Το επίπεδο της της «πρωτογενούς» ή «βασικής» έρευνας στην Ελλάδα, είναι μάλλον χαμηλό: ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν την διεύρυνση του 2004, η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία στην παγκόσμια απήχηση της έρευνας που γίνεται στην χώρα (www.scimagojr.com). Συνολικά, πέρα δηλαδή απο φωτεινές εξαιρέσεις, η Ελλάδα παράγει ποσοτικά λίγη πρωτότυπη γνώση, χαμηλής απήχησης.
Για οποιονδήποτε λογικό ιδιώτη, ο κίνδυνος της επένδυσης στην πρωτογενή έρευνα είναι τεράστιος. H πραγματικά πρωτότυπη έρευνα (χωρίς εμφανή εφαρμογή στην αρχή της) ξεκινάει σχεδόν πάντα από ακαδημαϊκά εργαστήρια με κρατική χρηματοδότηση. Το διαδίκτυο, η μηχανή αναζήτησης της Google, η χρήση της πλατίνας και των αντισωμάτων στην αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καρκίνου, η κατανόηση της δομής και η αποκρυπτογράφηση της αλληλουχίας του DNA, έχουν ένα κοινό: ξεκίνησαν με κρατική χρηματοδότηση σε κρατικά εργαστήρια και Πανεπιστήμια.
Η βασική έρευνα, και η κρατική της χρηματοδότηση τόσο σε επίπεδο υποδομών όσο και σε επίπεδο ερευνητικών προγραμμάτων, είναι αναγκαία για δύο λόγους: Πρώτον, για να υπάρξει ανταγωνιστική «εφαρμοσμένη» και «μεταφραστική» έρευνα, με την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (ανταγωνιστικά πακέτα πνευματικής ιδιοκτησίας, ίδρυση εταιριών τεχνοβλαστών, κτλ). Δεύτερον, για την διδασκαλία και εκπαίδευση υψηλού επιπέδου επαγγελματιών και νέων επιστημόνων, μια και κατά κανόνα οι τεχνολογίες στην πρωτογενή έρευνα, μεταφέρονται αργότερα στην εφαρμοσμένη, στη βιομηχανία, στα νοσοκομεία και αλλού.
Η δημιουργία ενός δυναμικού και ανεξάρτητου οργανισμού, με ρόλο στον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, την αξιολόγηση και την χρηματοδότηση της έρευνας, και με κεντρικό ρόλο την υποστήριξη των «άριστων», είναι το πρώτο βήμα. Ένα σαφέστερο νομικό πλαίσιο για τον ρόλο των μετα-διδακτορικών ερευνητών, η ελάφρυνση της γραφειοκρατίας κατά την εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων, και η ολοκλήρωση της στενής σύνδεσης Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ινστιτούτων, με ευέλικτες δομές που επιτρέπουν την ενασχόληση μελών και των δύο ιδρυμάτων με την βασική έρευνα και διευκολύνουν την συμμετοχή των φοιτητών σε αυτήν, είναι κάποιες από τις επόμενες επιθυμητές ενέργειες.