Ερώτηση προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κ. Κοντονή
Το θέμα της ευθανασίας, σεβόμενος τα δικαιώματα του ανθρώπου όχι μόνο στη ζωή αλλά και στον θάνατο, αναδεικνύει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού, Γιώργος Αμυράς, με ερώτησή του προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Σ. Κοντονή, τονίζοντας παράλληλα την αναγκαιότητα δημιουργίας θεσμικού πλαισίου και στην ελληνική έννομη τάξη.
Η ηθική της ευθανασίας συνεχίζει να παραμένει ένα επίμαχο ζήτημα διεθνώς. Παρόλα αυτά, όλο και περισσότερες χώρες εξετάζουν τη νομιμοποίησή της υπό προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα είμαστε πριν την αφετηρία.
Στην Ελλάδα του 2017, το δικαίωμα στον θάνατο φαντάζει ως επιστημονική φαντασία, καθώς δεν υπάρχουν νομικές ρυθμίσεις που να αναφέρονται στα δικαιώματα του ανιάτως πάσχοντος και στις αντίστοιχες υποχρεώσεις του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού σχετικά με την ευθανασία.
Η ευθανασία και η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία κερδίζουν σταδιακά νομικό έδαφος στην Ευρώπη και την Αμερική. Στη Δυτική Ευρώπη, η κοινή γνώμη εμφανίζει αυξανόμενη υποστήριξη σε αυτές τις πρακτικές, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Ασκούνται νόμιμα στην Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τον Καναδά, την Κολομβία και σε πέντε πολιτείες των ΗΠΑ (Όρεγκον, Ουάσινγκτον, Μοντάνα, Βερμόντ και Καλιφόρνια).
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού, Γιώργος Αμυράς, ρωτά τον υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Σ. Κοντονή, αν προτίθεται να προβεί στη νομοθέτηση υπέρ της ευθανασίας και της ιατρικά υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, σε ποιο σημείο βρίσκεται ο σχετικός διάλογος της ελληνικής πολιτείας με την Εκκλησία καθώς και αν υπάρχει κάποιος διάλογος μεταξύ Ελλάδας και των υπολοίπων κρατών-μελών της Ε.Ε. σχετικά με τη δημιουργία ενός κοινού θεσμικού πλαισίου.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΘΕΜΑ: Η Ευθανασία στην Ελλάδα
Η ευθανασία και η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία κερδίζουν σταδιακά νομικό έδαφος στην Ευρώπη και την Αμερική. Πάνω από το 70% των θανάτων με ευθανασία ή υποβοηθούμενη αυτοκτονία αφορούν σε καρκινοπαθείς.
Στην ευθανασία είναι ο γιατρός, ο οποίος ενεργά θέτει στη ζωή του ασθενούς με τη χορήγηση του κατάλληλου φαρμάκου, ενώ στην ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία τα θανατηφόρα φάρμακα δίνονται ή συνταγογραφούνται από τον γιατρό, αλλά τα παίρνει μόνος του ο ασθενής. Ασκούνται νόμιμα στην Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τον Καναδά, την Κολομβία και σε πέντε πολιτείες των ΗΠΑ (Όρεγκον, Ουάσινγκτον, Μοντάνα, Βερμόντ και Καλιφόρνια). Στη Δυτική Ευρώπη, η κοινή γνώμη εμφανίζει αυξανόμενη υποστήριξη σε αυτές τις πρακτικές, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Η ηθική της ευθανασίας συνεχίζει να παραμένει ένα επίμαχο ζήτημα, διεθνώς. Παρόλα αυτά, όλο και περισσότερες χώρες εξετάζουν τη νομιμοποίησή της, υπό προϋποθέσεις.
Στην ελληνική έννομη τάξη δεν υπάρχουν συγκεκριμένες ρυθμίσεις που να αναφέρονται στα δικαιώματα του ανιάτως πάσχοντος και στις αντίστοιχες υποχρεώσεις του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού σχετικά με την ευθανασία. Ως εκ τούτου, η εξέταση του θέματος της ευθανασίας γίνεται με βάση τις συναφείς συνταγματικές διατάξεις, τις διατάξεις της Σύμβασης περί Βιοϊατρικής (Σύμβαση του Οβιέδο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και της Βιοϊατρικής το 1997, η οποία κυρώθηκε στην Ελλάδα με το Ν.2619/1998) και τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.
Αφενός, η Σύμβαση του Οβιέδο αναφέρεται ρητώς στη συναίνεση του ασθενούς θεωρώντας τη βασική προϋπόθεση που δικαιολογεί κάθε επέμβαση στο πεδίο της υγείας και υψίστης σημασίας ως εργαλείο, μέσω του οποίου εκφράζεται η ελεύθερη και αυτόνομη βούληση του ατόμου περιορίζοντας τις πατερναλιστικές επεμβάσεις από πλευράς ιατρικών λειτουργών.
Οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα αφετέρου, αναφέρονται στην ανθρωποκτονία με συναίνεση ή αλλιώς ανθρωποκτονία με οίκτο δημιουργώντας σύγχυση στην ερμηνεία της διάταξης καθώς δεν είναι ξεκάθαρο αν μιλά για ευθανασία. Επιγραμματικά, ο ΠΚ φαίνεται να θεσπίζει μια νομική υποχρέωση της ζωής, η οποία είναι καταφανώς ασυμβίβαστη με το συνταγματικό μας πολιτισμό και πιο συγκεκριμένα με την αυτονομία του προσώπου.
Όσον αφορά στις συνταγματικές διατάξεις, το Σύνταγμά μας κατοχυρώνει στο άρθρο 5§1 το δικαίωμα του ατόμου να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του, δικαίωμα που αποτελεί εξειδίκευση και συγκεκριμενοποίηση της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (άρθρο 2§1 Σ). Μέσω αυτού του δικαιώματος σε συνδυασμό με το άρθρο 57 του Αστικού Κώδικα, προστατεύονται όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες, με τις οποίες ο άνθρωπος ολοκληρώνεται και εκφράζεται ως προσωπικότητα.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, δεν υπάρχουν σαφείς νομικές εκφάνσεις του «δικαιώματος» στο θάνατο, όπως η ευθανασία και στην Ελλάδα του 2017 φαντάζει ως επιστημονική φαντασία.
Κατόπιν των ανωτέρω,
Ερωτάται ο Υπουργός:
1. Προτίθεστε να νομοθετήσετε υπέρ της ευθανασίας και της ιατρικά υποβοηθούμενης αυτοκτονίας;
2. Σε ποιο σημείο βρίσκεται ο σχετικός διάλογος της ελληνικής πολιτείας με την Εκκλησία;
3. Υπάρχει διάλογος μεταξύ της Ελλάδας και των υπολοίπων κρατών-μελών της Ε.Ε. σχετικά με τη δημιουργία ενός κοινού θεσμικού πλαισίου;
Ο ερωτών Βουλευτής
Αμυράς Γεώργιος - Β΄Αθήνας
