Το Ποτάμι -
16 Φεβρουαρίου, 2017

Η κυβέρνηση κρατά στην «κατάψυξη» τους νόμους περί αξιοκρατίας στο Δημόσιο

Ερώτηση προς την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης κατέθεσαν οι βουλευτές του Ποταμιού, Γιώργος Αμυράς (Β’ Αθηνών) και Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής)

Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ψηφίστηκε ο νόμος για την αξιολόγηση στελεχών στο Δημόσιο και όμως ούτε ένας προϊστάμενος δεν έχει κριθεί μέχρι σήμερα, με τα πολυδιαφημισμένα «αντικειμενικά» κριτήριά του.

Ερώτηση για το θέμα κατέθεσαν στην Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης, κα. Γεροβασίλη, οι βουλευτές του Ποταμιού, Γιώργος Αμυράς (Β’ Αθηνών) και Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής). Η ευνοιοκρατία στο Δημόσιο και η προσπάθεια οικειοποίησης της ανώτερης δημοσιοϋπαλληλίας δεν είναι κάτι νέο στη χώρα μας. Τελευταία φορά που έγιναν κρίσεις προϊσταμένων βάσει κριτηρίων από υπηρεσιακά συμβούλια ήταν το 2010 όταν εφαρμόστηκε ο ν.3839/2010 για την επιλογή προϊσταμένων. Έκτοτε έχει γίνει ένα πραγματικό «γιουρούσι» στο κράτος, με τους εκάστοτε Υπουργούς να τοποθετούν τους προϊσταμένους της αρεσκείας τους στις μονάδες των Υπουργείων τους. Τον δρόμο που τόσο καλά είχαν προετοιμάσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ ακολουθεί και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Μάλιστα μόλις πρόσφατα, σε αιτιάσεις των υπαλλήλων του Υπουργείου Εργασίας για κομματικές τοποθετήσεις προϊσταμένων, η κα. Αχτσιόγλου πέταξε το μπαλάκι στην κα. Γεροβασίλη, λέγοντας ότι προχώρησε στις τοποθετήσεις προϊσταμένων γιατί «ο νόμος 4369/2016, ο οποίος καθορίζει το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων, δεν έχει τύχει ακόμη εφαρμογής».

Το Ποτάμι, από την πρώτη στιγμή βρίσκεται απέναντι σε κάθε προσπάθεια διαιώνισης του πελατειακού κράτους. Πιστεύει ξεκάθαρα ότι η τοποθέτηση στελεχών σε θέσεις ευθύνης στη δημόσια διοίκηση πρέπει να γίνεται αξιοκρατικά με βάση συγκεκριμένες διαδικασίες αξιολόγησης και όχι με πελατειακές πρακτικές. Πρακτικές τις οποίες ακολουθεί και η παρούσα κυβέρνηση προκειμένου να κρατά τους δημόσιους υπαλλήλους σε κατάσταση ιδιότυπης «ομηρίας».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Προς την Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης

ΘΕΜΑ: Η κυβέρνηση κτίζει το κομματικό της κράτος αψηφώντας τους νόμους που η ίδια ψήφισε

Κυρία Υπουργέ,

πάγιο πρόβλημα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης είναι η προσπάθεια των κυβερνώντων κομμάτων να επικυριαρχήσουν στην ανώτερη δημοσιοϋπαλληλία με σκοπό να ελέγξουν και να ποδηγετήσουν τα στελέχη που κατέχουν θέσεις ευθύνης. Σε αυτό συνέβαλε η απουσία εφαρμογής, τα τελευταία χρόνια, αντικειμενικού και αξιοκρατικού συστήματος επιλογής προϊσταμένων με διαφανείς διαδικασίες. Από το 2010, οπότε και εφαρμόστηκε για τελευταία φορά ένα αντικειμενικό, κατά γενική ομολογία, σύστημα επιλογής προϊσταμένων στο Δημόσιο (ν.3839/2010 ) και εντεύθεν, δεν εφαρμόζεται κάποιο σύστημα κρίσεων των στελεχών της διοίκησης αλλά ένα σύστημα αναθέσεων, το οποίο εξυπηρετεί, κατά κανόνα, κομματικές σκοπιμότητες. Ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο της προσπάθειας αποικιοποίησης της διοίκησης από τους εκάστοτε κυβερνώντες, υπήρξε και η απόφαση (ν.4275/2014 άρθρο 5, παρ. 1, περ. β’) της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ να παυθούν όλοι οι προϊστάμενοι των Υπουργείων και να ορισθούν νέοι, από τους Υπουργούς, με πρόσχημα την υιοθέτηση των νεοπαγών (τότε) οργανογραμμάτων των Υπουργείων.

Την ίδια τακτική ακολουθεί και η σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ η οποία καρατομεί και τοποθετεί Διευθυντές και προϊσταμένους κομματικά αρεστούς, σε όλο το Δημόσιο, παρακάμπτοντας τον ν.4369/2016, που η ίδια ψήφισε. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης, θα έπρεπε μέχρι το τέλος 2016 να έχουν εκδοθεί οι προκηρύξεις για την πλήρωση θέσεων προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων ώστε να καλυφθούν οι εν λόγω θέσεις εντός του πρώτου τετραμήνου του 2017. Θα έπρεπε, επίσης, να έχει λειτουργήσει αποτελεσματικά το μητρώο επιτελικών στελεχών. Όμως ούτε αυτό έχετε κατορθώσει να εφαρμόσετε. Η έλλειψη οργάνωσης και προετοιμασίας για τη λειτουργία του μητρώου είναι καταφανής από το γεγονός ότι σε αυτό εκτιμάται ότι έχουν εγγραφεί μόνο 1000 περίπου ενδιαφερόμενοι, ενώ εκκρεμούν περί τις 2000 ακόμα εγγραφές τις οποίες οι υπάλληλοι που τις ξεκίνησαν δεν τις ολοκλήρωσαν, λόγω της πολυπλοκότητας της διαδικασίας. Παραμένει, επομένως ανεφάρμοστο και το χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με το οποίο θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως τις 31.12.2016 η επιλογή των διοικήσεων των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου που αναφέρονται στο άρθρο 8 του ν.4369/2016 καθώς και των Διοικητικών και Αναπληρωτών Διοικητικών Γραμματέων από το μητρώο επιτελικών στελεχών. Άλλωστε πως να γίνει η πλήρωση των θέσεων αυτών, αφού έναν χρόνο μετά τη θεσμοθέτησή τους, τον Φεβρουάριο 2016, η κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει ακόμα τι θα κάνουν οι νέοι αυτοί γραμματείς. Συγκεκριμένα, δεν έχει εκδοθεί το προβλεπόμενο στο άρθρο 6 του ν.4369/2016 προεδρικό διάταγμα, το οποίο θα «περιγράφει τις αρμοδιότητες των Διοικητικών και Αναπληρωτών Διοικητικών Γραμματέων καθώς και των Τομεακών και Ειδικών Τομεακών Γραμματέων και τον τρόπο άσκησής τους, όπως επίσης και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια».

Την ίδια στιγμή, με διατάξεις διάσπαρτες σε κάθε άσχετο νομοσχέδιο η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δημιουργεί νέες δομές στα Υπουργεία και τους φορείς της κυβέρνησης οι οποίες δεν παραμένουν ακέφαλες, και στελεχώνονται με άτομα επιλογής του εκάστοτε Υπουργού. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, είναι το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ο σύλλογος υπαλλήλων του οποίου κατήγγειλε την Υπουργό ότι «με την υπ. αριθμ. 1060/Δ9.341/2016 απόφασή της καθόρισε η ίδια τα κριτήρια για την επιλογή των προϊσταμένων των δύο νέων Διευθύνσεων που συστάθηκαν με τον Ν. 4445/2016 στο Υπουργείο της, καθώς επίσης και των τριών τμημάτων τους, καταστρατηγώντας κάθε έννοια αξιοκρατίας. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, η επιλογή των προϊσταμένων Διευθύνσεων θα γίνει από την ίδια την Υπουργό». Η κ. Αχτσιόγλου, απαντώντας στις εν λόγω αιτιάσεις δικαιολογείται λέγοντας ότι «ο νόμος 4369/2016, ο οποίος καθορίζει το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων, δεν έχει τύχει ακόμη εφαρμογής διότι δεν έχουν ακόμη εκδοθεί οι προκηρύξεις των θέσεων προϊσταμένων στο Δημόσιο».

Αντίστοιχες είναι οι καταγγελίες για μετακινήσεις και προαγωγές προϊσταμένων με κομματικά, πελατειακά κριτήρια, της ΠΟΕ-ΟΤΑ, καθώς και της ΠΟΕΔΗΝ για καρατομήσεις Διευθυντικών στελεχών σε νοσοκομεία και δήμους, αλλά και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσιών Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ) οι οποίοι θέτουν επιπλέον θέμα σχετικά με την εγκύκλιο που ερμηνεύει και καθοδηγεί τους υπαλλήλους για την εφαρμογή των διατάξεων του ν.4369/2016. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν, «η εν λόγω εγκύκλιος φαίνεται να προτρέπει όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου να εφαρμόσουν άμεσα τις νέες βαθμολογικές κατατάξεις όχι αποκλειστικά για τα νέα κενά θέσεων ευθύνης ή τις μεταβολές που θα δημιουργηθούν λόγω συνταξιοδότησης, μετακίνησης προσωπικού, κ.α. μετά από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου και σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις αυτού (άρθρου 30 παρ. 1 α και β), αλλά και αναδρομικά».

Η καταφανής, από τα παραπάνω στοιχεία, κωλυσιεργία του Υπουργείου σας να προχωρήσει στην εφαρμογή ενός αξιοκρατικού συστήματος επιλογής προϊσταμένων στο Δημόσιο, δεν μπορεί να δηλώνει κάτι άλλο παρά την εκούσια απροθυμία της κυβέρνησης να οργανώσει στην πράξη μια διαφανή διαδικασία αξιολόγησης στελεχών και ταυτόχρονα την επιδίωξή της να συνεχίσει τις πρακτικές των παλαιών κομμάτων εξουσίας στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης πελατειακών σκοπιμοτήτων και της ανοικοδόμησης του δικού της κομματικού κράτους.

Το Ποτάμι, από την πρώτη στιγμή και συνεχώς βρίσκεται απέναντι σε κάθε προσπάθεια διαιώνισης του πελατειακού κράτους, πρεσβεύει ότι η πλήρωση θέσεων προϊσταμένου με αναπλήρωση εκτός των διαδικασιών αξιολόγησης πρέπει να εκλείψει άμεσα ως φαινόμενο που αυτήν τη στιγμή παρατηρείται κατά κόρον στη δημόσια διοίκηση. Η τοποθέτηση στελεχών σε θέσεις ευθύνης βάσει συγκεκριμένων διαδικασιών θα ενισχύσει τη χειραφέτηση και τον επαγγελματισμό της ανώτερης δημοσιοϋπαλληλίας την οποία αυτή τη στιγμή και εσείς κρατάτε σε κατάσταση ομηρίας με τις πελατειακές πρακτικές που υιοθετείτε.

Κατόπιν αυτών ερωτάστε:

1. Πότε θα εφαρμοστεί ο ν.4369/2016;

2. Πότε θα εκδοθούν οι προκηρύξεις για την πλήρωση θέσεων προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων;

3. Πότε θα γίνει η επιλογή των διοικήσεων των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου που αναφέρονται στο άρθρο 8 του ν.4369/2016 βάσει των κριτηρίων του εν λόγω νόμου;

4. Οι διοικήσεις που έχουν τοποθετηθεί σε ΝΠΔΔ από την ψήφιση του νόμου μέχρι σήμερα, θα ασκούν τα καθήκοντά τους όπως ορίζεται στο άρθρο 13 του ν.4369/2016 πάντως όχι πέραν της 30ης Ιουνίου 2018; Και αν ναι, τότε γιατί δεν το έχετε λάβει στις σχετικές προκηρύξεις τις οποίες δημοσιεύετε;

5. Η ερμηνευτική εγκύκλιος για τον τρόπο πλήρωσης θέσεων ευθύνης με αναπλήρωση, αναφέρεται σε όσες θέσεις μένουν κενές από την έκδοση του ν.4639/2016 και στο εξής ή σε κάθε θέση που έχει καλυφθεί με αναπλήρωση ανεξαρτήτως της στιγμής που έγινε αυτό;

6. Η μη εφαρμογή του ν.4369/2016 εκτιμάτε ότι δημιουργεί τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί η σχετική υποχρέωση του προγράμματος που έχετε υπογράψει με τους δανειστές περί «αποπολιτικοποίησης της διοίκησης» ως μη επιτευχθείσα;

Ο ερωτώντες βουλευτές
Γιώργος Αμυράς - Β’ Αθηνών
Γιώργος Μαυρωτάς - Αττικής