Το Ποτάμι ιδρύθηκε για να εκφραστούν οι δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Οι πολίτες που ασφυκτιούν στη Ελλάδα της αναξιοκρατίας, των πελατειακών σχέσεων και του αναχρονισμού.
Το Ποτάμι υπάρχει για να δώσει φωνή στους αποκλεισμένους του πολιτικού συστήματος. Στους πολίτες που δεν εκφράζονται απο το παλιό σύστημα και δεν είναι δέσμιοι μικρών και μεγάλων συμφερόντων και συντεχνιών.
Το Ποτάμι είναι η κυβερνητική πρόταση της προοδευτικής κοινωνίας. Όλων αυτών που πιστεύουν ότι μόνο με μεγάλες μεταρρυθμίσεις θα βγούμε απο το τέλμα και θα προχωρήσουμε στην ανάπτυξη προς όφελος των πολλών.
Δεν μας ενδιαφέρει η νομή της εξουσίας μέσω πελατειακών δικτύων. Το κράτος – κόμμα, η μεγάλη διαπλοκή των κρατικών συμβολαίων και η «εξυπηρέτηση των δικών μας» μας έφερε ως εδώ.
Το Ποτάμι είναι το Κίνημα για την εργασία, την παιδεία, τη δικαιοσύνη.
Αυτή είναι η μάχη που πρέπει να δώσουμε και αυτή τη μάχη θα την κερδίσουμε. Είναι μια μάχη για τους χαμένους των Μνημονίων και τους περιθωριοποιημένους του πελατειακού κομματικού συστήματος. Το Κίνημα μας δεν έγινε για να ενισχύσει τη θέση αυτών που ήδη είχαν πρόσβαση στην εξουσία. Το Ποτάμι γεννήθηκε για τους «εκτός», γι’ αυτούς που έχει αποκλείσει το «σύστημα». Για τον κόσμο της δουλειάς, τους εργάτες, τους επιστήμονες, τους ανθρώπους στο χωράφι, τους αυτοδημιούργητους, τα στελέχη των επιχειρήσεων, τον κόσμο που βγάζει με τα χέρια του ή με το μυαλό του το ψωμί του. Για όλους αυτούς που τόσα χρόνια θρέφουν το κράτος και τα κόμματα.
Δουλειές
Ο μεγάλος, ο εθνικός στόχος είναι η ανασυγκρότηση της εθνικής παραγωγής που θα αποτελέσει την αφετηρία για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Νέες δουλειές με αξιοπρέπεια, όχι περιστασιακή απασχόληση με μηδαμινή εξασφάλιση. Και η ατμομηχανή της νέας ανάπτυξης δεν μπορεί παρά να είναι η απελευθέρωση των δυνάμεων της ατομικής πρωτοβουλίας. Να απελευθερώσουμε την υγιή επιχειρηματικότητα από το ζυγό της κρατικής γραφειοκρατίας, που της θέτει προσκόμματα μόνο και μόνο για να συντηρήσει τους κομματικούς στρατούς και τα συμφέροντα των «κολλητών».
Δικαιοσύνη
Το Ποτάμι είναι το κίνημα που στοχεύει στην εμπέδωση της δικαιοσύνης στην ελληνική κοινωνία. Δικαιοσύνη σε όλες τις πτυχές της δημόσιας ζωής. Πολιτική δικαιοσύνη, με την πλήρη διασφάλιση και σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των πολιτών, κάθε μειοψηφίας και μειονότητας. Κοινωνική δικαιοσύνη, με την εξασφάλιση επιτέλους ίσων ευκαιριών για όλους. Ευκαιριών για μόρφωση και για δουλειά για όλους, με κατάργηση της άτυπης ή και θεσμοποιημένης μερικές φορές προτεραιότητας προσώπων και συμφερόντων, μόνο και μόνο λόγω της σχέσης τους με πολιτικούς και κόμματα. Κοινωνική δικαιοσύνη, με την οριστική εξάλειψη των προνομίων συντεχνιών και τη μετατόπιση της προτεραιότητας στους οικονομικά αδύναμους, στους σιωπηλούς χαμένους και ξεχασμένους των Μνημονίων, νέων και παλιών.
Παιδεία
Το Ποτάμι είναι το Κίνημα που αναγορεύει σε πρωταρχική προτεραιότητα την ανασυγκρότηση της παιδείας. Μιας παιδείας της μείζονος προσπάθειας και της κριτικής σκέψης. Μιας παιδείας που θα συνδέεται με τις ανάγκες της εθνικής παραγωγής και τις απαιτήσεις της ανάπτυξης, χωρίς να αποβάλλει τον ανθρωπιστικό της χαρακτήρα. Μιας παιδείας που θα ξαναφέρει στη χώρα τα λαμπρά μυαλά που έφυγαν την περίοδο της κρίσης και θα επικοινωνεί με τις παγκόσμιες επιστημονικές πρωτοπορίες. Μιας παιδείας που θα αναδεικνύει και θα επιβραβεύει τη γνήσια αριστεία και όχι τον στείρο βαθμοθηρικό ανταγωνισμό που επικρατεί σε όλες της τις βαθμίδες. Μιας παιδείας μακριά από εθνολαϊκιστικά στερεότυπα και παρωχημένες αντιλήψεις.
Αλλαγές
Το Ποτάμι είναι το ριζοσπαστικό Κίνημα των μεγάλων αλλαγών. Στον πυρήνα των πολιτικών του αξιών βρίσκονται οι αρχές του πολιτικού φιλελευθερισμού, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται ο άνθρωπος και η ανάγκη οριοθέτησης της ισχύος του κράτους και της κάθε εξουσίας. Το Ποτάμι ήδη από την ιδρυτική του διακήρυξη έχει ως πολιτικό κίνημα ένα ξεκάθαρο όραμα: Να εκφράσει έναν σύγχρονο πατριωτισμό των πολιτών του κόσμου, μια προοδευτική ευρωπαϊκή προοπτική.
Το Ποτάμι στοχεύει στην ριζική αλλαγή του πολιτικού σκηνικού, στην εμπλοκή νέων δυνάμεων στην πολιτική, στη ρήξη με το «παλιό» και με το «νέο-παλιό» και στην αναγέννηση των προοπτικών της ελληνικής κοινωνίας. Στην αποκατάσταση της αξιοκρατίας και του κράτους δικαίου, την απελευθέρωση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας από τα δεσμά της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας. Την προστασία των αδυνάμων με την οικοδόμηση ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να διχάζεται και να παλεύει πια για να μοιράσει τη φτώχεια, η Ελλάδα έχει ανάγκη από παραγωγή πλούτου. Εμάς δεν μας ενδιαφέρει να αναπαράγουμε ιδεοληπτικές ψευδαισθήσεις, εμάς μας ενδιαφέρει να μοιράσουμε δίκαια, καθαρά, χωρίς σημαδεμένα χαρτιά, με ίσες ευκαιρίες και καθαρούς κανόνες, τον πλούτο που μπορεί να παράξει αυτή η χώρα.
Ο νέος προοδευτισμός
που έχει ανάγκη η Ελλάδα και η Ευρώπη
Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν συντελεστεί στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, τεκτονικές αλλαγές σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Ανάμεσα τους :
- Η έκρηξη της παγκοσμιοποίησης και η είσοδος της Κίνας στο παγκόσμιο εμπόριο και τον διεθνή καταμερισμό εργασίας
- Η ένταξη των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004
- Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-08, και μαζί της, η κατάρρευση των βεβαιοτήτων στην οικονομική πολιτική
- Η όξυνση των ανισοτήτων στο παγκόσμιο αλλά και το ευρωπαϊκό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα
- Η δημοσιονομική κρίση στην Ευρωζώνη το 2011-2012 και οι αλλαγές στην διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υιοθέτηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης
- Την ίδια ώρα, εκρήξεις τυφλής βίας από ακραίες δυνάμεις μισαλλοδοξίας ενισχύουν τις απειλές στην ασφάλεια, την ελευθερία και την καθημερινότητα των πολιτών
Όλα αυτά τα γεγονότα οδηγούν στην αλλαγή του οικονομικού μοντέλου στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα τεράστιες μετατοπίσεις και σε κοινωνικό επίπεδο, επανακαθορίζοντας de facto και τις ιδεολογικές συγκροτήσεις στην Ευρώπη.
Παρότι οι διαφορές σοσιαλδημοκρατικών και φιλελεύθερων αποδείχτηκαν στην πράξη μικρές και ενίοτε συνεργάστηκαν σε κυβερνήσεις, εντούτοις παρέμειναν εγκλωβισμένοι στις ιδεολογικές τους περιχαρακώσεις. Διαχειρίστηκαν εν πολλοίς με επιτυχία το τέλος των ολοκληρωτισμών, άφησαν όμως άλυτα μεγάλα προβλήματα δημιουργώντας χώρο στους λαϊκιστές, στους εθνικιστές και στους τυχοδιώκτες της πολιτικής.
Παράλληλα η δημοσιονομική κρίση δημιούργησε ένα ρεύμα ριζοσπαστικοποίησης μεγάλων τμημάτων των νέων στην Ευρώπη και κυρίως στο Νότο. Από την άλλη πλευρά όμως η δραματική αλλαγή του τοπίου που προκαλούν τα προσφυγικά κύματα και η αδυναμία της Ευρώπης να τα διαχειριστεί και να τα μετατρέψει σε θετική πρόκληση, διαταράσσει ισορροπίες, ξυπνά ανασφάλειες και τρέφει το φασισμό και το ρατσισμό.
Κοινωνική καινοτομία
Η νέα εποχή δεν μπορεί να διοικηθεί με εργαλεία του 19ου και του 20ου αιώνα. Χρειάζονται νέες ιδέες, νέες συμμαχίες, εμπλοκή νέων στρωμάτων στην πολιτική, ανοιχτόμυαλες πολιτικές, πολλά έργα και λίγα λόγια. Χρειάζεται κοινωνική καινοτομία παντού, ώστε να δοθεί απάντηση στα προβλήματα τόσο της αγοράς όσο και της άκαμπτης κρατικής γραφειοκρατίας.
Κρίση και προσφυγικό μαζί απαιτούν λύσεις με μοχλό την επιχειρηματικότητα, την αξιοκρατία, τη λογοδοσία, τη δικαιοσύνη, με στόχο την μείωση των ανισοτήτων και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων.
Ο νέος προοδευτισμός δεν μπορεί παρά να είναι μεταρρυθμιστικός, ρεαλιστικός, διαλλακτικός αλλά και ασυμβίβαστος. Προωθεί απαρέγκλιτα την κοινωνική συνοχή αλλά ταυτόχρονα διασφαλίζει το δικαίωμα του ατόμου στον αυτοπροσδιορισμό του.
Ο νέος προοδευτισμός δεν μπορεί να μιλάει για μακρινούς θολούς Παραδείσους αλλά για τα μεγάλα προβλήματα πρέπει να προτείνει λύσεις και όχι νεφελώδεις θεωρίες.
Κοσμοπολίτικος πατριωτισμός
Ο νέος προοδευτισμός δεν μπορεί παρά να είναι πατριωτικός. Υπερασπιζόμαστε την θετική κληρονομιά των προηγούμενων γενεών και θέλουμε να ζήσουμε στον τόπο μας καλύτερα, κι εμείς και τα παιδιά μας. Αλλά είναι κοσμοπολίτικος πατριωτισμός διότι έχουμε να μάθουμε και να κερδίσουμε πολλά από τους «άλλους», από την εμπειρία τους, από τις προόδους τους. Είναι ανοιχτός πατριωτισμός –που ταιριάζει σε πολίτες του κόσμου- και θέλει να ενώνει κι όχι να χωρίζει, αγαπάει την εξέλιξη, την ιστορία και σέβεται τους διαφορετικούς πολιτισμούς.
Προοδευτικός ρεαλισμός
Ο νέος προοδευτισμός που απαιτεί η εποχή μας είναι ρεαλιστικός. Με ιδεολογικά δόγματα και κομματικά ευαγγέλια δεν αντιμετωπίζεται η κρίση. Με λόγια, υποσχέσεις και κρυφο-βολέματα δεν γίνεται κοινωνική πολιτική. Οι χτυπημένοι από την κρίση είναι πάρα πολλοί αλλά ανήκουν σε πολλές και διαφορετικές κοινωνικές ομάδες και η ανακούφιση τους απαιτεί νέα εργαλεία κοινωνικής πολιτικής.
Τα νέα πολιτικά κινήματα αντλούν την δύναμη τους από τις θετικές εμπειρίες τόσο της φιλελεύθερης παράδοσης όσο και του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Επιδιώκουν συναινέσεις στα έργα και όχι στα λόγια. Γκρεμίζουν τις γραφειοκρατικές δομές και τις ιδεολογικές αγκυλώσεις του χτες. Τολμάνε τις μεγάλες αλλαγές. Συγχρονίζουν συνεχώς το βήμα τους με τις εξελίξεις στην επιστήμη, την τεχνολογία, την οικολογία, τη σύγχρονη σκέψη.
Αυτό η νέα πολιτική ταυτότητα ταιριάζει στο Ποτάμι. Δεν είμαστε αλάθητοι, γι’ αυτό και θέλουμε την συνεχή συνομιλία με την κοινωνία, γιαυτό επιδιώκουμε τις συνεργασίες - δεν έχουμε αφήγηση για το τέλος της Ιστορίας. Ο διαρκής αγώνας μας είναι για να έχουν περισσότερα οι περισσότεροι: δικαιώματα, παιδεία, δουλειές, ασφάλεια.
Το Κίνημα μας δεν θα ανακατευτεί με απολιθωμένα ιδεολογικά σχήματα και όρους που δεν περιλαμβάνουν πια τίποτα χρήσιμο και νέο. Αυτά ανήκουν σ' ένα παρελθόν που το ξεπέρασαν οι καιροί.
Ευρώπη και Βαλκάνια
Η Ευρώπη δυστυχώς δείχνει κάποιες φορές το πρόσωπο που απεύχονται οι φίλοι της αλλά επιθυμούν οι εχθροί της. Η αδυναμία αποτελεσματικής αντιμετώπισης του προσφυγικού δημιουργεί ανησυχία σε όσους πιστεύουμε στο μεγάλο υπερ-εθνικό πείραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε μια Ευρώπη παγκόσμιο πυλώνα προστασίας δικαιωμάτων και ασφάλειας για όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από θρησκεία ή καταγωγή. Για μια υπερεθνική Δημοκρατία της ειρήνης της συναίνεσης και της δημιουργίας. Αλλά και σε μία Ευρώπη των ρήξεων με νοοτροπίες και μηχανισμούς που προτάσσουν την ευημερία των αριθμών.
Η Ευρώπη πολλές φορές εμφανίζεται δυσκίνητη, απούσα από τα μείζονα προβλήματα. Η απόσταση ανάμεσα στα όργανα αποφάσεων και στους ευρωπαίους πολίτες ενισχύει την καχυποψία και τον ευρωσκεπτικισμό. Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δείχνει πανίσχυρη και πολλές φορές ανεξέλεγκτη αφού η λογοδοσία και η διαφάνεια για να εφαρμοστούν προϋποθέτουν σήμερα μια νομική και διοικητική οδύσσεια για τον μέσο ευρωπαίο πολίτη.
Κάποιοι στην Ευρώπη μοιάζουν βολεμένοι στο οικονομικό παρόν το οποίο όμως ερμηνεύουν συντηρητικά κι όχι δυναμικά και πολιτικά. Τα χρήματα μπορεί να αυξάνονται στα θησαυροφυλάκια της ΕΚΤ αλλά δεν γίνονται μέσον για την αντιμετώπιση των μεγάλων ανισοτήτων. Στην εποχή των δικτύων δεν ενθαρρύνεται η λειτουργία κεντρικών πανευρωπαϊκών δικτύων δράσεων και δημιουργίας που θα ενώσουν τους πολίτες της ευρωπαϊκής αγοράς- όχι μόνο οικονομικά.
Δίκαιη Ευρώπη
Η Ευρώπη μπορεί να σωθεί μόνο αν γίνει περισσότερο δίκαιη και περισσότερο συμμετοχική.
Θέλουμε μια Ευρώπη της οποίας τα θεσμικά όργανα δεν θα μένουν μόνο στους τεχνικούς-οικονομικούς στόχους, αλλά θα συνυπολογίζουν και τους κοινωνικούς δείκτες. Τους δείκτες φτώχειας, ανισότητας, υγειονομικής κάλυψης, ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση. Μία Ευρώπη γενναιόδωρη προς όλους τους πληθυσμούς που τη συγκροτούν.
Δεν είναι δυνατό να μην υπάρχει καμία πρόοδος στην συζήτηση για κοινές πολιτικές αντιμετώπισης της ανεργίας. Χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό σύστημα επιδότησης ανέργων, το οποίο θα έρχεται και θα συμπληρώνει τα εθνικά συστήματα. Η προοδευτική σύγκλιση των μισθών των φτωχότερων κρατών με αυτούς των πιο εύπορων, πρέπει να γίνει ευρωπαϊκός στόχος. Μια σχετική πρόβλεψη στις ευρωπαϊκές συνθήκες θα ήταν το πρώτο βήμα.
Πλούτος και Επενδύσεις
Δεν μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να είναι απούσα από τις εξαιρετικά σημαντικές διεργασίες στην ευρωζώνη και να είναι πάντα η χώρα - πρόβλημα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα μας, να καλύψουμε το χαμένο έδαφος και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με άλλες δυνάμεις με τις οποίες έχουμε συγκλίνοντα συμφέροντα για να μετατρέψουμε την νομισματική ένωση σε μια αληθινή οικονομική ένωση. Με σαφή πρόβλεψη και μηχανισμούς αναδιανομής του πλούτου για την αντιμετώπιση κρίσεων, τοπικών η γενικευμένων. Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή πολιτική αντιμετώπισης των φορολογικών παραδείσων και της υψηλής φοροδιαφυγής. Χρειαζόμαστε μια πραγματική δημοσιονομική ενοποίηση με κοινό προϋπολογισμό Ευρωζώνης. Να μπορεί η Ευρωζώνη να αντιμετωπίζει, με τα εργαλεία που έχει οποιοδήποτε κράτος ομοσπονδιακού τύπου, τις κρίσεις και τις υφέσεις που υφίστανται τα κράτη-μέλη. Χρειαζόμαστε ένα κοινό πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων, έτσι ώστε όλοι οι πολίτες όλων των χωρών-μελών να αισθάνονται ότι εγγυητής για τις αποταμιεύσεις μέχρι 100.000 ευρώ είναι η ίδια η Ευρωζώνη. Και τέλος, χρειαζόμαστε ένα συνεχές ευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων πέρα από το πρόγραμμα Γιουνκέρ, χρηματοδοτούμενο από την αγορά ομολόγων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και την ΕΚΤ, το οποίο θα κατευθυνθεί κατά προτεραιότητα στις οικονομίες που έχουν υποστεί πολύ μεγάλη ύφεση.
Αλλά χωρίς την Ευρώπη τι; Εδώ δεν υπάρχει απάντηση. Οι ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις είναι σήμερα είτε εθνικιστικές φασιστικές, είτε νεοσταλινικές. Διαφέρουν ιδεολογικά μεταξύ τους αλλά υπερασπίζονται την ίδια κλειστή κοινωνία. Στο ίδιο στρατόπεδο θα βρούμε κρατιστές, εκπρόσωπους συντεχνιών, καθυστερημένους και κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και όλους αυτούς που φοβούνται ότι δεν θα αντέξουν στον ευρωπαϊκό υπερεθνικό ανταγωνισμό. Είναι η αναχρονιστική αντίληψη του «κάλλιο πρώτος στο χωριό». Θέλουν να μείνουν με τα κεκτημένα τους, διαιωνίζοντας τα προνόμια τους. Είναι οι δυνάμεις εκείνες που έχουν βολευτεί από την στασιμότητα έχουν μάθει στην επιβολή κι όχι στη συναίνεση. Είναι οι δυνάμεις του παρασιτισμού, της ακινησίας και του δογματισμού.
Η μόνη οδός
Δεν πιστέψαμε ποτέ, όσοι μοιραστήκαμε την ευρωπαϊκή ιδέα, ότι θα ήταν εύκολος ο δρόμος. Και δεν είχαμε, ούτε έχουμε όλοι οι ευρωπαϊστές την ίδια αντίληψη για το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης. Για μας η Ευρώπη είναι σήμερα η μόνη οδός για να ξεπεραστούν εθνικισμοί και θρησκευτικές μισαλλοδοξίες, για να εδραιωθούν δικαιώματα και να ελέγχονται οι εξουσίες, για να περιοριστεί η ασυδοσία των οικονομικών ελίτ. Και μια δίκαιη Ευρώπη που προχωρά σταθερά σε περισσότερη και καλύτερη ενοποίηση μπορεί να φέρει για όλους περισσότερη Δημοκρατία, ισότητα και ελευθερία.
Οι ροές και ο πόλεμος
Το προσφυγικό είναι το νέο μεγάλο παγκόσμιο πρόβλημα. Επιβάλλεται να έχει ξεχωριστή θέση στις σκέψεις μας και στη δράση μας. Από τη λύση του προβλήματος δεν πρέπει να υπάρξουν νικητές και νικημένοι. Είναι μεγάλη η ευθύνη της Ευρώπης. Οι πρόσφυγες πρέπει να βρουν στήριξη αλλά οι χώρες τους δεν πρέπει να διαλυθούν. Είναι αλαζονικό η Ευρώπη και ο δυτικός κόσμος να απομυζά από τα ρεύματα των προσφύγων και των μεταναστών τα χρήσιμα μυαλά και χέρια, αδιαφορώντας ότι πίσω τους οι κοινωνίες αποσυντίθενται. Πρέπει οι πόλεμοι να τελειώνουν και η Ευρώπη σε συνεργασία με την διεθνή κοινότητα να βρει λύση στο πρόβλημα της Συρίας και του Ιράκ. Ο δυτικός κόσμος δεν αντέδρασε όσο καθολικά και δυναμικά επιβαλλόταν στο εγκληματικό μόρφωμα του ISIS. Όπως παλιότερα άφησε τους Αφγανούς και κυρίως τις γυναίκες και τα παιδιά, στο έλεος των Ταλιμπάν. Ιστορικές ευθύνες βαραίνουν τους ηγέτες του «πολιτισμένου κόσμου», αρκετοί εκ των οποίων ενίσχυσαν και ενισχύουν κατά καιρούς «εγκληματικούς στρατούς» ανάλογα με τα γεωστρατηγικά και ενεργειακά τους παιγνίδια.
Φροντίδα και ασφάλεια
Η Ευρώπη ακόμη και σήμερα αδυνατεί να διαχειριστεί τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές. Δεν είναι μόνο θέμα κονδυλίων, τα οποία επίσης δίνονται με αξιοσημείωτη φειδώ. Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη δεν λειτουργεί ως μια πολιτική οντότητα αλλά προσπαθεί να συμψηφίσει πολιτικές σκοπιμότητες και εθνικά ακροατήρια. Την μια μέρα «ξυπνά» με τις εκατόμβες στη Μεσόγειο και την άλλη μέρα μόλις αυτές φύγουν από τα πρωτοσέλιδα, ξαναγυρίζει στη νάρκη της. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ασυντόνιστοι αδυνατούν να χαράξουν ένα στρατηγικό σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης. Αδυνατούν να προσφέρουν διέξοδο στα εκατομμύρια των προσφύγων – καθιστώντας έτσι τους δουλέμπορους απόλυτα κυριάρχους - εν έτει 2015 - στην οδύσσεια ολόκληρων λαών. Και οι ευρωπαϊκές κοινωνίες αφήνονται να παρασυρθούν από έξαλλες θεωρίες. Η ακροαριστερά παραγνωρίζει την ανάγκη να νοιώθουν ασφάλεια οι τοπικοί πληθυσμοί και να μην φορτώνονται δυσανάλογα βάρη… Και η ακροδεξιά καραδοκεί για να εκμεταλλευτεί τον φόβο και να σπείρει μίσος δυναμιτίζοντας αργά αλλά σταθερά τα θεμέλια της Δημοκρατίας.
Στο εσωτερικό μέτωπο η κυβέρνηση συνεχίζει να πορεύεται χωρίς στόχους και συντονισμό, με τα νησιά αλλά και γειτονιές της Αθήνας να ζουν χαοτικές καταστάσεις. Κανένα σχέδιο, καμία απόφαση είναι το δόγμα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και σε αυτό το πεδίο. Μόνο εμβαλωματικές παρεμβάσεις. Τελευταία η κυβέρνηση στέλνει ένα ακόμη ανησυχητικό μήνυμα. Χρησιμοποιεί το προσφυγικό ως το ισοδύναμο του Μνημονίου της. Συσχετίζει τα δύο μείζονα προβλήματα μήπως βρει μία κάποια λύση. Συσχετίζει τον εμφύλιο στη Συρία με τα χρέη της χώρας. Αυτή η κυβερνητική πολιτική είναι επικίνδυνη αλλά και ανήθικη. Στόχος πρέπει να είναι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με ταυτόχρονη προστασία των τοπικών κοινωνιών. Έμφαση στην προστασία των οικογενειών με παιδιά, των ανήλικων ασυνόδευτων και των ευάλωτων ομάδων. Να εμπλακούν οι ένοπλες δυνάμεις στην ιατρική περίθαλψη και στη δημιουργία καταυλισμών. Και βέβαια, να οργανώσουμε μια ευρωπαϊκή συνάντηση κορυφής για το προσφυγικό, με την συμμετοχή της Τουρκίας, στη Θεσσαλονίκη που είναι «στον δρόμο προς την Ευρώπη».
Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στην ψευδαίσθηση ότι το πρόβλημα των προσφυγικών ροών θα λυθεί με τις υποσχέσεις της κ. Μέρκελ ή με παζάρια με τον κ. Ερντογάν, είναι λάθος. Και εθνικά επικίνδυνο. Δεν δεχόμαστε η Ελλάδα να γίνει αποθήκη ανθρώπων με οποιοδήποτε αντάλλαγμα.
Προτάσεις
Εξαρχής το Ποτάμι μίλησε για την ανάγκη μιας ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διαχείριση των προσφυγικών κυμάτων. Προειδοποιήσαμε για την τραγωδία που ερχόταν, αυτήν που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη στις ελληνικές θάλασσες. Επισημάναμε έγκαιρα την ανάγκη οι προσφυγικές ροές να σταματούν στα εδάφη της Τουρκίας. Καταθέσαμε τις προτάσεις μας, για το ποιες πολιτικές αντιμετώπισης του προσφυγικού πρέπει να εφαρμοστούν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Καλούμε και τώρα τους θεσμούς της ΕΕ να ενισχύσουν την FRONTEX στο Αιγαίο. Καλούμε την ΕΕ να συνδράμει την Τουρκία για τη φιλοξενία των προσφύγων, αλλά να διατηρήσει τον έλεγχο στην αξιοποίησή των κονδυλίων. Και ακόμα καλούμε την ΕΕ να επιβλέπει την απευθείας μετεγκατάσταση ενός αριθμού προσφύγων από την Τουρκία σε όλες τις χώρες της ΕΕ στην βάση μιας δίκαιης κατανομής.
Γείτονες χωρίς γειτονιά
Οι εθνικισμοί στα Βαλκάνια αποδεικνύονται περισσότερο ισχυροί απ’ όσο έχει αντιληφθεί η Διεθνής Κοινότητα. Και γίνονται όλο και πιο επικίνδυνοι όσο αδυνατούμε να βρούμε λύσεις στο τέλμα των προβλημάτων. Η συχνή χρήση εθνικιστικών στερεοτύπων για τον «άλλο» αναζωπυρώνει εστίες έντασης ικανές να αποσταθεροποιήσουν τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών κρατών. Τα τελευταία χρόνια βαλκάνιοι ηγέτες και γείτονες σπάνια συνομιλούν μεταξύ τους. Από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου είχαν να βρεθούν τόσο μακριά η μία βαλκανική χώρα από την άλλη.
Η ολοκλήρωση της βαλκανικής ευρωπαϊκής προοπτικής δεν είναι ακόμη ορατή γεγονός που διατηρεί τους βαλκανικούς εθνικισμούς. Ιδίως όσο παραμένουν σε αστάθεια - κοινωνική, πολιτική και οικονομική- το Κόσοβο και η FYROM. Η διαφθορά και η πρωτοφανής έκταση κάθε είδους λαθρεμπορίου σε μεγάλες βαλκανικές «ζώνες» δημιουργούν μαφιόζικες ή παρακρατικές παράλληλες οικονομίες με απρόβλεπτες συνέπειες. Οι κίνδυνοι από τον Ισλαμικό Εξτρεμισμό γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα ακροδεξιά εθνικιστικά στοιχεία. Σε μια περιοχή όπου η συνύπαρξη των θρησκειών έχει ρίζα αιώνων, θα πρέπει να συνεχίζουμε να φτιάχνουμε αναχώματα στον θρησκευτικό εξτρεμισμό και σε κάθε εξτρεμισμό. Τα Βαλκάνια έχουν ανάγκη γέφυρες επικοινωνίας και συνθήκες ασφάλειας για όλους, ανεξαρτήτως ατομικών πεποιθήσεων. Και αυτό θα επιτευχθεί μόνο με την πολιτική και οικονομική συνύπαρξη όλων κάτω από την ευρωπαϊκή ομπρέλα.
Τουρκία
Η γειτονική χώρα μπαίνει σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η εξέλιξη της σε μια ανοιχτή δημοκρατική κοινωνία δείχνει να έχει χάσει την ορμή της. Η κοσμοπολίτικη Τουρκία της Πόλης και άλλων μεγάλων αστικών κέντρων βλέπει ότι η διαφθορά των νέων οικονομικών και πολιτικών ελίτ πάει παράλληλα με μέτρα αυταρχισμού με αποκορύφωμα τα μέτρα λογοκρισίας και αστυνόμευσης στο ίντερνετ και στον αντιπολιτευόμενο Τύπο. Η Τουρκία ωστόσο παραμένει πιο κοντά από κάθε άλλη μουσουλμανική χώρα στο μοντέλο της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Η Τουρκία δεν πρέπει να χαθεί για την Ευρώπη. Η γεωγραφική της θέση την καθιστά νευραλγικό οχυρό στην μάχη με τους φανατικούς τζιχαντιστές. Στόχος της Ευρώπης θα πρέπει να είναι μια πραγματική δημοκρατία στην Τουρκία, με σύγχρονους όρους και κανόνες. Εταίρος στη μάχη εναντίον της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Και ένας σύγχρονος και λιγότερο απρόβλεπτος γείτονας για τους Έλληνες.
Οι μεγάλες αλλαγές
Το Ποτάμι από την πρώτη μέρα μίλησε καθαρά για την ανάγκη βαθιών τομών στο δημόσιο βίο. Η πιο εμβληματική, αλλά και η πιο ουσιαστική ταυτόχρονα είναι η ανατροπή του κομματικού κράτους. Και η αντικατάστασή του από διαφανείς και αμερόληπτες κρατικές δομές. Αυτό αποτελεί και την αφετηρία για την εμπέδωση της κοινωνικής δικαιοσύνης: ένα κράτος εργαλείο για τους πολίτες, όλους τους πολίτες, και όχι για περιορισμένες κομματικές ομάδες, συμφέροντα και συντεχνίες.
Σύνταγμα
Και όλα αυτά πρέπει να επιστεγαστούν με μία γενναία συνταγματική αναθεώρηση. Υποστηρίζουμε την ανάγκη να κηρυχθεί άμεσα Αναθεωρητική η επόμενη Βουλή. Υποστηρίζουμε την ελάφρυνση του Συντάγματος, με την κατάργηση των παρωχημένων διατάξεων, όπως αυτές για τους περιορισμούς στον Τύπο. Υποστηρίζουμε την «απο-συνταγματοποίηση» των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας. Δηλαδή τον διαχωρισμό τους. Υποστηρίζουμε τη συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικής διεξαγωγής των εθνικών εκλογών κάθε τέσσερα χρόνια. Οι πράξεις ή οι παραλείψεις των πολιτικών προσώπων δεν μπορεί να είναι ανεξέλεγκτες. Η βουλευτική ασυλία και η ποινική ασυλία των Υπουργών πρέπει να φύγει από την «βαλκανική ανάγνωση» και να τεθεί σε ευρωπαϊκά πλαίσια.
Εκλέγεσθαι από τα 18
Η συνταγματική αναθεώρηση πρέπει να επιτρέψει η Ανώτατη Εκπαίδευση να μπορεί να παρέχεται και από μη κρατικά πανεπιστημιακά ιδρύματα. Και πρέπει να αποδοθεί το δικαίωμα του εκλέγεσθαι σε κάθε πολίτη άνω των 18 ετών, αντί των 25 που είναι σήμερα. Η αλλαγή αυτή θα δώσει το σύνθημα ότι η νέα γενιά πρέπει να πάρει τα πράγματα στα χέρια της, να συμμετάσχει ενεργά στην πολιτική ζωή και να διαμορφώσει η ίδια το πολιτικό και κοινωνικό σκηνικό μέσα στο οποίο θα ζήσει.
Αποκέντρωση
Η χώρα έχει ανάγκη από τολμηρές τομές στο Δημόσιο, ξεκινώντας από την ίδια την κυβέρνηση. Η χώρα επιτέλους χρειάζεται μια μικρή κυβερνητική ομάδα 20 ατόμων, χωρίς υφυπουργούς. Και δεν χρειάζεται άχρηστες διοικητικές υποδιαιρέσεις.
Η αποκέντρωση των εξουσιών - και των ευθυνών - προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση και κυρίως προς τους Δήμους πρέπει να είναι συνεχής. Ειδικά ως προς την οικονομική αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης, το Ποτάμι επιμένει στην μεταφορά του φόρου ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) στους Δήμους.
Απαιτείται δραστική μείωση των γενικών και ειδικών γραμματειών των υπουργείων από 78 που είναι σήμερα στις μισές και απομάκρυνση των κομματικών διοικήσεων. Γενναία περικοπή απαιτείται και σε μονάδες με μικρό ή ανύπαρκτο αντικείμενο: ενδεικτικά αναφέρουμε την κατάργηση ή συγχώνευση των 490 Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που έχουν λιγότερους από 20 εργαζόμενους.
Αξιολόγηση
Οι θέσεις ευθύνης στους δημόσιους οργανισμούς, στις επιχειρήσεις, στα νοσοκομεία, στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου πρέπει να προκηρύσσονται και να καλύπτονται από το ΑΣΕΠ. Η ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού να υπόκειται σε αμερόληπτες και διαφανείς διαδικασίες με προτεραιότητα στους νέους έως 30 ετών για την κάλυψη των κενών θέσεων. Τέλος, μία κίνηση με ουσία αλλά και έντονο συμβολισμό, είναι η απομάκρυνση το ανώτερο μέσα σε 60 μέρες από το Δημόσιο των καταχραστών και των διεφθαρμένων όχι με πολιτικές αποφάσεις αλλά μέσω πειθαρχικών συμβουλίων που την ευθύνη θα έχουν ανεξάρτητοι δικαστικοί.
Εκλογικό σύστημα
Αναγκαίος όρος για την αναζωογόνηση και την ανανέωση του πολιτικού σκηνικού είναι η ριζική αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Το Ποτάμι είναι υπέρ του συστήματος των δύο καλπών (το αποκαλούμενο και «γερμανικό σύστημα»). Η χώρα χωρίζεται σε μονοεδρικές περιφέρειες και ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να επιλέξει τον βουλευτή που θέλει στη μονοεδρική και το κόμμα της αρεσκείας του στην ευρεία περιφέρεια. Με αυτό το σύστημα οι υποψήφιοι στις μονοεδρικές δεν θα χρειάζονται ούτε πολυδάπανες εκστρατείες ούτε εκτεταμένα πελατειακά δίκτυα. Τα κόμματα παράλληλα ωθούνται να υιοθετήσουν δημοκρατικό εσωτερικό τρόπο λειτουργίας προκειμένου να επιλέξουν άξιους και όχι υποχρεωτικά πλούσιους ή διάσημους υποψήφιους βουλευτές.
Το σύστημα των δύο καλπών απαιτεί ριζική αναδιάρθρωση των εκλογικών περιφερειών κάτι που δύσκολα θα δεχτούν τα παλιά κόμματα. Γιαυτό το Ποτάμι προτείνει σήμερα ως μεταβατικό στάδιο ένα αναλογικότερο εκλογικό σύστημα που μπορεί να ψηφιστεί με μεγάλη πλειοψηφία από αυτή τη Βουλή και να ισχύσει αμέσως. Το νέο σύστημα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Σπάσιμο στων μεγάλων περιφερειών έτσι ώστε να μειωθεί η εξάρτηση των πολιτικών από τους ισχυρούς της οικονομίας και των καναλιών
- Δραστική μείωση του μπόνους των 50 εδρών που λαμβάνει το πρώτο κόμμα. Οι επιπλέον έδρες στο πρώτο κόμμα θα πρέπει να είναι ανάλογες του εκλογικού του ποσοστού
- Μείωση του αριθμού των βουλευτών έτσι ώστε το πολιτικό σύστημα να κοστίζει σημαντικά λιγότερο στον φορολογούμενο
- Ψήφο στους Έλληνες του εξωτερικού καθώς και στους ανθρώπους διαφορετικής εθνικής καταγωγής που γεννιούνται και μεγαλώνουν στη χώρα μας
Διαφάνεια
Η διαφθορά δεν αντιμετωπίζεται με διακηρύξεις. Αν αντιμετωπιζόταν με τα λόγια δεν θα ζούσαμε τώρα με το τρίτο Μνημόνιο. Χρειάζονται έργα και δραστικές αποφάσεις. Όλες οι κυβερνήσεις - και η σημερινή - ρίχνουν νερό στον μύλο της διαφθοράς. Το Ποτάμι καλεί την κοινωνία σε ένα μέτωπο όχι μόνο κατά της μεγάλης διαφθοράς, που ενδημεί στους διαδρόμους της εξουσίας, αλλά και της μικρής διαφθοράς, που επεκτείνεται μέχρι και το πιο μικρό κύτταρο του Δημοσίου. Η τελευταία είναι εξίσου επικίνδυνη, καθώς εθίζει τους πολίτες σε μια νοοτροπία παράνομης συναλλαγής και απονομιμοποιεί το έργο των χιλιάδων ευσυνείδητων κρατικών λειτουργών. Έχουμε προτείνει από νωρίς ως καθοριστικό βήμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς τη σύσταση μιας Ενιαίας Αρχής Προμηθειών, της οποίας θα προΐσταται πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και η οποία θα χειρίζεται όλες τις προμήθειες του Δημοσίου. Στόχος να μην μπορούν ανεξέλεγκτοι δημόσιοι λειτουργοί να έχουν αποφασιστική αρμοδιότητα στη σύναψη συμβάσεων του Δημοσίου. Παράλληλα θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ενιαία ανεξάρτητη αρχή εκτός κυβέρνησης με την ευθύνη ανώτατου εισαγγελικού λειτουργού για την αντιμετώπιση της διαφθοράς με αρμοδιότητες ελέγχου και επιβολής ποινών. Καθοριστικός είναι ο αγώνας για το σπάσιμο των τριγωνικών σχέσεων «MEDIA- πολιτική – τράπεζες» που ανατροφοδοτούν την διαπλοκή και τον έλεγχο των ΜΜΕ από τους εκάστοτε κυβερνώντες. Για τις συμβάσεις του δημοσίου και ειδικά για τα μεγάλα έργα θα πρέπει να επιδιώκεται η συμμετοχή πολλών παικτών – και από το εξωτερικό - με διαφανείς διαδικασίες έτσι ώστε να περιοριστεί η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα.
Παραγωγή
Η χώρα έχει μπροστά της μία και μόνη λύση για την ανάπτυξη: Δουλειές, αποκρατικοποιήσεις, σταθερό φορολογικό περιβάλλον, κανένας νέος φόρος, σύνδεση του φόρου μιας επιχείρησης με τις επενδύσεις που κάνει σε ανθρώπινο δυναμικό.
Ενέργεια, τουρισμός, μεταφορές, αυτές είναι για το Ποτάμι οι μεγάλες δυνατότητες της χώρας.
Αγροτική παραγωγή, είναι η διαχρονική επένδυση. Μπορούμε να πετύχουμε καλύτερο γεωργικό ισοζύγιο με την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων που θα εξάγονται κάτω από ισχυρά brand name.
Και ασφαλώς χρειάζεται να ενισχύσουμε την καινοτομία, τη νεανική επιχειρηματικότητα, και την παιδεία. Γιατί αυτοί είναι οι νέοι τομείς των επενδύσεων.
Εξωστρέφεια
Το Ποτάμι οραματίζεται μια Ελλάδα της αξιοκρατίας, της ισονομίας και της δικαιοσύνης παντού. Μια Ελλάδα που θα παράγει, που θα εξάγει που θα στηρίζεται στη γνώση, την καινοτόμο δημιουργικότητα των πολιτών της, ιδιαίτερα των νέων της, από το χωράφι μέχρι το εργοστάσιο. Μια Ελλάδα εξωστρεφή, με την οικονομική και πολιτική συμμετοχή της απανταχού ελληνικής διασποράς. Μια Ελλάδα που θα παράγει πλούτο, ώστε να στηρίζει ένα δίκαιο και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος. Το Ποτάμι θέλει να φέρει την Ελλάδα στα χέρια των απανταχού άξιων Ελλήνων.
Στο Ποτάμι λέμε όχι σε κάθε νέο φόρο, στους πολίτες και στην υγιή επιχειρηματικότητα. Πρότυπό μας είναι το βόρειο, το σκανδιναβικό μοντέλο, που είναι και δίκαιο και αναπτυξιακό. Δηλαδή τα κεφάλαια δεν φεύγουν στο εξωτερικό, ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνονται οι επενδύσεις –που δημιουργούν δουλειές και πλούτο. Οι μισθωτοί και οι τίμιοι ελεύθεροι επαγγελματίες πρέπει να πάψουν να ζουν υπό τον φόβο ξαφνικών φορο-επιδρομών. Είμαστε αντίθετοι στη φορολογική αφαίμαξη των παραγωγικών τάξεων. Θεωρούμε ότι η φορολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την αναστροφή της καμπύλης της ανεργίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Αποκρατικοποιήσεις
Η ανεργία δεν αντιμετωπίζεται ούτε με αποσπασματικά μέτρα, ούτε μόνο με επιδόματα. Είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Δεν είμαστε υπέρ της ελεημοσύνης, είμαστε υπέρ της εργασίας που μόνο αυτή φέρνει αξιοπρέπεια. Και για την ανάσχεση της ανεργίας και την ενίσχυση της απασχόλησης χρειάζεται ένα εθνικό σχέδιο που θα δημιουργεί 100.000 θέσεις εργασίας ανά έτος ώστε σε πέντε χρόνια η ανεργία να πέσει στο 12%.
Απαιτούμε την άμεση διεκπεραίωση των αποκρατικοποιήσεων που είναι ήδη σε εξέλιξη: όχι άλλο κλωθογύρισμα γύρω από τις συμβάσεις, αν δεν έχουμε κάτι σημαντικό να αλλάξουμε. Οι επιχειρήσεις και κυρίως οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν δεχθεί μια σειρά από ελέγχους, θα πρέπει να καταχωρούνται σε ένα λευκό μητρώο, ένα είδος «λευκού Τειρεσία» που θα επιτρέπει την άμεση επιστροφή ΦΠΑ άνευ περαιτέρω ελέγχων.
Κοινωνική προστασία
Απαιτείται παράλληλα με την διαρκή προσπάθεια για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η σύσταση σταθερών δομών ανακούφισης και κοινωνικής προστασίας. Ανάμεσά τους είναι η θεσμοθέτηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, η οποία θα καλύψει τους πραγματικά φτωχούς συμπολίτες μας. Και φυσικά η καθιέρωση της δωρεάν πρόσβασης όλων των πολιτών αυτής της κατηγορίας σε ένα βασικό πακέτο υπηρεσιών υγείας που να καλύπτει επισκέψεις σε γιατρούς, φάρμακα και νοσηλεία. Η πλήρης αναδιάταξη του νοσοκομειακού χάρτη - χωρίς τοπικιστικές παραχωρήσεις - παράλληλα με την αύξηση του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού είναι υψηλής προτεραιότητας επιλογή.
Το παλιό πολιτικό σύστημα έχοντας πάρει τα μαθήματα του από τις άτολμες συντηρητικές μικροτακτοποιήσεις του ασφαλιστικού, ελπίζουμε ότι θα πάψει να στέκεται εμπόδιο σε μια ριζική και ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος με κύριο σύμμαχο όχι τις συντεχνίες αλλά τον κόσμο της εργασίας.
Εκσυγχρονισμός
Στον τομέα της δικαιοσύνης, προτείνουμε την αποδοχή της πρότασης που έχει κάνει η Βουλή του 2012 για νέο σωφρονιστικό κώδικα. Πρέπει να ενισχύσουμε το θεσμό των αγροτικών φυλακών ειδικότερα για τις γυναίκες και τους νέους. Βραχιολάκι για τους κρατούμενους που δεν βαρύνονται με σοβαρά αδικήματα και ενίσχυση των θεσμών απεξάρτησης των κρατουμένων. Και βέβαια για τη δικαιοσύνη θα πρέπει με κάθε τρόπο να ολοκληρώσουμε τα προγράμματα μηχανογράφησης των δικαστηρίων και της ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων που ξεκίνησαν το 2012 και δεν ολοκληρώθηκαν. Πρέπει να ενισχύσουμε το θεσμό της διαιτησίας και να δώσουμε κίνητρα για τις διαδικασίες εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών. Θα πρέπει να ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες για την εφαρμογή του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και να πάμε σε ένα Νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και σε ένα νέο Ποινικό Κώδικα.
Αριστεία
Η Παιδεία για τους εθνικολαϊκιστές της Αριστεράς είναι το μέσον για την καλλιέργεια μιας ενιαίας και ομοιόμορφης συνείδησης όπου το Κόμμα-Κράτος προωθεί την απόλυτη αλήθεια. Αντιστοίχως στο χώρο της Δεξιάς βλέπουν την Παιδεία σαν αγορά, η οποία αυτορυθμίζεται με την προσφορά και τη ζήτηση. Κι έτσι φθάσαμε στο καθεστώς της παραπαιδείας ακόμη και στο δημοτικό σχολείο, στην παραγωγή άνεργων πτυχιούχων και κυρίως στη διαιώνιση μιας ανισότητας όπου οι «έχοντες» αποκτούν συνεχώς προβάδισμα έναντι των φτωχότερων.
Ο σκοπός της Παιδείας είναι ακριβώς ο αντίθετος. Να αποκαταστήσει ανισότητες, να δώσει ίσες δυνατότητες στους νέους πολίτες. Αν πετύχουμε αυτούς τους δύο στόχους θα έχουμε κερδίσει το στοίχημα. Προτείνουμε την άμεση ίδρυση, ώστε να είναι έτοιμα να λειτουργήσουν με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, πρότυπων πειραματικών σχολείων, και στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αλλά και στην τεχνική εκπαίδευση, στις πιο φτωχές περιοχές της χώρας. Αυτό θα αποτελέσει και την πιο συμβολική κίνηση για την προαγωγή της αριστείας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Χρειάζεται να δώσουμε ένα όραμα για τα Πανεπιστήμια: Να έχουμε ως το 2020, έξη ελληνικά Πανεπιστήμια στα πρώτα 400 πανεπιστήμια παγκοσμίως. Χρειάζεται όμως κυρίως εξωστρέφεια κι όχι η ακινησία και η επιβολή της κομματικής μπότας στα δημόσια πανεπιστήμια.
Και βέβαια είναι αδήριτη ανάγκη να ιδρυθούν αγγλόφωνα τμήματα στα ελληνικά ΑΕΙ και μη κρατικά πανεπιστήμια με αυστηρές προδιαγραφές για να καταπολεμήσουμε μεταξύ άλλων και τη διαρροή εγκεφάλων. Πανεπιστήμια με υψηλές προδιαγραφές και όχι super market πτυχίων.
Αν συμφωνήσουμε σε ένα πλαίσιο αξιολόγησης της Παιδείας και κανόνων λειτουργίας θα βοηθήσουν σημαντικά την προσπάθεια αναγέννησης της ελληνικής κοινωνίας.
Ο στόχος σήμερα
Το Ποτάμι από την ιδρυτική του διακήρυξη έχει ένα ξεκάθαρο στόχο: Την απελευθέρωση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας από τα δεσμά της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας.
Την αποκατάσταση της αξιοκρατίας και του κράτους δικαίου και την προστασία των αδυνάμων. Περισσότερα για περισσότερους.
Είμαστε πατριώτες και πολίτες του κόσμου ταυτόχρονα. Ο πατριωτισμός μας δεν εξαντλείται στην επίκληση του ένδοξου παρελθόντος, αλλά εμπνέεται από την πίστη στις δυνατότητες της χώρας και των ανθρώπων της. O πατριωτισμός μας εμπνέει και εμπνέεται από τις μεγάλες τομές που έχει ανάγκη ο τόπος.
Σύμμαχοι μας είναι όλοι όσοι θέλουν να τελειώνουν με τη φαυλοκρατία, τη διαφθορά, την αδράνεια. Όλοι όσοι αποστρέφονται τη μιζέρια του παρελθόντος,. Αυτοί που οραματίζονται μία Ελλάδα παραγωγική, εξωστρεφή, προοδευτική, ισότιμη στην Ευρώπη. Αυτοί που οραματίζονται μια κοινωνία που δεν κλείνεται με μυωπική αυταρέσκεια στον εαυτό της.
Λογοδοσία
Η αξιοκρατία, η αξιολόγηση και η λογοδοσία είναι τα μεγάλα μας όπλα. Αποτελούν τη βάση της σχέσης εμπιστοσύνης του πολίτη με το Κράτος του. Αποτελούν την αναγκαία συνθήκη που θα ελαχιστοποιήσει το χώρο σε κάθε απόπειρα διαπλοκής. Απελευθερώνουν το κράτος από τις κομματικές δουλείες του παρελθόντος. Καμία σύμβαση στο σκοτάδι καμία απόφαση χωρίς διαφάνεια και εξηγήσεις στους πολίτες.
Η αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, η ελεύθερη οικονομία, η κοινωνία των πολιτών δεν είναι στατικά συστήματα. Αλλάζουν, μεταβάλλονται και αναπτύσσονται μέσα από την ανανέωση των θεσμών που τα στηρίζουν. Η Ελλάδα κατέρρευσε οικονομικά, επειδή ξεπεράστηκαν οι θεσμοί και οι κανόνες της μεταπολιτευτικής κοινωνίας. Επειδή δεν επικαιροποιήθηκαν ούτε θωρακίστηκαν κατάλληλα απέναντι στις διογκούμενες οικονομικές κοινωνικές πλημμυρίδες. Επειδή ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού συστήματος επέλεξε τον προσωπικό πλουτισμό από το δημόσιο συμφέρον.
Είναι τώρα ο καιρός να αναγεννηθούν οι θεσμοί με αξιοκρατία, αξιολόγηση και λογοδοσία για να πάψουν να είναι τα εφαλτήρια για τους τυχοδιώκτες της πολιτικής και τους υπαλλήλους του κομματικού κράτους.
Σε αυτή τη γενναία μεταρρύθμιση πρέπει να έχουν λόγο πρώτα και κύρια οι πολίτες. Η χώρα έχει ανάγκη από επεξεργασμένες συγκεκριμένες πολιτικές που θα απελευθερώνουν το πλούσιο δυναμικό που διαθέτει σε όλους τους τομείς.
Μεταρρυθμίσεις
Σύγχρονη πολιτική σημαίνει δημιουργία ευκαιριών για όλους τους πολίτες και δομές που να παρέχουν τη δυνατότητα ανάδειξης του ταλέντου και της δημιουργικότητας του καθενός.
Πιστεύουμε στην οικονομία της αγοράς αλλά όχι στην κοινωνία της αγοράς. Το κράτος πρέπει να έχει ρυθμιστικό και εποπτικό ρόλο. Πίσω από τη γραφειοκρατία, την πολυνομία και τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, κρύβονται μικρά και μεγάλα συμφέροντα που ευνοούν τις συναλλαγές «κάτω από το τραπέζι». Βασικό στοιχείο της πελατειακής λογικής είναι ο έντονος κρατισμός. Το ζήσαμε έντονα όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, όπου το γαλάζιο και το πράσινο κράτος – εναλλάξ- ανέπτυξαν σχέσεις διαπλοκής και δημιούργησαν πελατειακά δίκτυα με μοναδικό στόχο την διαιώνιση της εξουσίας τους. Πελατειακά δίκτυα στα οποία συμμετείχαν φίλοι επιχειρηματίες – φιλικά ΜΜΕ μέχρι και κοινωνικές ομάδες που επιδοτούντο προνομιακά από τον κρατικό προϋπολογισμό. Και όλα αυτά με δανεικά χρήματα που οδήγησαν στη χρεοκοπία της χώρας.
Το Κίνημα μας μάχεται για ένα δίκαιο και αξιόπιστο κοινωνικό κράτος, χωρίς διακρίσεις και προνόμια στις συντεχνίες που διαθέτουν κομματικούς προστάτες.
Το σοβαρό κοινωνικό κράτος πρέπει να είναι μόνιμη έγνοια και της ΕΕ. Παγκοσμίως, τα κέρδη των επιχειρήσεων μεγαλώνουν πιο γρήγορα από τα εισοδήματα που διαχέονται στην πραγματική οικονομία, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διόγκωση των ανισοτήτων. Η κατάσταση αυτή θέτει και την ΕΕ προ μεγαλύτερων ευθυνών. Τα κράτη πρέπει να εφεύρουν μηχανισμούς σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο που θα οδηγούν σε συνεχή αναδιανομή του πλούτου για μια «δίκαιη κατανομή βαρών και υποχρεώσεων».
Εναλλακτικό πρόγραμμα
Το Ποτάμι είναι ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κόμμα πολιτικής ενότητας και όχι ιδεολογικής καθαρότητας.
Εκείνο που επιζητάμε είναι η προώθηση των προοδευτικών αλλαγών χωρίς καμία άλλη καθυστέρηση και η εφαρμογή ενός ρεαλιστικού εναλλακτικού προγράμματος. Η οικονομία πρέπει να περάσει στα χέρια των δημιουργών και της νέας παραγωγικής γενιάς που θέλει να δράσει χωρίς προστατευτισμούς αλλά και χωρίς «σημαδεμένα χαρτιά» από τους παλιούς «παίκτες». Το κομματικό κράτος πρέπει να ηττηθεί.
Ο μεγάλος μας σύμμαχος
Γνωρίζουμε καλά πως η διάδοση νέων ιδεών θέλει πολλή δουλειά, ειδικά σε μια χώρα που επικρατούν συντηρητικά στερεότυπα. Είναι σαν να προσπαθούμε να ανεβούμε ανάποδα μια κυλιόμενη σκάλα. Όμως δεν είμαστε μόνοι μας.
Σύμμαχοι μας είναι οι δημιουργικοί άνθρωποι αυτού του τόπου, οι άνθρωποι που προτιμούν τα συνεχή μικρά έργα από τα μεγάλα λόγια. Οι άνθρωποι που δεν αγνοούν τη σημασία των μικρών καθημερινών επαναστάσεων στη δουλειά τους και στη ζωή τους.
Σύμμαχοι μας είναι οι «απολίτικοι» που διέκοψαν την επαφή τους με την πολιτική – ή τα παιδιά που δεν την ανακάλυψαν ποτέ. Όλοι αυτοί που λένε «όλοι ίδιοι είναι» και «αυτός ο τόπος δεν αλλάζει».
Σύμμαχοι μας είναι όλοι όσοι πιστεύουν στις μεγάλες προοδευτικές αλλαγές, στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις, στις μεγάλες τομές. Αυτοί που συνεχίζουν να πιστεύουν ότι μπορούμε να τα αλλάξουμε όλα χωρίς να γκρεμίσουμε την χώρα.
Αυτός ο τόπος αλλάζει αρκεί να το πιστέψουμε και να γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε.
Διαβάστε επίσης τον Λόγο και Αντίλογο του προσυνεδριακού διαλόγου.
