Διαβάστε την ομιλία του Σπύρου Λυκούδη στην ολομέλεια της βουλής, κατά τη συζήτηση της Επίκαιρης Επερώτησης του Ποταμιού για την υγεία.
Το πλήρες κείμενο της ομιλίας έχει ως εξής:
Κύριε Υπουργέ,
Σημερινά στοιχεία του ΟΟΣΑ παρουσιάζουν ότι μεταξύ 2000 - 2009 η Ελλάδα είχε αυξημένες δαπάνες για την υγεία.
Είχε τους περισσότερους γιατρούς ανά κάτοικο από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ και συγκεκριμένα το 2009 αντιστοιχούσαν 6,1 γιατροί ανά 1000 κατοίκους, σχεδόν διπλάσιο από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
Αναλογία που είναι με διαφορά η μεγαλύτερη ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ. (Δεύτερη η Αυστρία με 4,7, η Γερμανία με 3,5 και η Γαλλία με 3,3.) Το ποσοστό των «γενικών ιατρών» το 2009 ήταν 4,5%, με διαφορά το μικρότερο ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ, στις οποίες ο μέσος όρος είναι 25,9%.
Από την άλλη, υπήρχαν μόνο 3,3 νοσηλευτές ανά 1000 κατοίκους το 2009, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο 8,4% στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Aν κάποιος δίπλα στα στοιχεία αυτά παραθέσει τις χαμηλής ποιότητας παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας προς τους ασθενείς καταλήγει εύκολα στο συμπέρασμα πως το προβλήματα δεν είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, δηλαδή έλλειψη πόρων και προσωπικού. Η βασική αιτία για τα προβλήματα στον χώρο της υγείας είναι η διαχρονική απροθυμία των κυβερνήσεων (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε ουσιαστική μεταρρύθμιση και να συγκρουστούν με ομάδες πίεσης και συμφέροντα που λυμαίνονταν χρόνια τον χώρο της υγείας.
Η κρίση ανέδειξε χρόνιες αδυναμίες και κακοτεχνίες που τα οριζόντια μέτρα απλώς επιδείνωσαν, έτσι ο τομέας της υγείας βρέθηκε στο επίκεντρο.
Κύριε Υπουργέ,
Υπολογίζεται ότι από τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας (Κ/Υ) μέσα σε πέντε χρόνια αποχώρησαν πάνω από 15.000 εργαζόμενοι, περίπου το 20% του προσωπικού, ενώ ταυτόχρονα δεν πραγματοποιήθηκαν προσλήψεις.
Οι τελευταίες προσλήψεις έγιναν το 2009, δηλαδή έξι χρόνια πριν.
Πρόσφατα, βγήκαν δύο προκηρύξεις. Η 4Κ για 226 θέσεις και η 5Κ για 690, δηλαδή σύνολο 916 θέσεις. Ωστόσο, από το Υπουργείο δεν διευκρινίζεται πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία και με ποια κριτήρια γίνεται η κατανομή. Ενδεικτικό της σύγχυσης του Υπουργείου είναι και το γεγονός ότι στον προϋπολογισμό του 2016 οι δαπάνες προσωπικού για τα νοσοκομεία παραμένουν αμετάβλητες στα 380 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς, πως θα χρηματοδοτηθούν οι προσλήψεις; Από τις έως τώρα ενέργειες του Υπουργείου προκύπτει ότι δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κανένας σχεδιασμός και κανένα χρονοδιάγραμμα.
Τον Απρίλιο ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε 4500 χιλιάδες προσλήψεις.
Αργότερα ο κ. Ξανθός έκανε λόγο για 2440, ενώ τώρα προκηρύσσονται μόνο 916. Την ίδια στιγμή, με 12σέλιδη τροπολογία στο νομοσχέδιο για τις βοσκήσιμες γαίες το Υπουργείο, αντί οριστικών λύσεων, προβαίνει σε παράταση των υφιστάμενων συμβάσεων επικουρικών ιατρών.
Οι επικουρικοί γιατροί είναι απολύτως απαραίτητοι στο ΕΣΥ που καταρρέει και προσφέρουν τα μέγιστα, ωστόσο έως πότε θα «αιματοδοτείται» το ΕΣΥ με παρατάσεις συμβάσεων;
Γιατί το Υπουργείο ακολουθεί την ίδια πρακτική των απερχόμενων κυβερνήσεων την οποία καταδίκαζε;
Σήμερα, λόγω συνταξιοδοτήσεων, αυξημένης προσέλευσης κόσμου στα δημόσια νοσοκομεία έναντι των ιδιωτικών, αύξησης του αριθμού των ανασφάλιστων και κυρίως ανορθολογικής κατανομής η κατάσταση στα νοσοκομεία είναι ΑΠΕΛΠΙΣΤΙΚΗ.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας όπου το 1/3 των κλινών εντατικής θεραπείας είναι κλειστές λόγω έλλειψης νοσηλευτών, ενώ η λίστα αναμονής για Εντατική υπερβαίνει τα 50 άτομα την ημέρα.
Κύριε Υπουργέ,
2500 χιλιάδες διορισμοί εκκρεμούν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με εγκεκριμένη τη δαπάνη από την τρόικα και το υπουργικό συμβούλιο των τεσσάρων τελευταίων κυβερνήσεων. Περιέργως κανείς δεν τις προκηρύσσει. Επί ημερών Υπουργείας του κ.Μητσοτάκη στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης είχε εξασφαλιστεί το «πράσινο φως» για τις προσλήψεις στον τομέα της Υγείας παρά το γενικό απαγορευτικό της Τρόικα, πολύ πιθανά επειδή είναι προσλήψεις αδιάβλητες μέσω ΑΣΕΠ. Και όμως οι προσλήψεις αυτές είναι ακόμη σε εκκρεμότητα.
Αντίθετα σήμερα, βλέπουμε να προωθούνται σε προτεραιότητα οι 500 προσλήψεις μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ , που είναι εκτός ΑΣΕΠ, για την κάλυψη των πάγιων αναγκών. Δεν θα μπορούσαμε να είμαστε αντίθετοι σε αυτές τις προσλήψεις, αλλά γιατί πάλι για άλλη μια φορά καταφεύγει η κυβέρνηση στις εκτός ΑΣΕΠ λύσεις;
Η παλαιοκομματική τακτική της σημερινής Κυβέρνησης υποδεικνύει προτεραιότητες διαφορετικού τύπου. Πρώτα η προσωπική πελατεία μετά οι συγγενείς του υπουργικού συμβουλίου και της κοινοβουλευτικής ομάδας και μετά; ... βλέπουμε.
«Παρά την πολιτική βούληση της κυβέρνησης και παρά την εκπόνηση σχεδίου έκτακτης ανάγκης για την επιβίωση του ΕΣΥ, η αντιστροφή της πορείας λειτουργικής κατάρρευσής του δεν έγινε εφικτή σε οκτώ μήνες» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Υγείας, κ. Ξανθός, κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης τον Οκτώβριο του 2015, παραδεχόμενος εμμέσως την τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το ΕΣΥ.
Άλλωστε, καθ’ ομολογία σας κ. Υπουργέ το ΕΣΥ «κινδυνεύει με λειτουργικό μπλακ άουτ».
Ποια θα μπορούσε να είναι η λύση όμως;
Είναι ζήτημα έλλειψης χρημάτων;
Όχι! Πράγματι, οι περικοπές υπήρξαν οριζόντιες. Ωστόσο, το να ρίχνουμε λεφτά σε ένα σύστημα που έχει δομικά προβλήματα, απλώς διαιωνίζει το πρόβλημα. Είναι σαν να ρίχνουμε λεφτά σε βαρέλι δίχως πάτο.
Τι θα έπρεπε να έχει προηγηθεί των προκηρύξεων/προσλήψεων
Αρχικά και όπως λέμε με έμφαση από την πρώτη μέρα, είναι η αναμόρφωση του Υγειονομικού Χάρτη της Χώρας γιατί ο Υγειονομικός Χάρτης είναι το εργαλείο καταγραφής των πραγματικών αναγκών κάλυψης σε υγειονομικό και διοικητικό προσωπικό στο ΕΣΥ, το ΠΕΔΥ και τις Πανεπιστημιακές μονάδες.
Η αναδιάταξη του χάρτη των Νοσοκομείων. Είναι απαραίτητη η λειτουργική αναδιάταξη των Νοσοκομειακών Μονάδων με βάση πληθυσμιακά, γεωγραφικά και επιδημιολογικά κριτήρια.
Η Οργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Στην πραγματικότητα πρέπει να ξεκινήσουμε από το μηδέν. Υπάρχουν εκατοντάδες μονάδες του ΠΕΔΥ (πρώην Ιατρεία του ΙΚΑ στα αστικά κέντρα και Κέντρα Υγείας – Περιφερειακά Ιατρεία στην επαρχία που ανήκαν μέχρι πρόσφατα στο ΕΣΥ) τα οποία δεν αποτελούν δίκτυο. Χρειάζεται γενναία μεταρρύθμιση για να επιτελέσουν το ρόλο τους αποτελώντας δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Κύριε Υπουργέ,
Η υποστελέχωση έχει οδηγήσει τα δημόσια νοσοκομεία στα όρια της κατάρρευσης. Η εικόνα «εμφράγματος» στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των εφημερευόντων νοσοκομείων είναι πλέον ο κανόνας. Οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό επέφεραν αδυναμία λειτουργίας και κλείσιμο ακόμα και πολλών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και επέτειναν το πρόβλημα των εκτενών λιστών αναμονής. Το ίδιο απογοητευτική είναι η εικόνα και στα νησιά, όπου οι κενές θέσεις ιατρικού, νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού έχουν ξεπεράσει το 50% και, για να καλυφθούν οι ανάγκες, οι εργαζόμενοι υπερβαίνουν εαυτούς.
Συγκεκριμένα παρατηρούνται περιπτώσεις
*νησιών που απουσιάζουν σημαντικές ειδικότητες
*Κέντρα Υγείας (Κ/Υ) ή Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία (ΠΠΙ) που δε μπορούν να εξυπηρετήσουν 24ωρη εφημερία και είναι χωρίς μόνιμο ιατρό ενώ λειτουργούν με 15νθήμερες αποσπάσεις ενός αγροτικού ιατρού
*Κέντρα Υγείας μεγάλων νησιών χωρίς προσωπικό για τη λειτουργία ακτινολογικού εργαστηρίου ή χωρίς προσωπικό για τη λειτουργία μικροβιολογικού εργαστηρίου
*και μικρά νησιά χωρίς καν αγροτικό ιατρό.
Αντίστοιχη τραγική κατάσταση επικρατεί και στο ΕΚΑΒ. Οι ανάγκες έχουν αυξηθεί, αφού τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν συνταξιοδοτηθεί περισσότεροι από 120 διασώστες. Η ένταξη περίπου 600 οδηγών νοσοκομείων στο δυναμικό του ΕΚΑΒ, δεν έλυσε προβλήματα, καθώς σχεδόν το 40% αυτών βγήκε στη σύνταξη, ενώ παράλληλα, αυξήθηκαν οι αρμοδιότητες του Κέντρου που πλέον εκτός από την παροχή επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας καλείται να μεταφέρει σε κάποιες περιπτώσεις αίματα, γεύματα κλπ. Στις 27/11/2015 ο Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας δεσμεύτηκε ενώπιον της Υποεπιτροπής Νησιωτικών και Ορεινών περιοχών της Ειδικής Μόνιμης επιτροπής Περιφερειών της Βουλής με υποσχέσεις προσλήψεων τον Ιανουάριο και τον Φλεβάρη.
Κύριε Υπουργέ,
Το ΠΟΤΑΜΙ θεωρεί πως οι στρεβλώσεις στο χώρο της Υγείας προϋπήρχαν των Μνημονίων και το σχέδιο ενάντια στην πολιτική της ακραιφνούς λιτότητας δεν είναι η υπεράσπιση ενός σπάταλου, ανεξέλεγκτου, διεφθαρμένου και αναποτελεσματικού Συστήματος Υγείας.
Τα ερωτήματα της επερώτησης είναι σαφή.
Θα υλοποιηθεί η πρωθυπουργική εξαγγελία για 4.500 προσλήψεις στο χώρο της υγείας;
Υπάρχει ακριβές χρονοδιάγραμμα και ποιο είναι αυτό;
Πως θα χρηματοδοτηθούν, δεδομένου ότι στον προϋπολογισμό του 2016 οι δαπάνες προσωπικού για τα νοσοκομεία παραμένουν αμετάβλητες στα 380 εκατ. ευρώ;
Και τέλος πότε θα ολοκληρωθεί η πρόσληψη των 916 δυνάμει των δύο προκηρύξεων (4Κ και 5Κ) του 2015;
Σπύρος Λυκούδης - Α΄ Αθήνας
