Τομέας Πολιτισμού – Δημόσια Μουσεία & Αρχαιολογικοί Χώροι, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΣΗΜΕΡΑ
Ενώ έχει σημειωθεί αξιόλογη πρόοδος τόσο στα μουσεία, κτιριολογικά μεν με σημαντικές ανακαινίσεις (Εθνικό Αρχ., Βυζαντινό, Ηρακλείου, Ρόδου κλπ) μουσειολογικά δε με εξαιρετικές επανεκθέσεις, όσο και στους αρχαιολογικούς χώρους με χαράξεις πορείας επισκεπτών, παροχή νερού, αξιοπρεπή ενημερωτικά έντυπα και πινακίδες κλπ, η υπάρχουσα κατάσταση έχει πολύ σοβαρές αδυναμίες και είναι χωρίς μελλοντική προοπτική, τόσο οραματικά όσο και χρηματοδοτικά.
Οι κυριότερες αδυναμίες είναι η διαρκής έλλειψη φυλακτικού προσωπικού, η υστέρηση εσόδων (χαμηλό εισιτήριο και χαμηλές εισπράξεις από καταστήματα, εντευκτήρια και εκδηλώσεις παρά τη μεγάλη επισκεψιμότητα), η αδιαφορία περιστολής εξόδων, η παντελής απουσία ηλεκτρονικής ή τηλεφωνικής ξενάγησης με ισχυρή συνδικαλιστική προστασία του μονοπωλίου της ξενάγησης από τους διπλωματούχους ξεναγούς και τέλος η νοοτροπία του «φυλάσσομεν Θερμοπύλες» εκ μέρους των Ελλήνων Αρχαιολόγων και η συνεπαγόμενη αλλεργία προς συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα, ακόμη και με τα Πανεπιστήμια ή Ιδρύματα κύρους.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ο τεράστιος αριθμός κρατικών μουσείων και αρχαιολογικών χώρων (232 κρατικά μουσεία, 324 επισκέψιμοι αρχαιολογικοί χώροι και 920 μνημεία, από τα οποία κάποια φυλασσόμενα και επισκέψιμα) δεν επιτρέπει την απόλυτη στελέχωσή τους με ικανούς διαχειριστές, ούτε την οικονομική και επιστημονική βιωσιμότητά τους αν καταστούν ανεξάρτητες μονάδες εκτός της χρηματοδοτικής και επιστημονικής ομπρέλας του ΥΠΠΟ.
Όμως, με δεδομένο το εν πολλοίς επιτυχημένο παράδειγμα του Μουσείου Ακροπόλεως (οργανωμένου μεν ως ΝΠΔΔ, αλλά διοικούμενου ανεξάρτητα από την ιεραρχία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας), η θέση μας είναι ότι τα 20 μεγαλύτερα σε επισκεψιμότητα και σημασία δημόσια μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι θα πρέπει άμεσα να απαγκιστρωθούν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία ή (αν πρόκειται για Πινακοθήκες και λαογραφικά μουσεία ή μουσεία σύγχρονης τέχνης) από την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟ.
Αυτά τα 20 μουσεία/αρχαιολογικοί χώροι να διοικούνται από καλά αμειβόμενους managers (όχι απαραίτητα αρχαιολόγους ή ιστορικούς τέχνης), εποπτευόμενους από επιστημονικό συμβούλιο (αρχαιολόγων ή ιστορικών τέχνης) προκειμένου για θέματα επιστημονικά, μουσειολογικά και εκπαιδευτικά. Κατά τα λοιπά, η λειτουργία, η εξεύρεση πόρων, η τιμολογιακή πολιτική, οι παράλληλες υπηρεσίες (καταστήματα, εντευκτήρια, εκδόσεις, εκδηλώσεις κλπ), η επικοινωνία, οι συνεργασίες με τοπικούς ή άλλους φορείς και η αξιολόγηση του προσωπικού να εμπίπτουν στις κύριες ευθύνες τους.
Στόχος είναι σε 2 χρόνια οι 20 δημοφιλέστεροι προορισμοί της πολιτιστικής μας κληρονομιάς να είναι κερδοφόροι, επιστημονικά επαρκέστεροι και πολύ πιο ενεργοί στην παραγωγή και διάδοση του πολιτισμού. Και από τα έσοδα που θα επιτυγχάνουν, ένα μέρος να χρηματοδοτεί μικρότερα και πλέον αδύναμα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, απελευθερώνοντας πόρους του ΥΠΠΟ που μπορούν να κατευθυνθούν σε άλλα έργα.