της ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)
Ένα λεπτό θα ήθελα ακόμα, κύριε Πρόεδρε.
Ή όπως είδαμε πρόσφατα να μπαίνουν και να αποσύρονται τροπολογίες. Μπρος πίσω δηλαδή.
Παρεμπιπτόντως, μιας και μιλήσαμε για μπρος-πίσω, επειδή είχαμε χθες το ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού στο μπάσκετ, λιγότερα μπρος-πίσω έγιναν χθες στο παιχνίδι απ’ όσα έχει κάνει η Κυβέρνηση στο νομοθετικό της έργο. Κατά σύμπτωση, υπάρχει παίκτης Νίκος Παππάς στον Παναθηναϊκό ο οποίος όμως δεν έχει κάνει καθόλου μπρος-πίσω.
Αυτός, λοιπόν, ο κουτοπόνηρος τρόπος νομοθέτησης πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσει. Ειδικά στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες ο σκοπός δεν πρέπει ν’ αγιάζει τα μέσα.
Ευχαριστώ πολύ.
