20 Σεπτεμβρίου, 2017

«Διαχρονική παθογένεια του Δημοσίου, η άρνηση ουσιαστικής και διαρκούς αξιολόγησης»

Ομιλία Σπύρου Δανέλλη στην Ολομέλεια

Στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για την «Ευρωπαϊκή εντολή έρευνας στις ποινικές υποθέσεις - Εναρμόνιση της νομοθεσίας με την Οδηγία 2014/41/ΕΕ» τοποθετήθηκε ο ειδικός αγορητής του Ποταμιού, Σπύρος Δανέλλης.

Ζητήματα παρουσιάστηκαν στις εμβόλιμες τροπολογίες, από την στιγμή που το κυρίως σώμα του νομοσχεδίου υπερψηφίστηκε, δεδομένου ότι αποτελεί ενσωμάτωση Ευρωπαϊκής Οδηγίας.

Για την τροπολογία, που αφορά στην αξιολόγηση στο Δημόσιο, ο βουλευτής Ηρακλείου τόνισε πως «η αξιολόγηση είναι ένα θέμα καθοριστικό για την ποιότητα της Δημόσιας Διοίκησης, που όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις ανέβαλλαν να πραγματοποιήσουν, τουλάχιστον με τρόπο ουσιαστικό, υποστηρίζοντας μικροκομματικά την συνέχιση της ασυδοσίας, στο βωμό των σχέσεων πολιτικής αντιπαροχής με συντεχνίες, συνδικαλιστές και ομάδες επιρροής», συμπληρώνοντας πως «ο αποσπασματικός τρόπος νομοθέτησης σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση δείχνει δυστυχώς και τη δική σας αμηχανία σχετικά με το θέμα. Η τροπολογία, που φέρνετε σήμερα είναι ενδεικτική. Εμείς είμαστε πάντα ξεκάθαροι σε ό,τι αφορά τη «μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων»: τη μεταρρύθμιση του Δημοσίου. Και για αυτό και σήμερα σας λέμε αφήστε τις τροπολογίες και προχωρήστε άμεσα και ουσιαστικά στην αξιολόγηση».

Για την τροπολογία, που αφορά στην συμπλήρωση διατάξεων του άρθρου 758 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο Σπύρος Δανέλλης ανέφερε πως η χρόνια εκκρεμότητα υιοθέτησης και αποδοχής τελεσίδικων αποφάσεων του ΕΔΑΔ που διαχρονικά εκθέτει τη χώρα μας σε κορυφαίους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης επιβάλλεται να κλείσει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη χώρα μας», ενώ συμπλήρωσε πως «υπάρχουν ζητήματα ανοιχτά, για τα οποία απαιτούνται εξηγήσεις από την πλευρά της Κυβέρνησης».

Τέλος, σε σχέση με την τροπολογία που αφορά την παράταση της ευνοϊκής ρύθμισης για την αποφυλάκιση κρατουμένων μέχρι 28/8/2018, σύμφωνα με το νόμο «περί αποσυμφόρησης των φυλακών» του 2015, ο ειδικός αγορητής του Ποταμιού επεσήμανε πως ενώ σωστά προβλέπει εξαίρεση από την αποφυλάκιση μια σειρά πράξεων κακουργηματικού χαρακτήρα, προσβολής της ανθρώπινης αξίας και της γενετήσιας ελευθερίας, σε επόμενη παράγραφο παρατηρείται μια περίεργη εξαίρεση.

«Με απόφαση του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, κατόπιν αίτησής τους, ορισμένοι κατηγορούμενοι θα μπορούν να αποφυλακιστούν, υπό τον όρο του κατ΄ οίκον περιορισμού και της ηλεκτρονικής επιτήρησης (βραχιολάκι). Επίσης στις εξαιρέσεις δε βλέπουμε τους καταδικασθέντες για πράξεις τρομοκρατίας ή συμμετοχής στο οργανωμένο έγκλημα…(!). Το θέλουμε αυτό;»

Προσθέτοντας, ωστόσο, πως «κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί πως οι συνθήκες κράτησης στα ελληνικά σωφρονιστικά καταστήματα είναι απαράδεκτες σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, όμως οι οριζόντιες απολύσεις κρατουμένων δεν υπηρετούν το ελληνικό δικαιικό σύστημα, αλλά και το περί δικαίου αίσθημα των πολιτών, όπως και το αίσθημα ασφάλειάς τους».

Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τοποθέτησης:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Όπως είπαμε και στις συνεδριάσεις των Επιτροπών Το Ποτάμι υπερψηφίζει το παρόν σχέδιο νόμου, όπως άλλωστε πράττει και σε κάθε ανάλογη περίπτωση ενσωμάτωσης Ευρωπαϊκών Οδηγιών στο Ελληνικό δίκαιο.
Με το παρόν νομοσχέδιο, ενσωματώνουμε την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τη λεγόμενη Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας σε ποινικές υποθέσεις.

Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, με το οποίο επισπεύδονται οι διαδικασίες δικαστικής συνδρομής μεταξύ της Ελλάδας και των λοιπών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ποινικές έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Εφεξής, βάσει των όσων προβλέπονται από τις εισαγόμενες ρυθμίσεις, Έλληνες ερευνητές (ανακριτές, εισαγγελείς) θα μπορούν να μεταβαίνουν σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να συμμετέχουν σε έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη για μεγάλες ή διεθνείς ποινικές υποθέσεις, ενώ το ίδιο ισχύει και για τους Ευρωπαίους ομολόγους τους.

Οι προβλεπόμενες διαδικασίες βασίζονται σε ένα και μοναδικό μέσο, το οποίο ονομάζεται Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας (ΕΕΕ).

Η Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας (ΕΕΕ) αποτελεί δικαστική απόφαση ή επικυρώνει δικαστική αρχή κράτους-μέλους της Ε.Ε., προκειμένου να εκτελεστεί σειρά ενεργειών για τη διερεύνηση υπόθεσης σε άλλο Κράτος-Μέλος.
Η ΕΕΕ έχει οριζόντιο πεδίο εφαρμογής, δηλ. θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλα τα ερευνητικά μέτρα που στοχεύουν στη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων.

Πλέον, θεσμοθετείται ένα ενιαίο καθεστώς για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων καθ’ όλη την ποινική διαδικασία.

Θεσπίζονται κανόνες για την εκτέλεση ενός ερευνητικού μέτρου σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας, περιλαμβανομένης της δίκης, εφόσον είναι αναγκαίο με συμμετοχή του ενδιαφερόμενου, προς το σκοπό της συλλογής αποδείξεων.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως θεμελιώδης αρχή που διέπει την Οδηγία είναι η υποχρέωση μέριμνας από τα Κράτη - Μέλη για θέσπιση διαφανών πολιτικών ως προς την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την άσκηση των δικαιωμάτων των ενδιαφερόμενων προσώπων ως προς ένδικα μέσα.

Αυτό έχει σαν σκοπό την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, με τη μικρότερη δυνατή παραβίαση της ιδιωτικής ζωής.

Επί των τροπολογιών τώρα.

Σε σχέση με την πρώτη, που έχει ενσωματωθεί ως άρθρ. 36 και αφορά το Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης, σχετικά με τη διαδικασία υποβολής εκθέσεων αξιολόγησης στο πλαίσιο της επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων.

Η αξιολόγηση είναι ένα θέμα καθοριστικό για την ποιότητα της Δημόσιας Διοίκησης, που όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις ανέβαλλαν να πραγματοποιήσουν, τουλάχιστον με τρόπο ουσιαστικό, υποστηρίζοντας μικροκομματικά την συνέχιση της ασυδοσίας, στο βωμό των σχέσεων πολιτικής αντιπαροχής με συντεχνίες, συνδικαλιστές και ομάδες επιρροής.

Είναι γνωστό πως η αποδοτικότητα ενός υπαλλήλου αποτελεί συνάρτηση τριών παραγόντων:

Α) Λειτουργικότητα και ορθολογική οργάνωση της Δομής/Υπηρεσίας, στην οποία ο υπάλληλος υπηρετεί.

Β) Ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό.

Γ) Σωστή διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού.

Λάθος άνθρωποι σε λάθος θέσεις δεν μπορούν να είναι αποδοτικοί.

Και βέβαια δεν νοείται αξιολόγηση, δίχως κίνητρα και αντικίνητρα.

Ο αποσπασματικός τρόπος νομοθέτησης σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση δείχνει δυστυχώς και τη δική σας αμηχανία σχετικά με το θέμα.

Η τροπολογία που φέρνετε σήμερα είναι ενδεικτική.

Εμείς είμαστε πάντα ξεκάθαροι σε ό,τι αφορά τη «μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων»: τη μεταρρύθμιση του Δημοσίου.

Και για αυτό και σήμερα σας λέμε αφήστε τις τροπολογίες και προχωρήστε άμεσα και ουσιαστικά στην αξιολόγηση.

Αυτή η τροπολογία είναι ένα πρώτο βήμα της συμφιλίωσης με την πραγματικότητα, που όμως δεν γιατρεύει την χρόνια αυτή παθογένεια του Δημοσίου: την άρνηση δηλαδή ουσιαστικής και διαρκούς αξιολόγησης.

Και για αυτόν το λόγο ψηφίζουμε παρών.


Σε σχέση με την τροπολογία 1246/98 5.9.2017, για την τροποποίηση διατάξεων της δασικής νομοθεσίας, που έχει ενσωματωθεί στα αρθρ. 37, 38 και 39 του παρόντος.
Η τροπολογία περιλαμβάνει τροποποίηση της παρ. 4 του άρθρ. 23 του ν. 3889/2010 για την αποτύπωση των ορίων οικισμών στους δασικούς χάρτες.

Με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται η έγκριση με νόμο υπουργικής απόφασης, η οποία ανοίγει σαφώς τον δρόμο για εξαίρεση από τη δασική νομοθεσία αυθαίρετων οικισμών που έχουν ανεγερθεί σε δασική γη.
Η εν λόγω υπουργική απόφαση για τις «οικιστικές πυκνώσεις» (ΦΕΚ ΑΑΠ 145/2016) έχει προσβληθεί με αίτηση ακύρωσης από το WWF Ελλάς και άλλους φορείς ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Τον περασμένο Ιούλιο, το Ε΄ τμήμα του ΣτΕ έκρινε ότι η ακυρωτέα απόφαση παραβιάζει δύο άρθρα του Συντάγματος και παρέπεμψε την υπόθεση στην Ολομέλεια.
Αποφαίνεται επίσης ότι μόνο με προεδρικό διάταγμα μπορούν να εγκριθούν οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται σε αυτήν.

Με τις ρυθμίσεις που προβλέπει η συγκεκριμένη απόφαση προωθείται η οριζόντια εξαίρεση από τους δασικούς χάρτες και το δασολόγιο αυθαίρετων οικισμών που περιλαμβάνουν δάση, δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις.
Η παράκαμψη του δικαστικού ελέγχου και η αγνόηση της περιβαλλοντικής νομολογίας αντιστρατεύεται τη συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της διάκρισης των εξουσιών.

Και από αυτές τις διαδικασίες, αμφίβολο είναι εάν και πάλι θα επαρκέσει το χρονικό διάστημα που δίνεται ως παράταση, καθώς είναι σύντομο, και μαντεύουμε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα μας ξαναφέρετε μια παρόμοια τροπολογία και ούτω καθεξής.

Είμαστε λοιπόν αρνητικοί.

Σε σχέση με την υπ’ αριθμ. 1247/99 5.9.2017 – τώρα άρθρ. 40 και 41, που αφορά την συμπλήρωση διατάξεων του άρθρου 758 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Η χρόνια εκκρεμότητα υιοθέτησης και αποδοχής τελεσίδικων αποφάσεων του ΕΔΑΔ που διαχρονικά εκθέτει τη χώρα μας σε κορυφαίους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης επιβάλλεται να κλείσει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη χώρα μας.

Υπάρχουν όμως ζητήματα ανοιχτά, για τα οποία απαιτούνται εξηγήσεις από πλευράς σας.

Σε σχέση τώρα με την τροπολογία 1254/102 18.9.2017, για την Τροποποίηση του άρθρου 32 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Δεν καταλαβαίνουμε γιατί κρίνεται τώρα ειδικά αναγκαίο, 5 χρόνια μετά την άσκηση αυτής της αρμοδιότητας από το ιεραρχικά κατώτερο τριμελές Κλιμάκιο Επιτρόπων, να περάσει στο ανώτερο 5μελές Τμήμα;
Γίνεται για λόγους αποσυμφόρησης των Κλιμακίων;
Γιατί δεν διευκρινίζεται αυτό στην αιτιολογική έκθεση;

Σε κάθε περίπτωση η όλη διαδικασία φαίνεται να γίνεται πιο σύνθετη και άρα δυσκολεύει η διαδικασία παραπομπής θεμάτων στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου και λήψης απόφασης από αυτήν.
Αυτό μαθηματικά οδηγεί στο να υπάρχουν μεγαλύτερες καθυστερήσεις στη διαδικασία εκκαθάρισης των ενταλμάτων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Και εδώ να θυμίσω πως αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση με το ν. 4337/2015, η κατάργηση του προληπτικού ελέγχου των δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Συγκεκριμένα, ο μεν προληπτικός έλεγχος νομιμότητας στις δαπάνες του Κράτους καταργήθηκε από 1.1.2017, ενώ ο προληπτικός έλεγχος στις δαπάνες των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων καταργείται από 1.1.2019.
Σε σχέση με την τροπολογία υπ’ αριθμ. 1257/105, με σημερινή ημερομηνία κατάθεσης, που αφορά την παράταση της ευνοϊκής ρύθμισης για την αποφυλάκιση κρατουμένων μέχρι 28/8/2018, σύμφωνα με το νόμο «περί αποσυμφόρησης των φυλακών» επί Υπουργίας κ. Παρασκευόπουλου.
Παρατείνουμε την ευνοϊκή ρύθμιση για ένα χρόνο ακόμα, ακυρώνοντας στην πράξη την κρίση των δικαστών, όσον αφορά την επιμέτρηση των ποινών.

Μάλιστα, η παράταση ισχύος του νόμου περιλαμβάνει κι όσους θα καταδικαστούν μέχρι τις 28/8/2018.

Αυτό λογικά θα οδηγήσει σε πίεση από πλευράς των κατηγορουμένων για ταχεία εκδίκαση.

Θα δούμε περιπτώσεις κατηγορουμένων να προτιμούν το αυτόφωρο από να ζητήσουν προθεσμία.

Αυτό επίσης μπορεί να οδηγήσει και στην αύξηση των ορίων των ποινών από την πλευρά των δικαστών, προκειμένου να μην διασαλευθεί η έννομη τάξη και τα σχετικά ποινολόγια, έτσι τα ήξεραν και τα εφάρμοζαν.

Μάλιστα, ενώ σωστά προβλέπει εξαίρεση από την αποφυλάκιση για μια σειρά πράξεων κακουργηματικού χαρακτήρα, προσβολής της ανθρώπινης αξίας και της γενετήσιας ελευθερίας, σε επόμενη παράγραφο παρατηρούμε μια περίεργη εξαίρεση.

Με απόφαση του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, κατόπιν αίτησής τους θα μπορούν να αποφυλακιστούν υπό τον όρο του κατ΄ οίκον περιορισμού και της ηλεκτρονικής επιτήρησης (βραχιολάκι)

Επίσης στις εξαιρέσεις δε βλέπουμε τους καταδικασθέντες για πράξεις τρομοκρατίας ή συμμετοχής στο οργανωμένο έγκλημα.

Το θέλουμε αυτό;

Βεβαίως, κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί πως οι συνθήκες κράτησης στα ελληνικά σωφρονιστικά καταστήματα είναι απαράδεκτες σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, όμως οι οριζόντιες απολύσεις κρατουμένων δεν υπηρετούν το ελληνικό δικαιικό σύστημα, αλλά και το περί δικαίου αίσθημα των πολιτών, όπως και το αίσθημα ασφάλειάς τους.

Παράλληλα, το όλο θέμα συνιστά παρέμβαση της εκτελεστικής και νομοθετικής Εξουσίας, σε ζητήματα της δικαστικής.

Την τροπολογία αυτήν δεν μπορούμε να υπερψηφίσουμε.

Ευχαριστώ.