Ομιλία του Γιώργου Μαυρωτά στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος
Την αναγκαιότητα της απεμπλοκής του εκλογικού κύκλου από την προεδρική εκλογή, προκειμένου να διασφαλίζεται η απαιτούμενη για την ανάπτυξη πολιτική σταθερότητα, κατέδειξε ο Αντιπρόεδρος του Ποταμιού, Γιώργος Μαυρωτάς, κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος.
Παρουσίασε τις δύο εναλλακτικές προτάσεις του Ποταμιού για την προεδρική εκλογή, με τη μία να έχει στον πυρήνα της την παράταση της θητείας του νυν Προέδρου μέχρι να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη πλειοψηφία και την άλλη να προβλέπει στην περίπτωση ανάγκης τρίτης ψηφοφορίας εκλογή με απλή πλειοψηφία, από διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα, με συμμετοχή επιπλέον των 300 Βουλευτών, των 21Ευρωβουλευτών, των Περιφερειαρχών και των Δημάρχων των 21 μεγαλύτερων πληθυσμιακά Δήμων. Απέρριψε την πρόταση εκλογής του Προέδρου απ’ ευθείας από τους πολίτες, προς αποφυγή φαινομένων δυαρχίας.
Συμφώνησε με την εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας, ώστε η Βουλή να μην μπορεί να ρίξει την κυβέρνηση, αν συγχρόνως δεν είναι σε θέση να αναδείξει νέα, ζητώντας παράλληλα αυξημένη πλειοψηφία 180 εδρών προκειμένου ο πρωθυπουργός να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές με επίκληση εθνικού θέματος.
Εξέφρασε σκεπτικισμό έναντι μιας καλλιεργούμενης δημοψηφισματικής πλειοδοσίας, αναφερόμενος και στον αείμνηστο Σταύρο Τσακυράκη, που έλεγε ότι: «Φοβάμαι ότι ο θρίαμβος των μορφών άμεσης δημοκρατίας αποδεικνύεται, ολοένα και πιο πολύ, θρίαμβος του λαϊκισμού», προκρίνοντας την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών μέσω πληροφόρησης και σοβαρού διαλόγου.
Διαπίστωσε, τέλος, την ανάγκη λελογισμένης ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία, που προέκυψε από την υπερενίσχυση του θεσμού του Πρωθυπουργού, προτείνοντας τη δυνατότητα σύγκλησης του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών με πρωτοβουλία του Προέδρου και τον ορισμό από πλευρά του των Προέδρων των Ανεξάρτητων Αρχών και της ηγεσίας της δικαιοσύνης μέσω από καταλόγους, που θα συντάσσουν η Βουλή και οι ολομέλειες των ανωτάτων δικαστηρίων, αντίστοιχα.
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Νομίζω ότι στο δεύτερο τμήμα του τρίτου μέρους που αφορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, από αυτά που έχουν ακουστεί μέχρι τώρα, είναι κοινός τόπος -από ό,τι φάνηκε από όλα σχεδόν τα κόμματα- ότι αυτό που αναζητείται είναι η απεμπλοκή του εκλογικού κύκλου από την προεδρική εκλογή, δηλαδή το άρθρο 32, παράγραφος 4,δηλαδή να μη διαλύεται η Βουλή αν δεν εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας.Πάθαμε και μάθαμε, φαίνεται.
Ένας από τους βασικότερους παράγοντες αβεβαιότητας στη χώρα μας είναι το ασταθές πολιτικό σκηνικό. Και ένας από τους βασικότερους παράγοντες αστάθειας του πολιτικού σκηνικού είναι η μεταβλητότητα του εκλογικού κύκλου και αυτό συνδέεται άμεσα με την πρόβλεψη του Συντάγματος για διάλυση της Βουλής όταν δεν εκλέγεται Πρόεδρος Δημοκρατίας με την απαιτούμενη αυξημένη πλειοψηφία των τριών πέμπτων, δηλαδή των 180 Βουλευτών, όπως και έγινε στα τέλη του 2014.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η σταθερότητα του εκλογικού κύκλου θα συμβάλει στην αποκατάσταση μιας ομαλότητας στο πολιτικό σκηνικό που είναι προαπαιτούμενο για την προσέλκυση επενδύσεων και για την οικονομική ανάπτυξη, δηλαδή η πολιτική σταθερότητα.Ηπροβλεψιμότητα σε ένα πολιτικοοικονομικό περιβάλλον είναι κριτήριο που θα αξιολογείται θετικά από τους επενδυτές.Εκτός των άλλων βελτιώνει το πολιτικό και το οικονομικό κλίμα. Άρα, η απομάκρυνση του ενδεχομένου πρόωρων εκλογών λόγω της αποτυχίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας είναι κάτι στο οποίο όπως φαίνεται συμφωνούμε. Το θέμα είναι πώς θα γίνει αυτό.Και εκεί έχουν ακουστεί διάφορες προτάσεις, από όλα σχεδόν τα κόμματα.
Το Ποτάμι, στο προσχέδιο που σας κατέθεσε, έχει καταθέσει δύο εναλλακτικές προτάσεις. Η πρώτη είναι ότι, αν η τρίτη ψηφοφορία για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας αποβεί άκαρπη,δηλαδή δεν βρεθούν οι 180 βουλευτές, τότε παρατείνεται η θητεία του νυν Προέδρου μέχρι να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη πλειοψηφία και στις ψηφοφορίες αυτές υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής του υποψηφίου Προέδρου.
Η δεύτερη εναλλακτική πρόταση είναι η ακόλουθη:Αν στις δύο πρώτες ψηφοφορίες που χρειαζόμαστε τα δύο τρίτα, δηλαδή 200 Βουλευτές, δεν εκλεγεί Πρόεδρος, τότε η εκλογή να γίνεται με απλή πλειοψηφία, από ένα διευρυμένο,όμως, εκλεκτορικό σώμα.Ποιοι θα συμμετέχουν σε αυτό το διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα;Εμείς προτείνουμε να είναι οι 300 Βουλευτές, οι 21Ευρωβουλευτές, οι 13 Περιφερειάρχες και οι 21 Δήμαρχοι των μεγαλύτερων πληθυσμιακά Δήμων και λέμε 21 Δήμαρχοι για να υπάρχει αντιστοιχία και με τους Ευρωβουλευτές.Δηλαδή, δημιουργείται ένα εκλεκτορικό σώμα 355 αιρετών και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας βγαίνει με απόλυτη πλειοψηφία των 178 στους 355 στην τρίτη ψηφοφορία.Αν ούτε αυτή η ψηφοφορία ευδοκιμήσει, δηλαδή δεν υπάρχει η απόλυτη πλειοψηφία, την ίδια μέρα επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία με σχετική πλειοψηφία.Με τον τρόπο αυτόν έχουμε ένα διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα για να αποφύγουμε τα αδιέξοδα και δεν είναι ανάγκη να καταφύγουμε στην λαϊκή βούληση που θα δημιουργήσει προβλήματα, όπως ειπώθηκε προηγουμένως από αρκετούς συναδέλφους, προβλήματα δυαρχίας με την αυξημένη νομιμοποίηση του Προέδρου της Δημοκρατίας.Αυτά ως προς την απεμπλοκή του εκλογικού κύκλου από την προεδρική εκλογή.
Στα υπόλοιπα συμφωνούμε με την εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας.Η Βουλή να μην μπορεί να ρίξει την κυβέρνηση, αν συγχρόνως δεν είναι σε θέση να αναδείξει νέα.Προτείνουμε,όμως, ο πρωθυπουργός που ζητάει πρόωρη προσφυγή σε εκλογές για να αντιμετωπίσει ένα εθνικό θέμα -για παράδειγμα- εξαιρετικής σημασίας, όπως έχουμε δει και στο παρελθόν, να έχει την έγκριση των τριών πέμπτων της Βουλής, δηλαδή αυξημένη πλειοψηφία 180 βουλευτών.
Για τα λαϊκά δημοψηφίσματα, επειδή η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ βάζει και αρκετά θέματα άμεσης συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων –δημοψηφίσματα, εκλογή Προέδρου κ.λπ- νομίζουμε ότι πρέπει να τα δούμε με πολλή φειδώ, δηλαδή όχι να πάμε σε μια δημοψηφισματικήπλειοδοσία.Ακούγεται καλά το να λέμε «να μιλήσει ο λαός»,«η άμεση δημοκρατία».Αλλά είμαστε σίγουροι ότι εφαρμόζεται και καλά;
Ο αείμνηστος Σταύρος Τσακυράκης έγραφε το 2016 για τα δημοψηφίσματα:«Το έλλειμμα της σύγχρονης Δημοκρατίας δεν είναι ότι οι πολίτες δεν ακούγονται, αλλά ότι ο δημόσιος διάλογος είναι επιφανειακός, ότι όλα τα ζητήματα τίθενται δημοψηφισματικά υπό τη μορφή άσπρο ή μαύρο, ενός «ναι» ή ενός «όχι».Το έλλειμμα της σύγχρονης Δημοκρατίας είναι η αδυναμία ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών η οποία προϋποθέτει πληροφόρηση και σοβαρό διάλογο».Καισυνέχιζε:«Φοβάμαι ότι ο θρίαμβος των μορφών άμεσης Δημοκρατίας αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο θρίαμβος του λαϊκισμού». Και δυστυχώς, τα έχουμε ζήσει αυτά και όχι μόνο στη χώρα μας.Θαβλέπαμε,όμως, πιο θετικά τις νομοθετικές πρωτοβουλίες μετά από έκφραση της λαϊκής Βουλής, δηλαδή να υπάρχει και το φίλτρο της Βουλής μετά.
Όσον αφορά τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας, θεωρούμε ότι χρειάζονται θεσμικά αντίβαρα και λελογισμένη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία που προέκυψε από την υπερ-ενίσχυση του θεσμού του Πρωθυπουργού.Προτείνουμε,λοιπόν, ο Πρόεδρος να έχει τη δυνατότητα να συγκαλεί με πρωτοβουλία του το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών το οποίο, από άτυπο, αποκτά θεσμικό χαρακτήρα.Επίσης, να έχει αρμοδιότητες στην επιλογή προσώπων κλειδιών, όπως για παράδειγμα να ορίζει εκείνος τους προέδρους των ανεξάρτητων αρχών από κατάλογο που προτείνει η Βουλή, δηλαδή από ένα «shortlist», όπως επίσης και το να επιλέγει την ηγεσία της δικαιοσύνης από τους καταλόγους που θα συντάσσουν οι ολομέλειες των ανωτάτων δικαστηρίων,δηλαδή να μην περνάει από τη Βουλή αυτό.
Για το άρθρο 29 και για τα οικονομικά των κομμάτων -και να κλείσω με αυτό- έχουμε καταθέσει πρόταση, όταν υπήρχε η Εξεταστική Επιτροπή για τα δάνεια των κομμάτων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης.Είχαμε καταθέσει στο πόρισμα συγκεκριμένη πρόταση για την οικονομική διαφάνεια στα οικονομικά των κομμάτων, δηλαδή υπάρχει και στο site της Βουλής.
Κλείνοντας, στο συγκεκριμένο ζήτημα του Προέδρου της Δημοκρατίας, δηλαδή το κομμάτι του Συντάγματος που αφορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, νομίζουμε ότι το σημαντικότερο είναι η απεμπλοκή της προεδρικής εκλογής από τον κοινοβουλευτικό κύκλο.Στη δεύτερη πρόταση που κάναμε προτείνουμε αυτήν την έννοια του διευρυμένου εκλεκτορικού σώματος. Είναι μια πρόταση που νομίζω ότι αντίστοιχη έχει κάνει και η κίνηση «Πράττω» του ΣΥΡΙΖΑ, του κ. Κοτζιά, πάντα με αιρετούς,μέσα σε αυτό το διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα. Νομίζουμε ότι είναι μια ενδιάμεση ισορροπημένη λύση μεταξύ του να οδηγούμαστε σε ένα αδιέξοδο στη Βουλή ή να πηγαίνουμε μόνο σε μια κυβερνητική ουσιαστικά πλειοψηφία στη Βουλή των 151 Βουλευτών και επίσης να μην είναι ανάγκη να προσφύγουμε απευθείας στην εκλογή από τον λαό, κάτι το οποίο -όπως αναφέραμε προηγουμένως- δημιουργεί θέματα δυαρχίας στο πολιτικό μας σύστημα.
Ευχαριστώ πολύ.
