Τα κυτταροστατικά φάρμακα, που χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για χημειοθεραπείες καρκινοπαθών ασθενών, είναι λόγω της φύσης τους εξαιρετικά τοξικά, ενώ ενδέχεται να έχουν μεταλλαξιογόνες και καρκινογόνες επιδράσεις σε υγιείς οργανισμούς.
Στην Ελλάδα υπάρχει η απαραίτητη νομοθεσία, που ρυθμίζει τις σχετικές διαδικασίες χειρισμού τέτοιων φαρμάκων, όπως το ΠΔ 108/1993, που καθορίζει ότι «τα κυτταροστατικά φάρμακα διαλύονται μόνον στο χώρο του νοσοκομειακού φαρμακείου από το προσωπικό που ανήκει σε αυτό». Επίσης, όλα τα νομοθετήματα που ισχύουν, προβλέπουν ότι ο χειρισμός των κυταροστατικών φαρμάκων θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό και σε χώρους ειδικώς και καταλλήλως εξοπλισμένους. Ο καλύτερος τρόπος, για να επιτευχθεί αυτό, είναι μέσω της δημιουργίας μιας κεντρικής μονάδας διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων σε κάθε νοσοκομείο, που θα διαχειρίζεται τέτοιες ουσίες. Παρ’ όλα αυτά, είναι ελάχιστα τα νοσοκομεία που χειρίζονται τα εν λόγω φάρμακα με την παραπάνω εξειδικευμένη μέθοδο. Συνήθως, τα κυτταροστατικά φάρμακα προετοιμάζονται από νοσηλευτικό προσωπικό που και δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις και διακινδυνεύει την υγεία του λόγω της τοξικότητας των φαρμάκων αυτών.
Το Ποτάμι ρωτά το Υπουργό: Πόσα και ποια νοσοκομεία έχουν κεντρικές μονάδες διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων; Προτίθεστε να προχωρήσετε στην δημιουργία κεντρικών μονάδων διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων σε όσα ογκολογικά νοσοκομεία δεν έχουν τέτοια, τουλάχιστον σε πρώτο στάδιο; Σκοπεύετε να προχωρήσετε σε πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού, όπου χρειάζεται, ώστε να στελεχωθούν τα νοσοκομεία που περιλαμβάνουν τέτοιες μονάδες;
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΘΕΜΑ: «Ορθή διαχείριση κυτταροστατικών φαρμάκων»
Τα κυτταροστατικά φάρμακα, που χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για χημειοθεραπείες καρκινοπαθών ασθενών, είναι λόγω της φύσης τους εξαιρετικά τοξικά, ενώ ενδέχεται να έχουν μεταλλαξιογόνες και καρκινογόνες επιδράσεις σε υγιείς οργανισμούς. Η συνήθης πρακτική διεθνώς περιλαμβάνει την προμήθεια βασικών συστατικών και κατόπιν τη δημιουργία των κατάλληλων αναμείξεων ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε ασθενή. Αυτή η διαδικασία απαιτεί συγκεκριμένο χώρο με αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας, την ύπαρξη κατάλληλου εξοπλισμού, αλλά και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό για τον χειρισμό αυτών των φαρμάκων κατά τη διάρκεια διάλυσης (παρασκευής) τους. Η συγκεκριμένη πρακτική ακολουθείται στις ΗΠΑ, την Μ. Βρετανία και πολλές ακόμα ευρωπαϊκές χώρες με πολύ καλά αποτελέσματα.
Στην Ελλάδα υπάρχει η απαραίτητη νομοθεσία, που ρυθμίζει τις σχετικές διαδικασίες χειρισμού τέτοιων φαρμάκων, όπως το ΠΔ 108/1993, που καθορίζει ότι «τα κυτταροστατικά φάρμακα διαλύονται μόνον στο χώρο του νοσοκομειακού φαρμακείου από το προσωπικό που ανήκει σε αυτό». Επίσης, όλα τα νομοθετήματα που ισχύουν, προβλέπουν ότι ο χειρισμός των κυταροστατικών φαρμάκων θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό και σε χώρους ειδικώς και καταλλήλως εξοπλισμένους. Ο καλύτερος τρόπος, για να επιτευχθεί αυτό, είναι μέσω της δημιουργίας μιας κεντρικής μονάδας διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων σε κάθε νοσοκομείο, που θα διαχειρίζεται τέτοιες ουσίες. Παρ’ όλα αυτά, είναι ελάχιστα τα νοσοκομεία που χειρίζονται τα εν λόγω φάρμακα με την παραπάνω εξειδικευμένη μέθοδο. Συνήθως, τα κυτταροστατικά φάρμακα προετοιμάζονται από νοσηλευτικό προσωπικό που και δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις και διακινδυνεύει την υγεία του λόγω της τοξικότητας των φαρμάκων αυτών.
Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί από έρευνες ότι η δημιουργία μιας κεντρικής μονάδας διαχείρισης κυτταροστατικών φαρμάκων μπορεί να επιφέρει τόσο μείωση στον όγκο φαρμάκων που χορηγούνται (10%) όσο και σημαντική μείωση του κόστους για το νοσοκομείο (77.5%) - και κατ’ επέκταση και για τον έλληνα φορολογούμενο - μέσω της ορθότερης διαχείρισης των φαρμάκων, που πολλά από αυτά καταστρέφονται μετά από μια χρήση, λόγω της μη ύπαρξης τέτοιας μονάδας. Στην Ελλάδα ένα από τα νοσοκομεία που ακολουθούν την προβλεπόμενη διαδικασία χειρισμού των κυτταροστατικών φαρμάκων, το νοσοκομείο «Μεταξά», πέραν όλων των άλλων, εξοικονομεί ετησίως 600.000 ευρώ εξαιτίας της ορθής διαχείρισης των κυτταροστατικών φαρμάκων.
Επειδή η δημιουργία κεντρικής μονάδας διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων ακολουθείται ως πρακτική σε πολλές προηγμένες χώρες της Δύσης ως ο ενδεδειγμένος τρόπος χειρισμού αυτών των φαρμάκων,
Επειδή το κράτος πρέπει να μεριμνά για την ασφάλεια των εργαζομένων,
Επειδή στη δεδομένη οικονομική συγκυρία, μια τέτοια αναβάθμιση θα οδηγούσε μεταξύ άλλων και σε εξοικονόμηση πόρων, όπως δείχνει το παράδειγμα του Νοσοκομείου «Μεταξά»,
ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Πόσα και ποια νοσοκομεία έχουν κεντρικές μονάδες διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων;
2. Προτίθεστε να προχωρήσετε στην δημιουργία κεντρικών μονάδων διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων σε όσα ογκολογικά νοσοκομεία δεν έχουν τέτοια, τουλάχιστον σε πρώτο στάδιο;
3. Σκοπεύετε να προχωρήσετε σε πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού, όπου χρειάζεται, ώστε να στελεχωθούν τα νοσοκομεία που περιλαμβάνουν τέτοιες μονάδες;
Ο ΕΡΩΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΡΓΙΩΤΑΣ – ΛΑΡΙΣΑΣ
