Ερώτηση προς τους Υπουργούς Οικονομίας & Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος & Ενέργειας και Εσωτερικών
Οι βουλευτές του Ποταμιού Γιώργος Αμυράς (Β’ Αθήνας) και Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής) επαναφέρουν στο προσκήνιο το θέμα της ολοκλήρωσης της βιοκλιματικής ανάπλασης της πλατείας Πηγάδας Πειραιά, με ερώτηση που κατέθεσαν προς τους Υπουργούς Οικονομίας & Ανάπτυξης κ. Δ. Παπαδημητρίου, Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Γ. Σταθάκη και Εσωτερικών κ. Π. Σκουρλέτη.
Γνωρίζοντας πόσο σημαντικό είναι αυτό το έργο πνοής για τη συγκεκριμένη περιοχή του Πειραιά, ζητούν ενημέρωση για τους λόγους και τα προβληματικά σημεία που υπήρξαν κατά τη διαδρομή εκτέλεσης του έργου, εξαιτίας των οποίων υλοποιήθηκε μόλις το 10% του φυσικού αντικειμένου. Ρωτούν ποιοι έχουν ευθύνες για τη μη ολοκλήρωση ενός εμβληματικού έργου αναβάθμισης της ποιότητας ζωής και ενίσχυσης των εμπορικών δραστηριοτήτων της περιοχής, με αποτέλεσμα οι περίοικοι να αντικρίζουν ένα εγκαταλελειμμένο εργοτάξιο και οι προσδοκίες όλων να μένουν ανεκπλήρωτες. Στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου απευθύνουν ερωτήματα εάν θα μπορούσε να είχαν ληφθεί μέτρα για να αποφευχθεί η απένταξη του έργου από το ΕΠΠΕΡΑΑ και πως ένα έργο που έλαβε τόσο υψηλή βαθμολογία στην αξιολόγηση είχε τελικά τόσο αρνητική έκβαση.
Τέλος με γνώμονα να μην εγκαταλειφθεί οριστικά και να ολοκληρωθεί η ανάπλαση της πλατείας Πηγάδας Πειραιά και των περιμετρικών οδών και πεζοδρόμων, οι βουλευτές του Ποταμιού προτρέπουν τους αρμόδιους Υπουργούς να συνεργαστούν με τον Δήμο Πειραιά και να εξετάσουν δυνατότητες και προϋποθέσεις ένταξης του μόλις κατά 10% ολοκληρωμένου έργου, σε άλλο επιχειρησιακό πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τους
α) Υπουργό Οικονομίας & Ανάπτυξης
β) Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας
γ) Υπουργό Εσωτερικών
ΘΕΜΑ: Ολοκλήρωση του έργου βιοκλιματικής ανάπλασης της πλατείας Πηγάδας Πειραιά
Η Πλατεία Πηγάδας είναι από τις ιστορικότερες πλατείες του Πειραιά με αναφορές από το 1870 στον τύπο της εποχής. Κατά καιρούς έχει μετονομαστεί σε Πλατεία Κατίνας Παξινού, Όθωνος και Καλαβρύτων. Βρίσκεται στην κεντρική οδική διασταύρωση προς Μαρίνα Ζέας, Άγιο Βασίλειο, Χατζηκυριάκειο, και βεβαίως προς το κέντρο του Πειραιά και το λιμάνι.
Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ) 2007-2013, και στον Άξονα «Προστασία Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος-Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής-Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», Θεματική Προτεραιότητα «Ενεργειακή απόδοση, συμπαραγωγή, διαχείριση ενέργειας», Κατηγορία Πράξης «Βιοκλιματικές Αστικές αναβαθμίσεις Δημόσιων ανοικτών χώρων», μετά από ανοικτή πρόσκληση την οποία δημοσίευσε ο Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης (ΕΦΔ) του Προγράμματος, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), ο Δήμος Πειραιά υπέβαλλε τίτλο πράξης «Βιοκλιματικές Αναβαθμίσεις Δημόσιων Ανοικτών Χώρων Δήμου Πειραιά» προς λήψη χρηματοδότησης. Μετά από την αξιολόγηση όλων των υποβληθέντων προτάσεων, το έργο βιοκλιματικής αναβάθμισης στην περιοχή του Πειραιά έλαβε την 3η υψηλότερη βαθμολογία και εντάχθηκε στο ΕΠΠΕΡΑΑ 2007-2013 στις 26/07/2013 με την υπ’ αρ. πρωτ. 417 ΕΦΔ ΚΑΠΕ ΕΠΠΕΡΑΑ απόφαση (Κωδικός ΟΠΣ: MIS 376713) και με προϋπολογισμό (επιλέξιμη δημόσια δαπάνη) 2.275.208,69 €.
Στα τέλη του 2013, το έργο δημοπρατήθηκε μετά από δημόσιο μειοδοτικό διαγωνισμό και σύμφωνα με την από 10/03/2014 υπ’ αρ. πρωτ. 170 ΕΦΔ ΚΑΠΕ ΕΠΠΕΡΑΑ, 1η τροποποίηση της εν λόγω πράξης, ο προϋπολογισμός του συνολικού έργου μειώθηκε σημαντικά στα 1.160.932,14 €. Η εν λόγω μείωση οφείλεται στο υποέργο 2 με τίτλο «Βιοκλιματική αναβάθμιση πλατείας Πηγάδας (Καλαβρύτων) και περιμετρικών οδών» επί του οποίου επήλθε συρρίκνωση από 2.175.281,75 € σε 1.021.217 €. Το έργο είχε χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης 16 μήνες ενώ υπήρξε και μία παράταση προθεσμίας κατά 5 μήνες, δηλαδή η καταληκτική ημερομηνία παράδοσης του έργου ορίστηκε στις 31/10/2015.
Στο πλαίσιο του φυσικού αντικειμένου της πράξης περιλαμβάνονταν αναδιαμόρφωση της πλατείας με πλακόστρωση και διεύρυνση των πεζοδρομίων των οδών Αντωνίου Θεοχάρη και Γεωργίου Θεοτόκη με επιστρώσεις όλων των επιφανειών με ψυχρά υλικά. Παράλληλα υπήρχε πρόβλεψη να τοποθετηθούν ψυχροί κυβόλιθοι αντί ασφάλτου σε τμήμα της οδού Θεοτόκη και των δρόμων που περιβάλλουν την πλατεία προκειμένου αφενός να βελτιωθεί το μικροκλίμα, αλλά και να μειωθούν οι ταχύτητες των οχημάτων. Η βιοκλιματική αναβάθμιση αποσκοπούσε στην απομάκρυνση της πλεονάζουσας θερμότητας και τη μείωση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος κατά 2,6°C και της θερμοκρασίας επιφάνειας κατά 5°C αντίστοιχα στη διάρκεια της θερινής περιόδου. Με βάση την προκήρυξη του έργου, σε στέγαστρο που προβλεπόταν να εγκατασταθεί στον χώρο, είχαν προβλεφθεί να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά ισχύος 5,6 ΚW, τα οποία και θα εξασφάλιζαν τον φωτισμό του πάρκου τις νυχτερινές ώρες. Παράλληλα, οι υφιστάμενοι λαμπτήρες θα αντικαθίσταντο με φωτιστικά σώματα νέας τεχνολογίας χαμηλής κατανάλωσης. Στον υπόλοιπο χώρο, βάσει της μελέτης, υπήρχε πρόβλεψη για ενίσχυση της φύτευσης, ενώ στην πράξη υπήρχε και υποέργο προϋπολογισμού 51.000 € για αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες με ανάδοχο το Υπουργείο Πολιτισμού.
Οι εργασίες για τη βιοκλιματική αναβάθμιση της οριοθετημένης περιοχής και ειδικά για την πλατεία Πηγάδας Πειραιά ξεκίνησαν από την ανάδοχο εταιρεία, στις 10 Ιανουαρίου 2014 ωστόσο στο χρονικό διάστημα που ακολούθησε οι εργασίες διεκόπησαν δύο φορές και τελικώς ενώ το έργο έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί στο τελευταίο τρίμηνο του 2015 (λήξη επιλεξιμότητας δαπανών η 31η Δεκεμβρίου 2015), η συμβατική προθεσμία ολοκλήρωσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου έληξε έχοντας υλοποιηθεί μόνο το 10% του έργου.
Παρά τις φιλόδοξες και ωφέλιμες προδιαγραφές του εν λόγω έργου, η αρνητική έκβαση του όλου εγχειρήματος και η διακοπή των εργασιών είναι γνωστές σε όλο τον Πειραιά, καθώς με την υπ’ αριθ. 41770/1276/28-09-2015 απόφαση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας του Δήμου Πειραιά, η ανάδοχη εταιρεία κηρύχθηκε έκπτωτη ενώ στη συνέχεια απορρίφθηκε η υπ’ αριθμ. πρωτ. 44484/13-10-2015 ένσταση της εταιρείας, σύμφωνα με την 500/2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά μετά και τη σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων με το υπ’ αριθμ 20151/2-12-2015 έγγραφό του.
Η αρμόδια διαχειριστική αρχή του ΕΠΠΕΡΑΑ μετά από τις εξελίξεις αυτές, χαρακτήρισε το έργο «προς απένταξη» καθώς ήταν προφανές ότι δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί εντός της περιόδου επιλεξιμότητας του Προγράμματος. Συγκεκριμένα η απένταξη του έργου έγινε στις 08/06/2016 με το υπ’ αρ. πρωτ. 292 ΕΦΔ ΚΑΠΕ ΕΠΠΕΡΑΑ έγγραφο ανάκλησης της απόφασης ένταξης.
Είναι σαφές ότι η μη ολοκλήρωση του έργου ανάπλασης της πλατείας Πηγάδας Πειραιά και των περιμετρικών οδών και πεζοδρόμων, αποτελεί μία ιδιαίτερα δυσάρεστη εξέλιξη για τους περιοίκους καθώς αντί ενός εμβληματικού έργου πνοής και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής και ενίσχυσης των εμπορικών δραστηριοτήτων της περιοχής, αντικρίζουν ένα εγκαταλελειμμένο εργοτάξιο με τις προσδοκίες όλων να μένουν ανεκπλήρωτες.
Με βάση τα παραπάνω ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Σύμφωνα με τους ελέγχους ιχνηλασιμότητας τους οποίους διενήργησαν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες στο ΕΠΠΕΡΑΑ σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας, ποια ήταν τα προβληματικά σημεία, ποιοι οι αναλυτικοί λόγοι και ποιοι ευθύνονται για την απένταξη του έργου «Βιοκλιματικές Αναβαθμίσεις Δημόσιων Ανοικτών Χώρων Δήμου Πειραιά»;
2. Πώς εξηγείτε ότι μία πρόταση η οποία έλαβε την 3η υψηλότερη βαθμολογία κατά τη φάση της αξιολόγησης, κατέληξε να μην υλοποιηθεί σχεδόν καθόλου και να απενταχθεί; Θεωρείται ότι υπήρχε εκτός των άλλων και αναντιστοιχία μεταξύ των οριζόμενων και της ρεαλιστικότητας της μελέτης σε σχέση με τη μετέπειτα υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου από τον ανάδοχο;
3. Ποια ήταν τα διαδοχικά συμπεράσματα από την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης του έργου ανάπλασης της πλατείας Πηγάδας, μετά από τις διοικητικές επαληθεύσεις και τις επιτόπιες τεχνικές επισκέψεις εκ μέρους των στελεχών του αρμόδιου ΕΦΔ ΚΑΠΕ;
4. Εξετάζονται σε συνεργασία με τον Δήμο Πειραιά δυνατότητες ένταξης του μόλις κατά 10% ολοκληρωμένου έργου ανάπλασης της πλατείας Πηγάδας, σε άλλο επιχειρησιακό πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ (ΣΕΣ 2014-2020); Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να δρομολογηθεί μια τέτοια λύση και σε ποιες δράσεις ενδείκνυται η ένταξή του για εκ νέου χρηματοδότηση;
Παρακαλούμε, όπως καταθέσετε:
1. Τα σχετικά έγγραφα που αφορούν α) στην αλληλογραφία των εμπλεκόμενων υπηρεσιών με το ΚΑΠΕ, β) τα μηνιαία στοιχεία οικονομικής προόδου, γ) τα εξαμηνιαία στοιχεία φυσικής προόδου της πράξης και των υποέργων της, και δ) τα πορίσματα των επιτόπιων τεχνικών ελέγχων του ΕΦΔ ΚΑΠΕ.
Οι ερωτώντες και αιτώντες βουλευτές
Γιώργος Αμυράς – Β’ Αθήνας
Γιώργος Μαυρωτάς – Αττικής