Την έλλειψη ισονομίας ανάμεσα σε μόνιμους κατοίκους Ελλάδας και σε Έλληνες του εξωτερικού επισημαίνουν με ερώτησή τους στον Υπουργό Οικονομικών οι βουλευτές του Ποταμιού, Ιάσονας Φωτήλας – Αχαΐας, Γιώργος Αμυράς – Β’ Αθηνών και Γρηγόρης Ψαριανός – Β’ Αθηνών.
Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, προβλέπεται ένα σχετικό δικαίωμα απαλλαγής από τον επιβαλλόμενο φόρο κληρονομιάς για την πρώτη κατοικία στους υπηκόους της Ε.Ε., που κατοικούν μόνιμα στην Ελλάδα, αλλά όχι στους Έλληνες του εξωτερικού. Αυτές οι διατάξεις εισάγουν δυσμενείς διακρίσεις – διαπίστωση, στην οποία προέβη με την καταδικαστική του απόφαση και το Δικαστήριο της Ε.Ε., αφού επεσήμανε, ότι η εν λόγω εθνική διάταξη εμπίπτει στις διατάξεις της Συνθήκης σχετικά με την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι πολλοί συμπατριώτες μας είναι πλέον αναγκασμένοι να ζουν και να εργάζονται στο εξωτερικό – και επομένως στερούνται αδικαιολογήτως της συγκεκριμένης ευνοϊκής μεταχείρισης- ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός σε ποιες ενέργειες θα προβεί, ώστε να σταματήσει η συγκεκριμένη αδικία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Οικονομικών
Θέμα: Απαλλαγή φόρου κληρονομιάς πρώτης κατοικίας ΜΟΝΟ για μόνιμους κατοίκους Ελλάδας
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26Α παρ. 1 του Ν. 2961/2001 (ΦΕΚ Α’ 266/22.11.2001), ως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με την παρ.10 του άρθρου 25 του Ν. 3842/2010 (ΦΕΚ Α’ 58/23.4.2010) κατοικία ή οικόπεδο, που αποκτάται αιτία θανάτου από σύζυγο ή τέκνο του κληρονομουμένου κατά πλήρη κυριότητα, εξ ολοκλήρου ή κατά ποσοστό εξ αδιαιρέτου, απαλλάσσεται από το φόρο, εφόσον ο κληρονόμος ή κληροδόχος ή ο σύζυγος αυτού ή οποιοδήποτε από τα ανήλικα τέκνα αυτού δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε οικόπεδο οικοδομήσιμο ή σε ιδανικό μερίδιο οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των τριών χιλιάδων (3.000) κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται, αν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων είναι εβδομήντα (70) τ.μ., προσαυξανόμενα κατά είκοσι (20) τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά είκοσι πέντε (25) τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Δικαιούχοι της απαλλαγής είναι οι Έλληνες και οι πολίτες κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δικαιούχοι πρέπει να είναι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας. Δηλαδή, η ως άνω διάταξη, η οποία προβλέπει (υπό συγκεκριμένες περιστάσεις) ένα σχετικό δικαίωμα απαλλαγής από τον άλλως επιβαλλόμενο φόρο κληρονομίας για την πρώτη κατοικία, εφαρμόζεται αποκλειστικώς στους υπηκόους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κατοικούν μόνιμα στην Ελλάδα, εισάγει τοιουτοτρόπως δυσμενείς διακρίσεις και επομένως είναι ασύμβατη προς το ενωσιακό δίκαιο και δη προς το άρθρο 63 ΣΛΕΕ.
Στην ως άνω διαπίστωση εξάλλου προέβη και το ΔΕΕ, με την από 26.05.2015 (καταδικαστική) απόφασή του, εκδοθείσα στην υπόθεση C‑244/15, που αφορά σε προσφυγή κατ’ άρθρο 258 ΕΚ της Ευρωπαϊκής Επιτροπή κατά της Ελλάδος. Πιο συγκεκριμένα, με την ως άνω απόφασή του το Δικαστήριο, αφού επεσήμανε ότι η εν λόγω εθνική διάταξη εμπίπτει στις διατάξεις της Συνθήκης σχετικά με τις κινήσεις κεφαλαίων (βλ. σχετικώς και αποφάσεις της 23ης Φεβρουαρίου 2006, van Hilten-van der Heijden, C‑513/03, EU:C:2006:131, σκέψη 42· της 17ης Ιανουαρίου 2008, Jäger, C‑256/06, EU:C:2008:20, σκέψη 25), απεφάνθη ότι το περί ου ο λόγος άρθρο 26Α παρ. 1 του Ν. 2961/2001 συνιστά αδικαιολόγητο περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων ο οποίος, κατ’ αρχήν, απαγορεύεται από το άρθρο 63 ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι οδηγεί σε απομείωση της αξίας της κληρονομίας για τον κληρονόμο, ο οποίος πληροί όλες τις λοιπές προϋποθέσεις, εκτός από εκείνη που αφορά την υποχρέωση μόνιμης κατοικίας στην Ελλάδα και ο οποίος κατά συνεπεία υπόκειται αναιτιολογήτως σε επαχθέστερη φορολογική μεταχείριση από αυτήν που επιβάλλεται σε κληρονόμο μόνιμο κάτοικο Ελλάδας.
Δεδομένων των ανωτέρω και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι πολλοί συμπατριώτες μας είναι αναγκασμένοι πλέον να ζουν και να εργάζονται στο εξωτερικό και επομένως στερούνται αδικαιολογήτως της ευνοϊκής μεταχείρισης, που επιφυλάσσει η εν λόγω νομοθετική διάταξη για τους Έλληνες που ζουν εδώ
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1. Γνωρίζετε την έκδοση της ως άνω απόφασης του ΔΕΕ, με την οποία καταδικάζεται η χώρα μας, λόγω μη συμβατότητας της διάταξης του άρθρου 26Α παρ. 1 του Ν. 2961/2001 με τις διατάξεις του Ενωσιακού Δικαίου; Εάν ναι, σε ποιες ενέργειες θα προβείτε;
2. Είναι στις προθέσεις σας η τροποποίηση της εν λόγω διάταξης, προκειμένου να ρυθμισθεί προσηκόντως και συμφώνως με τις σχετικές διατάξεις του άρθρου 63 ΣΛΕΕ το ζήτημα της απαλλαγής από τον άλλως επιβαλλόμενο φόρο κληρονομιάς για την πρώτη κατοικία;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ιάσονας Φωτήλας- Αχαΐας
Γιώργος Αμυράς – Β’ Αθήνας
Γρηγόρης Ψαριανός – Β’ Αθήνας
