Ερώτηση προς τον Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων κατέθεσαν σήμερα οι Βουλευτές του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής) και Νίκος Ορφανός (Β Πειραιά) σχετικά με τα εντεινόμενα προβλήματα χρηματοδότησης των ελληνικών πανεπιστημίων.
Ερώτηση προς τον Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων κατέθεσαν σήμερα οι Βουλευτές του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής) και Νίκος Ορφανός (Β' Πειραιά) σχετικά με τα εντεινόμενα προβλήματα χρηματοδότησης των ελληνικών πανεπιστημίων.
Η πρόθεση του Υπουργού να καταργήσει αφενός τη διάταξη για τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, τη θεσμοθέτηση των οποίων έχει προβλέψει (στο άρθρο 58) ο νόμος 4009/2011, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στα ΑΕΙ να αυξήσουν τους πόρους τους και αφετέρου η δήλωση του για «πάγωμα» των μεταπτυχιακών προγραμμάτων με δίδακτρα, εν μέσω κρίσης, είναι σαφές πως οξύνουν το οικονομικό πρόβλημα των ιδρυμάτων. Ο Υπουργός φαίνεται πως θέλει ν’ αφαιρέσει από τα ΑΕΙ κάθε δυνατότητα εύρεσης πόρων χωρίς όμως να δίνει ένα εναλλακτικό σχέδιο και τρόπους κάλυψης των οικονομικών αναγκών τους.
Το Ποτάμι στηρίζει την αυτοτέλεια των Ιδρυμάτων, συνάρτηση της οποίας είναι η οικονομική τους ευρωστία και βιωσιμότητα που σκοπό έχει την παροχή υψηλού επιπέδου δημόσιας εκπαίδευσης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων
ΘΕΜΑ: «Όξυνση των προβλημάτων χρηματοδότησης των ελληνικών πανεπιστημίων»
Τα τελευταία πέντε χρόνια η χρηματοδότηση των ελληνικών πανεπιστημίων έχει υποστεί σημαντικές μειώσεις της τάξεως του 60%, οι οποίες σε ορισμένα ιδρύματα είναι ακόμη μεγαλύτερες. Μάλιστα το 2014, το κράτος διέθεσε μόλις 700 εκατομμύρια € έναντι των απαιτούμενων 5 δις €, όπως αυτό αναφέρθηκε στο 12ο συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ.
Τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ) πέραν από πόλοι αριστείας και μοχλοί ενίσχυσης της εξωστρέφειας, αποτελούν για τα ανώτατα ιδρύματα μια σημαντική πηγή εσόδων μέσω της καταβολής διδάκτρων από τους φοιτητές αρκετοί από τους οποίους είναι στελέχη δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών. Συγκεκριμένα, από τα έσοδα ενός μεταπτυχιακού προγράμματος το 10% αποδίδεται στους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), το 25% για κάλυψη λειτουργικών εξόδων του ιδρύματος σχετικών με το ΠΜΣ και το 65% για τις λειτουργικές δαπάνες και αμοιβές του διδακτικού και λοιπού προσωπικού που συμμετέχει στο ΠΜΣ. Εδώ αξίζει να επισημανθεί ότι από τα έσοδα των περισσοτέρων ΠΜΣ προβλέπεται και η χορήγηση υποτροφιών σε συγκεκριμένες κατηγορίες των μεταπτυχιακών φοιτητών τους.
Ο Υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων στη σύνοδο των πρυτάνεων που πραγματοποιήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου, υποστήριξε πως για ιδεολογικούς λόγους τα μεταπτυχιακά προγράμματα δεν πρέπει να έχουν δίδακτρα. Παρά τις αντιδράσεις των πρυτάνεων, σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχει ήδη αναβληθεί η έναρξη πέντε μεταπτυχιακών προγραμμάτων, ενώ παράλληλα, σχεδιάζεται να γίνει η αξιολόγηση όλων των ΠΜΣ και κατόπιν ο ορισμός κριτηρίων βάσει των οποίων ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα θα μπορεί να έχει δίδακτρα.
Ο αριθμός των εισακτέων στα ελληνικά πανεπιστήμια έχει αυξηθεί λόγω και του μεγάλου αριθμού των μετεγγραφών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΕΜΠ στο οποίο την τελευταία πενταετία οι φοιτητές αυξήθηκαν κατά 70%. Έτσι επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο οι ήδη μειωμένοι προϋπολογισμοί των ιδρυμάτων ενώ για φέτος δε σχεδιάζεται κάποια μείωση του αριθμού των εισακτέων καθώς αναμένεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα του 2014.
Την ίδια στιγμή, ο κ. Υπουργός ανακοινώνει πως προτίθεται να καταργήσει τη διάταξη για τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, τη θεσμοθέτηση των οποίων έχει προβλέψει (στο άρθρο 58) ο νόμος 4009/2011. Κύριος στόχος ήταν να δοθεί η δυνατότητα στα ΑΕΙ να αυξήσουν τους πόρους τους εν μέσω οικονομικής κρίσης, εκμεταλλευόμενα αποδοτικότερα την περιουσία τους, με διαφάνεια και κοινωνική λογοδοσία. Οι πόροι των ΝΠΙΔ θα συνέβαλλαν καθοριστικά στην οικονομική στήριξη των εκπαιδευτικών διαδικασιών, θα επέτρεπαν την χορήγηση υποτροφιών σε άριστους φοιτητές με οικονομικές δυσκολίες και θα εξασφάλιζαν την αγορά εργαστηριακής υποδομής και την αναβάθμιση των πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών.
Είναι φανερό πως οι παραπάνω διαφαινόμενες προθέσεις και εξαγγελίες της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων συνιστούν στη δημιουργία ενός ακόμα πιο ασφυκτικού-αρνητικού οικονομικού περιβάλλοντος για τα ΑΕΙ που οδηγεί στην αναμφισβήτητη υποβάθμισή τους και συγχρόνως στη διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης που διαχειρίζεται τα ήδη μειωμένα κονδύλια των ιδρυμάτων με αδιαφάνεια και έλλειψη λογοδοσίας.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Πώς σχεδιάζετε να καλύψετε τις οικονομικές ανάγκες των ΑΕΙ, εξασφαλίζοντας ένα υψηλό επίπεδο στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση;
2) Τι θα γίνει με τους φοιτητές που έχουν προγραμματίσει και οργανώσει τη ζωή τους με άξονα τη συμμετοχή τους στα μεταπτυχιακά προγράμματα, η έναρξη των οποίων έχει αναβληθεί;
3) Υπάρχει κάποιο εναλλακτικό σχέδιο ή χρηματοδοτικός μηχανισμός που θα εξασφαλίζει τα απαραίτητα κονδύλια για την ομαλή λειτουργία των ΑΕΙ της χώρας;
4) Ποιες δομές πρόκειται να αντικαταστήσουν τα προβλεπόμενα ΝΠΙΔ και με ποιον τρόπο θα γίνεται η διαχείριση και αξιοποίηση της περιουσίας των ΑΕΙ;
5) Ποιος είναι ο προγραμματισμός και η μέριμνα του Υπουργείου για το σχεδιασμό και την προκήρυξη πράξεων και προγραμμάτων εντός του νέου ΕΣΠΑ (ΣΕΣ 2014-2020) τα οποία να απευθύνονται στα ΑΕΙ της χώρας;
Οι ερωτώντες Βουλευτές:
Γιώργος Μαυρωτάς - Αττικής
Νίκος Ορφανός - Β' Πειραιά
19 Μαρτίου 2015
