25 Ιανουαρίου, 2017

«H ρητορική μίσους δηλητηριάζει την κοινωνία και χρειάζεται αντίδοτο»

Παρέμβαση στην ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο, έκανε ο βουλευτής του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς στηρίζοντας το ψήφισμα «Δίνοντας τέλος στις διακρίσεις και στη ρητορική μίσους στο διαδίκτυο» ("Ending cyberdiscrimination and online hate").

Στην εισήγησή του τόνισε ότι καθότι το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, οι κακές πρακτικές έχουν εισβάλλει και αυτές, ιδιαίτερα όταν η διαδικτυακή επικοινωνία χαρακτηρίζεται από την απόσταση και πολλές φορές την ανωνυμία. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση απέναντι στη ρητορική μίσους ενώ αναφέρθηκε και στον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να παίξει το Συμβούλιο της Ευρώπης εκτός από το θεσμικό πλαίσιο και στη διάδοση καλών πρακτικών.

Ανέφερε ότι πρέπει να βρεθεί η λεπτή ισορροπία μεταξύ λογοκρισίας και ανοχής στη ρητορική μίσους καθότι η καταπίεση πολλές φορές προέρχεται όχι από τους κανόνες, αλλά ακριβώς από την απουσία κανόνων με αποτέλεσμα να μην προστατεύονται οι πιο αδύναμοι, οι πιο ήπιοι, οι πιο ευαίσθητι.

Τέλος, αναφέρθηκε και στο φαινόμενο των post truth politics που αρχίζουν να κυριαρχούν επικίνδυνα και στο πολιτικό σκηνικό επηρεάζοντας τις αποφάσεις κοινωνιών και ίσως θα πρέπει το Συμβούλιο της Ευρώπης να ασχοληθεί με ψηφίσματα και νομοθετικές πρωτοβουλίες ειδικά για το φαινόμενο αυτό.

Επισημαίνεται ότι το συγκεκριμένο ψήφισμα πέρασε με ευρύτατη πλειοψηφία από την ολομέλεια ης Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ακολουθεί το κείμενο της εισήγησης

Καλωσορίζω το συγκεκριμένο ψήφισμα και θα ήθελα να ευχαριστήσω την συντάκτρια του ψηφίσματος για την ιδέα και την ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος. Το internet έχει αλλάξει τη ζωή μας με πολλούς τρόπους. Ένας από αυτούς είναι και ο τρόπος που επικοινωνούμε. Αναπόφευκτα, οι κακές συνήθειες περνούν κι εκεί. Ίσως μάλιστα με χειρότερο τρόπο καθότι στο διαδίκτυο υπάρχει η απόσταση και η ανωνυμία.

Η ρητορική μίσους, η μισαλλοδοξία η ξενοφοβία, η ομοφοβία και άλλες απαράδεκτες καταστάσεις δυστυχώς γίνονται όλο και πιο συχνά φαινόμενα. Είτε σε social media είτε σε blogs, είτε σε σχόλια κι αρθρογραφία.

Είναι σημαντική η εναρμόνιση των ορισμών. Το τι ορίζουμε δηλαδή ως ρητορική μίσους έτσι ώστε να περάσει με ενιαίο τρόπο στις εθνικές νομοθεσίες. Μάλιστα συγκεκριμένα, ενδεικτικά παραδείγματα μπορεί να βοηθήσουν.

Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση θα παίξουν σημαντικό ρόλο όπως έχει ήδη ειπωθεί από πολλούς. Από τις μικρές ηλικίες πρέπει να ξεκινήσουμε και εδώ η αντιμετώπιση του cyberbullying είναι εξαιρετικά σημαντική.

Oι διεθνώς καλές πρακτικές πρέπει να διαχυθούν. Στο θέμα αυτό, μια καμπάνια του Συμβουλίου της Ευρώπης με συγκεκριμένη ιστοσελίδα θα βοηθούσε τα μέγιστα. Επίσης η συνεργασία του ΣτΕ με πιο γνωστές πλατφόρμες (Google, Facebook, Twitter, YouTube κλπ) για την αντιμετώπιση του θέματος θα είναι μια win-win πρακτική για όλα τα μέρη.

Αυτό που πρέπει να επιτευχθεί είναι η λεπτή ισορροπία μεταξύ λογοκρισίας και ανοχής στη ρητορική μίσους. Τα μέτρα ενάντια στη ρητορική μίσους δεν είναι περιορισμός στην ελευθερία της έκφρασης. Αντίθετα, η ρητορική μίσους είναι που βάζει φραγμούς στην ελευθερία της έκφρασης διότι αποτρέπει τους πολίτες να εκφρασθούν. Η καταπίεση μπορεί να προέλθει όχι από τους κανόνες αλλά ακριβώς από την απουσία κανόνων καθώς έτσι δεν προστατεύονται οι αδύναμοι, οι πιο ήπιοι, οι πιο ευαίσθητοι. Σε ένα τέτοιο ψηφιακό περιβάλλον, κυριαρχούν τελικά οι ψηφιακοί τραμπούκοι και τα τρολς.

Και αυτό το έχουμε δει να παίρνει σάρκα και οστά ακόμα και σε πολιτικές αντιπαραθέσεις, όπου μαζί με την κατασκευαζόμενη post-truth πραγματικότητα μπορεί να έχει δραματικές επιπτώσεις στις αποφάσεις των κοινωνιών.

Για τα post-truth politics ίσως χρειάζεται ένα ειδικό ψήφισμα από το ΣτΕ αφιερωμένο σε αυτό το θέμα. Χρειάζεται λοιπόν να πάρουμε μέτρα τώρα, αν δεν έχουμε ήδη αργήσει.

Οι διακρίσεις και η ρητορική μίσους στο διαδίκτυο είναι ένα δηλητήριο που απλώνεται σιγά-σιγά στο σώμα της κοινωνίας. Πρέπει να βρούμε αντίδοτο πριν να είναι αργά…