31 Μαΐου, 2018

Παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος με παγκόσμιο ρεκόρ παραβίασης του αντικαπνιστικού νόμου

Ερώτηση και ΑΚΕ προς τον Υπουργό Υγείας

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος ο Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού, Γιώργος Μαυρωτάς, επανέφερε στη Βουλή το θέμα της μη εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας, καταθέτοντας ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων προς τον Υπουργό Υγείας, κ. Ανδρέα Ξανθό.

Όπως επισημαίνει ο βουλευτής, η ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία από τον κάπνισμα βρίθει αντιφάσεων, οι οποίες δυσχεραίνουν την εφαρμογή των μέτρων, αλλά ακόμα και τη διενέργεια ελέγχων.

Η ανάθεση των ελέγχων σε πολλές Υπηρεσίες, σε συνδυασμό με την έλλειψη προσωπικού, αλλά και τον περιορισμό διενέργειάς τους σε ωράρια λειτουργίας δημόσιων υπηρεσιών, καθυστερεί υπερβολικά τους ελέγχους και δημιουργεί σύγχυση στους πολίτες, που δεν γνωρίζουν τελικά σε ποια υπηρεσία να απευθυνθούν, για να υποβάλουν τις καταγγελίες τους.

Επιπλέον, το ασαφές νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά τους ελέγχους από τη Δημοτική Αστυνομία αλλά και ο μη καθορισμός της Ελληνικής Αστυνομίας μεταξύ των οργάνων ελέγχου (παρά μόνο αν της ζητηθεί συνδρομή από άλλη Υπηρεσία) αποτελούν τροχοπέδη στην εφαρμογή των μέτρων.

Από την πρόσφατη απάντηση του Υπουργείου Υγείας σε ερώτηση του κ. Μαυρωτά για το ίδιο θέμα, είναι φανερό ότι το σύστημα ελέγχου τήρησης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει τη συχνότητα των ελέγχων και τα αντανακλαστικά του κρατικού μηχανισμού.

Τέλος, ο κ. Μαυρωτάς δεν παραλείπει να αναφερθεί και στο δυσάρεστο γεγονός ότι ακόμη και στους χώρους εντός του Ελληνικού Κοινοβουλίου που ψηφίζονται οι νόμοι, το κάπνισμα δεν έχει αντιμετωπιστεί, αποτελώντας ένα τρανταχτό παράδειγμα της καθολικής αποτυχίας του όλου συστήματος εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας και της απροθυμίας του κρατικού μηχανισμού να πράξει τα δέοντα για την προστασία των πολιτών από το παθητικό κάπνισμα.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης και αίτησης κατάθεσης εγγράφων:

Προς τον Υπουργό Υγείας

Θέμα: «Απαραίτητη η εντατικοποίηση των ελέγχων και η εφαρμογή της νομοθεσίας για το κάπνισμα»

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος και μετά και την πρόσφατη (25/04/2018) απάντηση του Υπουργείου Υγείας σε ερώτησή μας η οποία είχε κατατεθεί στις 06/03/2018, για την αντικαπνιστική νομοθεσία και την πορεία εφαρμογής της, κρίνεται σκόπιμη η αναφορά σε ορισμένα σημεία που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Βέβαια το μόνο σίγουρο είναι ότι η σημερινή πραγματικότητα στην Ελλάδα σε σχέση με τον περιορισμό του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους απέχει πολύ από το αποδεκτό πόσω μάλλον από το ιδανικό καθεστώς.

Συγκεκριμένα, η ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία από το κάπνισμα βρίθει αντιφάσεων που δυσχεραίνουν την εφαρμογή της. Σύμφωνα με τον ν.3730/2008 (ΦΕΚ 262/Α’/23-12-2008) άρθρο 1 παράγραφος 2(β), ανήλικοι θεωρούνται όποιοι δεν έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους. Το άρθρο 3 παράγραφος 1 (η) (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 35 του ν.3896/2010), για την απαγόρευση του καπνίσματος στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, προβλέπει ότι εφαρμόζεται σε ανήλικους ηλικίας μέχρι 12 ετών (!). Είναι προφανές ότι ο νομοθέτης εδώ δεν θεωρεί πως υπάρχει ανάγκη προστασίας των ανήλικων στις ηλικίες 13-18 ετών.

Όσον αφορά στις αρχές που είναι αρμόδιες για τον έλεγχο, στο άρθρο 5 παράγραφος 35 του ν.3730/2008 (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 65 του ν. 3918/2011) αναφέρεται μεταξύ άλλων ως αρμόδια και η Δημοτική Αστυνομία. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι μετά την ισχύ του άρθρου 81 του ν.4172/2013 το οποίο προέβλεπε την κατάργηση της Δημοτικής Αστυνομίας με μεταφορά των οι αρμοδιοτήτων της στην Ελληνική Αστυνομία, ο ν.4325/2015 και συγκεκριμένα το άρθρο 19 όρισε την επανασύσταση της Δημοτικής Αστυνομίας, δίνοντας όμως «τη δυνατότητα στα Δημοτικά Συμβούλια με απόφασή τους να καθορίζουν τις αρμοδιότητες που έχουν σχέση με την εύρυθμη λειτουργία της πόλης τους (κατάληψη πεζοδρομίων, εφαρμογή κανονιστικών αποφάσεων Δημοτικού Συμβουλίου κ.λπ.) και δεν θα ασκούνται από την Ελληνική Αστυνομία, τις Διευθύνσεις και τους επιφορτιζόμενους διοικητικούς υπαλλήλους που θα τις ασκούν, με ταυτόχρονη αποτύπωσή τους στους Εσωτερικούς Οργανισμούς Λειτουργίας των δήμων». Το αποτέλεσμα είναι πολλοί Δήμοι να μην έχουν αναθέσει στους δημοτικούς αστυνομικούς την αρμοδιότητα ελέγχου της νομοθεσίας απαγόρευσης του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους.

Επιπλέον, η ανάθεση της αρμοδιότητας ελέγχου σε πολλές διαφορετικές Υπηρεσίες δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην οργάνωση των ελέγχων, αφού συνήθως οι Υπηρεσίες δεν αναλαμβάνουν να διενεργήσουν ελέγχους αυτόνομα, αλλά ζητούν την οργάνωση μικτών κλιμακίων ελέγχου. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη προσωπικού, αλλά και τον περιορισμό διενέργειας των ελέγχων σε ωράρια λειτουργίας δημόσιων υπηρεσιών, περιορίζει και καθυστερεί τους ελέγχους, αλλά και δημιουργεί σύγχυση στους πολίτες που δεν γνωρίζουν τελικά σε ποια υπηρεσία να απευθυνθούν για να υποβάλουν τις καταγγελίες τους, ειδικά τις απογευματινές/νυχτερινές ώρες και τις μη εργάσιμες μέρες.

Ενδεικτικά αναφέρεται πως στην πρόσφατη απάντηση του Υπουργείου Υγείας (αρ. πρωτ. 19598/25-04-2018) και ειδικότερα στον επισυναπτόμενο Πίνακα με τους ελέγχους του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) για τα έτη 2013-2018, είναι χαρακτηριστικό ότι έλεγχοι έχουν γίνει ακόμη και ένα έτος μετά από την καταγραφή της καταγγελίας ή εντολής ελέγχου. Μάλιστα για την ευαίσθητη περίπτωση που αφορούσε το 4ο Γενικό Λύκειο Νίκαιας (24-04-2017), η έκθεση ελέγχου πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο, όταν και είχε λήξει το σχολικό έτος. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν γίνει μόνο 5 έλεγχοι από το ΣΕΥΥΠ για το 2017 με κάποιους από αυτούς να είναι μέχρι και σήμερα σε εξέλιξη.

Είναι φανερό ότι το σύστημα ελέγχου τήρησης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα κυρίως σε ότι έχει να κάνει με τα αντανακλαστικά του μηχανισμού τα οποία είναι εξαιρετικά αργά.

Στο σημείο αυτό δεν θα μπορούσε να παραληφθεί και το δυσάρεστο γεγονός ότι ακόμη και στους χώρους εντός του Ελληνικού Κοινοβουλίου το κάπνισμα δεν έχει αντιμετωπιστεί , αποτελώντας ένα τρανταχτό παράδειγμα της καθολικής αποτυχίας του όλου συστήματος εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, και της απροθυμίας του κρατικού μηχανισμού να πράξει τα δέοντα για την προστασία των πολιτών από το παθητικό κάπνισμα.

Με βάση τα παραπάνω ερωτώνται οι κ. Υπουργοί:

1. Για ποιους λόγους δεν περιλαμβάνεται η Ελληνική Αστυνομία μεταξύ των οργάνων ελέγχου τήρησης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας και επιβολής κυρώσεων στην περίπτωση διαπιστωμένων παραβάσεων, παρά μόνο όταν της ζητηθεί συνδρομή από τους Τομείς Ελέγχου Δημόσιας Υγείας και Ψυχικής Υγείας του ΣΕΥΥΠ; Ειδικά σε ελέγχους εκτός του συμβατικού ωραρίου των δημοσίων υπηρεσιών, η συμβολή της στην αποτελεσμα¬τικότητα των ελέγχων θα ήταν καθοριστική.

2. Θα ληφθούν μέτρα και πότε, για την αποσαφήνιση του ορισμού των ανηλίκων και του ρόλου της Δημοτικής Αστυνομίας, στην τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου;

3. Υπάρχει στον σχεδιασμό του Υπουργείου η πρόβλεψη για δημοσίευση των αντίστοιχων διοικητικών κυρώσεων στη Διαύγεια, όπως γίνεται και με τις λοιπές αποφάσεις επιβολής διοικητικών κυρώσεων;

Παρακαλούμε όπως καταθέσετε:
Τις προβλεπόμενες από την νομοθεσία εξαμηνιαίες εκθέσεις των Περιφερειών και τις ετήσιες εκθέσεις του Υπουργείου Υγείας για τα έτη 2015, 2016, 2017 που αφορούν τους ελέγχους τήρησης των μέτρων για την προστασία από το κάπνισμα.

Ο ερωτών βουλευτής
Γιώργος Μαυρωτάς – Αττικής