20 Σεπτεμβρίου, 2014

Υγειονομικές Δαπάνες και Αξιολόγηση

Τομέας Υγείας.Λ.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ-Δ.ΚΟΝΤΟΠΙΔΗΣ

Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, που οδήγησε το σύστημα υγείας στην χείριστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα είναι η απουσία οικονομικού ελέγχου. Καθημερινά υπάρχουν περιστατικά διαφθορας (χρηματισμού ή καταχρησης δημοσίου χρήματος από εργαζόμενους που κατέχουν θέσεις αυξημένης ευθύνης στο τομέα της υγείας) και αδιαφάνειας σε θέματα προμήθειας ιατροφαρμακευτικού υλικού (παρά την παρουσία της επιτροπής υπηρεσιών υγείας). Επιπλέον, η αποτυχία δημιουργίας μιας αποτελεσματικής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερη επιβάρυνση της δευτεροβάθμιας/τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας, πράγμα που σημαίνει επιπλέον έξοδα σε νοσήλεια και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Και τέλος, η αδυναμία απορρόφησης κονδυλίων και προγραμμάτων χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επίσης, η έλλειψη ενός μηχανισμού αξιολόγησης και καταγραφής των αναγκών του συστήματος υγείας, εντοπίζεται στα παρακάτω παραδείγματα:

  • απουσία παρακολούθησης και καταγραφής ενός δικτύου νοσηρότητας των πιο συχνών χρόνιων παθήσεων
  • κακός καταμερισμός ιατρικού, παραϊατρικού και διοικητικού προσωπικού (αυτό αντανακλάται κυρίως στην μεγάλη έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού)
  • έλλειψη χωροταξικής κατανομής ιατρονοσηλευτικού προσωπικού (κυρίως στην επαρχία και τα νησιά)
  • απουσία προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των ειδικών γιατρών
  • ανύπαρκτες πολιτικές υγείας σε σχέση με την πρόληψη και την προαγωγή υγείας
  • Ανεπαρκής διασύνδεση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα υγείας, ώστε να υπάρχει μια ισορροπία στην ανάπτυξη τους και στις υπηρεσίες που προσφέρουν
  • Παραδείγματα καλών πρακτικών από το εξωτερικό

    Πάλι σαν παράδειγμα καλών πρακτικών ανατρέχουμε στη Σκανδιναβία και πιο συγκεκριμένα στη Σουηδία. Για να μπορέσει η συγκεκριμένη χώρα να χρηματοδοτήσει στοχευμένα το υγειονομικό της σύστημα, έβαλε σε εφαρμογή ένα δίκτυο παρακολούθησης και καταγραφής δεικτών/μεταβλητών, ώστε ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν να χαράζει κάθε φορά τις ανάλογες πολιτικές υγείας. Για παράδειγμα, οι δαπάνες που προορίζει να κάνει το Σουηδικό κράτος για την περίθαλψη των ηλικιωμένων, θα έχουν θετική ανταπόκριση σε δείκτες νοσηρότητας.

    Οι προβλεπόμενες μεταβλητές είναι οι ακόλουθες:

  • η πληθυσμιακή δυναμική
  • η κατάσταση της υγείας του πληθυσμού
  • ο επιπολασμός και η συχνότητα των βασικών ασθενειών (καρκίνος, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδιου, εγκεφαλικά επεισόδια, διαβήτη, άνοια, κ.α.)
  • ο επιπολασμός των δυσκολιών στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής
  • αξιοποίηση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και του ανθρώπινου δυναμικού (πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, εξειδικευμένη ή εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, κατ’ οίκον νοσηλεία,κ.α.)
  • το προσδόκιμο ζωής
  • ο δείκτης QALY (ποιοτικά προσαρμοσμένα χρόνια ζωής)
  • το κόστος της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας συνολικά και ανά κάτοικο σε σταθερές τιμές ανα έτος
  • το συνολικό κόστος της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ανά έτος.
  • Για να προβλεφθούν οι υγειονομικές δαπάνες της Σουηδίας χρησιμοποίησαν τους παρακάτω δείκτες: πληθυσμιακή δυναμική, παράγοντες κινδύνου (παχυσαρκία (ΔΜΣ ≥30), αρτηριακή πίεση, μη φυσιολογική χοληστερόλη, σωματική δραστηριότητα, κ.α.), δείκτες μεταβολής του ΑΕΠ όπως κοινωνικο-δημογραφικοί παράγοντες, υγειονομική ζήτηση και ώρες απασχόλησης).

    Προτάσεις

    Για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε ένα σύστημα υγείας που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πολίτη, χωρίς δυσανάλογο κόστος και αναποτελεσματικότητα, θα πρέπει να θέσουμε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και δημοσιονομικό περιεχόμενο και να αναζητηθούν αντικειμενικές/πεαλιστικές πρακτικές. Προτείνουμε:

    1. παρακολούθηση και καταγραφή δεικτών νοσηρότητα των πιο συχνών χρόνιων νοσημάτων (όπως π.χ. παραγόντες κινδύνου, κοινωνικοί προσδιοριστές και όλες τις πληθυσμιακές ομάδες που χρησιμοποιούν τις δομές του συστήματος υγείας, ανεξαρτήτου ηλικίας, φύλου, εθνικότητας, μορφωτικού επιπέδου και κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης), ώστε ιεραρχηθούν και να αξιολογηθούν οι υγειονομικές ανάγκες, προκειμένου να αναπτυχθούν σχέδια πρόληψης και κατάλληλων παρεμβάσεων, με σκοπό να μειωθούν τα ποσοστά των δεικτών νοσηρότητας, θνησιμότητας των πιο συχνών χρόνιων νοσημάτων και τον περιοριστεί το κόστος (νοσηλείας και θεραπείας αυτών των ασθενών ) και να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας πάνω σε αυτά τα νοσήματα από Πανεπιστημιακά και Ερευνητικά ιδρύματα.
    2. διενέργεια ανοιχτών και απλοποιημένων ηλεκτρονικών διαγωνισμών για όλες τις προμήθειες - θέσπιση αυστηρών πρωτοκόλλων ποιότητας από ανεξάρτητο φορέα.
    3. βελτίωση της παρεχόμενης πρωτοβάθμιας περίθαλψης, δημιουργία κέντρων Υγείας Αστικού τύπου με 24ωρη λειτουργία και στελέχωση με βασικές ειδικότητες, ώστε να μην επιβαρύνονται τόσο τα δευτεροβάθμια κέντρα που είναι και πιο δαπανηρή η περίθαλψη. Να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενημέρωση και πρόληψη τόσο των σωματικών όσο και των ψυχικών νόσων ( π.χ. θέσπιση του θεσμού του σχολικού ψυχολόγου/συμβούλου) καθώς και στην πρόληψη των ατυχημάτων (σε συνεργασία με την πολιτεία)
    4. δημιουργία ειδικών επιτροπών με υπεύθυνο τον διοικητή κάθε νοσοκομείου για την απορρόφηση κονδυλίων και προγραμμάτων χρηματοδότησης για προγράμματα μέσω ΕΕ.
    5. επαναπροσδιορισμός της συνεργασίας ιδιωτικού τομέα με το δημόσιο τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δευτεροβάθμια περίθαλψη με την προοπτική της αξιοποίησης της ήδη υπάρχουσας και αξιόλογης υλικοτεχνικής υποδομής του ιδιωτικού τομέα, όσο και της αύξησης των εσόδων των νοσοκομείων και των φορολογικών εσόδων του κράτους που θα προκύψει από αυτή την συνεργασία.
    6. ίδρυση μιας δομής διαλογής των περιστατικών που δέχεται το κάθε νοσοκομείο για τον περιορισμό δαπανηρών εισαγωγών, με την δημιουργία ξεχωριστών τμημάτων ΤΕΠ τα οποία θα στελεχώνονται στην βάση τους από ειδικούς γιατρούς.
    7. δικαιότερη χωροταξική κατανομή ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στην επαρχία και τα νησιά, σύνδεση με αξιόλογα φορολογικά και οικονομικά κίνητρα και προσαρμογή με τις εποχιακές ανάγκες.
    8. συγχώνευση δομών λόγω γειτνίασης ή και χαμηλής πληρότητας και δημιουργία κέντρων Αναφοράς υψηλής εξειδίκευσης.
    9. επαναφορά αποσπασμένου νοσηλευτικού προσωπικού από διοικητικές θέσεις κατά περίπτωση και άμεση προτεραιότητα στην πρόσληψη νοσηλευτικού προσωπικού για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος υγείας.
    10. ενίσχυση της δομής του ΕΚΑΒ, με ιδιαίτερο βάρος στις ακριτικές περιοχές και τα νησιά (αεροδιακομιδές).
    11. θέσπιση πολιτικής φαρμάκου από το Υπουργείο Υγείας με απόλυτο υπεύθυνο ποιότητας τον ΕΟΦ (διενέργεια αξιόλογων ελέγχων ποιότητας και ισοδυναμίας γεννόσημων φαρμάκων). Απλοποίηση των διαδικασιών για ιατρική έρευνα.
    12. αλλαγή της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά, εξασφάλιση θεραπείας για κάθε χρήστη, αποφυγή κοινωνικού αποκλεισμού.

    διαβάστε επίσης