Ο Υπουργός παρουσίασε ένα σύστημα που δεν υπάρχει απλά! Το ότι το σύστημα υγείας βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση.
Δείτε το βίντεο της πρωτολογίας εδώ:
Το βίντεο της δευτερολογίας:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της πρωτολογίας:
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Ποταμιού είμαι, προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Είναι κι οι μέρες πονηρές, υπάρχει γενικώς και το γνωστό υπόβαθρο. Για να μην μπερδευόμαστε.
Ακούσαμε τον κύριο Υπουργό να περιγράφει, μεταξύ άλλων πολλών, ένα σύστημα που απλά δεν υπάρχει σε κανένα μέρος του κόσμου. Αυτός ο πλούτος, η πολυμορφία χωρίς χρηματοδότηση, χωρίς χρονοδιάγραμμα απλά δεν υπάρχει. Θα το δούμε στην πορεία. Δεν νομίζω ότι το πρόβλημα είναι πρόβλημα πολιτικών επιλογών ή εφαρμογής. Μάλλον είναι κυρίως πρόβλημα εφαρμογής.
Η Κυβέρνηση έχει καταγράψει μια απουσία ενός έτους από τη ρύθμιση του συστήματος υγείας. Θα χρησιμοποιήσω ένα τυπικό παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο τα προβλήματα ανακυκλώνονται και μεγαλώνουν, είναι αυτό των Κέντρων Υγείας. Χρειάστηκαν επτά μήνες να περάσει μια τροπολογία, η οποία αποκαθιστούσε τη ροή της τροφοδοσίας των Κέντρων Υγείας από τα νοσοκομεία πέρυσι κάποια στιγμή, λίγο πριν από το δημοψήφισμα, η οποία έληξε χθες. Δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα στο μεταξύ και το Κέντρο Υγείας Φαρσάλων –για να πω ένα παράδειγμα- κόντεψε να καεί ολόκληρο, γιατί δεν έχει πετρέλαιο και οι εργαζόμενοι παίρνουν μαζί τους τα ηλεκτρικά καλοριφέρ απ’ το σπίτι τους, με αποτέλεσμα να έχει πρόβλημα.
Αυτή η ανακύκλωση των προβλημάτων ήταν τυπική διαχρονικά και εξακολουθεί δυστυχώς να είναι τυπική για ένα σύστημα υγείας το οποίο δεν μπορεί κυρίως να εφαρμόσει, δεν ξέρει να μετρά, δεν θέλει να μετρά, δεν θέλει να αξιολογεί. Το αποτέλεσμα είναι ότι κανείς πλέον καλά-καλά δεν ξέρει ποιος χρωστάει πού και σε τι, τα ληξιπρόθεσμα έχουν απλώς ξεφύγει από κάθε πραγματικότητα, τα νοσοκομεία τη μια είναι χωρίς φάρμακα, την άλλη είναι χωρίς σεντόνια, την τρίτη είναι χωρίς πετρέλαιο, συνήθως είναι χωρίς τίποτα απ’ όλα αυτά, και τίποτα δεν δουλεύει πραγματικά. Το μόνο που δουλεύει είναι οι εργαζόμενοι σε κατάσταση burn out συνδρόμου. Έχουν πλέον εξαντληθεί από την υπερεργασία και από την ηθική απαξίωση και από την καταπόνηση που συνεπάγεται αυτό.
Τα αποτελέσματα είναι οικτρά. Είπαν οι συνάδελφοί μου πάρα πολλά από τα προβλήματα. Δυστυχώς, χρειάζονται μέρες για τις καταγραφές και τις διαπιστώσεις μόνο, οι οποίες καταγραφές και διαπιστώσεις είναι απαραίτητες για να μπορέσεις να λύσεις προβλήματα.
Το κύριο, με μια κουβέντα, είναι ότι χειροτερεύει διαρκώς η προσβασιμότητα, η δυνατότητα ειδικά των πιο φτωχών ανθρώπων της χώρας, των πιο αδυνάτων να έχουν πρόσβαση σε γιατρό και σε φάρμακο. Τα ποσοστά είναι τρομακτικά και εξακολουθούν να χειροτερεύουν. Στον Άγιο Σάββα για τους ογκολογικούς ασθενείς οι αναμονές για εξετάσεις και θεραπείες είναι απλώς εκτός πραγματικότητας για τη συγκεκριμένη νόσο και είναι τρομακτικές. Δεν υπάρχουν εναλλακτικές πλέον.
Ο κύριος Υπουργός Υγείας, με πολλή μεγάλη ειλικρίνεια, με αφοπλιστική ειλικρίνεια, στην ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης, τον Οκτώβρη του 2015, δήλωσε ότι «παρά την πολιτική βούληση και την εκπόνηση σχεδίου, η αντιστροφή της πορείας της λειτουργικής κατάρρευσης του ΕΣΥ δεν κατέστη δυνατή το προηγούμενο οκτάμηνο». Κοινώς, μέχρι τον Οκτώβριο δεν κάναμε τίποτα. Αυτό σημαίνει σε απλά ελληνικά. Τον Δεκέμβριο ο ίδιος, δίκην ρεπόρτερ, συνέχιζε να αναφέρει από το Σύστημα Υγείας λέγοντας, όπως είπε και σήμερα άλλωστε, «τα νοσοκομεία κινδυνεύουν από black out». Όλοι ξέρουμε ότι κινδυνεύουν. Μερικά έχουν ήδη περάσει σε αφανή λειτουργία, σε black out πρακτικά, δηλαδή σε κατάσταση ανάγκης και, όπως λένε, σε safe mode.
Όπως είπα και προηγουμένως, από αυτήν τη διαδικασία η Κυβέρνηση πρακτικά απουσιάζει. Πυροσβεστικές κινήσεις είχαμε πολλές, αφού το πρόβλημα παίρνει δημοσιότητα. Δεν έχει αντιρετροϊκά το «Λαϊκό», λύνεται σε μια εβδομάδα, την άλλη εβδομάδα δεν έχει αντιαιμορροφιλικά, λύνεται ξανά. Το πρόβλημα το ουσιώδες, το οποίο πρακτικά είναι πρόβλημα διοίκησης και δεν είναι καν πρόβλημα οικονομικής ανεπάρκειας, δεν λύνεται και συνεχίζει να διατηρείται.
Ο κ. Πολάκης ή ο κ. Ξανθός θα πουν ότι παρέλαβαν ένα σύστημα καμένο, κατεστραμμένο. Το έχουμε ακούσει πολλές φορές. Αλήθεια είναι αυτό. Παρέλαβαν ένα σύστημα που παραδοσιακά δεν λειτουργούσε και κατανάλωνε δυσανάλογα πολλά λεφτά γι’ αυτό που παρήγαγε, από παλαιά. Το θυμόμαστε, εννοώ πριν το 2009. Έγιναν οριζόντιες περικοπές με τη φοβερή μέθοδο του «το σύστημα έχει λίπος για να κάψει» και αφού έχει λίπος μπορούμε να κάνουμε έναν ακρωτηριασμό. Το λίπος δεν φυτρώνει μέλη. Όταν κόβεις χωρίς να έχεις μετρήσει, χωρίς να ξέρεις τι περισσεύει, τα αποτελέσματα είναι εκτρωματικά. Αυτό θέλω να πω. Παρέλαβε και πολλές μισές μεταρρυθμίσεις, εκ των οποίων άλλες ήταν λάθος, άλλες ήταν σωστές και οι περισσότερες ήταν αναπόφευκτες, μιας και ήταν συμφωνημένες με τους δανειστές μας. Μισές, γιατί για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, όλοι ή σχεδόν όλοι οι Υπουργοί που πέρασαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις είτε δεν ήθελαν είτε δεν μπορούσαν να τις εφαρμόσουν. Συνήθως συνέβαιναν και τα δύο, ανά κατηγορία.
Όμως, για να λέμε επίσης τα πράγματα με το όνομά τους, αυτό που γινόταν είναι ότι είχαν απέναντι μια λυσσώδη Αντιπολίτευση, η οποία υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και των συνδικαλιστών του αντιδρούσε σχεδόν στα πάντα. Νομίζω -και να με διορθώσετε- ότι το μόνο στο οποίο δεν αντέδρασε ήταν η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και αυτό επειδή ήταν μάλλον πολύ νωρίς και δεν πρόλαβε. Σε όλα τα άλλα υπήρχε λυσσώδης αντίδραση. Ο κ. Πολάκης είπε ότι την ημέρα που ανέλαβε το Υπουργείο εκεί έπαιζε ξύλο. Είναι αλήθεια ότι ο κ. Πολάκης ήταν στις καταλήψεις του Υπουργείου μαζί με άλλους αριστερούς ακτιβιστές, όπως είναι ο κ. Πατούλης και ο κ. Λουράντος για μήνες, ακυρώνοντας οποιαδήποτε προσπάθεια μεταρρύθμισης, καλή ή κακή -είπα ξανά- σίγουρα, όμως, αναπόφευκτη.
Στη συνέχεια, όπως ξέρετε, πριν από έναν χρόνο ακριβώς, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε από καταληψίας, ακτιβιστής, Κυβέρνηση. Εγώ έγινα Βουλευτής και έχω το προνόμιο κάθε φορά που ρωτάω οτιδήποτε, να λαμβάνω την ίδια πάνω-κάτω απάντηση που λάβαμε και σήμερα: «Η Κυβέρνηση θα νομοθετήσει ένα καινούριο πλαίσιο, θα φέρει στη Βουλή το νομοσχέδιο», το οποίο επί έναν χρόνο το περιμένουμε και δεν το βλέπουμε. Ήλθε μια τροπολογία σε δώδεκα μήνες. Ή μάλλον, δύο. Το λέω γιατί με κοιτάει ο Σάκης ο Παπαδόπουλος περίεργα, με συγχωρείς! Ακολουθεί μια ακατάσχετη θεωρητικολογία για το πώς θα είναι το σύστημα, για το πώς θα έπρεπε να είναι, το οποίο συμποσούται, όπως άκουσα μια παρατήρηση από κάτω, στο «καλύτερα υγιής και πλούσιος, παρά φτωχός και άρρωστος», τόσο υπερβατική που δεν μπορείς καν να ρωτήσεις πότε, πως και με τι. Χρονοδιάγραμμα; Αστεία πράγματα. Κόστος; Τι είναι αυτό; Δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο η κατάθεση της πολιτικής βούλησης.
Νομίζω ότι δεν έχω ακούσει ποτέ -και διορθώστε με- όχι μόνο σε αυτήν τη χώρα, αλλά πουθενά κανέναν να λέει ότι ο στόχος του είναι η καταστροφή του συστήματος υγείας ή ο αποκλεισμός κοινωνικών ομάδων από την πρόσβαση στην υγεία. Δεν το έχει δηλώσει κανένας ποτέ. Συμφωνούμε όλοι στην πολιτική βούληση για τη διεύρυνση του κοινωνικού κράτους. Στα λόγια τουλάχιστον.
Στο μεταξύ επήλθε το Μνημόνιο III και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου μαζί με την υπόλοιπη Κυβέρνηση συγκατένευσε διά της υπογραφής και της ψήφου της στην ανάγκη της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων για τη μη εφαρμογή των οποίων δέρνονταν στην πόρτα του Υπουργείου Υγείας τα προηγούμενα χρόνια! Κι αυτό μέσα μάλιστα σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής πειθαρχίας και υποσχόμενοι περικοπές οι οποίες δεν έχουν προηγούμενο. Δεν υπήρχαν τα συγκεκριμένα δημοσιονομικά πλαίσια που έχουμε σήμερα πριν από δύο και τρία χρόνια. Είναι τελείως διαφορετικά.
Έτσι, λοιπόν, έχουμε το εξής παράδοξο: Εκκρεμούν μέτρα και μισές μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν συμφωνηθεί από όλους μας πλέον. Να θυμίσω την ΕΣΑΝ, την επάρατο, η οποία λειτουργεί, έχει διοικητικό συμβούλιο και πληρώνεται αλλά είναι στη σκιά, τα ΚΕΝ –Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια-, τις συγχωνεύσεις που έχουν ψηφιστεί και δεν έχουν γίνει ποτέ. Είναι μια σειρά μέτρα που εκκρεμούν, δεν γίνεται τίποτα, ακούμε ότι θα έρθει ένα καινούργιο σύστημα υγείας διαφορετικό και μαθαίνουμε παράλληλα ότι το Υπουργείο Υγείας δεν επικοινωνεί με τους δανειστές και με την τρόικα για ιδεολογικούς λόγους και καλά. Έτσι λένε οι εφημερίδες. Ούτε τολμάει όμως να συγκρουστεί.
Ακούμε ότι θα έρθουν μέτρα τα οποία είναι αντίθετα με τα συμφωνημένα, όμως δεν τα βλέπουμε. Σε ένα μέτρο υπάρχει πραγματική συνέπεια και εμμονική επιμονή. Το ένα αυτό μέτρο ήταν η επιμονή στην αλλαγή των κομματικών διοικήσεων των νοσοκομείων με καινούργιες εξίσου κομματικές.
Για λόγους χρόνου δεν θα αναφερθώ ούτε στην επάρατη τροπολογία Κουρουμπλή και στην ταπείνωση που ακολούθησε την ψήφισή της ούτε σε τίποτα άλλο. Θα πω μόνο ότι έχουμε κάτι καινούργιο σε σχέση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, το ότι για πρώτη φορά η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ανέλαβε την ευθύνη και προχώρησε στον αποκεφαλισμό όλων των διοικήσεων των νοσοκομείων πρακτικά και στην εγκατάλειψη των νοσοκομείων χωρίς διοικήσεις για μήνες. Ελπίζω να μην έχουμε συνέπειες. Το χάος που επικρατεί, σύμφωνα με τις πληροφορίες, είναι τρομακτικό.
Αν έχουμε μια επιδημία γρίπης απλή –να χτυπήσω ξύλο- ή οτιδήποτε άλλο, θα βρεθούμε μπροστά σε καταστάσεις τις οποίες δεν θα ήθελε κανένας να δει. Ελπίζω να μην γίνει.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Έχουμε επιδημία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Ξέρετε καλά τι εννοώ.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Δεν έχουμε το χάος που λέτε.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Και το λέτε σήμερα που κυκλοφόρησε το έγγραφο του ΚΕΕΛΠΝΟ, ότι δεν κάνει πλέον εξετάσεις στη Θεσσαλονίκη στη Βόρεια Ελλάδα για γρίπη στους ασθενείς που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ. Αυτό εννοώ.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Δεν ισχύει αυτό το πράγμα.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Έχω το έγγραφο, θα το καταθέσω στα Πρακτικά.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Μην είστε φερέφωνο του…
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Έχω το έγγραφο. Είναι ακόμα μια απόδειξη ότι κανένας δεν ξέρει τι γίνεται πουθενά. Είναι αυτό που έλεγα στην αρχή.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Κρεμαστινός): Κύριε Μπαργιώτα συνεχίστε. Μην κάνετε διαλογική συζήτηση. Παρακαλώ συνεχίστε.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ: Θα συνεχίσω λέγοντας ότι η κακοδιοίκηση είναι που γεννά τη σπατάλη και τη διαφθορά στο σύστημα. Είναι κοινός τόπος. Το ξέρουν και τα μικρά παιδιά. Και η κακοδιοίκηση είναι αποτέλεσμα της κομματοκρατίας σε αυτήν την χώρα. Ήταν παραδοσιακά, δεν έγινε χθες. Αυτό ίσχυε πάντα. Είμαστε τόσο large που εν μέσω κρίσης μπορούμε να πληρώνουμε τρεις διοικητές ταυτόχρονα: τους δύο οι οποίοι βρίσκονται στη διαδικασία λήψης αποζημίωσης μέσω των δικαστηρίων και τον έναν που έχει διορίσει η τρέχουσα Κυβέρνηση στη θέση των προηγουμένων! Έτσι διατηρούμε και το τριτοκοσμικό management φυσικά. Έχουμε ένα management το οποίο θα το ζήλευαν οι τελευταίες χώρες στον κατάλογο της ανάπτυξης και αν!
«Δεν μπορεί να γίνει τίποτα ουσιαστικό», μου είπε ένας νεαρός, καλά σπουδαγμένος υποδιοικητής νοσοκομείου, ο οποίος απελύθη πριν από λίγες μέρες, αφού πέρασε την αξιολόγηση, «γιατί οι προϊστάμενοι δεν αντιλαμβάνονται καν τους τεχνικούς όρους». Έτσι μου είπε ο άνθρωπος, αποκαρδιωμένος από το γεγονός ότι δεν μπορούσε καν να επικοινωνήσει για τα βασικά της διοίκησης με τους από πάνω του, ούτε πριν ούτε μετά την κυβερνητική αλλαγή.
Οι θέσεις είναι πολιτικές, λέει ο κ. Πολάκης και τον άκουσα πολλές φορές να το δηλώνει. Μόνο στην Ελλάδα είναι πολιτικές οι θέσεις διοίκησης των νοσοκομείων. Δεν είναι σε καμία χώρα της Ευρώπης –εκεί το πλαίσιο λειτουργεί περιέργως πως-, δεν είναι στο Μπαγκλαντές, δεν είναι στην Ταϊλάνδη, αλλά είναι στην Ελλάδα. Παντού είναι θέσεις εξειδικευμένων στελεχών. Εδώ έχουμε βρει άλλον τρόπο. Εδώ η προϋπηρεσία πρέπει να είναι στην αφισοκόλληση και στον ακτιβισμό! Δεν χρειάζεται σπουδές. Μπορεί να έχεις πτυχίο ΤΕΙ Ανθοκομίας. Είναι το μόνο τυπικό προσόν που είναι απαραίτητο. Όλα τα άλλα κρίνονται, συγκρίνονται και συνυπολογίζονται.
Θα κλείσω με το παράδειγμα της Πορτογαλίας, γιατί είναι χαρακτηριστικό. Ξέρετε, κύριοι συνάδελφοι, ότι η Πορτογαλία βγήκε από το μνημόνιο. Μπήκαμε μαζί. Ξέρετε επίσης ότι μείωσε το κόστος του εθνικού συστήματος υγείας της, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, περίπου στα πρότυπα της Ελλάδας. Προστάτευσε ταυτόχρονα όμως το 70% του πληθυσμού της. Τα νοικοκυριά για μέχρι 1.250 ευρώ δεν πληρώνουν συμμετοχή στα φάρμακα, δεν πληρώνουν καμία συμμετοχή στα νοσήλια. Από εκεί και πάνω υπάρχουν χρεώσεις.
Κωνσταντίνος Μπαργιώτας - Λάρισας
