του Γιώργου Παυλάκη
Με την έναρξη της κρίσης φάνηκαν δυστυχώς όλες οι δυσλειτουργίες και η ανετοιμότητα του Ελληνικού συστήματος. Μαζί με άλλους Έλληνες της διασποράς, τα προηγούμενα 3 χρόνια είχα την τύχη να συμμετάσχω στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ). Αυτό το οφείλω στην τότε Υπουργό Άννα Διαμαντοπούλου.
Σαν ΕΣΕΤ προσπαθήσαμε δυο πράγματα (προσωπική μου αποτίμηση):
1. Να αντιμετωπίσουμε τις άπειρες δυσλειτουργίες του κρατικού μηχανισμού και να φτιάξουμε ένα στρατηγικό πλάνο για την έρευνα και τεχνολογία που είναι νευραλγικός κεντρικός τομέας της κοινωνίας της γνώσης.
Αυτό το πλάνο υποτίθεται ότι θα ήταν ένα σημαντικό κομμάτι του στρατηγικού πλάνου για την Ανάπτυξη και την έξοδο από την κρίση. Ήδη δημοσιεύτηκε ένα πρώτο προσχέδιο που χρειάζεται δουλειά, και κυρίως χρειάζεται εφαρμογή. Ακόμα και ένα μέτριο σχέδιο είναι καλύτερο από την προχειρότητα, την ανοργανωσιά, και τις παλινδρομήσεις που επικρατούν.
O στρατηγικός σχεδιασμός παραμένει ζητούμενο για την Ελληνική Κυβέρνηση και την κοινωνία.
Αυτή η έλλειψη ξεκάθαρων στόχων και προγραμματισμού, (καθώς και πλάνου εφαρμογής της αποφασισμένης στρατηγικής), είναι ανάγκη να αντιμετωπιστεί.
2. Να δώσουμε λεφτά στη χειμαζόμενη νέα, μορφωμένη, ικανή και προοδευτική Ελλάδα που φυτοζωεί σε πανεπιστήμια, ερευνητικά ινστιτούτα, μουσεία, αλλά και σε επιχειρήσεις. Αυτά ήταν λεφτά από τα Ευρωπαϊκά κονδύλια που κινδύνευαν να χαθούν. Πολλά από τα κονδύλια που καταφέραμε να δώσουμε, κινδυνεύουν ακόμα και σήμερα να ακυρωθούν.
Παρ όλο που έχουμε την καλυτέρα εκπαιδευμένη Ελληνική γενιά στην ιστορία μας, αυτή η γένια χάνεται στη μετανάστευση, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην ανάπτυξη του Ελληνικού χώρου. Σαν μετανάστης ξέρω επίσης καλά το προσωπικό κόστος αυτής της επιλογής. Ο Καζαντζίδης ακόμα μιλάει σ’ εμάς, και θα χρειαστούμε καινούριους Καζαντζίδηδες.
Στο ΕΣΕΤ λοιπόν αποφασίσαμε ότι ήταν και παραμένει σημαντικό να δώσουμε όσα λεφτά μπορούσαμε στην έρευνα, τεχνολογία και καινοτομία για να κρατήσουμε μερικά από τα καλύτερα νέα μυαλά που έχουμε στην Ελλάδα, ελπίζοντας ότι με τη βελτίωση της κρίσης στο (μακρινό δυστυχώς) μέλλον θα ‘χουμε τη μαγιά για να κτίσουμε ξανά τα γκρεμισμένα και να περάσουμε με αξιώσεις στην κοινωνία της γνώσης.
Η θητεία μου στο ΕΣΕΤ μου επιβεβαίωσε ότι:
Η Κρατική δυσλειτουργία είναι Συνειδητό Αποτέλεσμα της δυσλειτουργίας του πολιτικού συστήματος
(Η έλλειψη π.χ., κτηματολογίου στην Ελλάδα είναι συνειδητή επιλογή, δεν είναι αβλεψία, έλλειψη τοπογράφων η αδυναμία να μετρήσουμε τα χωράφια. Είναι συνειδητή επιλογή, που μαζί με χιλιάδες άλλες κρατικές επιλογές διευκολύνει την ανομία και παρανομία).
Η κρίση έδειξε τα λάθη και τις αδυναμίες του πολιτικού συστήματος και της Ελληνικής κοινωνίας γενικότερα
Το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης έφτασε στο τέρμα του και χρειάζεται αντικατάσταση. Το Ποτάμι το’ χει καταλάβει, αλλά πρέπει να δείξει ότι το θέλει και ότι το μπορεί
Χρειάζεται μακρόχρονος σχεδιασμός, κοινωνική συνεννόηση και σταθερές διαρθρωτικές αλλαγές που σημαίνει ξεβόλεμα πολλών
Ένα φερέγγυο Κράτος θα διασφαλίσει ότι το ξεβόλεμα των πολλών δεν θα γίνει ξανά για την προνομιακή μεταχείριση της άρχουσας τάξης, αλλά ότι μελλοντική βελτίωση θα είναι προς όφελος όλων
Θα γίνει αυτό το δημιουργικό ξεβόλεμα που θα βοηθήσει την πρόοδο? Ή το σύστημα θα καταφέρει να επιβιώσει όπως απεγνωσμένα προσπαθεί;
Κι έρχομαι στη διαπίστωση που θέλω να υπογραμμίσω:
Και στραβός ο γιαλός και στραβά αρμενίζουμε
Αφερέγγυο και δυσλειτουργικό πολιτικό σύστημα και κράτος έχει δημιουργήσει στρεβλή Παιδεία και πολιτική παιδεία
Η στρεβλή Παιδεία και εκπαίδευση οδηγεί σε αναπτυξιακό αδιέξοδο. Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας χειροτερεύει.
Τι χρειάζεται να γίνει για να διορθωθεί το σύστημα;
Είναι αναγκαίο ένα καινούριο κοινωνικό συμβόλαιο που να περιλαμβάνει μόνο τους νόμους που μπορούμε και θέλουμε να σεβόμαστε και να εφαρμόζουμε
Και είναι ανάγκη να δράσουμε σε όλα μαζί τα επίπεδα, για να διορθωθούν όσα δεν διορθώθηκαν τόσα χρόνια
Χρειαζόμαστε:
Καλύτερο πολιτικό προσωπικό
Βελτιωμένο και ευέλικτο κράτος
Καλύτερη Παιδεία και εκπαίδευση
Βελτίωση της παραγωγικότητας
Η Ελλάδα πρέπει να στηριχτεί στα πλεονεκτήματα της και να αναδείξει καινούρια:
Εξαγωγικές δραστηριότητες είναι μονόδρομος
Παγκοσμιοποιημένοι τομείς τουρισμού και ναυτιλίας
Εκπαιδευμένο ευέλικτο και προσαρμόσιμο ανθρώπινο δυναμικό
Αναπτυγμένες Υποδομές
Ευκαιρίες για είσοδο η επέκταση σε τομείς ΙΤ, ενέργειας, βιοιατρικής, τροφίμων
Μόνο έτσι έχουμε λεπίδες για είσοδο στην ανεπτυγμένη κοινωνία της γνώσης, στοχευμένη εκπαίδευση, και για μακροχρόνια και καλύτερη ανάπτυξη.