Στην ολομέλεια της Βουλής τοποθετήθηκε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού, Σπύρος Δανέλλης, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου: «Αγροτικοί συνεταιρισμοί, μορφές συλλογικής οργάνωσης του αγροτικού χώρου και άλλες διατάξεις».
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
https://youtu.be/8fd3Q3gFucI
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Μισό αιώνα παρά ένα χρόνο, μετά την αποφράδα εκείνη ημέρα, προφανώς δεν κινδυνεύουμε από στρατιωτική δικτατορία, όμως όσο πολιτικό σύστημα και κοινωνία αρνούμαστε αυτογνωσία και συνεννόηση η Δημοκρατία παραμένει ατελής και ευάλωτη.
Και επειδή κιτρινισμός και λαϊκισμός απειλούν και υποσκάπτουν ευθέως και συστηματικά τον κοινοβουλευτισμό οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε το ζήτημα των βουλευτικών συντάξεων, ορίζοντας το στα πραγματικά του πλαίσια.
Και θεωρώ ότι η παρέμβαση του Προέδρου του Σώματος ήταν σε αυτήν την κατεύθυνση. Θέλω να σχολιάσω ένα ζήτημα επικαιρότητας και αναφέρομαι στο νέο χτύπημα της κ. Θάνου.
Και αφού αρέσκεται τόσο πολύ στο να εκτίθεται δημοσίως, αφού έχει το σαράκι της πολιτικής, ας κάνει ό,τι έχουν κάνει και αρκετοί άλλοι δικαστές ή οιονεί δικαστές και εισαγγελείς. Ας πολιτευτεί, αφού απομακρυνθεί βεβαίως από τη Δικαιοσύνη.
Ας αντιληφθεί, επιτέλους, πως το κύρος της πολύπαθης Δικαιοσύνης δεν το υπερασπίζεται χρησιμοποιώντας την επίσημη ιστοσελίδα του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας, για να «καταγγείλει» τα διαπλεκόμενα και όσους την ενοχλούν. Ας έρθουμε όμως στα σημαντικά που πρέπει να μας απασχολούν.
Κυρίες και κύριοι της κυβέρνησης,
Μας προκαλεί έκπληξη το ότι δεν έχετε πάρει κανένα απολύτως μάθημα από τις δοκιμασίες στις οποίες σύρατε την χώρα μόλις πέρυσι τέτοιο καιρό.
Η εικόνα του «σκληρού διαπραγματευτή» δεν πουλάει πλέον. Αυτό που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες είναι η ουσιαστική και με βάθος χρόνου, μεταρρύθμιση του φορολογικού και ασφαλιστικού μας συστήματος.
Είστε βέβαιοι πως το νομοσχέδιο που καταθέσατε εχθές πληροί αυτές τις προϋποθέσεις;
Αν η περίφημη βιωσιμότητα του χρέους αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη βιωσιμότητα της εθνικής μας οικονομίας, η παραγωγή πλούτου και η συνακόλουθη δημιουργία στέρεων θέσεων εργασίας σε ένα σταθερό περιβάλλον, καθιστά τη συνθήκη και ικανή.
Γιατί μετά από έξι χρόνια μνημονίων μπορούμε πλέον να πούμε με βεβαιότητα, ότι ακόμη και αν μας προσέφεραν ολική διαγραφή του χρέους, εμείς θα παραμέναμε εγκλωβισμένοι στον φαύλο κύκλο δημιουργίας ελλειμμάτων και διεύρυνσης του χρέους, με παράλληλη εξάρτηση από τα δανεικά.
Κάπως έτσι ερχόμαστε και στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Οι βασικοί τομείς του αναγκαίου όσο ποτέ εθνικού σχεδίου παραγωγικής ανασύνταξης της χώρας, δεν μπορεί παρά να είναι οι τομείς στους οποίους διαθέτουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα, φυσική προίκα, αναγνωρισιμότητα, εμπειρία, γνώση και δυνατότητες.
Και δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει κανείς, πως ο τομέας της γεωργίας θα έπρεπε να καταλαμβάνει κεντρικό ρόλο, σε ένα τέτοιο σχεδιασμό.
Ωστόσο, εδώ και χρόνια, έχουμε όλοι εξοικειωθεί με την ιδέα μιας ελληνικής γεωργίας που δε μπορεί να συντηρηθεί χωρίς απαλλαγές, ελαφρύνσεις, αποζημιώσεις και πλουσιοπάροχες ενισχύσεις από την Ε.Ε.
Τόσο οι προβαλλόμενοι ως εκπρόσωποι των αγροτών, όσο και οι συλλογικότητές τους, αλλά και η εκάστοτε πολιτική ηγεσία, έχουν την πεποίθηση ότι δεν υπάρχει άλλη λύση για την ελληνική γεωργία, πέρα από την αδιάκοπη εξασφάλιση παροχών προς το γεωργικό τομέα.
Και δυστυχώς αυτό δεν άλλαξε στα χρόνια της κρίσης. Μέρος του προβλήματος διαχρονικά παραμένει και ο συνεργατισμός στον αγροτικό τομέα.
Το συνεταιριστικό κίνημα, παρά τις βαθιές του ρίζες, απαξιώθηκε ακολουθώντας εν πολλοίς την πορεία των πολιτικών κομμάτων.
Η μετατροπή των συνεταιρισμών, πλην λαμπρών εξαιρέσεων σε χώρους επιρροής και εξουσίας και η πρόσδεση τους σε κομματικά φέουδα, τα φαινόμενα κακοδιαχείρισης και κατασπατάλησης πόρων, καθώς και η εκτεταμένη διαφθορά, όπως είναι λογικό, εξαφάνισαν τον συνεργατισμό και τραυμάτισαν σοβαρά τον κοινωνικό ιστό του αγροτικού χώρου. Το ζητούμενο όμως παραμένει, η ισχύς εν τη ενώσει.
Κανένας παραγωγός, όσο ποιοτικό προιόν και αν παράγει δεν διαθέτει επαρκείς γνώσεις, χρόνο και χρήμα, για να κάνει όλα αυτά που χρειάζονται σήμερα, μέσα σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Αν αποξενωθεί από το προιόν του στην πρωτογενή του παραγωγή, μην συνοδεύοντάς το στην αγροδιατροφική αλυσίδα (πιστοποίηση, τυποποίηση, μεταποίηση, προβολή και εμπορία), αποστερούμενος της προστιθέμενης αξίας που αυτό αποκτά, δεν θα είναι επί μακρόν βιώσιμος.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως η νέα ΚΑΠ 2014 – 2020, με πλέγμα κινήτρων και αντικινήτρων προωθεί τις ομάδες και οργανώσεις παραγωγών.
Σήμερα συζητούμε για ένα νομοσχέδιο, το οποίο αντικατοπτρίζει το πως, η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται την ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του αγροτοδιατροφικού τομέα της χώρας.
Διαβάζοντάς το, εύκολα διαπιστώνει κανείς, πως διαπνέεται από μια κρατικιστική αντίληψη που διαπερνά πέρα ως πέρα τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου.
Μια φιλοσοφία που τελικά εμποδίζει την ελεύθερη ανάπτυξη ακριβώς εκείνων των πρωτοβουλιών, που έχει ανάγκη η ελληνική γεωργία.
Γιατί πρέπει να ορίζει για παράδειγμα νομοθετικά το κράτος λεπτομέρειες που αφορούν τον ελάχιστο αριθμό μελών ή τη διάρκεια της θητείας του Συμβουλίου του κάθε συνεταιρισμού ή τον αριθμό των θητειών;
Δεν θα έπρεπε οι συνεταιρισμοί να λειτουργούν και να διοικούνται ανεξάρτητα και με βάση τις προτεραιότητες και τις ιδιαιτερότητες της δραστηριότητάς τους;
Τι περιθώριο αφήνει η ομπρέλα του κράτους στην καινοτομία και στην ανάδειξη νέων μορφών συλλογικής δράσης; Γιατί δεν αφήνετε την ιδιωτική εθελοντική πρωτοβουλία να αναπνεύσει;
Γιατί θα πρέπει δια νόμου και υποχρεωτικά να οργανωθούν δευτεροβάθμιες οργανώσεις, ή να συσταθούν υποχρεωτικά οργανώσεις ανά προϊόν, όταν η κοινοτική πρακτική είναι πολύ πιο ελεύθερη;
Και μάλιστα όλα αυτά, τη στιγμή που δεν προβλέπεται οποιαδήποτε μορφή αντιπροσώπευσης των συνεταιρισμών στο επίπεδο των οργανώσεων της Ε.Ε.
Στην πανίσχυρη COPA – COGECA στις Βρυξέλλες, ποιος θα εκπροσωπεί τον πρωτογενή τομέα της χώρας; Και αν πονάει κεφάλι, κόβουμε κεφάλι, με την κατάργηση της ΠΑΣΕΓΕΣ; Μήπως και για να διαμοιράσουμε τα ιμάτιά της;
Κυρίες και κύριοι της κυβέρνησης φέρνετε ένα νομοσχέδιο που εμφορείται από πλήθος ανερμάτιστων, αντιφατικών, παρεμβατικών και αναγκαστικών διατάξεων.
Ένα νομοσχέδιο – συρραφή, κακών διατάξεων προηγουμένων νομοθετημάτων, οι περισσότερες των οποίων μάλιστα λειτούργησαν σε βάρος των αγροτικών συνεταιρισμών. Ένα νομοσχέδιο ελλιπές.
Ένας νόμος για τους γεωργικούς συνεταιρισμούς - αν βέβαια υποθέσουμε ότι χρειάζεται ένας τέτοιος - δεδομένου ότι μερικά από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα συνεταιρισμών προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. όπου δεν υπάρχει σχετική νομοθεσία, θα έπρεπε να στηρίζεται, μόνο, σε κάποιους γενικούς άξονες, σύμφωνους με τις καλύτερες διεθνείς και κοινοτικές πρακτικές.
Τι πρόβλεψη έχετε κάνει προς την κατεύθυνση ισχυροποίησης των Οργανώσεων Παραγωγών;
Είναι γνωστό ότι οι εν λόγω οργανώσεις - αγροτικοί συνεταιρισμοί στη συντριπτική τους πλειοψηφία - χαρακτηρίζονται από το μικρό μέγεθός τους, το χαμηλό βαθμό οργάνωσής τους, την εξαιρετικά χαμηλή αναλογία της εμπορεύσιμης αξίας της παραγωγής τους, αλλά και από την αδυναμία τους να καρπωθούν μεγαλύτερο μερίδιο προστιθέμενης αξίας στην εφοδιαστική αλυσίδα του αγροδιατροφικού κλάδου.
Από την άλλη πλευρά, το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τη σύσταση και τη λειτουργία τους, με παράλογες οργανωτικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις που συνεπάγονται με τη σειρά τους αυξημένο κόστος παραγωγής, αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους της μη συμμετοχής των παραγωγών. Δεν θα έπρεπε να ενθαρρύνετε τη λειτουργία τους;
Δεν θα έπρεπε να υιοθετηθεί καθεστώς φορολογικών και θεσμικών κινήτρων υπέρ των παραγωγών-μελών τους και υπέρ των ίδιων των Οργανώσεων Παραγωγών; Γιατί δεν επιχειρείτε τη ρύθμιση της ανεξέλεγκτης αγοράς αγροτικών εφοδίων;
Γιατί δεν θεσμοθετείτε ένα παρατηρητήριο τιμών των εταιριών του ολιγοπωλίου που τα εμπορεύονται, ώστε το Υπουργείο να είναι σε θέση να ενημερώνει συστηματικά τους παραγωγούς, όπως συμβαίνει στις άλλες χώρες της Ε.Ε.;
Η επιβάρυνση των εκροών με ΦΠΑ 23% από 13% και αύριο 24% καθιστά μη βιώσιμη, ως μη ανταγωνιστική την ελληνική γεωργία. Υιοθετήστε πολιτικές κινήτρων και αντικινήτρων. Δεν ζητούμε προστατευτισμό που άλλωστε δεν γίνεται.
Γιατί, όμως, δεν ασκείτε καμία παρέμβαση για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που ασκούν οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης τροφίμων.
Θα έπρεπε να υιοθετείται ένα, στοιχειώδες έστω, ρυθμιστικό πλαίσιο, με το οποίο να καταργείται το “πιστωτικό τιμολόγιο έκπτωσης εκ των υστέρων”, που αποτελεί το όχημα του εκβιασμού για την παράλογη άνοδο των τιμών, καθιερώνοντας ένα και μοναδικό τιμολόγιο από τις αλυσίδες λιανικής πώλησης τροφίμων, στο οποίο να ενσωματώνεται η αρχική τιμή και οι εκπτώσεις.
Επιβάλλεται η τήρηση της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας, που είναι ενσωματωμένη στο εθνικό μας δίκαιο και η οποία ορίζει ως μέγιστη προθεσμία πληρωμής των αγαθών τις τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες από την ημερομηνία παραλαβής τους.
Επιπλέον, καμία παρέμβαση δεν ασκείται για την αντιμετώπιση της νοθείας στα τρόφιμα και για τον έλεγχο της “ελληνοποίησης” στα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα, ενώ θα ήταν δυνατή η εισαγωγή διάταξης για την αύξηση του ελάχιστου ύψους των διοικητικών προστίμων κατά τη διαπίστωση της νοθείας, αλλά και τη δυνατότητα άρσης της άδειας λειτουργίας για ένα, ή και δύο χρόνια, σε περίπτωση υποτροπής.
Σκεφτήκατε τη θέσπιση μέτρων πολιτικής αξιοποίησης της γεωργικής γης, διαθέτοντας προς αξιοποίηση εκείνες τις εκτάσεις που δεν διατίθενται για καλλιέργεια, ενώ είναι κατάλληλες;
Παρεμβάσεις, όπως η θέσπιση αντικινήτρων για τη μη αξιοποίηση ιδιόκτητων γεωργικών γαιών, με την επιβολή ενός τέλους σε εκείνους τους ιδιοκτήτες που αποφεύγουν να τη μισθώνουν ή κινήτρων σε επαγγελματίες αγρότες, που είναι μέλη αγροτικών συνεταιρισμών ή και Οργανώσεων Παραγωγών, με τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης εισοδήματος από ενοικιαζόμενα αγροτεμάχια, είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Στηρίξτε την εποχική απασχόληση στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
Εφαρμόστε προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης εποχικών εργατών, σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις επαγγελματιών αγροτών-μελών αγροτικών συνεταιρισμών και Οργανώσεων Παραγωγών, κατά τα πρότυπα αντίστοιχων προγραμμάτων του ΟΑΕΔ.
Στηρίξτε τους κτηνοτρόφους στη μείωση της δαπάνης για ζωοτροφές, που αντιπροσωπεύει, κατά μέσο όρο (2009-2013), το 35% του συνόλου των εισροών στην αγροτική παραγωγή, δίνοντας κίνητρα συμμετοχής τους σε συλλογικά σχήματα.
Σε σχέση με τις αγροδιατροφικές συμπράξεις, τις οποίες ουσιαστικά καταργείτε στερώντας τη χορήγηση των σημάτων ποιότητας.
Έτσι ενισχύετε έναν θεσμό που στην Κρήτη για παράδειγμα, έχει λειτουργήσει με επιτυχία, αναδεικνύοντας, προβάλλοντας και προωθώντας τα ποιοτικά προϊόντα της Κρήτης, την Κρητική διατροφή και κουζίνα και τη Κρητική κουλτούρα;
Μιας καινοτόμου προσπάθειας, που στοχεύει στη διασύνδεση των δύο βασικών πυλώνων της οικονομίας του νησιού, του αγροδιατροφικού με τον τουριστικό;
Είναι φανερό πως δεν παραδειγματίζεστε από την παράλληλη Ελλάδα, η οποία θέλει να εκφραστεί ακόμη περισσότερο και είναι εδώ.
Οι προηγούμενα αναφερόμενες επισημάνσεις αποτελούν μέρος μόνο ορισμένων αναγκαίων ρυθμίσεων που εκκρεμούν, με την υιοθέτηση των οποίων θα ήταν δυνατό να ξεκινήσει μια ουσιαστική και αποτελεσματική συζήτηση για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων που αναστέλλουν, ή και περιορίζουν τις δυνατότητες ανασυγκρότησης και επιχειρηματικής ανάπτυξης των αγροτικών συνεταιρισμών και των Οργανώσεων των Παραγωγών.
Αν αυτές ήταν οι επιδιώξεις του Υπουργείου και είχε προηγηθεί η απαραίτητη διαβούλευση με τους συνεταιριστικούς φορείς, είναι βέβαιο ότι θα είχαμε σήμερα προς συζήτηση ένα σημαντικό σχέδιο νομοθετικής παρέμβασης, χωρίς συρραφές και αναφορές σε προηγούμενα νομοθετήματα τα οποία έχουν καταδικαστεί στη συνείδηση του αγροτικού κόσμου.
Σας είχα επισημάνει κ. Υπουργέ τις ημέρες των μπλόκων, πως ο κ. Πρωθυπουργός καλά έκανε να συνομιλήσει με τους καταληψίες των εθνικών οδών.
Δεν σκέφτηκε όμως ποτέ να ρωτήσει εκπροσώπους της δημιουργικής Ελλάδας για το πώς τα καταφέρνουν ακόμη και στην κρίση. Ποια τα προβλήματα που συναντούν, τι ζητούν, τι προτείνουν.
Αναγνωρισιμότητα, εξωστρέφεια, διαφοροποίηση, επαγγελματισμός, συνεργασία. Προωθούνται αυτά μέσα από το νομοσχέδιό σας;
Ή θεσμοθετείτε υπέρ των φοβικών αντιδράσεων, υπέρ της εσωστρέφειας και του προστατευτισμού; Υπέρ ενός παρελθόντος, που αμετάκλητα έχει μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Είναι δύσκολη η επιχειρηματικότητα, και ως έννοια ύποπτη και δαιμονοποιημένη στην Ελλάδα. Αλλά είναι η μόνη που αποδίδει!
Ευχαριστώ.
Σπύρος Δανέλλης - Ηρακλείου
