Ερώτηση προς τον Υπουργό Υγείας
Κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τις σημαντικές καθυστερήσεις και τις ελλείψεις υποδομών για τις ακτινοθεραπείες σε ογκολογικούς ασθενείς στα δημόσια νοσοκομεία, απευθύνουν με ερώτησή τους στη Βουλή, οι βουλευτές με το Ποτάμι, Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής) και Γιώργος Αμυράς (Β’ Αθήνας), προς τον Υπουργό Υγείας, κ. Ξανθό.
Με αφορμή και πρόσφατα στοιχεία, που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας από φορείς στον χώρο της υγείας, οι βουλευτές του Ποταμιού ζητούν επιβεβαίωση ως προς τον αριθμό των ασθενών, οι οποίοι χρήζουν ακτινοθεραπείας στην Ελλάδα και πόσοι εξ αυτών δεν έχουν πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Ρωτούν, ποιος είναι ο αριθμός των εν λειτουργία ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων στα δημόσια νοσοκομεία και ποιες ελλείψεις υπάρχουν σε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διάλυση κυτταροστατικών φαρμάκων.
Επίσης, οι κ.κ. Μαυρωτάς και Αμυράς αναφέρονται και στις σημαντικές δωρεές από κοινωφελή ιδρύματα, όπως το Ίδρυμα Σταυρός Νιάρχος, για τη στήριξη των αναγκών σε μηχανήματα ακτινοθεραπείας, ζητώντας εξηγήσεις για την καθυστέρηση εκ μέρους της Πολιτείας, της υλοποίησης των προγραμμάτων αυτών, καθώς επίσης και συνολικά ποιος είναι ο αριθμός κονδυλίων που έχει απορροφήσει το ελληνικό κράτος για την αντικατάσταση παλαιών γραμμικών επιταχυντών.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Υγείας
ΘΕΜΑ: «Ελλείψεις σε υποδομές και μεγάλες καθυστερήσεις στα δημόσια νοσοκομεία για ακτινοθεραπείες σε ογκολογικούς ασθενείς»
Δυστυχώς για ακόμη μία φορά έρχεται στο προσκήνιο της επικαιρότητας το μεγάλο και κρίσιμο ζήτημα των σημαντικών καθυστερήσεων στην υποβολή των ογκολογικών ασθενών σε ακτινοθεραπείες μέσω των δημόσιων νοσοκομείων, καθυστερήσεις οι οποίες επιβαρύνουν και τη σωματική υγεία των ασθενών αλλά και την ψυχική υγεία των ιδίων και των οικογενειών τους. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΠΟΕΔΗΝ για τα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας και στοιχεία που παραθέτει το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), οι ασθενείς με καρκίνο στην Ελλάδα ανέρχονται σε 45.000-50.000 ανά έτος εκ των οποίων περίπου 30.000-35.000 χρειάζονται ακτινοθεραπεία. Ο μεγάλος χρόνος αναμονής για την έναρξη της θεραπείας λόγω έλλειψης ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων και η οικονομική αδυναμία των ασθενών να καταφύγουν στον ιδιωτικό τομέα, συμβάλλουν ώστε τελικά να λαμβάνουν ακτινοθεραπεία μικρότερος αριθμός ατόμων. Επίσης πρόσφατα, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών κατήγγειλε για ακόμα μία φορά την απαράδεκτη αναμονή στην έναρξη της ακτινοθεραπείας των ογκολογικών ασθενών, για την οποία, όπως αναφέρει, «βρίσκεται σε εξέλιξη εισαγγελική έρευνα με τη σχετική δικογραφία να έχει διαβιβαστεί πρόσφατα στη Βουλή».
Λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία από το ΙΣΝ, στη χώρα μας αναλογούν 3,8 ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα ανά εκατομμύριο πληθυσμού, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι περίπου 6. Ως αποτέλεσμα της αναλογίας αυτής και όπως αναφέρει και ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, οι λίστες αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία τα τελευταία 10 χρόνια είναι από 2 έως 4 με 6 μήνες. Σημειώνει μάλιστα ότι στο τέλος του 2016 στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας υπήρχαν μόλις 27 μηχανήματα, εκ των οποίων τα 14 είχαν συμπληρώσει πάνω από 12 έτη λειτουργίας, και άλλα 15 στον ιδιωτικό τομέα, όταν εκτιμάται ότι η χώρα θα έπρεπε να διαθέτει συνολικά σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, περίπου 70.
Όσον αφορά την απόκτηση μηχανημάτων από κοινοτικά κονδύλια τόσο η Ελληνική Εταιρεία Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας όσο και η ΠΟΕΔΗΝ επισημαίνουν ότι χάνονται πολλά κονδύλια από προγράμματα λόγω μη τήρησης των προθεσμιών. Αναφέρεται μάλιστα ότι «το 2010 είχε ανακοινωθεί η προμήθεια 8 Γραμμικών Επιταχυντών μέσω ΕΣΠΑ, αποκτήσαμε 4 και στο διάστημα της δεκαετίας μόνο ένας Γραμμικός Επιταχυντής εγκαταστάθηκε το 2012, με κρατικά κονδύλια». Μια βασική πηγή απόκτησης μηχανημάτων και κατά συνέπεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ασθενών, κυριολεκτικά χαμένη.
Οι δωρεές από κοινωφελή ιδρύματα αποτελούν τη δεύτερη αναξιοποίητη πηγή για την απόκτηση μηχανημάτων. Τον Ιούλιο του 2014, το ΙΣΝ είχε ανακοινώσει δωρεά ύψους 16 εκατ. ευρώ με σκοπό την αντικατάσταση 7 παλαιάς τεχνολογίας γραμμικών επιταχυντών (μηχανήματα ακτινοθεραπείας) σε ισάριθμα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, με νέους υπερσύγχρονους και μεγαλύτερης ακριβείας επιταχυντές, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη θεραπεία καρκινοπαθών στη χώρα. Στα τέλη του 2016 μάλιστα το ΙΣΝ αποφάσισε να στηρίξει την επέκταση του συγκεκριμένου προγράμματος, προσθέτοντας άλλους τρείς γραμμικούς επιταχυντές σε αυτούς που πρόκειται να αντικατασταθούν με τη δωρεά του, με τη συνολική δωρεά του Ιδρύματος να ανέρχεται πλέον στα 20 εκατ. ευρώ και να περιλαμβάνει την αντικατάσταση συνολικά 10 ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων με τον νέο εξοπλισμό να καλύπτεται από διετή δωρεάν συντήρηση. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του προγράμματος τέθηκε η επαρκής στελέχωση των νοσοκομείων με εξειδικευμένο και άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό. Ο προγραμματισμός του ΙΣΝ για ολοκλήρωση του έργου, την τοποθέτηση δηλαδή του συνόλου των 10 γραμμικών επιταχυντών στα παραπάνω νοσοκομεία, αναφέρει τις αρχές του 2018.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μόλις τον Φεβρουάριο του 2017 εγκαταστάθηκε ο πρώτος γραμμικός επιταχυντής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου. Χρειάστηκαν δηλαδή 3 ολόκληρα χρόνια για την αποδοχή της δωρεάς του πρώτου μηχανήματος, με τους ογκολογικούς ασθενείς να περιμένουν για μήνες τη ζωτικής σημασίας, ακτινοθεραπεία. Αντίστοιχα τον Μάιο του 2017 παραδόθηκαν άλλα τρία μηχανήματα: στο Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο», στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών και στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας. Ο πέμπτος κατά σειρά γραμμικός επιταχυντής εγκαταστάθηκε στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης μόλις τον Ιούλιο. Πέντε ακόμη μηχανήματα μένουν να παραδοθούν και να τεθούν σε λειτουργία έως τις αρχές του 2018.
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Ποιος είναι ο αριθμός ογκολογικών ασθενών στην Ελλάδα και πόσοι εξ αυτών χρειάζονται ακτινοθεραπεία;
2) Πόσοι από τους ασθενείς που χρήζουν ακτινοθεραπείας έχουν πρόσβαση στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας; Ποιο ποσοστό αυτών των ασθενών αναγκάζεται να καταφύγει στον ιδιωτικό τομέα καλύπτοντας οι ίδιοι το κόστος;
3) Πόσα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα διαθέτουν σήμερα τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας; Πόσα από αυτά βρίσκονται σε λειτουργία; Πόσα είναι ξεπερασμένης τεχνολογίας και χρήζουν απόσυρσης; Υφίσταται προγραμματισμός για σταδιακή αντικατάστασή τους; Ποιο το ετήσιο κόστος συντήρησής τους;
4) Σε ποιες ενέργειες σκοπεύετε να προβείτε για να βελτιωθεί ο χρόνος αναμονής και να αυξηθεί ο αριθμός των ασθενών που τελικά υπόκεινται σε θεραπεία;
5) Πόσα νοσοκομεία της χώρας διαθέτουν κεντρική μονάδα διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων; Διαθέτουν όλα τα αρμόδια νοσοκομεία, κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό το οποίο αναλαμβάνει την κυτταροστατική διάλυση; Υφίστανται σε αυτά οι προσήκουσες δομές για την ασφαλή εκτέλεση της εν λόγω διαδικασίας;
6) Ποιο είναι το ποσοστό των κενών οργανικών θέσεων εξειδικευμένου και κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού (παραϊατρικό και τεχνικό) που απαιτείται για τη λειτουργία και τον ορθό χειρισμό των γραμμικών επιταχυντών; Υπάρχει πρόβλεψη κάλυψης των κενών αυτών θέσεων;
7) Καθώς ο ΕΟΠΥΥ δεν διαθέτει σύστημα βαθμολόγησης του ιατρικού εξοπλισμού βάσει του οποίου να αποζημιώνει τις υπηρεσίες υγείας, με αποτέλεσμα σήμερα η παρωχημένη τεχνολογία να αποζημιώνεται όσο και εξελιγμένη, σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε για να αλλάξει αυτό έτσι ώστε το ύψος της αποζημίωσης να αντικατοπτρίζει την ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας;
8) Σε ποιους λόγους οφείλεται η τριετής καθυστέρηση στην υλοποίηση του προγράμματος δωρεάς από το ΙΣΝ, σχετικά με τα 10 σύγχρονα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα εξελιγμένης τεχνικής Ακτινοθεραπείας Διαμορφούμενης Έντασης Δέσμης; Πόσοι από τους 5 γραμμικούς επιταχυντές που παραλήφθηκαν από το ΙΣΝ βρίσκονται σήμερα σε λειτουργία;
9) Ποιο είναι το ύψος των διαθέσιμων κονδυλίων από προγράμματα ΕΣΠΑ για αγορά ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων και τι ποσοστό αυτών έχει αξιοποιηθεί;
10) Ποιο είναι το ποσό το οποίο έχει συγκεντρωθεί την τελευταία 5-ετία από αντικαρκινικούς εράνους και δωρεές κοινωφελών ιδρυμάτων; Με ποιους τρόπους επιβλέπεται η χρηστή αξιοποίηση των χρημάτων αυτών προς όφελος των ασθενών;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Γιώργος Μαυρωτάς, Αττικής
Γιώργος Αμυράς, Β’ Αθήνας
