Νέος πρόεδρος στις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ. Νέος ισχυρότερος άνθρωπος του πλανήτη. Νέος πολιτικός με εξαγγελίες για ριζοσπαστικές αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Αν αυτές πραγματοποιηθούν, έστω και στο ελάχιστο, θα αφορούν πολλούς και με διαφορετικό τρόπο. Αφορούν φυσικά κι εμάς. Σε τι βάθος και έκταση; Το γνωρίζουμε; Ψυχανεμιζόμαστε; Το αντιμετωπίζουμε τουλάχιστον σοβαρά;
Ας πάρουμε μια γεύση λίγων χαρακτηριστικών παραδειγμάτων: Ο κ. Τραμπ μίλησε για επανεξέταση της συμμετοχής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. Είπε πως αυτό είναι πλέον ξεπερασμένο και πως η χώρα του κακώς καλύπτει το 75% των δαπανών του, ενώ τα περισσότερα κράτη-μέλη του με πολύ μικρή οικονομική συμμετοχή ωφελούνται από την πυρηνική προστατευτική ομπρέλα του. Γενικά, αυτό σημαίνει αλλαγές σε παγκόσμιες ισορροπίες, μετατοπίσεις ισχύος σε ορισμένες περιοχές και αναταράξεις στο εσωτερικό κρατών. Ειδικά για εμάς, αυτό σημαίνει τι;
Ο κ. Τραμπ αναρωτήθηκε γιατί να μην αφεθούν φίλες χώρες των ΗΠΑ, όπως η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα, η Σαουδική Αραβία, να αποκτήσουν το δικό τους πυρηνικό οπλοστάσιο και να αναλάβουν οι ίδιες την άμυνά τους.
Γενικά αυτό σημαίνει εκ των πραγμάτων κατάργηση της Συνθήκης Μη Διασποράς Πυρηνικών Οπλων (ΝΡΤ). Δηλαδή νέο ξεκίνημα δρόμου πυρηνικών εξοπλισμών με πολλούς μνηστήρες, και συγχρόνως πλήρη κατάρρευση της υποχρέωσης των πυρηνικών δυνάμεων για αφοπλισμούς.
Ειδικά για εμάς, αυτό σημαίνει τι;
Ο κ. Τραμπ αναφέρθηκε σε κατάργηση της πυρηνικής συμφωνίας των 6 ισχυρών με το Ιράν και στην επαναφορά των εις βάρος του Ιράν κυρώσεων. Χωρίς καμία άλλη αναφορά στην επόμενη ημέρα.
Γενικά αυτό σημαίνει επανενεργοποίηση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος και επανεμφάνιση της πιθανής στρατιωτικής διάστασής του (possible military dimension). Αμεση συνέπεια, η έναρξη αντίστοιχων σε μέγεθος και τελικό στόχο πυρηνικών προγραμμάτων από τις ανταγωνιστικές δυνάμεις. Σαουδική Αραβία, Τουρκία, ίσως και Αίγυπτος. Επιπλέον, η δυναμική επίδειξη του ηγετικού ρόλου του Ισραήλ στην περιοχή θα είναι λογικό επακόλουθο, με ό,τι αυτό σημαίνει. Ειδικά για εμάς, αυτό σημαίνει τι;
Μέσα σ' αυτό το παγκόσμιο νέφος εκπλήξεων, ας μην ξεχνάμε ειδικά εμείς ότι θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τη σημασία του μεγάλου ενδιαφέροντος και αντίστοιχων επενδύσεων της γειτονικής μας Τουρκίας σε τομείς στρατηγικής σημασίας. Πολεμική βιομηχανία, τεχνολογία του διαστήματος, ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων και κυρίως στο μεγαλεπήβολο πυρηνικό της πρόγραμμα.
Επίσης, κάποιες σχετικές διακρατικές συμφωνίες της έχουν αξιοσημείωτες ιδιαιτερότητες. Οπως η προσεγμένη αδιαφάνεια σε δύο συμφωνίες της με την Κίνα και οι «παράξενες» προβλέψεις στις πυρηνικές συμφωνίες της με τη Ρωσία και την Ιαπωνία. Ολα αυτά για εμάς σημαίνουν τι;
Είναι βέβαιο ότι κάποιοι δημόσιοι λειτουργοί στον τόπο μας, όπως και αρκετοί εξέχοντες ακαδημαϊκοί και εμπειρογνώμονες, παρακολουθούν προσεκτικά τις σχετικές εξελίξεις. Το κάνουν από επαγγελματική υποχρέωση ή από προσωπικό ενδιαφέρον, ο καθένας όμως ξεχωριστά και στον τομέα του.
Είναι άγνωστο εάν υπάρχει σήμερα ένα κεντρικό όργανο επιφορτισμένο με τον συντονισμό μιας σειράς εξειδικευμένων δραστηριοτήτων. Ενα όργανο αρμόδιο και ικανό για την ανάπτυξη και συνεχή επικαιροποίηση ενός καθολικού και ενδελεχούς σχεδιασμού (holistic and comprehensive plan) όλων των εθνικών μας απαντήσεων στα πολλαπλά «για εμάς σημαίνουν τι;».
Είναι όμως γνωστό και πολύ ανησυχητικό το ότι δεν υπάρχει στη χώρα μας το θεσμικό όργανο που συνεπικουρεί την εκάστοτε κυβέρνηση στη λήψη αποφάσεων ύψιστης εθνικής σημασίας. Ο θεσμός τον οποίο σύγχρονα κράτη, με λιγότερες και ασθενέστερες εθνικές απειλές, διαθέτουν και λειτουργούν. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
Τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου στο Ζάππειο, το μικρό κόμμα Ποτάμι παρουσίασε μια μεγάλη πρόταση δράσης. Την αδήριτη ανάγκη θεσμοθέτησης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και τη δημιουργία στρατηγικού σχεδιασμού ασφάλειας ως απαραίτητο πλαίσιο αναφοράς του. Ο επικεφαλής του μάλιστα ανακοίνωσε την επικείμενη κατάθεση της τεκμηριωμένης νομοθετικής πρότασης στη Βουλή.
Αποτέλεσμα απογοητευτικό. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, παρά τη σαφή παρότρυνση του οξυδερκούς συντονιστή της συζήτησης, δημοσιογράφου κ. Παύλου Τσίμα, για σχολιασμό και τοποθέτηση των συνομιλητών πάνω στη συγκεκριμένη πρόταση.
Οι μεν πολιτικοί μας δεν φάνηκαν πρόθυμοι να υιοθετήσουν την πρόκληση του εισηγητή, πρέσβη ε.τ. κ. Γιώργου Κακλίκη. Προχώρησαν σε πολιτικές αναλύσεις και διατύπωση ευχών.
Οι δε εκλεκτοί ακαδημαϊκοί μας προχώρησαν σε εξαιρετικές αναλύσεις, αλλά δεν αναφέρθηκαν στη σημαντική πολιτική πρόταση του Ποταμιού για να δρομολογήσουν την κάλυψη του «πιο επικίνδυνου κενού στην πολιτική ζωή της χώρας».
Τελικά, μήπως αυτοσχεδιάζουμε αφήνοντας τα πράγματα στην τύχη τους και τη χώρα να περπατάει τριτοκοσμικά; Είναι άραγε αυτή η μοίρα που μας αξίζει;
* Ο Παντελής Οικονόμου είνα πρώην ανώτερο στελέχους του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας
