Ερώτηση προς τους κ.κ. Υπουργούς Οικονομικών, Υγείας και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Ερώτηση κατέθεσαν οι βουλευτές Β΄ Αθηνών με Το Ποτάμι, Γρηγ. Ψαριανός, Χ. Θεοχάρης, Γ. Αμυράς, Αχαΐας Ιάσονας Φωτήλας και Λάρισας Κ. Μπαργιώτας, σχετικά με την απαράδεκτη καθυστέρηση της Κυβέρνησης, σε σημείο που να προκαλεί εύλογα ερωτηματικά για τις προθέσεις της, στην ολοκλήρωση των νομοθετικών πρωτοβουλιών για την καταπολέμηση της λαθρεμπορίας καπνικών προϊόντων.
Η κυβέρνηση κωλυσιεργεί χαρακτηριστικά, όταν διαπιστωμένα τα τελευταία χρόνια το μέγεθος της λαθρεμπορίας καπνικών προϊόντων διογκώνεται και αναλογεί περίπου στο 23% της νόμιμης αγοράς - για το 2015 εκτιμάται ότι έχει ξεπεράσει το 33% - οι δε φόροι που χάνονται υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 1,5 με 2 δις ετησίως.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
προς τους κ.κ. Υπουργούς
Οικονομικών
Υγείας
Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Θέμα: Απαράδεκτη καθυστέρηση της κυβέρνησης στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων
Οι διαστάσεις του ήδη τεράστιου προβλήματος της λαθρεμπορίας καπνικών προϊόντων συνεχίζουν να διογκώνονται τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με μελέτες, το μέγεθός της αναλογεί περίπου στο 23% της νόμιμης αγοράς, οι δε φόροι που χάνονται υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 1,5 με 2 δις ετησίως. Το Συνδικάτο Επαγγελματιών Περιπτερούχων Καπνοπωλών και Ψιλικών Ειδών Ν. Αττικής μάλιστα ανεβάζει το ποσοστό αυτό σε 33,2% για το 2015 και υπολογίζει τις συνολικές απώλειες εσόδων για το ελληνικό δημόσιο από το 2009 έως σήμερα σε περισσότερα από 10 δις ευρώ.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ "Αξιολόγηση Υφιστάμενου Πλαισίου Φορολόγησης των Καπνικών Προϊόντων στην Ελλάδα 2014", το 2009 πουλήθηκαν νόμιμα τσιγάρα, αξίας 32,6 δις, ενώ το 2014 έπεσαν στα 19,7 δις. Η πτώση δηλαδή της δηλωμένης παραγωγής μέσα σε μια πενταετία, ήταν της τάξης του 40%, ενώ η μελέτη του Π.Ο.Υ. που δημοσιεύθηκε το 2015 υπολογίζει τη μείωση των καπνιστών στο ίδιο χρονικό διάστημα μόλις στο 6,2%.
Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει, ότι το 2014 θα έπρεπε αντί των 19,7 δις τσιγάρων, να είχαν δηλωθεί 30,6 δις., χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη άλλοι παράγοντες όπως ο αυξανόμενος τουρισμός ή οι ενδεχόμενες αυξομειώσεις στην ποσότητα τσιγάρων που καπνίζουν οι καθημερινοί καπνιστές.
Από αυτή τη διαφορά, εκτιμάται με ασφάλεια ότι την πενταετία 2009-2014 προστέθηκαν 36% μονάδες στην συμμετοχή του λαθρεμπορίου επί της συνολικής κατανάλωσης. Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι το 2009 υπήρχε ελάχιστη λαθρεμπορία, της τάξης του 5%, τότε σήμερα το λαθρεμπόριο πρέπει να αντιστοιχεί σε πάνω από 40% επί της συνολικής κατανάλωσης. Χονδρικά δηλαδή, χάνονται περί τα 2 δις € το χρόνο, κάτι που μεταφράζεται σε περισσότερα από 500 εκατομμύρια πακέτα ετησίως, παραγόμενα εντός ή εκτός της χώρας.
Να θυμίσουμε επίσης, πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με την Σύμβαση-Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού, η οποία έχει κυρωθεί με τον Ν. 3420/2005, βάλλει κατά της εξάλειψης όλων των μορφών παράνομης εμπορίας καπνικών. Σε αυτό το πλαίσιο υιοθετήθηκε το 2012, το πρώτο εφαρμοστικό Πρωτόκολλο της εν λόγω Σύμβασης, το οποίο μεταξύ άλλων έχει υπογράψει και η Ελλάδα, από το 2013.
Με δεδομένο ότι:
Από τον Ιούλιο του 2015-που ανακοινώθηκε από τον τότε Υπουργό Επικρατείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς-εκκρεμεί η κατάθεση του Νομοσχεδίου που στόχευε στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων, (γνωστό ως «Νόμος Νικολούδη») και βρίσκεται στα χέρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης
Σε σχετικές ερωτήσεις, το Υπουργείο απάντησε ότι το Ν/Σ βρισκόταν προς περαιτέρω επεξεργασία σε συνεργασία με το Υπ. Οικονομικών και συγκεκριμένα με τον Υφυπουργό για θέματα Εσόδων, ενώ δεσμεύτηκε σε κατάθεσή του προς διαβούλευση εντός του Ιανουαρίου του 2016
Η ειδική επιτροπή στην οποία ανατέθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση να συντάξει τα σχετικά με την κύρωση του Πρωτοκόλλου, έχει ολοκληρώσει και παραδώσει το έργο της εδώ και καιρό και σε σχετική ερώτηση, ο Υπουργός Υγείας, απολογούμενος για τις καθυστερήσεις σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, δεσμεύτηκε για άμεσες ενέργειες, παραπέμποντας όμως και πάλι στον αναπληρωτή Υπουργό για θέματα Εσόδων
Το υπάρχον σύστημα του Υπουργείου Οικονομικών, με την απλή ένσημη ταινία για την εσωτερική κατανάλωση, επιτρέπει σχεδόν κάθε μέθοδο λαθρεμπορίου και έτσι μπορούν να εισάγονται στην χώρα λαθραία και απομιμητικά τσιγάρα ή να παράγονται ποσότητες που προορίζονται για εξαγωγή και να διαχέονται τελικά παράνομα στην εσωτερική αγορά, όπως επίσης και να πωλούνται μέσω νόμιμων σημείων με πλαστές ταινίες, εξασφαλίζοντας έτσι δεκαπλάσιο κέρδος για τα παράνομα κυκλώματα
Το λαθρεμπόριο τσιγάρων εξακολουθεί να αποτελεί μάστιγα, όχι μόνο για το λόγο της φοροδιαφυγής, αλλά επιπλέον και για το γεγονός ότι πολλά από τα λαθραία προϊόντα καπνού είναι αμφιβόλου ποιότητας και σύστασης και άρα επιπλέον επιβαρυντικά για την υγεία των χρηστών τους, από ότι τα νόμιμα
Ερωτώνται οι αρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:
1. Τι μέτρα σκοπεύουν να πάρουν ώστε να ανακόψουν την απώλεια των περίπου 2 δις τον χρόνο που προκύπτουν από το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων;
2. Πότε θα ολοκληρωθούν οι ενέργειες για την κύρωση του Πρωτοκόλλου της Σύμβασης-Πλαίσιο του Π.Ο.Υ. και γιατί καθυστερούν, τη στιγμή που το έργο της αρμόδιας επιτροπής έχει προ πολλού ολοκληρωθεί;
3. Με ποιο σκεπτικό υποδεικνύεται ως αρμόδιο το Υπουργείο Οικονομικών μέσω του Υφυπουργού για θέματα Εσόδων, αντί του Υπουργείου Υγείας που είχε μέχρι τώρα την ευθύνη για τις αναγκαίες ενέργειες; Πού αρχίζουν και πού τελειώνουν τα όρια ευθύνης του κάθε Υπουργείου;
4. Σκοπεύουν να παρθούν περαιτέρω σύγχρονα μέτρα για την καταπολέμηση της λαθρεμπορίας τσιγάρων όπως : α) Ηλεκτρονική παρακολούθηση όλων των γραμμών παραγωγής σε σύνδεση με το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε να αποκλειστεί η αδήλωτη παραγωγή εντός της χώρας, β) Σήμανση με κρυπτογραφημένο κωδικό όλων των πακέτων τσιγάρων, ανεξάρτητα από το αν προορίζονται για κατανάλωση εντός ή εκτός της χώρας, γ) Εύκολο και άμεσο τρόπο αναγνώρισης γνησιότητας από όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και από τους ίδιους τους καταναλωτές για όλα τα τσιγάρα που παράγονται εντός ή εκτός της χώρας, δ) Υψηλής αξιοπιστίας μέθοδο για εξακρίβωση της γνησιότητας από τις αρχές, βάσει συνδυασμού πληροφοριακών και φυσικών στοιχείων, ώστε να στοιχειοθετείται άμεση επιβολή του νόμου; Και αν ναι πότε;
5. Έχουν λάβει υπόψη τους τα αρμόδια Υπουργεία δημοσιεύματα που αναφέρονται σε μελέτες, αλλά και καταγγελίες για εμπλοκή των ίδιων των καπνοβιομηχανιών στο λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων κι αν ναι, υπάρχει κάποιο σχέδιο για εφαρμογή αξιόπιστου συστήματος ιχνηλασίας;
6. Τι ποσά υπολογίζετε ότι έχουν απωλεστεί ως έσοδα για το ελληνικό δημόσιο την τελευταία δεκαετία (2005 – 2015) από τη λαθρεμπορία καπνικών προϊόντων;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Γρηγόρης Ψαριανός - Β΄ Αθηνών
Γιώργος Αμυράς -Β΄ Αθηνών
Χάρης Θεοχάρης - Β΄ Αθηνών
Ιάσονας Φωτήλας - Αχαΐας
Κωνσταντίνος Μπαργιώτας - Λάρισας
