Ομιλία Ελένης Αρβελέρ στο 3ο συνέδριο του Ποταμιού
Δείτε το βίντεο της ομιλίας εδώ:
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας:
Καλησπέρα σας. Η τεχνολογία μου δίνει την ευκαιρία να είμαι μαζί σας ενώ η ηλικία μου την αφαιρεί αυτή την ευκαιρία.
Το κάθε πανεπιστήμιο είναι ο καθρέφτης της ιστορίας της χώρας του, αυτής που το δημιούργησε. Η Ελλάδα δεν είναι Γαλλία. Ας αναρωτηθούμε, λοιπόν, εάν το ελληνικό πανεπιστήμιο μπορεί να γίνει κάποτε απλώς ένα κανονικό πανεπιστήμιο σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Πώς μπορεί να ευοδωθεί η ανόρθωση; Αυτό είναι το μόνο ζητούμενο και αφορά και τις τρεις κατηγορίες που απαρτίζουν την πανεπιστημιακή κοινότητα. Εννοώ τους φοιτητές, τους καθηγητές και τους ερευνητές. Αλλά και την πολιτεία, την κοινωνία στο σύνολό της.
Όσο παράξενο και εάν φαντάζει το ποιόν των φοιτητών εξαρτάται από το ποιόν του δημοτικού σχολείου. Να θυμίσω σχετικά την απάντηση που έδωσε ένας Νομπελίστας των θετικών επιστημών, όταν ρωτήθηκε, ποιο από τα τόσα πανεπιστήμια, όπου φοίτησε, είναι το καλύτερο.
Μετά από ώριμη σκέψη απάντησε: το νηπιαγωγείο. Εκεί μου έμαθαν να πλένω τα χέρια μου πριν από το φαγητό. Εκεί μου έμαθαν να μην παίρνω τα παιχνίδια του διπλανού. Εκεί μου έμαθαν ποιοι είναι οι κανόνες του παιχνιδιού. Τέλος, εκεί μου έμαθαν το βασικότερο θα έλεγα, να δίνω το χέρι μου στο άλλο παιδί, για να περάσουμε μαζί στο απέναντι πεζοδρόμιο.
Να πω ποιοι είναι οι βασικοί γνωστικοί κώδικες, που πρέπει να εφαρμόζονται από την πρώτη κιόλας βαθμίδα. Ένα. Να μάθει το παιδί τέλεια τη μητρική του γλώσσα.
Δεύτερο. Να μάθει το παιδί επίσης τέλεια μια ξένη γλώσσα.
Τρίτον. Να μάθει να εντρυφήσει λίγο στα βασικά καλλιτεχνικά πράγματα.
Τέταρτο. Να καταλάβει τον επιστημονικό κώδικα. Ποιος είναι ο επιστημονικός κώδικας, τα μέτρα, τα σταθμά, η αριθμητική και το σπουδαιότερο, να μην ξεχνάει το παιδί ότι το σώμα του είναι αυτό που του επιτρέπει και υγεία και ευτυχία και γνώση.
Να μην ξεχνάμε ότι ο πανεπιστημιακός χώρος είναι ένας χώρος εργασίας και απαιτεί να είναι σεβαστός από όλους. Να το πω διαφορετικά. Φτάνει η κωμωδία του ασύλου.
Να πω εδώ ότι η επίδειξη μιας ταυτότητας φοιτητικής θα βοηθούσε να ξεκαθαρίσουν οι διάφοροι επισκέπτες οι οποίοι δεν είναι φοιτητές μέσα στα πανεπιστήμια; Αυτό γίνεται στη Σορβόννη. Δεν ξέρω, εάν μπορεί να εφαρμοστεί και εδώ.
Τέλος η μεγάλη δύναμη των πανεπιστημίων εκφράζεται διεθνώς από τη δικτύωση με συναφείς οργανισμούς ελληνικούς ή ξένους. Απαραίτητη η εξωστρέφεια.
Η οργάνωση θερινών σεμιναρίων για ξένους φοιτητές ενδείκνυται σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που είναι γνωστή και θαυμαστή για το φυσικό κάλλος και για τον αρχαιολογικό της πλούτο.
Επισημαίνω, τελειώνοντας, ότι κανένα από τα προτεινόμενα αυτά μέτρα δεν απαιτεί υπέρμετρο κόστος. Φτάνει η αλλαγή νοοτροπιών και η απαγκίστρωση από χρόνιες αγκυλώσεις.
Αν το Υπουργείο Παιδείας ονομαζόταν αυτό που πραγματικά είναι, δηλαδή Υπουργείο Δημόσιας Εκπαίδευσης, ίσως τότε οι εκάστοτε Υπουργοί να μην είχαν τον καθόλα καταστροφικό, θα έλεγα, οίστρο για μεταρρύθμιση.
Και μια ερώτηση τελειώνοντας. Γιατί φοβάται η Ελλάδα την ιδιωτική ανωτάτη εκπαίδευση; Αναλογίστηκαν οι κυβερνώντες ότι με αυτό τον τρόπο οδηγούν στο εξωτερικό φοιτητές, που έχουν την οικονομική δυνατότητα και όταν επιστρέφουν είναι αυτοί, οι οποίοι συγκριτικά απαξιώνουν κατά κάποιο τρόπο τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Όλες αυτές οι σκέψεις δεν αποσκοπούν σε λύσεις των χρονίων παθήσεων – θα έλεγα – της ελληνικής εκπαίδευσης, αλλά ίσως μπορούν να προβληματίσουν κάπως και κάποτε αυτούς, που διαχειρίζονται τα δύσκολα προβλήματα της εκπαίδευσης, που συνηθίζουμε να λέμε παιδεία.
