Ομιλία Γ. Μαυρωτά στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου
Για τη μεγάλη σημασία της επένδυσης στο Θριάσιο για τον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδα, έκανε λόγο ο βουλευτής Αττικής και Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού, Γιώργος Μαυρωτάς, κατά την τοποθέτησή του στη συζήτηση του σχετικού σχεδίου νόμου στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου της Βουλής. Ωστόσο, υπενθύμισε τη μακρά ιστορία αποτυχημένων προσπαθειών εδώ και 16 χρόνια με πολλές διαγωνιστικές διαδικασίες να καταλήγουν άγονες. Τόνισε ότι η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας και βέβαια δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τη χρηστικότητα του έργου, ωστόσο όμως τίθεται εμφανώς σε αμφισβήτηση η ορθότητα των διαδικασιών.
Όπως εξήγησε ο κ. Μαυρωτάς, εκτός του ότι μπορεί κάποιος να θεωρήσει χαμηλό το τίμημα της παραχώρησης, σίγουρα είναι ιδιαίτερα προβληματικό, ότι με αυτό το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης επιχειρείται εκ των υστέρων αλλαγή των δεδομένων της προκήρυξης. Και εδώ γεννάται το μεγάλο ερώτημα: «Όλα αυτά είχαν συμφωνηθεί εκ των προτέρων και ήταν γνωστά σε όλους ή όχι;» και αν όχι τότε προφανώς και υπάρχει αθέμιτη τακτική ως προς τους άλλους τυχόν ενδιαφερομένους που τότε με τις τότε προϋποθέσεις επέλεξαν να μη συμμετέχουν. Στο σημείο αυτό σχολίασε ότι μπορεί ο κ. Σπίρτζης να υποστηρίζει ότι όλο αυτό είναι νόμιμο, αλλά σίγουρα δεν είναι θεμιτό. Στάθηκε επίσης και στο μεγάλο θέμα των εγγυήσεων του δημοσίου για τα δάνεια, που όπως υπογράμμισε εκτός από ευνοϊκή μεταχείριση ενδέχεται να εγείρεται και ζήτημα κρατικών ενισχύσεων.
Αναφέρθηκε επίσης και στις παρατηρήσεις και τις διαμαρτυρίες των τοπικών αρχών για το θέμα της έλλειψης ανταποδοτικών τελών και της ανάγκης διασφάλισης και των τριών πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης. Ο βουλευτής του Ποταμιού απευθυνόμενος στον κ. Υπουργό διερωτήθηκε τελικά αν ισχύει ή όχι αυτό που είπε ότι η παραγωγή ΑΠΕ από φωτοβολταϊκά στις στέγες δεν είναι για εμπορία αλλά μόνο για ιδιοκατανάλωση; Διαψεύδοντάς τον επειδή άλλα λέει η σύμβαση, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται και η πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας σε τρίτους.
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Μαυρωτάς τόνισε ότι το Ποτάμι είναι σταθερά υπέρ της προσέλκυσης επενδύσεων στη χώρα αλλά ταυτόχρονα είναι κατά των πρακτικών που δημιουργούν ένα αδιαφανές πλαίσιο εύνοιας υπέρ κάποιων έναντι άλλων. Το μεγάλο ζήτημα όπως είπε, είναι ενιαίοι κανόνες και διαφάνεια και όχι συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, είτε εκ των προτέρων είτε εκ των υστέρων.
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Η σημασία της συγκεκριμένης επένδυσης είναι αναντίρρητη. Και το συγκεκριμένο έργο έχει μακρά ιστορία αποτυχημένων προσπαθειών. Το ιστορικό των διαγωνισμών για το Θριάσιο ξεκινάει πριν από 16 χρόνια με ουκ ολίγες προσπάθειες διαγωνισμών να καταλήγουν άγονες.Τελικά το 2016 το σχήμα της ΕΤΒΑ-ΒΙ.ΠΕ. με την Goldair Cargo προχώρησε για τα 588 στρέμματα του Εμπορευματικού Κέντρου, από τα 2000 περίπου στρέμματα της συνολικής έκτασης (Τα 588 στρέμματα δεν είναι λίγο, είναι όσο περίπου 90 γήπεδα ποδοσφαίρου).
Να πούμε ότι ο Εμπορικός σταθμός είναι ένας απαραίτητος κόμβος σε ένα δίκτυο Logistics ή στα ελληνικά εφοδιαστικής αλυσίδας που περιλαμβάνει συνδυασμένες μεταφορές. Δηλαδή συνδυασμό, θαλάσσιων, σιδηροδρομικών, οδικών ή/και αεροπορικών μεταφορών που βοηθάει στη βελτιστοποίηση του μεταφορικού έργου των εμπορευμάτων. Και δίνει πολλές δυνατότητες ανάπτυξης λόγω των εναλλακτικών λύσεων που προσφέρονται. Οι συνδυασμένες μεταφορές είναι άλλωστε βασική προτεραιότητα στη μεταφορική πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα logistics δηλαδή η εφοδιαστική αλυσίδα είναι επίσης από τους κλάδους εκείνους που αποτελούν συγκριτικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη της χώρας μας λόγω της γεωπολιτικής της θέσης. McKinsey 2011 “Greece: 10 years ahead” Ένας από τους 8 ανατέλλοντες αστέρες, η εφοδιαστική αλυσίδα και τα εμπορευματικά κέντρα.
Δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να αμφισβητήσουμε τη χρηστικότητα του έργου αλλά οφείλουμε να αμφισβητήσουμε την ορθότητα των διαδικασιών. Και το λέω αυτό, όχι τόσο για το τίμημα, που σε πολλούς φαίνεται χαμηλό (10 εκ. άπαξ + 2.51% επί του τζίρου κάθε χρόνο με ελάχιστο τα 350,000€ για τα επόμενα 60 χρόνια) (Αλήθεια αυτήν την προσαύξηση κατά 10ευρώ τον χρόνο τι σκοπό εξυπηρετεί, έτσι από περιέργεια.).
Τα 350 χιλ. αντιστοιχούν σε ετήσιο τζίρο –(τζίρο και όχι κέρδος)- περίπου 14 εκ. με το 2.51%. Αν ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος και το ποσό στο δημόσιο θα είναι μεγαλύτερο.
Το κατ’ εμέ λοιπόν το πολύ προβληματικό στοιχείο είναι ότι αλλάζετε τα δεδομένα της προκήρυξης εκ των υστέρων. Έγινε ο διαγωνισμός. Εμφανίστηκε ένας υποψήφιος. Του παραχωρήθηκε το ακίνητο με συγκεκριμένους όρους. Μετά έγιναν νομοθετικές παρεμβάσεις. Οι νομοθετικές παρεμβάσεις άλλαξαν αναδρομικά τους όρους. Ακόμα και ο κ. Κυριτσάκης το αναγνώρισε ότι καλό θα είναι να είναι εκ των προτέρων γνωστοί όλοι οι όροι σε όλους.
Το θέμα είναι: αυτά είχε συμφωνηθεί εκ των προτέρων για να υποβάλουν προσφορά. Αν ναι, το ήξεραν και οι υπόλοιποι τυχόν ενδιαφερόμενοι; Αν έγινε εκ των υστέρων, μετά τον διαγωνισμό, δεν είναι αθέμιτο απέναντι σε άλλους ενδιαφερόμενους που αν ήξεραν για τους ευνοϊκότερους όρους θα μπορούσαν να συμμετάσχουν; Και αυτό είναι που απεχθάνονται οι σοβαροί επενδυτές: τις συναλλαγές κάτω από το τραπέζι ή μάλλον μετά την απομάκρυνση από τον πλειοδοτικό διαγωνισμό. Δηλαδή απεχθάνονται το ότι πρέπει να ξέρουν τον Υπουργό, για να τους κάνει μια νομοθετική ρύθμιση εκ των υστέρων.
Και οι ευνοϊκότεροι όροι ήρθαν με τον νόμο 4530/2018 “Ρυθμίσεις θεμάτων μεταφορών και άλλες διατάξεις” τότε που την προσοχή είχαν τραβήξει η Τaxi-beat και η Uber και ο κ. Λυμπερόπουλος. Εκεί στο άρθρο 79 υπήρχαν οι προβλέψεις που αναδρομικά άλλαζαν τους όρους όπως ο συντελεστής δόμησης (1.65 από 0.4) το ύψος κλπ. Μπορεί αυτό να λέει ο Υπουργός ότι είναι νόμιμο, είναι όμως θεμιτό. Όταν μάλιστα το δημόσιο δεν επωφελείται σε τίποτε μόνο ο επενδυτής. Ευνοήθηκε λοιπόν ο παραχωρησιούχος με αυτές τις διατάξεις.
Ενώ λοιπόν με βάση τον όρο 28.1.3 της σύμβασης θα μπορούσε ο παραχωρησιούχος να διεκδικήσει αποζημίωση στην αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή υπάρξει «μεροληπτική μεταβολή νομοθεσίας» που μπορεί να δημιουργήσει δυσμενείς οικονομικές συνέπειες.
Όταν υπάρξει μεταβολή νομοθεσίας με ευεργετικές επιπτώσεις -όπως συμβαίνει εδώ-γιατί το δημόσιο να μην μπορεί να διεκδικήσει αύξηση του τιμήματος; Εκτός και αν θεωρεί ότι θα επωφεληθεί και αυτό από την αύξηση του τζίρου…
Υπάρχει βέβαια και το θέμα με τις εγγυήσεις δημοσίου για τα δάνεια και αναρωτιέται κάποιος γιατί τέτοια ευνοϊκή μεταχείριση; Μπορεί αυτό να μας δημιουργήσει προβλήματα λόγω κρατικής ενίσχυσης;
Υπάρχει και η διαμαρτυρία των τοπικών αρχών ακούσαμε και τον Δήμαρχο, που βλέπει την περιοχή να στερείται υποδομών, αλλά να εγκαθίστανται εκεί επενδύσεις που θα επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο το περιβάλλον τους. Μπορεί οι θέσεις εργασίας να είναι ένα δέλεαρ αλλά δεν μπορεί να χρυσώνουν πάντα το χάπι της υποβάθμισης. Τα εξωτερικά κόστη της επένδυσης θα επιβαρύνουν την τοπική κοινωνία. Έτσι, εκφράζονται από το Δήμαρχο οι ανησυχίες και για έλλειψη ανταποδοτικών στην τοπική κοινωνία (θυμίζω δεν υπάρχουν δημοτικά τέλη) και για στρέβλωση του ανταγωνισμού με την αλλαγή των όρων της προκήρυξης υπέρ του παραχωρησιούχου όταν το εγκατεστημένο δυναμικό πληροί αυστηρότερους όρους.
Η βιώσιμη ανάπτυξη έχει τρείς πυλώνες: την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και τον σεβασμό στο περιβάλλον. Η συγκεκριμένη σύμβαση φαίνεται να πάσχει στα δύο τελευταία. Και πάσχει από ένα ακόμα: την εξασφάλιση ίδιων όρων στον ανταγωνισμό. Σε μία ελεύθερη οικονομία η δουλειά του κράτους είναι να εξασφαλίζει ίσους όρους στον ανταγωνισμό και να ελέγχει ότι αυτοί τηρούνται. Όχι να τους αλλάζει κατά το δοκούν, ευνοώντας κάποιους και αδικώντας άλλους.
Ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ όχι μόνο για ιδιοκατανάλωση αλλά και για μεταπώληση όπως αναφέρεται στη σύμβαση (όρος 2.2(5)) («για την εξυπηρέτηση χρηστών αλλά και την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας σε τρίτους»). Δηλαδή… (επειδή ακούσαμε τον Υπουργό προχθές στην πρωτομιλία του…) δεν ισχύει αυτό που είπατε ότι τα φωτοβολταϊκά στις στέγες δεν είναι για εμπορία και απευθύνονται σε όσους χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις. Επίσης εγκαταστάσεις διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων (όχι μόνο για τα επί τόπου απόβλητα αλλά γενικότερα) ο όρος 2.2(5) της σύμβασης. Οι δυνατότητες αυτές δεν υπήρχαν στην αρχική σύμβαση (όπως και τα προηγούμενα).
Εν κατακλείδι, γενικά είμαστε θετικοί σε κάθε επένδυση που εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και η οποία γίνεται με όρους διαφάνειας, αξιοκρατίας και ωφελεί σε μακροχρόνια βάση την οικονομία και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Το θέμα με την παρούσα Σύμβαση όμως δεν είναι η θέση μας ως προς την επένδυση (είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ για τη χώρα), αλλά ως προς τον τρόπο που γίνεται και τις διαδικασίες που ακολουθούνται.
Εδώ αρχίζουν να προκύπτουν αμφιβολίες και πολλά ερωτηματικά. Συγκεκριμένα:
• Μετά από πολλά χρόνια και αρκετούς άκυρους ή άγονους διαγωνισμούς, επιλέγεται τελικά η κοινοπραξία ΕΤΒΑ-Goldair ως Ανάδοχος του έργου ως η μοναδική υποψήφια στον τελευταίο (ανοιχτό) διαγωνισμό.
Στην κοινοπραξία αυτή το Δημόσιο έχει αθροιστικά το 41%
(συμμετοχή σε ΕΤΒΑ και Τράπεζα Πειραιώς)
Μήπως λοιπόν έχουμε κρατική ενίσχυση, αθέμιτο ανταγωνισμό ή κάτι άλλο;
• Από την αρχική προκήρυξη (Νοέμβριος 2015) μέχρι σήμερα μεσολάβησαν 2 χρόνια στασιμότητας, ώσπου ακολούθησε η γνωμάτευση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (12/2017) με την οποία ζητούνταν συγκεκριμένες τροποποιήσεις στη Σύμβαση.
Με το Ν. 4530/2018 (03/2018) άλλαξαν κρίσιμοι όροι της προκήρυξης (αλλαγή όρων δόμησης, χρήση ειδικής νομοθεσίας κ.α.), όλοι προς όφελος του Παραχωρησιούχου, και έτσι «ξεκόλλησε» η διαδικασία και έφτασε προς κύρωση στη Βουλή. Συνιστά ή όχι κάτι τέτοιο κρατική παρέμβαση;
• Ενώ με το Ν. 4530/2018 υπερτετραπλασιάστηκαν οι συντελεστές δόμησης (για την καθ’ ύψος επέκταση), το τίμημα που υποχρεώνεται να καταβάλλει ο Παραχωρησιούχος έμεινε το ίδιο, οι εγγυήσεις που παρέχει το Δημόσιο καλύπτουν περισσότερα ζητήματα,
ενώ επιπλέον δόθηκε στον Παραχωρησιούχο η δυνατότητα ευνοϊκότερης χρηματοδότησης του έργου μέσω μετατροπής μέρους της Δεσμευτικής Επένδυσης (μετρητά από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου) σε Δευτερογενές Χρέος (επισφαλής δανεισμός). Άρα έχουμε δυσμενέστερους όρους για το Δημόσιο σε σχέση με το παρελθόν.
Και θα κλείσω όπως ξεκίνησα…Το μεγάλο στοίχημα είναι η προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας. Επειδή λοιπόν θέλουμε να προσελκύσουμε επενδύσεις οφείλουμε να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί απέναντι σε τέτοιες πρακτικές που δημιουργούν ένα αδιαφανές καθεστώς που ευνοεί κάποιους εις βάρος άλλων . Και δημιουργεί υπόνοιες κρατικών ενισχύσεων που μπορεί να φρενάρουν τελικά αντί να επιταχύνουν την ανάγκη επενδύσεων που έχει η χώρα. Οι ενιαίοι λοιπόν κανόνες και η διαφάνεια είναι το διαβατήριο για προσέλκυση τέτοιων μεγάλων επενδύσεων. Και όχι οι τυχόν συμφωνίες κάτω από το τραπέζι ή εκ των υστέρων που παραχαράσσουν το πλαίσιο και πλήττουν την αξιοπιστία της χώρας.
