Εδώ και πολλά χρόνια βρίσκεται στο επίκεντρο συζητήσεων και αναλύσεων το σοβαρότατο ζήτημα της αποτέφρωσης των νεκρών, που ενώ για τους λαούς των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών αποτελεί δικαίωμα εδώ και έναν αιώνα, στην χώρα μας παραμένει ζητούμενο. Και ενώ η σχετική νομοθεσία υπάρχει εδώ και μια δεκαετία, δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη ούτε ένα αποτεφρωτήριο, καθώς η Εκκλησία και η βιομηχανία ταφής, που έχει στηθεί εδώ και χρόνια και αποφέρει πολλά χρήματα στους εμπλεκόμενους, αντιδρούν, εμποδίζοντας οποιαδήποτε προσπάθεια.
Παράλληλα, εκκρεμεί η ΚΥΑ για την αποτέφρωση των οστών των νεκρών, κάτι που σήμερα είναι επιβεβλημένο, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης, περίπου 3 εκατομμύρια οστά νεκρών είναι συγκεντρωμένα στα χωνευτήρια των νεκροταφείων. Ο κορεσμός των νεκροταφείων, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα και η οικονομική κρίση, εξαιτίας της οποίας όλο και περισσότερες οικογένειες αδυνατούν να πληρώσουν για την εκταφή και τη φύλαξη των οστών στα οστεοφυλάκια, έχουν ως αποτέλεσμα να ανοίγουν διαρκώς νέα χωνευτήρια, φέρνοντας τα νεκροταφεία στα όρια τους και με σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον.
Ο βουλευτής Β’ Αθηνών με το Ποτάμι, Γρηγόρης Ψαριανός, αναδεικνύει εκ νέου το τεράστιο αυτό ζήτημα, με ερώτησή του στους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Υγείας και Εσωτερικών, με την οποία ζητά να τον πληροφορήσουν τους λόγους, που μια δεκαετία μετά την καταρχήν νομοθετική ρύθμιση οι Έλληνες στερούνται την επιλογή της αποτέφρωσης, το εάν έχει υπολογιστεί το ετήσιο κόστος, που καταβάλουν οι ελληνικές οικογένειες στις χώρες του εξωτερικού όπου καταφεύγουν αναγκαστικά για την αποτέφρωση των οικείων τους, το εάν θα αρθεί ο περιορισμός της ίδρυσης και λειτουργίας αποτεφρωτηρίων αποκλειστικά από τους δήμους και τα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ που αποδείχτηκε σοβαρό εμπόδιο, καθώς επίσης και το τι προτίθεται να κάνει η πολιτεία, ώστε να προχωρήσει νομοθετικά η αποτέφρωση των οστών των νεκρών και να δοθεί, επιτέλους, λύση στο πρόβλημα της οριακής κατάστασης στην οποία βρίσκονται τα κοιμητήρια.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τους Υπουργούς:
α) Περιβάλλοντος και Ενέργειας
β) Εσωτερικών
γ) Υγείας
Θέμα: «Σε οριακή κατάσταση τα νεκροταφεία της χώρας ενώ η καύση νεκρών και οστών παραμένει στα χαρτιά»
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης, περίπου 3 εκατομμύρια οστά νεκρών είναι συγκεντρωμένα σήμερα στα χωνευτήρια των νεκροταφείων.
Στην ήδη επώδυνη εμπειρία της εκταφής έρχεται να προστεθεί και ο κορεσμός των νεκροταφείων, ο οποίος φτάνει δυστυχώς στο σημείο που συχνά το νεκρό σώμα δεν αποσυντίθεται μέσα στον χρόνο που έχει διατεθεί.
Σαν λύσεις προτείνονται η απόθεση των λειψάνων στο χωνευτήριο του νεκροταφείου ή η αναγκαστική παράταση της ταφής, όπου αυτό είναι εφικτό.
Στις μέρες μας, οι συγγενείς των νεκρών που αδυνατούν να πληρώσουν τα οστεοφυλάκια συνεχώς αυξάνονται, με αποτέλεσμα τα χωνευτήρια, δηλαδή τα πηγάδια στα οποία καταλήγουν τα οστά προκειμένου να διαλυθούν, ανοίγουν το ένα μετά το άλλο, με συνέπεια η κατάσταση να είναι πλέον οριακή, ειδικά στα κοιμητήρια των μεγάλων αστικών κέντρων.
Για τους παραπάνω λόγους, η αποτέφρωση των οστών αποτελεί την πλέον σύγχρονη και κυρίως επιβεβλημένη λύση.
Από το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ήδη συνταχθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που προβλέπει την ίδρυση και λειτουργία κέντρων αποτέφρωσης οστών νεκρών, και η οποία θα αποσυμφορήσει τα νεκροταφεία. Η προώθηση της όμως καθυστερεί και αναμένεται να καθυστερήσει κι άλλο μετά την αλλαγή της σύνθεσης της Κυβέρνησης.
Παράλληλα με την προώθηση της καύσης των οστών, ανενεργό παραμένει στην πράξη το θέμα της αποτέφρωσης των νεκρών παρόλο που η σχετική νομοθεσία υπάρχει εδώ και μια δεκαετία. Η αποτέφρωση επετράπη στη χώρα μας το 2006 (Ν.3448/2006, ΦΕΚ 57Α/06) και ένα χρόνο πριν (Οκτώβριος 2015)έγιναν οι τελευταίες ρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου, με απόφαση που υπέγραψε ο τότε Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Πάνος Σκουρλέτης και αφορούσε την διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Ένας άλλος περιορισμός που υπάρχει είναι πως η ίδρυση και λειτουργία των αποτεφρωτηρίων νεκρών επιτρέπεται μόνο από τους δήμους (ή τα νομικά τους πρόσωπα) οι οποίοι μέχρι στιγμής δεν φαίνονται να μπορούν να ξεπεράσουν αποτελεσματικά τις αντιδράσεις, κυρίως εκκλησιαστικών κύκλων, και έτσι η δημιουργία και λειτουργία του πρώτου αποτεφρωτηρίου επί ελληνικού εδάφους να παραμένει στα χαρτιά. Ο ίδιος περιορισμός υπάρχει και στην ΚΥΑ για τα Κέντρων Αποτέφρωσης Οστών Νεκρών.
Επειδή, ένα δικαίωμα που υπάρχει για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο οι Έλληνες συνεχίζουν να στερούνται της επιλογής του καθώς διάφοροι «κύκλοι» - όπως η Εκκλησία αλλά και η βιομηχανία ταφής που έχει στηθεί εδώ και χρόνια και αποφέρει πολλά χρήματα στους εμπλεκόμενους - αντιδρούν και εμποδίζουν οποιαδήποτε προσπάθεια ανέγερσης αποτεφρωτηρίου.
Επειδή, ελλείψει αποτεφρωτηρίου, κάθε χρόνο μεταφέρονται στην γειτονική Βουλγαρία περίπου 4.000 νεκροί με τεράστιο οικονομικό και συναισθηματικό κόστος για τους οικείους τους.
Επειδή, τα χρήματα τα οποία «φεύγουν» στον εξωτερικό θα ενίσχυαν την οικονομία της χώρας μας και τα κρατικά έσοδα - το κόστος μιας αποτέφρωσης στην Βουλγαρία ξεκινά από 1.900 ευρώ -.
Επειδή, οι μονάδες αποτέφρωσης νεκρών δεν έχουν καμία περιβαλλοντική επιβάρυνση καθώς με την τελευταία νομοθετική ρύθμιση υπόκεινται στη διαδικασία των «πρότυπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων» προσδιορίζοντας όλα τα αναγκαία μέτρα και περιορισμούς που πρέπει να εφαρμόζονται με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος.
Επειδή, υπάρχει σοβαρό ζήτημα ρύπανσης του περιβάλλοντος καθώς προκειμένου να μην ανοίγονται περισσότερα χωνευτήρια αποτελεί κοινό μυστικό ότι ρίχνουν σε αυτά χημικά ώστε να διαλύονται γρηγορότερα τα οστά, τα οποία καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των πολιτών.
Επειδή, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί συγγενείς αδυνατούν να πληρώσουν για την εκταφή και τη φύλαξη των οστών στα οστεοφυλάκια.
Επειδή, ο περιορισμός που επιτρέπει την ίδρυση και λειτουργία αποτεφρωτηρίων μόνο από Δήμους και νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ συνιστά «ανάχωμα» για την μη ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
1. Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους μια δεκαετία μετά την σχετική νομοθέτηση, οι Έλληνες συνεχίζουν να στερούνται μια επιλογή που συνιστά ανθρώπινο δικαίωμα και ισχύει εδώ και έναν αιώνα στο σύνολο σχεδόν των Ευρωπαϊκών χωρών;
2. Πότε θα προωθηθεί και θα υπογραφεί η ΚΥΑ για την ίδρυση και λειτουργία κέντρων αποτέφρωσης οστών νεκρών δεδομένης της οριακής κατάστασης που βρίσκονται τα νεκροταφεία;
3. Είναι στις προθέσεις των αρμόδιων Υπουργών να αρθεί ο περιορισμός της ίδρυσης και λειτουργίας αποτεφρωτηρίων νεκρών και οστών αποκλειστικά από τους δήμους και τα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ που αποδείχτηκε σοβαρό εμπόδιο για την τελική υλοποίηση αποτεφρωτηρίων;
4. Είναι εις γνώσιν σας πόσα χρήματα πληρώνουν ετησίως οι ελληνικές οικογένειες στις χώρες του εξωτερικού που καταφεύγουν αναγκαστικά για την αποτέφρωση των οικείων τους και πόσα θα ήταν τα αντίστοιχα εκτιμώμενα οικονομικά οφέλη για την χώρα;
Ο ερωτών βουλευτής
Ψαριανός Γρηγόρης – Β΄ Αθηνών
