Στη συνεδρίαση της ολομέλειας τοποθετήθηκε η Βουλευτής του Ποταμιού κ. Αντιγόνη Λυμπεράκη για το νομοσχέδιο «Εκδημοκρατισμός της Διοίκησης.»
Στη συνεδρίαση της ολομέλειας τοποθετήθηκε η Βουλευτής του Ποταμιού κ. Αντιγόνη Λυμπεράκη για το νομοσχέδιο «Εκδημοκρατισμός της Διοίκησης.»
Ξεκινώντας την ομιλία της η κ. Λυμπεράκη επεσήμανε ότι μέσα στις πολλές διατάξεις του νομοσχεδίου, υπάρχει και μια τροπολογία, η οποία -αν και καθόλα νόμιμη-, επιχειρεί να τακτοποιήσει ορισμένα θέματα χρηματοδότησης ελλειμμάτων κλάδων κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Πρόκειται για την τροπολογία, σχετικά με την παράταση της χρηματοδότησης απ’ το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Ασφαλιστικής Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και συγκεκριμένα από τους δύο υπο-λογαριασμούς του.
Στη συνέχεια η Βουλευτής Β’ Αθήνας μίλησε για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στο ασφαλιστικό σύστημα σε ότι αφορά σοβαρά ανοικτά ακόμη θέματα:
1. Την αλληλεγγύη των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης
2. Την αλληλεγγύη των γενεών
Η κ. Λυμπεράκη τόνισε την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός πραγματικά ενιαίου Ταμείου έτσι ώστε να πραγματοποιείται αυτόματα η μεταφορά πλεονασμάτων από πλεονασματικούς κλάδους σε ελλειμματικούς, με σκοπό τη συνολική κοινωνική αλληλεγγύη.
Τέλος, σε ότι αφορά την αλληλεγγύη των γενεών, η κ. Λυμπεράκη την χαρακτήρισε ως μια σοβαρή επιλογή, η οποία όμως δεν προωθείται πραγματικά από καμία έως τώρα κυβέρνηση. ,Ενώ, όπως είπε, καταφέραμε να δημιουργήσουμε έναν Λογαριασμό, δεν καταφέραμε να αποταμιεύσουμε ξοδεύοντας λιγότερα και να στέλνουμε βοήθεια στην επόμενη γενιά.
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την ομιλία της κ. Λυμπεράκη.
ΑΚΑΓΕ και λοιπά Ασφαλιστικά
Μέσα στις διάφορες και ποικίλες διατάξεις του Ν/Σ για τη Δημόσια Διοίκηση, μέσα στα σωστά και στα λάθος και στα μεγαλόστομα και στα μικρομέγαλα που περιλαμβάνει, έχει πακεταριστεί και μια τροπολογία. Μια μικρή και φρόνιμη, καθόλα νόμιμη (και νομότυπη) τροπολογία που τακτοποιεί κάποια μικρο-θέματα χρηματοδότησης ελλειμμάτων κλάδων κύριας και επικουρικής ασφάλισης... Παρατείνεται, δηλαδή η χρηματοδότηση από 2 μνημονιακούς υπο-λογαριασμούς του ΑΚΑΓΕ (του λογαριασμού που θα εξασφάλιζε στην πράξη την αλληλεγγύη των γενεών και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος) και που ανακοινώθηκε με τυμπανοκορουσίες το 2008... (κατά τα πρότυπα του αντίστοιχου Νορβηγικού Λογαριασμού).
Το εδάφιο 2 της παρ. 1 του άρθρου 39 του Ν. 3863/2010 (115 Α’), ‘όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«Σκοπός του λογαριασμού είναι η κάλυψη ελλειμμάτων των Κλάδων Κύριας Σύνταξης των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης εώς 31,12,2018 καθώς και η χρηματοδότηση του προγράμματος ‘Πρόγραμμα κατ’ οίκον φροντίδας συνταξιούχων’».
Η παρ. 7 του αρθ. 38 του Ν. 3863/2010 (115 Α’) αντικαθίσταται ως εξής:
«Μετά την 1.1.2019 τα ποσά Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων μεταφέρονται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΑΓΕ) και αποτελούν έσοδό του».
Το εδάφιο β της περ. α) της παρ. 13 του αρθ. 44 του Ν. 3986/2011 (152 Α’) αντικαθίσταται ως εξής:
«Σκοπός του Λογαριασμού είναι η κάλυψη ελλειμμάτων Φορέων και Κλάδων Επικουρικής Σύνταξης καθώς και του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ) έως 31.12.2018.» περ. θ.) της παρ. 13 του αρθ. 44 του Ν.3986/2011 (152 Α’) αντικαθίσταται ως εξής:
«Μετά την 1.1.2019 τα ποσά της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων μεταφέρονται στο Ασφαλιστικό κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και αποτελούν έσοδό του.»
Τι ακριβώς συμβαίνει λοιπόν;
Οι προβολές για το βάρος του Ασφαλιστικού συστήματος στην οικονομία προέβλεπαν μια εκτόξευση (διπλασιασμό βάρους) μεταξύ 2009 (12%) και 2050 (24%).
Το 2012 (και πριν τις περικοπές και τις μνημονιακές προσαρμογές) η πρόβλεψη για το 2050 είχε περιοριστεί στο 10,5%. Εξ ου και οι πανηγυρισμοί «Λύσαμε το Ασφαλιστικό»!
Ο νόμος Λοβέρδου (που δεν τον εφάρμοσαν ούτε οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΝΔ+ΠΑΣΟΚ) υπολόγιζε την κύρια σύνταξη με πολύ μεγάλη σταδιακότητα. Από το 2015 η σύνταξη θα προέκυπτε από δύο τμήματα: Ένα για την ασφάλιση ως το 2011 και άλλο για ασφάλισης από το 2011 και μετά. Η εξοικονόμηση προκύπτει από το δεύτερο, το οποίο όμως για να φτάσει σε σχετικά μεγάλο ποσοστό της συνολικής σύνταξης για να φανεί ως δημοσιονομική ελάφρυνση απαιτεί την πάροδο 20 ετών και πλέον. Ετσι ‘έλυσαν το ασφαλιστικό’, αλλά μόνο στα χαρτιά και μόνο μετά το 2030.
Μικρή λεπτομέρεια: δεν έχουν δοθεί αναλυτικά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίχθηκαν οι υπολογισμοί αυτών των προβολών. Ότι έχει δει το φως της δημοσιότητας μέσω Βρυξελλών (αφού επίσημα κυριαρχούσε άκρα σιγή) αφορά συνολικά στοιχεία και όχι ανά ταμείο. Και αυτό έχει μεγάλη σημασία διότι οι συντάξεις δεν είναι καθόλου ίδιες (ΟΓΑ περί τα 350 ευρώ, ΙΚΑ περί τα 850).
Παραμένουν ενεργά 2 σοβαρά θέματα που δεν έχουν πάρει σοβαρές απαντήσεις:
1. Η αλληλεγγύη των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, και
2. Η αλληλεγγύη των γενεών.
Η οργάνωση της ασφάλισης και η αλληλεγγύη των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης
Γιατί υπάρχει πρόβλημα;
Διότι έχουμε ένα κλαδικό σύστημα που είναι ταυτόχρονα και διανεμητικό.
Αυτό είναι παράλογο, διότι:
Η απασχόληση αυξομειώνεται σε διαφορετικούς κλάδους, και κάποιοι σιγά-σιγά σβήνουν. Αν υπήρχε ενιαίο ταμείο, δεν θα υπήρχε πρόβλημα (π.χ. αγωγιάτες και φορτηγατζήδες), αφού θα μεταφερόταν ασφαλιστική ύλη σε τμήματα του ιδίου ταμείου. Αν είναι σε διαφορετικά προκύπτει ένα πρόβλημα οργάνωσης.
Η ορθή λύση: να ευρίσκονται όλοι σε ένα Ταμείο, πραγματικά ενιαίο, όχι μόνο με κοινό θυρωρείο (Η λύση αυτή απορρίφθηκε το 1934). Αυτό σημαίνει ότι γίνεται αυτόματα η μεταφορά πλεονασμάτων από πλεονασματικούς κλάδους σε ελλειμματικούς και υπάρχει συνολική κοινωνική αλληλεγγύη.
Μια προσέγγιση της αρχής της αλληλεγγύης των ταμείων που κατοχύρωνε την αρχή της μεταφοράς πλεονασμάτων μέσα στο ασφαλιστικό σύστημα
ξεκίνησε δειλά με τον ΛΑΦΚΑ (Νόμος Σιούφα 1992). Ο Λογαριασμός εκείνος και καταργήθηκε το 2004 με διακομματική σύμπνοια ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Μετά, το 2008, ιδρύθηκε το ΑΚΑΓΕ.
Και το 2010 τα ΑΚΑΓάκια πήγαν προς την ίδια κατεύθυνση: προκειμένου να χρησιμοποιήσουν κάποιο ποσοστό από εισφορές υψηλών συντάξεων για να καλυφθούν τρέχοντα ελλείμματα άλλων ταμείων.
Ήταν ένα σοβαρό θέμα που όμως, δυστυχώς, έτυχε μιας εξαιρετικά επιπόλαιης και μη-σοβαρής απάντησης που αφορά ποσά ελάχιστα μπροστά στις ανάγκες.
Αν όλοι είχαν ένα και το ίδιο ταμείο, δεν θα χρειαζόταν κανένα ΑΚΑΓάκι αφού η αλληλεγγύη θα προέκυπτε αυτομάτως.
Τώρα όμως εμμέσως, πλην σαφώς, παραδέχονται πως το Μνημόνιο συνεχίζει μέχρι το 2019.... Δηλαδή συνεχίζεται μια αγωνιώδης αναζήτηση πόρων από όπου κι αν προέρχονται, χωρίς παράλληλα να χτίζεται ένα σύστημα με αξιώσεις βιωσιμότητας και επάρκειας για το μέλλον.
Κι άλλα χρήματα στη μαύρη τρύπα!
Η αλληλεγγύη των γενεών
Η αλληλεγγύη των γενεών έχει να κάνει με τη συνολική αποταμίευση μιας κοινωνίας. Στη Νορβηγία, πχ. έκαναν ένα λογαριασμό και επίσης έκαναν και αποταμίευση. Εμείς φτιάξαμε το ΑΚΑΓΕ αλλά αποταμίευση δεν κάναμε.
Έτσι η Νορβηγία έχει τον μεγαλύτερο αποταμιευτικό λογαριασμό του κόσμου, κι εμείς τον μικρότερο (που αρκεί μόλις για μερικές βδομάδες συντάξεων...).
Η αλληλεγγύη των γενεών είναι όντως σοβαρή επιλογή. αλλά εδώ, αντί να την προωθήσουμε πραγματικά, προσποιούμαστε πως κάνουμε κάτι.
Σε μας, η γενιά του Πολυτεχνείου έφτιαξε μεν το Λογαριασμό (και μπράβο της) αλλά αντί να αποταμιεύει (ξοδεύοντας λιγότερα) και να στέλνει βοήθεια στην επόμενη γενιά, ξοδεύει περισσότερο και στέλνει το λογαριασμό στην επόμενη γενιά μαζί και με όλα τα ομόλογα που λήγουν...
*Η Αντιγόνη Λυμπεράκη είναι βουλευτής Β' Αθήνας
5 Μαΐου 2015
