του Γεώργιου Παναγιωτάκη
Το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο (Ε.Δ.Π.) δεν αποτελεί μόνο φορέα εκπαίδευσης και έρευνας, αλλά βασικό πυλώνα ανάπτυξης για τη χώρα. Τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μια βαθιά κρίση, με αποτέλεσμα συχνά να αμφισβητείται ο ρόλος του. Για την αντιμετώπιση της κρίσης του Ε.Δ.Π. απαιτείται κατανόηση των βασικών προβλημάτων του. Αυτά είναι:
Εξωγενή
Έντονη υποχρηματοδότηση. Φοιτητική μέριμνα. Υφαρπαγή αποθεματικών μέσω «κουρέματος». Μη διορισμοί νέων μελών ΔΕΠ. Ουσιαστική κατάργηση συμβασιούχων καθηγητών. Διαθεσιμότητα διοικητικών υπαλλήλων. Σχέδιο Αθηνά, που παρά την αναγκαιότητα του, έγινε χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό. Ανεξέλεγκτη αύξηση αριθμού εισακτέων. Μετεγγραφές χωρίς σχεδιασμό. Θεσμικό πλαίσιο με έλλειμμα ακαδημαϊκότητας, διαφάνειας, δημοκρατικότητας, σε συνδυασμό με σημαντικά λάθη και ασάφειες.
Ενδογενή
Κομματισμός, ομαδοποιήσεις και στρεβλές συνδικαλιστικές πρακτικές. Έλλειμμα ακαδημαϊκότητας και ανιδιοτελούς προσφοράς. Μη κατανόηση από πολλούς φοιτητές , της αναγεννητικής δύναμης της παιδείας και απογοήτευση σε σχέση με το αβέβαιο επαγγελματικό μέλλον. ΗΗΞΗΞΗΞΗΞΚΞΚΞΚΞΚΞΚΞΚ:
Έλλειμα εξωστρέφειας, διαφάνειας και άρνηση κοινωνικής λογοδοσίας. Μη τήρηση νόμων και κρούσματα παραβατικότητας από μέλη ΔΕΠ, διοίκησης και φοιτητών, με την ανοχή των διοικήσεων. Κρούσματα οικογενειοκρατίας. Συντεχνιακές αντιλήψεις και συχνά έλλειψη οράματος.
Τοπική κοινωνία
Σε αρκετές περιπτώσεις, ιδιαίτερα στα Περιφερειακά Ε.Δ.Π., μερίδιο ευθύνης έχουν και οι τοπικές κοινωνίες. Αντιλαμβάνονται το ρόλο του Πανεπιστημίου σαν οικονομικό τροφοδότη της περιοχής, χωρίς να κατανοούν τον ιδιαίτερο αναπτυξιακό ρόλο του σε θέματα όχι μόνο οικονομικού, αλλά πολιτισμού, αθλητισμού, εθελοντισμού και αειφορίας. Συχνά αρνούνται τη στήριξη του Περιφερειακού Πανεπιστημίου και κυρίως τη στήριξη των φοιτητών αδύναμων οικογενειών από άλλες πόλεις.
Ο τόπος έχει ανάγκη από ένα Δημόσιο Πανεπιστήμιο που θα διεκδικεί μόνιμα και σταθερά την αριστεία στην εκπαίδευση και στην έρευνα. Πανεπιστήμια που θα μπορούν να ανταγωνιστούν τα καλύτερα ξένα πανεπιστήμια και τα πιθανά αυριανά ιδιωτικά πανεπιστήμια. Πρός τούτο, απαιτείται διοικητική ηρεμία, οικονομική σταθερότητα και εργασιακή ειρήνη. Επιπλέον, αξιοποιήση κλασικών «εργαλείων», όπως η εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, η διαφάνεια, ο εσωτερικός διάλογος, η εξωστρέφεια, οι αρμονικές σχέσεις με τα αρμόδια υπουργεία και την τοπική κοινωνία και τέλος η ύπαρξη οράματος και σαφών στόχων.