«Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι μόνο δεν έχει βελτιώσει το προηγούμενο καθεστώς της δημόσιας διοίκησης, αλλά συνεχίζει και χειροτερεύει την υπάρχουσα κατάσταση».
Με αυτή την επισήμανση ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο Ιάσονας Φωτήλας, ειδικός αγορητής του Ποταμιού στο νομοσχέδιο για το εθνικό μητρώο επιτελικών στελεχών δημόσιας διοίκησης, βαθμολόγιο, συστήματα αξιολόγησης, προαγωγών και επιλογής προϊσταμένων.
Ο κ. Φωτήλας τόνισε, ότι μπορεί άμεσα να προχωρήσει η δημιουργία του Μητρώου με τη χρήση για παράδειγμα της βάσης δεδομένων από την Ενιαία Αρχή Πληρωμής. Μάλιστα, έκανε πρόταση δημιουργίας ψηφιακού οργανογράμματος – ενός ψηφιακού χάρτη της δημόσιας διοίκησης – κάτι το οποίο θα έλυνε και το πρόβλημα των περιγραμμάτων θέσεων. Όσον αφορά στην αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, υπογράμμισε την ανάγκη μείωσης του συντελεστή βαρύτητας της συνέντευξης και της θέσπισης μέτρων απέναντι στους υπαλλήλους, που επί δύο έτη αξιολογούνται ως ακατάλληλοι ή ανεπαρκείς. Και ότι η σύσταση του Συνηγόρου του Δημοσίου Υπαλλήλου – τροπολογία του Ποταμιού- θα τους προστατεύει από οιεσδήποτε αυθαιρεσίες. Επίσης, επεσήμανε την αξιοπερίεργη απαγόρευση επιλογής σε θέση προϊσταμένου οποιουδήποτε επιπέδου υπαλλήλου που αποχωρεί αυτοδικαίως από την υπηρεσία εντός ενός έτους μόνο για τον Προϊστάμενο Γενικής Διεύθυνσης. Δήλωσε τη σύμφωνη γνώμη του στις ενστάσεις της ΠΟΜΗΤΕΔΥ ώστε να μην αποκλείονται υπάλληλοι ΠΕ ή ΤΕ από την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων σε κλάδους συναφούς γνωστικού αντικειμένου, αλλά και της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων για την ανάγκη επιλογής Υπαρχιφύλακα στα καταστήματα κράτησης από το Υπηρεσιακό Συμβούλιο και όχι με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού. Καταλήγοντας τόνισε ότι το τελευταίο κεφάλαιο αποτελεί αυτοτελώς λόγο καταψήφισης του νομοσχεδίου και ευτελίζει την κοινοβουλευτική διαδικασία, αφού περνά σημαντικές διατάξεις χωρίς προηγούμενη διαβούλευση.
Δείτε εδώ το βίντεο της ομιλίας:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε,
Κύριε Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
H β’ ανάγνωση του παρόντος σχεδίου νόμου είναι σημαντική, γιατί περιμένουμε να ακούσουμε τις απαντήσεις του Υπουργού σε σχέση με τις παρατηρήσεις που κάναμε στην κατ’ άρθρο συζήτηση, μετά και την ακρόαση φορέων.
Θέλω να υπογραμμίσω όμως ως προς το ζήτημα των καλών προθέσεων του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για τη μη οικοδόμηση κομματικού κράτους- και μια και είδατε ή θα δείτε τον Πρωθυπουργό- ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι μόνο δεν έχει βελτιώσει το προηγούμενο καθεστώς, αλλά συνεχίζει και χειροτερεύει την υπάρχουσα κατάσταση.
Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος: Η κυβέρνηση αυτή ΔΕΝ εμπιστεύεται καν τις ανεξάρτητες αρχές- ένα από τα σημαντικότερα θεσμικά αντίβαρα στην κομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης.
Πρόσφατα ο Υπουργός – που θέλει αυτός να κανονίζει και όχι το ΕΣΡ, όπως θα’ πρεπε, πόσες τηλεοπτικές άδειες θα εκδοθούν – μας έφερε σχετική τροπολογία και εσείς κύριοι συνάδελφοι της κυβέρνησης την ψηφίσατε πριν λίγες μέρες.
Μάλιστα μας «φλομώσατε» και στο ψέμα για το αντίστοιχο ευρωπαϊκό τοπίο- ότι δήθεν υπάρχουν ανάλογοι αριθμοί αδειών- όταν τα επίσημα έγγραφα που σας έχουν αποσταλεί και αποκαλύπτονται από τα ΜΜΕ αυτές τις ημέρες, δείχνουν το ακριβώς αντίθετο και στη Γερμανία και στο Λουξεμβούργο και στο Ηνωμένο Βασίλειο (Μεγάλη Βρετανία) και σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Το επισημαίνω αυτό κ. Υπουργέ, γιατί κι εσείς συμφωνείτε απόλυτα με το νέο καθεστώς που επιχειρείται να δημιουργηθεί, γιατί πέραν των γενικών αναλύσεων που μας κάνατε στην κατ’ άρθρο συζήτηση, έχετε και στο παρελθόν τοποθετηθεί στην ανάγκη να «ελεγχθούν» τα ιδιωτικά ΜΜΕ από την κυβέρνηση.
Έχω στα χέρια μου σχολιασμό που κάνατε στην προσωπική σας σελίδα στο facebook τον Ιούλιο του 2015, όταν ήσασταν μάλιστα και γενικός γραμματέας συντονισμού του κυβερνητικού έργου όπου αναφέρεστε εκτενώς στην «ανάγκη» αυτή και «ο νοών νοείτω»!
Αν συνδυαστεί με την διάταξη του άρθρου 48, με την οποία αθωώνετε εξαρχής από ένδικα μέσα όσους δημάρχους ενεπλάκησαν σε παράνομες προσλήψεις ή ανανέωσαν συμβάσεις συνταξιούχων, τότε πραγματικά είστε άξιοι συνεχιστές του πελατειακού κράτους και των πιο παλαιοκομματικών πρακτικών!
Έτσι λοιπόν αμφισβητούμε ευθέως τις καλές σας προθέσεις όσον αφορά στη δημιουργία σχετικού Εθνικού Μητρώου και τη διαδικασία επιλογής όσων εντάσσονται σε αυτό.
Τι άλλο μπορούμε να σκεφτούμε όταν εισάγετε τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 13 αναβάλλοντας την εφαρμογή της αξιολόγησης για μετά από δύο χρόνια; Γνωρίζετε και ειπώθηκε στην κατ’ άρθρο συζήτηση πως η τοποθέτηση μεταβατικών διατάξεων είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για να μην εφαρμοστεί το σύστημα που προτείνετε!
Και μας φαίνονται προσχηματικοί οι λόγοι μη σύντομης δημιουργίας του Μητρώου, δηλαδή «πως θα αντιδράσουν οι δήμαρχοι καταγγέλλοντας κομματικοποίηση». Αυτό γίνεται και θα συνεχιστεί να γίνεται όσο δεν προχωράμε άμεσα στην υλοποίηση του σχεδίου.
Θα μπορούσατε επιπρόσθετα για παράδειγμα να εντάξετε στο Μητρώο και στελέχη των Δ.Ε.Κ.Ο που μετέχουν στα Διοικητικά Συμβούλια των Οργανισμών.
Υπάρχει επιπλέον τρόπος να προχωρήσει άμεσα η σχετική δημιουργία του Μητρώου, αν για παράδειγμα κάνετε χρήση της βάσης δεδομένων που έχετε από την Ενιαία Αρχή Πληρωμής - που υπάρχει και είναι στη διάθεσή σας. Άμεσα λοιπόν μπορείτε να βρείτε τα σχετικά στοιχεία των προσώπων που μπορούν να ενταχθούν.
Επιπλέον εμείς στο Ποτάμι- για να μην λέτε ότι κάνουμε μόνο κριτική- και προκειμένου να αναβαθμίσουμε τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημόσια διοίκηση, σας προτείνουμε τη δημιουργία ψηφιακού οργανογράμματος, έναν ψηφιακό χάρτη δηλαδή της δημόσιας διοίκησης ώστε να μην μπορούν να μπαίνουν εμβόλιμα αυθαίρετα νέα τμήματα στη διοίκηση προς εξυπηρέτηση συντεχνιών μετά από απόφαση Υπουργού.
Επισημαίνω ξανά πως εμείς στο Ποτάμι θα καταθέσουμε σχετική τροπολογία για τροποποίηση του νόμου Τσοχατζόπουλου που το 1985 ενέταξε τα πολιτικά γραφεία των υπουργών και υφυπουργών στο δημόσιο, γεμίζοντάς τα με μετακλητούς υπαλλήλους, τους οποίους κι εσείς με προκλητικό τρόπο όχι μόνο συνεχίζετε να διορίζετε μέχρι σήμερα, αλλά έχετε αυξήσει.
Σχετικά με το Β’ Κεφάλαιο του νομοσχεδίου (άρθρα 14-24) και το σύστημα αξιολόγησης για τους δημοσίους υπαλλήλους παραμένουν οι τρεις ενστάσεις μας, με πρώτη την απουσία ενός συνεκτικού περιγράμματος θέσης, καθώς η αξιολόγηση με μόνο κριτήριο την στοχοθεσία αποτελεί κενό γράμμα και δεν συμφωνούμε ότι προβλέπεται περίγραμμα θέσεων στο παρόν σχέδιο νόμου.
Η δεύτερη ένστασή μας έχει να κάνει με το θέμα της συνέντευξης -υποστηρίζουμε και την περαιτέρω αποσαφήνιση της διαδικασίας, αλλά και μείωση του συντελεστή βαρύτητας από τον προτεινόμενο στο σχέδιο νόμου.
Η τρίτη ένστασή μας έχει να κάνει σχετικά με όσους υπαλλήλους θα αξιολογούνται ως ακατάλληλοι (από 0-24 βαθμούς) ή ανεπαρκείς (25-39).
Μας αναφέρατε πως δεν θα υπάρξει καμία συνέπεια σε δημόσιο υπάλληλο λόγω ακαταλληλότητας ή ανεπάρκειας. Εμείς, και θα ήθελα να το διευκρινίσω αυτό, δεν θέλουμε να εκδικούμαστε υπαλλήλους, γιατί πιστεύουμε ότι αυτό δεν βοηθάει καθόλου στη νέα σχέση που θέλουμε να οικοδομηθεί μεταξύ πολιτείας, δημοσίων υπαλλήλων και πολιτών.
Υποστηρίζουμε όμως ακριβώς για τους παραπάνω λόγους πως, εφόσον μπαίνουν κριτήρια και βαθμολόγηση, πρέπει να υπάρχουν και αντίστοιχες συνέπειες.
Δεν μπορεί να παραμένουν στο δημόσιο όσοι υπάλληλοι αξιολογούνται αρνητικά δύο συνεχόμενες φορές και δεν κατορθώνουν να βελτιωθούν ούτε μετά από την τοποθέτησή τους σε άλλη θέση ούτε μετά από επανεκπαίδευσή τους.
Επιμένουμε επίσης στην κατάθεση της τροπολογίας για το Συνήγορο των δημοσίων υπαλλήλων, γιατί είναι προς όφελός τους και αποτελεί θεσμό και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και επειδή μας αναφέρατε πώς χρειάζεται ευρύτερη νομοθέτηση και δεν αρκεί μία τροπολογία, πιστεύουμε πως η τροπολογία όταν κατατεθεί θα καλύπτει και αυτές «τις ανησυχίες σας», λύνοντάς τα χέρια σας, καθώς αποτελεί ένα συνολικό σχέδιο και όχι αποσπασματική ρύθμιση.
Επίσης συμφωνούμε να ενταχθούν και οι υπάλληλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο παρόν σχέδιο νόμου σχετικά με την αξιολόγησή τους και δεν υπάρχει κανένας λόγος για να μην ενταχθούν στο σύνολό τους οι δικαστικοί υπάλληλοι στο παρόν σύστημα αξιολόγησης και προαγωγών, όπως κακώς κάνατε προσθέτοντας σχετική νομοτεχνική βελτίωση με αριθμό 4 στο άρθρο 14 του σχετικού νομοσχεδίου.
Στο Γ’ Κεφάλαιο (άρθρα 25-28) σχετικά με την βαθμολογική εξέλιξη και το σύστημα προαγωγών αναγνωρίζουμε πώς οι διατάξεις του βελτιώνουν τις υπάρχουσες δίνοντας κίνητρα στους πραγματικά άξιους.
Δεν ακούσαμε όμως τίποτα για την ανάρτηση των σχετικών αποφάσεων για τις προαγωγές στη Διαύγεια, όπως προβλέπεται με την περίπτωση 5 της παραγράφου 6 του άρθρου 25.
Είναι νομίζουμε κρίσιμο στοιχείο προκειμένου να διασφαλιστεί η νέα αυτή σχέση που θέλουμε να δημιουργηθεί. Άλλωστε για λιγότερο σημαντικές αποφάσεις προβλέπεται ανάρτηση στη διαύγεια δεν αντιλαμβανόμαστε εδώ γιατί.
Στο Δ’ Κεφάλαιο (άρθρα 29-31) ισχύει η αναγκαιότητα ύπαρξης σαφών περιγραμμάτων θέσεων και η μείωση του συντελεστή βαρύτητας της συνέντευξης όπως ανέφερα και πιο πάνω.
Επιπλέον, θα θέλαμε να μας εξηγήσετε για ποιο λόγο εξαιρείτε με το άρθρο 29, παράγραφος 4, περίπτωση 4 μόνο τον Προϊστάμενο Γενικής Διεύθυνσης από την απαγόρευση επιλογής σε θέση προϊσταμένου οποιουδήποτε επιπέδου υπαλλήλου που αποχωρεί αυτοδικαίως από την υπηρεσία εντός ενός έτους από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής υποψηφιοτήτων!
Η διάταξη φαίνεται φωτογραφική- αλλιώς θα έπρεπε να ισχύει και για τους τμηματάρχες και όχι μόνο για τον Γενικό Διευθυντή.
Επίσης, μας φαίνονται εύλογες οι ενστάσεις που έχει καταθέσει η ΠΟΜΗΤΕΔΥ (τεχνολόγοι μηχανικοί του δημοσίου), οι οποίοι ζητούν να τροποποιηθούν- συμπληρωθούν οι διατάξεις του άρθρου 29 παράγραφος 1 και 4 ώστε να μην αποκλείονται υπάλληλοι ΠΕ ή ΤΕ από την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων σε κλάδους συναφούς γνωστικού αντικειμένου εφόσον έχουν επιλεγεί από κρίση Υπηρεσιακού Συμβουλίου.
Τέλος, στο άρθρο 29 θα θέλαμε να εξετάσετε τη δυνατότητα προσθήκης διάταξης για τοποθέτηση Υπαρχιφύλακα στα καταστήματα κράτησης, μετά όμως επιλογή από το αρμόδιο Υπηρεσιακό Συμβούλιο και όχι με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού. Για τη θέση αυτή άλλωστε δεν προβλέπεται σχετικό επίδομα ευθύνης, ενώ η ίδια η θέση είναι απαραίτητη για να μπορέσει κάποιος να πάρει μετά τη θέση ευθύνης του Αρχιφύλακα.
Σχετικά με το Ε’ και τελευταίο κεφάλαιο του σχεδίου νόμου (άρθρα 32-54), που αποτελεί και το τμήμα με τα περισσότερα άρθρα.
Επιμένουμε ότι αποτελεί αυτοτελώς λόγο καταψήφισης του σχεδίου νόμου και επιπλέον ευτελίζεται η κοινοβουλευτική διαδικασία να περνούν τόσο σημαντικές διατάξεις, όπως αυτή του άρθρου 48 χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, όπως και το σύνολο άλλωστε των άρθρων του σχετικού κεφαλαίου.
Δεν αρνούμαι βέβαια πως υπάρχουν και διατάξεις προς όφελος συγκεκριμένων κατηγοριών, όπως οι εκπαιδευτικοί σε διαθεσιμότητα με το άρθρο 40.
Βελτιώσατε οριακά τις διατάξεις του άρθρου 32 που δίνεται η δυνατότητα, μετά από αίτηση τώρα του δημοσίου υπαλλήλου, στον Υπουργό παρακάμπτοντας τα οικεία υπηρεσιακά συμβούλια να αποσπά υπαλλήλους σε διάφορους φορείς του δημοσίου.
Παραμένουν όμως και τα αντισυνταγματικά προβλήματα που έχει αυτή η διάταξη, καθώς το άρθρο 103 παράγραφος 4 του Συντάγματος απαγορεύει την μετάθεση/ απόσπαση υπαλλήλου χωρίς γνωμοδότηση υπηρεσιακού συμβουλίου.
Η μόνη ουσιαστική βελτίωση άρθρων και το αναγνωρίζουμε είναι στα άρθρα 36 και 43 για την παραμονή στην υπηρεσία υπαλλήλων 5 επιπλέον ετών και μέχρι τη συμπλήρωση κατά ανώτατου ορίου του 67ου έτους.
Πιστεύουμε επιπλέον πως μπορεί να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση του άρθρου 36 που να προβλέπει σχετική αίτηση των δημοσίων υπαλλήλων με την οποία να δεσμεύονται ότι θα παραμείνουν στην υπηρεσία τουλάχιστον έως την λήξη της θητείας τους σε περίπτωση που επιλεγούν και τοποθετηθούν ως προϊστάμενοι διεύθυνσης ή τμήματος, όχι όμως πέραν του 67ου έτους της ηλικίας τους. Πιστεύουμε ότι πρέπει να εισαχθεί η βελτίωση αυτή ώστε να μην καταλάβουν την σχετική επιτελική θέση και μετά από ένα χρόνο παραιτηθούν και συνταξιοδοτηθούν!
Σχετικά τέλος με το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) στην Πάτρα, επιμένουμε πως ουσιαστικά δημιουργούνται 3 νέες κομματικές θέσεις αντιπροέδρων, οι οποίοι δεν θα έχουν διδακτική απασχόληση και μάλιστα προερχόμενων από άλλα πανεπιστήμια, τη στιγμή που ακόμα και στα αυτοδύναμα Πανεπιστήμια οι αντίστοιχοι τρεις αντιπρυτάνεις προέρχονται από τα ίδια τα ιδρύματα!
Πιστεύω πως πρέπει να δρομολογηθούν οι εξελίξεις για την αυτοδυναμία του Πανεπιστήμιου και να σταματήσει η επί 20ετία μεταβατική κατάσταση λειτουργίας του.
Τέλος, για την πραγματοποίηση του προπτυχιακού προγράμματος που προβλέπεται στο άρθρο 44 υπεύθυνο θα μπορούσε να είναι το ΕΚ.Δ.Δ.Α (Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης) που έχει τη σχετική τεχνογνωσία και υποδομή και όχι το Υπουργείο Εσωτερικών.
Σας ευχαριστώ
Ιάσονας Φωτήλας - Αχαΐας
