Τομέας Διακυβέρνησης - Κωδικοποίηση - απλοποίηση νομοθεσίας. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ
ΣΗΜΕΡΑ
Πρόσφατα ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε ότι θα γίνει κωδικοποίηση της Νομοθεσίας. Αυτό το έχουν επιχειρήσει πέντε Πρωθυπουργοί τα τελευταία 30 χρόνια. Πάντα οι ίδιοι γραφειοκράτες νομομαθείς, διαιωνίζοντας την αναγκαιότητα της αυθεντίας τους, κωδικοποιούν μεν αλλά δεν κάνουν τους νόμους απλούς και κατανοητούς.
Αναρίθμητοι νόμοι, βασιλικά και προεδρικά διατάγματα, κοινές και απλές υπουργικές αποφάσεις, με ισχύ από το βαθύ παρελθόν, συνιστούν το σημερινό ελληνικό χάος της πολυνομίας. Πρέπει να είσαι νομικός για να τους διαβάσεις.
Μια ατελέστατη προσπάθεια εκκίνησης της διαδικασίας απλοποίησης της ελληνικής νομοθεσίας αποτέλεσε ο Ν. 4048/2012 «Ρυθμιστική Διακυβέρνηση: Αρχές, Διαδικασίες και Μέσα Καλής Νομοθέτησης», που ψηφίστηκε υπό την καθοδήγηση της τρόικας. Ο νόμος αυτός θέτει ένα αρχικό ρυθμιστικό πλαίσιο παραγωγής ‘καλών νόμων’, με τη σύσταση, για παράδειγμα, «Γραφείου Καλής Νομοθέτησης», υπό την Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, «Γραφείων Νομοθετικής Πρωτοβουλίας», ένα για κάθε υπουργείο, υπό το Γραφείο Καλής Νομοθέτησης, καθώς και «Επιτροπής Κωδικοποιήσεων και Αναμόρφωσης του Δικαίου (ΕΚΑΔ)», επίσης υπό την ΓΓ Κυβέρνησης. Τα απαιτούμενα προεδρικά διατάγματα για τη σύσταση των εν λόγω υπηρεσιών παραμένουν εκκρεμή, άρα απέχουμε πολύ από την πλήρη λειτουργία τους. Μια ακόμη εξαγγελία που δεν υλοποιήθηκε.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Την ψήφιση κάθε νέου νόμου θα ακολουθεί η διατύπωση ή επικαιροποίηση ενός "τελικού κειμένου", το οποίο θα περιλαμβάνει και θα διατυπώνει σε απλά ελληνικά την ισχύουσα νομοθεσία, ώστε ο πολίτης αλλά και ο νομικός κόσμος να μπορεί να δει με ευκολία τι ισχύει για ένα συγκεκριμένο θέμα. (Φιλιππίδης A., Παρασκευόπουλος Ν.)
2. Στην προσεχή τροποποίηση/αναθεώρηση του Συντάγματος να προβλέπεται διάταξη για σταδιακή εφαρμογή του συστήματος “Low sunset” δηλαδή οι νόμοι να ισχύουν για ένα χρονικό διάστημα 20 ετών από το έτος ψήφισής τους (και έπειτα «να δύουν όπως ο ήλιος»). Τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη των Γραφείων Νομοθετικής Πρωτοβουλίας, υπό την ήδη συσταθείσα Επιτροπή Κωδικοποιήσεων και Αναμόρφωσης του Δικαίου (ΕΚΑΔ), όταν πλησιάζει η ημερομηνία λήξης ισχύος ενός νόμου, εφόσον αυτός συνεχίζει να χρειάζεται, τον φέρουν μέσω του οικείου Υπουργείου προς ψήφιση επικαιροποιημένο. (Εμμανουηλίδης H., Στεφοπούλου Ε. (Εμπειρογνώμων), Φιλιππίδης Α.)
3. Σε πρώτη φάση προτείνεται να καταργηθούν τα νομοθετήματα (νόμοι, προεδρικά και βασιλικά διατάγματα, Υ.Α. κτλ. μέχρι τέλους 1974 (πτώση της δικτατορίας), στη συνέχεια μέχρι τέλους 1981 (έναρξη κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ), κατόπιν μέχρι τέλους 1995 (έναρξη διακυβέρνησης Σημίτη). Για τις τρεις περιόδους αυτές να δοθούν 2 χρόνια προθεσμία στους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες και την κυβέρνηση για επικαιροποίηση (‘ανακάθαρση’ ή recasting) όσων νομοθετημάτων χρειάζονται, ώστε όλα τα υπόλοιπα να καταργηθούν. (Εμμανουηλίδης Η., Φιλιππίδης Α.)
4. Εκτός της ανακάθαρσης/απλοποίησης/επικαιροποίησης (recasting) θα διεξάγεται διαρκής κωδικοποίηση (codification) της υφιστάμενης νομοθεσίας η οποία θα ενσωματώνει κάθε νέο νόμο, κατά το πρότυπο της υφιστάμενης υπηρεσίας ΔΚΝ, η οποία και θα υπαχθεί διοικητικά στην ΕΚΑΔ. (Φιλιππίδης Α.)
5. Αναβάθμιση της ΕΚΑΔ σε Ανεξάρτητη Αρχή (Ελληνική Αρχή Κωδικοποιήσεων και Αναμόρφωσης του Δικαίου – ΕΑΚΑΔ) , τα μέλη της οποίας επιλέγονται κατόπιν ανοιχτού διεθνούς διαγωνισμού. Η ΕΚΑΔ θα εξετάζει και θα εγκρίνει τα προς ψήφιση νομοσχέδια πριν αυτά κατατεθούν στη Βουλή καθώς και τις τυχόν υποβαλλόμενες τροπολογίες. (Φιλιππίδης Α.)