Κατά την συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Μέτρα για την Προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και Υιοθεσίας» στην Ολομέλεια της Βουλής, ξεκινώντας την ομιλία του ο ειδικός αγορητής του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς, αναφέρθηκε στον βασικό σκοπό του νομοθετήματος που είναι η αποϊδρυματοποίηση των παιδιών. Αυτό όχι γιατί δεν είναι καλά τα ιδρύματα και οι διάφορες δομές, σχολίασε, αλλά γιατί ούτε το καλύτερο ίδρυμα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την αγκαλιά της οικογένειας στην ψυχή ενός παιδιού.
Επεσήμανε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο παραπέμπει σε 7 Υπουργικές αποφάσεις και 6 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που δεν έχουν όμως χρονοδιάγραμμα, και έτσι ένα ορθό νομοθέτημα μπορεί να «βαλτώσει» στην εφαρμογή. Στη συνέχεια ο κ. Μαυρωτάς αναφέρθηκε στην αντίθεση που υπάρχει μεταξύ των άρθρων 8 και 12 όπου από την μία ζητάμε οι ανάδοχοι γονείς να έχουν αποδεδειγμένα τη δυνατότητα να καλύψουν τα βασικά έξοδα ανάδοχου τέκνου, διαθέτοντας επαρκείς οικονομικούς πόρους και από την άλλη δίνουμε παροχές και διευκολύνσεις σε ανάδοχους γονείς.
Σχολιάζοντας το επίμαχο άρθρο 8 που μονοπώλησε το ενδιαφέρον, για τον λόγο ότι επιτρέπει την αναδοχή σε άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, άρα και σε ομόφυλους, τόνισε ότι η αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια είναι μια δυνατότητα που θα την κρίνει ad hoc ο εκάστοτε ειδικός, όπως ακριβώς θα κρίνει την καταλληλότητα έγγαμων ζευγαριών, ετερόφυλων ζευγαριών με σύμφωνο συμβίωσης, μεμονωμένων ατόμων, συγγενών κλπ. Είτε ετερόφυλο είναι το ζευγάρι, είτε ομόφυλο, , το παιδί συνέχισε ο κ. Μαυρωτάς, σύμφωνα με τις έρευνες θα αναπτυχθεί σωστά αν βρει αγάπη και φροντίδα, και γι’ αυτά θα κρίνονται οι υποψήφιοι ανάδοχοι, για την ψυχική και συναισθηματική τους διαθεσιμότητα και όχι για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Αναφέρθηκε μάλιστα και στην θετική επιστημονική άποψη που κατέθεσαν χθες 83 καθηγητές ψυχολογίας επί του θέματος.
Κάνοντας μια παρένθεση, δήλωσε πως επικροτεί τη στάση της Ιεραρχίας σε αυτό το νομοσχέδιο, παρά του ότι διαφώνησε με το άρθρο 8, όμως χειρίστηκε το θέμα σε θεσμικό επίπεδο, με επιχειρήματα, χωρίς «αφορισμούς» και ακραίες φωνές, έτσι ακριβώς όπως θα πρέπει να γίνεται ο διάλογος, κάτι που όλοι πρέπει να το χαιρετίσουν.
Στην άποψη που έχουν κάποιοι πολιτικοί ότι «η κοινωνία μας δεν είναι ακόμα έτοιμη», τόνισε πως το εύκολο για έναν πολιτικό είναι να ακολουθεί την κοινή γνώμη, το δύσκολο είναι να την οδηγεί, όμως συνήθως το δύσκολο είναι και το χρήσιμο.
Ως απάντηση στις βολές κάποιων που κατηγόρησαν το Ποτάμι για τη στάση του στο άρθρο 8, επεσήμανε ότι το Ποτάμι έχει αποδείξει πολλές φορές, ότι η στάση του στα δικαιώματα δεν είναι α λα καρτ, καθώς θεωρεί τα δικαιώματα πολύ σοβαρή υπόθεση για να τα αφήνει στον κ. Καμμένο. Επίσης σχολιάζοντας την υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα αυτό διερωτήθηκε κατά πόσο είναι προτεραιότητα του τα δικαιώματα όταν συνεργάζεται με κάποιον που τα τσαλαπατά. Έκλεισε λέγοντας ότι ψηφίζοντας αυτά τα νομοσχέδια το Ποτάμι δεν «κάνει πλάτες» στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σε όλους αυτούς που περιμένουν λύσεις στα προβλήματά τους τώρα και όχι σε μια πολιτική δεύτερη παρουσία, καθώς τα δικαιώματα σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μετριώνται ανάλογα με τα «κουκιά» που αφορούν.
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Βασικός σκοπός του παρόντος νομοθετήματος «Μέτρα για την προώθηση των θεσμών της αναδοχής και υιοθεσίας» είναι η αποϊδρυματοποίηση των παιδιών που είναι στα διάφορα ιδρύματα.
Όχι γιατί δεν είναι καλά τα ιδρύματα και οι διάφορες δομές, αλλά γιατί και το καλύτερο ίδρυμα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την αγκαλιά της οικογένειας στην ψυχή ενός παιδιού. Στη Βουλιαγμένη, στο λόφο πάνω από την πλαζ του Αστέρα, υπάρχει το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης.
Σε ένα ειδυλλιακό τόπο, θα το έχετε δεί όσοι έχετε περάσει από κει, με τα επιβλητικά πέτρινα κτίρια που χρονολογούνται από το 1920.
Το έβλεπα όμως στα μάτια τους (εκεί δίπλα παραθερίζαμε στις παράγκες του Ορφανοτροφείου), ότι ακόμα και αυτό το ζηλευτό περιβάλλον δεν μπορούσε να υποκαταστήσει στην ψυχή των παιδιών αυτών την οικογενειακή φροντίδα και θαλπωρή.
Τα λέω αυτά για να πω ότι η αποϊδρυματοποίηση δεν έχει να κάνει με ιδρύματα-καταγώγια σαν αυτά που περιγράφει ο Κάρολος Ντίκενς. Όσο καλό λοιπόν και να είναι ένα ίδρυμα, όσο καλούς ανθρώπους και να έχει δεν θα υποκαταστήσει ποτέ το οικογενειακό περιβάλλον, την αγκαλιά, την φροντίδα, το χάδι της οικογένειας.
Αποϊδρυματοποίηση λοιπόν και δυστυχώς, τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν στο άρθρο 8, αδικώντας τις υπόλοιπες σημαντικές διατάξεις.
Ας το αφήσω λοιπόν τελευταίο το άρθρο 8 και ας πάω στα άλλα μέρη του νομοσχεδίου.
Κάναμε στην Επιτροπή την κριτική και τις παρατηρήσεις μας. Αρκετά εισακούσθηκαν. Κάποια μένουν προς διευκρίνιση, όπως η τελευταία παράγραφος τους άρθρου 8 που αναφέρεται στην ισχύ των προϋποθέσεων και μπορεί να προκαλέσει την ανάκληση της αναδοχής, αν κάποιος χάσει τη δουλειά του.
Ή το άρθρο 12 που αναφέρεται σε «παροχές και διευκολύνσεις σε ανάδοχους γονείς» και έρχεται λίγο σε σύγκρουση με το άρθρο 8 καθότι με βάση την παράγραφο 2δ του άρθρου 8 «οι ανάδοχοι γονείς έχουν αποδεδειγμένα τη δυνατότητα να καλύψουν τα βασικά έξοδα διατροφής, μόρφωσης και ιατρικής περίθαλψης του ανάδοχου τέκνου, διαθέτοντας επαρκείς προς τούτο οικονομικούς πόρους και καταβάλλοντας προσωπική φροντίδα».
Επίσης, -αναρωτήθηκα και στις επιτροπές- μήπως είναι λίγο προβληματικό να λέμε ότι έχουν προτεραιότητα και φοιτούν δωρεάν σε παιδικούς σταθμούς τα παιδιά αυτά, χωρίς να βάζουμε κάποιο εισοδηματικό κριτήριο;
Και μια γενικότερη πρακτική καλής νομοθέτησης που πάντα επισημαίνω στα νομοσχέδια και λείπει και από το συγκεκριμένο: Το είπα και στην επιτροπή. Όποτε έχουμε κανονιστικές διατάξεις και προβλέπονται από τον νόμο υπουργικές ή κοινές υπουργικές αποφάσεις καλό θα είναι να μπαίνει και μια προθεσμία έτσι ώστε να υπάρχει μια «πίεση» για τη διοίκηση να τις εκδώσει. Αλλιώς νομοθετούμε και μετά επαφίεται στην καλή διάθεση των υπηρεσιακών παραγόντων το πότε θα υλοποιηθούν οι διατάξεις για την εφαρμογή της νομοθεσίας
Και το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν είναι εξαίρεση: παραπέμπει σε 7 Υπουργικές αποφάσεις και 6 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που δεν έχουν όμως χρονοδιάγραμμα.Και έτσι ένα ορθό νομοθέτημα μπορεί να «βαλτώσει» στην εφαρμογή.
Το άρθρο 8 όπως είπαμε μονοπώλησε το ενδιαφέρον. Ο λόγος ήταν ότι επιτρέπει την αναδοχή σε άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, άρα μπορεί να είναι και ομόφυλα. Και αυτό ενεργοποίησε τα συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας μας οδηγώντας σε υπερβολές. Η αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια είναι μια δυνατότητα που θα την κρίνει ad hoc ο εκάστοτε ειδικός, όπως ακριβώς θα κρίνει την καταλληλότητα έγγαμων ζευγαριών, ετερόφυλων ζευγαριών με σύμφωνο συμβίωσης, μεμονωμένων ατόμων, συγγενών κλπ.
Μάλιστα στη νέα βελτιωμένη έκδοση αποσαφηνίστηκε ακόμα περισσότερο, καθώς έφυγε η προτεραιοποίηση που υπήρχε και μπήκε ότι: «η επιλογή μεταξύ περισσότερων υποψηφίων θα γίνεται με βάση το συμφέρον του ανήλικου, υπό το πρίσμα και της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού».
Είτε ετερόφυλο είναι το ζευγάρι, είτε ομόφυλο το παιδί λένε οι έρευνες θα αναπτυχθεί σωστά αν βρει εκεί αγάπη και φροντίδα. Γι’ αυτά λοιπόν θα κρίνονται οι υποψήφιοι ανάδοχοι: για την ψυχική και συναισθηματική τους διαθεσιμότητα και όχι για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό.
Είδαμε και διαβάσαμε πολύ διάλογο για το ζήτημα τις τελευταίες μέρες, με το ερώτημα αν οι ομοφυλόφιλοι μπορεί να είναι το ίδιο καλοί γονείς με τους ετεροφυλόφιλους. Χθες μάλιστα 83 καθηγητές ψυχολογίας κατέθεσαν την θετική επιστημονική τους άποψή επί του θέματος.
Η Αμερικάνικη Ένωση Ψυχολόγων έχει σχετικό ψήφισμα ήδη από το 2004. Η Ευρώπη το έχει αποφασίσει εδώ και χρόνια. Η Ελληνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου συμφωνεί. Η έκθεση της δικής μας επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής λέει όχι στη διάκριση.
Και στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να πω κάτι που ίσως σας παραξενέψει, αλλά πρέπει να ειπωθεί…
Θα ήθελα να επικροτήσω τη στάση της Ιεραρχίας σε αυτό το νομοσχέδιο. Και εξηγούμαι. Την επικροτώ όχι επειδή συμφώνησε, διαφώνησε η Εκκλησία με το άρθρο 8. Ο εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου που ακούσαμε στην ακρόαση των φορέων είπε μάλιστα ότι δεν είναι τόσο το θέμα των ομόφυλων ή ετερόφυλων ζευγαριών, αλλά διαφωνεί κυρίως στο θέμα του συμφώνου συμβίωσης που το θεωρεί ως ένα χαλαρό δεσμό, όχι τόσο γερό όσο ο γάμος.
Μπορεί να μην συμφωνώ με την άποψη αυτή, όμως τη σέβομαι όπως σέβομαι και επικροτώ τον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα: Σε θεσμικό επίπεδο, με επιχειρήματα, χωρίς κραυγές.
Ένας διάλογος όπως θα έπρεπε να γίνεται: Χωρίς καταγγελτικό λόγο, χωρίς «αφορισμούς», χωρίς ακραίες φωνές όπως είχαμε στο πρόσφατο παρελθόν. Και αυτό νομίζω θα πρέπει όλοι να το χαιρετίσουμε.
Να επιστρέψουμε στα παιδιά. Κάποιοι λένε ότι “το παιδί με αναδόχους ομόφυλο ζευγάρι θα δεχθεί bullying”. Καταρχήν θεωρώ ότι όσοι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά με αναδόχους ομόφυλα ζευγάρια θα δέχονται bullying, άθελά τους προφανώς, προλειαίνουν το έδαφος γι’ αυτόν τον στιγματισμό.
Και αυτό είναι κάτι που καλύτερα να το αποφεύγουμε.
Άλλοι πολιτικοί ισχυρίζονται ότι «η κοινωνία μας δεν είναι ακόμα έτοιμη». Μα, το εύκολο για έναν πολιτικό είναι να ακολουθεί την κοινή γνώμη, το δύσκολο είναι να την οδηγεί. Συνήθως όμως το δύσκολο είναι και το χρήσιμο.
Είμαστε μια συντηρητική κοινωνία και αυτό δεν έχει να κάνει με κόμματα με αριστερά, κέντρο, δεξιά, αλλά με τη στάση μας απέναντι στην αλλαγή. Δύσπιστοι, καχύποπτοι απέναντι στο νέο, που στα λόγια όλοι το ευαγγελίζονται και το επικαλούνται, στις πράξεις όμως οι περισσότεροι το ξορκίζουν.
Ρίξτε μια ματιά γύρω σας. Τι ευκαιρίες, τι εμπιστοσύνη δείχνουμε στους νέους; Πόσο εύκολα σπάμε «καλούπια» για να δημιουργήσουμε νέα, προσαρμοσμένα στην εποχή μας;
Πολλοί λένε ότι το άρθρο 8 και η αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια παραείναι προοδευτικό για την ελληνική κοινωνία. Μάλλον όμως η ελληνική κοινωνία παραείναι συντηρητική, εγώ θα έλεγα και παραπληροφορημένη. για να βάλει τα δικαιώματα και το συμφέρον των παιδιών πάνω από τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπά της.
Επίσης, τα δικαιώματα δεν μπορεί να είναι θέμα πλειοψηφιών, ώστε η όποια πλειοψηφία να μπορεί να περιορίζει ατομικά δικαιώματα, όπως και τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις δεν μπορούν να περιορίζουν το πραγματικό συμφέρον των παιδιών (Το ακούσαμε και από πολύ εμπειρότερους από μένα πολιτικούς, όπως ο κ. Βενιζέλος και η κ. Μπακογιάννη). Στο άρθρο 8 λοιπόν πυξίδα μας πρέπει να είναι το συμφέρον των παιδιών και όχι οι προκαταλήψεις μιας μερίδας της κοινωνίας.
Επειδή το Ποτάμι σήκωσε από την αρχή το βάρος για το άρθρο 8 (και χάριν σε αυτό πέρασε από την επιτροπή, όταν όλοι περίμεναν να δουν πού θα πάει το πράγμα). Επειδή λοιπόν το Ποτάμι πήρε από την αρχή θέση. Του έριξαν πολλή χολή, «Δεκανίκι», «πρόθυμο», «χρήσιμοι ηλίθιοι» κλπ.
Έγκριτοι δημοσιογράφοι, στήλες, sites, τρολς του διαδικτύου. Όλοι δηλαδή όσοι το περίφημο πολωτικό σύνθημα του κ. Τσίπρα «ή τους τελειώνουμε, ή μας τελειώνουν», το έχουν μετατρέψει «Ή θα τους φάτε, ή θα σας φάμε».
Να το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν. Εμείς σε αυτές τις καταστροφικές πολιτικές της πόλωσης δεν τσιμπάμε.
Δεν ετεροπροσδιοριζόμαστε. Όπως έχουμε αποδείξει πολλές φορές, η στάση μας στα δικαιώματα δεν είναι α λα καρτ. Ανάλογα με το τι ψηφίζουν οι ΑΝΕΛ και τι όχι. Θεωρούμε τα δικαιώματα πολύ σοβαρή υπόθεση για να τα αφήνουμε στον κ. Καμμένο. Η αξιοπιστία ενός χώρου κρίνεται από τις αρχές του και πόσο νερό τους βάζει ανάλογα με την πολιτική συγκυρία.
Εμείς, καλώς ή κακώς, δεν έχουμε «νερωμένες» αρχές (-αν και είμαστε Το Ποτάμι-). Επιτρέψτε μου όμως στο σημείο αυτό να επισημάνω και την υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ.
Σίγουρα, η κυβερνητική συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν σημαίνει ότι συμφωνούν σε όλα. Συμφωνούν σε κάποιες βασικές προτεραιότητες όπως πολλές φορές έχουν πει και οι δύο αγκαλιασμένοι. Και τα δικαιώματα; Δεν είναι βασική προτεραιότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ; Και αν ναι, πώς συνεργάζεται με κάποιον που τα τσαλαπατά; Αυτή λοιπόν είναι η μεγάλη υποκρισία: να λες ότι τα δικαιώματα είναι για σένα προτεραιότητα και από τις πράξεις να αποδεικνύεις ότι τελικά προτεραιότητα είναι η εξουσία «Να μην ψηφίσετε για να τους εκθέσετε» λένε κάποιοι. Ας το δούμε κι αυτό. Ας πούμε ότι δεν ψηφίζονται τα σχετικά νομοσχέδια και τα σχετικά άρθρα γιατί ένα μέρος της αντιπολίτευσης, αν και συμφωνεί, δεν τα ψηφίζει για να εκθέσει την κυβέρνηση. Τι θα γίνει;
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα ηρωοποιηθεί λέγοντας «εγώ το έφερα, έκανα ότι μπορούσα, αλλά οι ψευτοπροοδευτικοί έκαναν πίσω βρίσκοντας πρόφαση τους ΑΝΕΛ, που το ξέρουμε εξ αρχής ότι δεν τα ψηφίζουν». Από την άλλη ο κ. Καμμένος θα είναι ευχαριστημένος γιατί χάρη στη στάση του, απέτρεψε κάτι που δεν ήθελαν οι ψηφοφόροι του (που έτσι μπορεί να τους αυγατίσει κιόλας). Ποιος χάνει;
Πρώτα η αντιπολίτευση που θα χρεωθεί την παραβίαση των αρχών της για μικροπολιτικούς σχεδιασμούς και χάνει ένα μέρος από το προοδευτικό ακροατήριο (που συνήθως βρίσκεται στο κέντρο και αμφιταλαντεύεται). Και βέβαια χάνει και το τμήμα της κοινωνίας που αυτές οι διατάξεις θα του βελτίωναν τη ζωή. Έστω και αν είναι μειοψηφίες. Τα δικαιώματα δεν μετρώνται ανάλογα με το πόσα «κουκιά» αφορούν.
Αν κάποιος λοιπόν νομίζει ότι ροκανίζει την καρέκλα της συγκυβέρνησης από τη μη ψήφιση τέτοιων νομοσχεδίων κάνει λάθος. Και προσέξτε την αντίφαση: Από τη μία κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ότι είναι ανήθικος, ανεύθυνος, οπορτουνιστής, δεν έχει αρχές.
Και από την άλλη περιμένει ηθική, υπεύθυνη συμπεριφορά και φιλότιμο ώστε να τα χαλάσει με τον συνέταιρό του και να αφήσει την καρέκλα, αν δεν περάσει ένα άρθρο ή ένα νομοσχέδιο.
Ή το ένα θα ισχύει, ή το άλλο. Ψηφίζοντας αυτά τα νομοσχέδια λοιπόν δεν κάνουμε πλάτες στον ΣΥΡΙΖΑ. Κάνουμε πλάτες σε όλους αυτούς που περιμένουν λύσεις στα προβλήματά τους τώρα και όχι σε μια πολιτική δεύτερη παρουσία (που και εκεί δεν ξέρουμε αν και πόσο θα λυθούν). Εξάλλου έχουμε τόσα θέματα να κάνουμε αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ. Και αντιπολίτευση ουσίας με επιχειρήματα που κλονίζει την απέναντι πλευρά.
Και όχι αντιπολίτευση κραυγών και «όχι σε όλα» που συσπειρώνει την απέναντι πλευρά.
Και κλείνω αυτό το θέμα λέγοντας.
Κύριοι συνάδελφοι, θα δώσουμε στον κ. Καμμένο τα κλειδιά των δικαιωμάτων της κοινωνίας;
Και αύριο τα κλειδιά των εθνικών θεμάτων; Η Βουλή δεν είναι για μικροπολιτική στην πλάτη της κοινωνίας. Αν ήταν μια πρόταση εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση δεν θα την ψηφίζαμε. Αυτά τα άρθρα όμως είναι πρόταση εμπιστοσύνης στα δικαιώματα της κοινωνίας. Και εκεί λέμε ναι.
Άσχετα λοιπόν με το ποια κυβέρνηση τα φέρνει, εμείς θα βάζουμε τα δικαιώματα πάνω από όψιμους πολιτικούς σχεδιασμούς και τα πρωτοσέλιδα 2-3 ημερών. Μπορεί να μην έχουμε τα μέσα να το προβάλουν αυτό, μπορεί να μην έχουμε πρωτοσέλιδα, εκπομπές, σπόνσορες, μπορεί να μας «χτυπάνε» και από δεξιά και από αριστερά, αλλά ξέρουμε μέσα μας ότι παίζουμε κομβικό ρόλο στο να αλλάξουν κάποια πράγματα, και όχι να μένουν ακίνητα «μέχρι η κοινωνία να είναι έτοιμη» που αυτό, αν δεν τολμήσουν κάποιοι, δεν θα γίνει ποτέ.
