27 Φεβρουαρίου, 2016

Σπύρος Λυκούδης

Αγαπητοί σύνεδροι

Αγαπητές φίλες και φίλοι

Πριν από δυο χρόνια ο Σταύρος Θεοδωράκης με έναν κύκλο φίλων του πήρε την πρωτοβουλία να ξεκινήσει ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, ένα πολιτικό κίνημα για τη Δικαιοσύνη, την Εργασία και την Παιδεία. Τόλμησε εκεί που δεν τόλμησαν άλλοι. Κάλυψε ένα σημαντικό κενό στην πολιτική ζωή της χώρας, που μέσα στη δίνη της κρίσης και την απαξίωση του πολιτικού συστήματος αναζητούσε το νέο και το άφθαρτο, το λογικό και το μεταρρυθμιστικό.

Η κοινωνία, οι πολίτες επιβράβευσαν την προσπάθεια αυτή. Την καλοδέχτηκαν. Στις ευρωεκλογές του 2014 ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ συγκέντρωσε πάνω από το 6% της ψήφου. Τα νερά του, διαυγή και ήρεμα άρχισαν να διαποτίζουν τη δημόσια σκηνή και το δημόσιο λόγο. Συνέρευσε στις γραμμές του αξιολογότατο επιστημονικό και πολιτικό δυναμικό. Οι επεξεργασίες, οι θέσεις και οι προτάσεις του άρχισαν να γίνονται αντικείμενο προσοχής από όλο το πολιτικό φάσμα. Μπήκε γρήγορα στα δύσκολα, λίγους μήνες μπροστά βρέθηκε σε νέες σημαντικές πολιτικές υποχρεώσεις χωρίς να έχει προηγηθεί ο αναγκαίος διαθέσιμος χρόνος για οργάνωση και για μεγαλύτερη πολιτική ωρίμανση. Έπρεπε να δοθεί η μάχη των εκλογών τον Ιανουάριο του 2015.

Σε αυτή τη φάση, λίγους μήνες μετά την ίδρυσή του συναντηθήκαμε με τον Σταύρο και ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ.

-Εμείς οι ΜΕΤΑρρυθμιστές της Αριστεράς που πριν από λίγο, τον Οκτώβριο του 2014 είχαμε εξαγγείλει τη δική μας Πολιτική Κίνηση.

-και εγώ με τη συγκεκριμένη πολιτική μου διαδρομή στην Ανανεωτική Αριστερά

Σφίξαμε τα χέρια της συνεργασίας με τον Σταύρο μπροστά στην Παλιά Βουλή.

Συναντηθήκαμε στην κοινή μας πεποίθηση ότι συμμεριζόμασταν κοινές αξίες, κοινούς μεταρρυθμιστικούς στόχους, κοινές επιδιώξεις για την προκοπή του τόπου.

Με τον Σταύρο με συνέδεσε έκτοτε μια ειλικρινής προσωπική και πολιτική φιλία. Παραμένει αλώβητη. Μαζί στα εύκολα. Μαζί και στα δύσκολα. Μαζί στις επιτυχίες και τις αποτυχίες. ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ μας τίμησε και το τιμήσαμε.

Δώσαμε σε σύντομο χρονικό διάστημα με μεγάλη επιτυχία την μάχη των εκλογών του Γενάρη μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες, ιδιαίτερα απέναντι στην ψευδέστατη εθνολαϊκιστική επαγγελία του ΣΥΡΙΖΑ και την αντι-μνημονιακή του πολιτική απάτη. ‘Ήμασταν ειλικρινείς απέναντι στους πολίτες. Δεν τους παραπλανήσαμε. Δεν θωπεύσαμε τις προκαταλήψεις του. Παρουσιάσαμε προτάσεις ριζοσπαστικές, μεταρρυθμιστικές, εφικτές για να βγει η χώρα από την κρίση, για το καλό της κοινωνίας και της χώρας.

Για αυτό και δώσαμε την υπόσχεση τότε, το θυμάστε;

να τα αλλάξουμε όλα χωρίς να γκρεμίσουμε τη χώρα.

Οι πολίτες μας εμπιστεύτηκαν και πάλι με ποσοστό 6%, σημαντικό μεν αλλά όχι επαρκές για να παίξουμε τον ρόλο που επιθυμούσαμε.

Ωστόσο, είμαστε περήφανοι που ως Κοινοβουλευτική Ομάδα ολόκληρο το 2015, με την πολύτιμη και ανεκτίμητη βοήθεια της Γραμματείας μας, των συνεργατών μας και κυρίως την ανιδιοτελή προσφορά των φίλων μας και του επιστημονικού μας δυναμικού είχαμε μια πέρα για πέρα αξιόλογη και αξιοζήλευτη για τις μικρές μας δυνάμεις παρουσία στη Βουλή.

Ακολούθως κληθήκαμε και πάλι να δώσουμε με συνοπτικές διαδικασίες και μια νέα εκλογική μάχη, τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό αλλά όχι καταστροφικό. Χαμηλό ποσοστό για την προσπάθεια που καταβάλαμε και τις δυνατότητές μας. Χαμηλό για τις προσδοκίες μας. Αλλά το ξαναλέω όχι καταστροφικό. Όλοι ανέλαβαν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Πολλές πτυχές της εκλογικής αυτής αποτυχίας υποθέτω πως θα συζητηθούν εδώ στο Συνέδριο.

Γνωρίζετε ίσως τις δικές μου θέσεις. Τη δική μου διάγνωση, για την υποχώρηση αυτή.

Πέρα από την άφθονη λάσπη κυρίως για τον Σταύρο που εκπορεύτηκε από τα υπόγεια της Κουμουνδούρου, πέρα από τις εμφανείς οργανωτικές αδυναμίες, ελλείψεις, σφάλματα εκλογικής τακτικής και παραλείψεις, η πολιτική μου λογική και εμπειρία, η ανάλυση των δεδομένων και της πολιτικής πραγματικότητας με οδηγεί την αναζήτηση αυτή των αιτιών να επικεντρώνω σε 3 κυρίως τομείς, δυστυχώς ακόμα αδιαμόρφωτους στο Ποτάμι:

Στον χαρακτήρα της οργανωτικής συγκρότησης και των διαδικασιών λήψης των αποφάσεων στο κόμμα

Στην πολιτική του ταυτότητα και

Στον στρατηγικό πολιτικό προσανατολισμό του

Δεν πρόκειται να αναπτύξω εδώ την καθοριστική σημασία που εγώ αποδίδω στους παράγοντες αυτούς. Σχετίζονται άμεσα με την ανάλυση του κοινωνικού, ιδεολογικού και πολιτικού περιβάλλοντος και έχουν μονιμότερο χαρακτήρα.

Έχουμε μπει φίλες και φίλοι σε μια δύσκολη φάση και δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες. Τόσο το πρόσφατο εκλογικό μας ποσοστό όσο και η απεικόνιση της απήχησής μας στις εκλογικές προτιμήσεις των πολιτών σε πολλές πρόσφατες δημοσκοπήσεις, κρούουν ηχηρά τον κώδωνα του κινδύνου για το Ποτάμι και τις προοπτικές του.

Κι αυτό πρέπει να σημάνει συναγερμό και να μας προβληματίσει σοβαρά. Όχι για κάποια προσωπική ή συλλογική πολιτική επιβίωση.

Εγώ δεν έχω καμιά προσωπική στρατηγική ούτε με φοβίζουν οι δυσκολίες. Αντιθέτως γνωρίζετε πως και εγώ και οι σύντροφοι και φίλοι μου ΜΕΤΑρρυθμιστές της Αριστεράς, ερχόμαστε από πολύ μακριά. Έχουμε κάνει και άγονα δρομολόγια.

Πρέπει όμως να σημάνει συναγερμός όχι για τον εαυτό μας, αλλά γιατί έχουμε υποσχεθεί στους πολίτες ότι θέλουμε να είμαστε και θέλουμε να παραμείνουμε ΧΡΗΣΙΜΟΙ για την κοινωνία και τη χώρα. Αλλά μια τέτοια χρησιμότητα είναι άνευ αντικρίσματος χωρίς πολιτική ισχύ.

Φίλες και φίλοι,

Αγαπητοί σύνεδροι,

Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσουμε να δούμε με καθαρή ματιά τη δική μας κατάσταση και τις δικές μας προοπτικές είναι να αναλύσουμε με εξίσου καθαρή ματιά τις σημερινές πολιτικές τάσεις και τον χάρτη της διάταξης των πολιτικών δυνάμεων. Δεν είμαστε μόνοι μας στην πολιτική. Δεχόμαστε και επιδράσεις και πιέσεις.

Αγαπητοί σύνεδροι,

εάν θεωρώ αναγκαία μια τέτοια συζήτηση είναι διότι τα Συνέδρια των κομμάτων αποτελούν και πρέπει να αποτελούν κατ’ εξοχήν χώρους και θεσμούς σοβαρής πολιτικής συζήτησης και αποφάσεων. Γι αυτό συνέρχονται. Γι αυτό συγκροτούνται. Όχι για πολιτικό κουτσομπολιό.

Θα ήταν εύκολο για μένα, πιστέψτε με, να απευθυνθώ στο αίσθημα, να κεντρίσω και να συνεγείρω τον ενθουσιασμό μας. Το ίδιο, πιστεύω, ισχύει και για όλους μας εδώ μέσα. Χρειαζόμαστε τον ενθουσιασμό, την πίστη, την αφοσίωση στις αξίες και στις ιδέες μας, το χειροκρότημα και τις ζητωκραυγές, την κινητήρια δύναμη της καρδιάς μας και των πεποιθήσεών μας. Τα έχουμε όλα αυτά απόλυτα ανάγκη.

Αλλά, πάνω από όλα, στη σημερινή δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, χρειαζόμαστε το νου και τη φρόνηση, τη λογική ανάλυση και τις ορθολογικές αποφάσεις.

Δεν είμαι εδώ για να αγορεύσω. Είμαι για να συζητήσουμε μαζί τα προβλήματα.

Γι αυτό θα προχωρήσω, με τη δική σας ανοχή, σε μια σύντομη και συμπυκνωμένη κατά το δυνατόν ανάλυση της πολιτικής κατάστασης, όπως τη βλέπω εγώ, και μέσα σε αυτό το σκηνικό θα προσπαθήσω να τοποθετήσω ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ και τις προοπτικές του.

Αγαπητοί φίλοι,

Η εκτρωματική κι ανίκανη για «δεύτερη φορά» κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΟΑΝΕΛ παραπαίει. Φθίνει. Φθείρεται καθημερινά και φθείρει τη χώρα.

Την παρασύρει στη δίνη νέων αδιεξόδων.

Την οδηγεί σε διεθνή απομόνωση και περιθωριοποίηση.

Την αποξενώνει μεθοδικά από το φυσικό και ασφαλές γεωπολιτικό της περιβάλλον.

Την ωθεί σε νέο φαύλο κύκλο απαξίωσης και παρακμής. Ο νεποτισμός, η κομματοκρατία, η ολοκληρωτική, αυταρχική, καθεστωτική και αντι-δημοκρατική της συμπεριφορά, η αναγόρευση των διαφωνούντων ως εχθρών, όπως κι άλλες πρακτικές νομοθετικής και πολιτικής συμπεριφοράς, ο αριστερός Μακαρθισμός της, υπονομεύουν ουσιαστικές δημοκρατικές κατακτήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου.

Κατά τη γνώμη μου ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει μάλλον να κρατηθεί πάση θυσία στην εξουσία. Γι αυτό κάθε πρόβλεψη για άμεση κατάρρευσή του είναι επισφαλής. Είναι αναγκασμένος να πιεί το πικρό ποτήρι μέχρι τέλος. Όσο αντέξει. Επειδή όμως οι πόρτες προς τα αριστερά του, όπου υπάρχουν πιο γνήσιοι και αυθεντικοί εκφραστές της ελληνικής αριστερής χίμαιρας, που κατηγορούν μάλιστα τους κυβερνώντες ως πολιτικούς απατεώνες, είναι ερμητικά κλειστές, η πολιτική του στροφή προς τον μεσαίο χώρο είναι αναπόφευκτη.

Είμαι όμως επίσης βέβαιος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να μετεξελιχτεί σε κάποιο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, πόσο μάλλον σε ένα κεντρώο μεταρρυθμιστικό κόμμα, όπως πολλά κέντρα ισχύος, στο εξωτερικό και το εσωτερικό, τον παροτρύνουν ή θα εύχονταν. Δεν έχει την απαιτούμενη πολιτική παιδεία και κουλτούρα. Δεν πιστεύει και δεν μπορεί. Παραμένει ένα ακραίο εθνολαϊκιστικό κόμμα λατινοαμερικάνικου τύπου που μετέρχεται πρακτικές της ελληνικής παλαιοκομματικής παράδοσης. Κακέκτυπο της αρχικής περιόδου του ΠΑΣΟΚ. Με άφθονα στοιχεία της παλαιοκομμουνιστικής του καταγωγής. Εκρηκτικός συνδυασμός. Χειρότερα δεν γίνεται.

Στην άλλη άκρη του πολιτικού φάσματος η συντηρητική παράταξη ανασυντάσσεται. Με την εκλογή του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία του κόμματος της Ν.Δ. έγινε δυνατή με την αθρόα προσέλευση στην κάλπη πολιτών που επιθυμούν σφόδρα τη δημιουργία ισχυρού αντίπαλου δέους και σε επίπεδο προσωπικό, αρχηγικό και σε επίπεδο πολιτικών απέναντι σε μια κυβέρνηση που τη θεωρούν άθλια και επικίνδυνη. Το μεταρρυθμιστικό προφίλ που πρόβαλε ο κ. Μητσοτάκης προσέλκυσε «νεο-σύλλεκτους» ψηφοφόρους και συντέλεσε αποφασιστικά στο να υπερκεραστεί η δύναμη του παραδοσιακού κομματικού κατεστημένου. Ωστόσο, οι θέσεις του κ. Μητσοτάκη, που προς το παρόν παραμένουν στο επίπεδο των εξαγγελιών, είναι φανερό ότι δεν αποτελούν πλειοψηφικό ρεύμα μέσα στο ίδιο του το κόμμα το οποίο παραμένει φοβικά αντίθετο σε αλλαγές και μεταρρύθμισεις.

Απομένει να διαπιστωθεί στην πράξη κατά πόσον ο νέος ηγέτης της Ν.Δ. θα καταφέρει να αναμορφώσει ή να μεταμορφώσει το παραδοσιακό αυτό κόμμα του συντηρητικού χώρου. Διότι, όπως δείχνουν και οι πρώτες εσωκομματικές του κινήσεις, το εγχείρημα κάθε άλλο παρά εύκολο είναι και οι ισορροπίες μεταξύ των «εκσυγχρονιστών», των Καραμανλικών, των Δεξιών και άλλων ομάδων εντός του κόμματος και εύθραυστες φαίνονται να είναι αλλά και δυνητικά αμφίρροπες και επισφαλείς, εάν επιχειρηθεί στην πράξη μια σταθερή και ριζικά μεταρρυθμιστική πολιτική κατεύθυνση. Έτσι φρονώ ότι έχουν τα πράγματα.

Είναι, όμως, γεγονός ότι η εκλογή του κ. Μητσοτάκη έσπειρε κατ’ αρχήν ανησυχία στα κόμματα του μεσαίου χώρου, κυρίως στο ΠΟΤΑΜΙ και στο ΠΑΣΟΚ. Επειδή ακριβώς σε μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων του χώρου αυτού η επιθυμία απαλλαγής από τον κ. Τσίπρα και την παρέα του καθώς και η πραγματοποίηση ορισμένων βασικών και αναγκαίων μεταρρυθμίσεων αποτελούν καθοριστικά σημεία αναφοράς της πολιτικής τους επιλογής.

Πάντως είναι φανερό ότι οι πόρτες της Ν.Δ. προς τα δεξιά της είναι κι αυτές ερμητικά κλειστές, ακόμη κι αν ήθελε να κινηθεί αυτοκτονικά προς τα Δεξιά της- και κατά συνέπεια ο μόνος ζωτικός πολιτικός χώρος επέκτασης είναι και πάλι ο μεσαίος.

Κατά συνέπεια, οι σημερινοί δυο ισχυρότεροι πολιτικοί πόλοι έχουν όχι μόνο συμφέρον να κινηθούν, με διάφορες μορφές, προς το κέντρο αλλά και αμοιβαίο συμφέρον στην πόλωση και τον διπολισμό με στόχο την πολιτική άλωση του μεσαίου χώρου και των κομμάτων που τον εκπροσωπούν, επιδίωξη, φυσικά, από τη σκοπιά τους πολιτικά θεμιτή. Το δίπολο μάλιστα Αλέξης-Κυριάκος οδηγεί σε «μονομαχία» μέχρι θανάτου, και θα κυριαρχήσει στα media προσωποποιώντας την πολιτική διαμάχη δυο συνασπισμών εξουσίας. Άλλωστε, ας το επαναλάβω εδώ, τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας περί νέου εκλογικού νόμου εξυπηρετούν απόλυτα τις επιδιώξεις αυτές.

Εάν η ανωτέρω ανάλυση για τη φορά των πολιτικών πραγμάτων είναι σωστή τότε έχουμε να αντιμετωπίσουμε δυο πολύ σοβαρά προβλήματα:
το πρώτο έχει σχέση με τη διακυβέρνηση της χώρας. Τόσο εγώ όσο και ο Σταύρος έχουμε υποστηρίξει - και μας έχουν ακολουθήσει και άλλοι, που αρκετές φορές μας αντιγράφουν – ότι εάν ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να κυβερνήσει οφείλει να το πει δημόσια και να έρθει για να βρούμε από κοινού, όλα τα δημοκρατικά κόμματα Ευρωπαϊκού προσανατολισμού λύσεις από την παρούσα Βουλή. «Χρήσιμους ηλίθιους» ελπίζω να μην βρει. Εμείς δεν πρόκειται να τον συνδράμουμε στην καταστροφική του πολιτική. Μπορεί, βέβαια, να επιλεγεί και η «απόδραση» μέσω νέων εκλογών. Δεν φαίνεται πιθανή εξέλιξη αυτή τη στιγμή αλλά δεν πρέπει και να αποκλειστεί. Γεγονός, πάντως είναι ότι δεν μπορούμε εμείς, με τις σημερινές μας δυνάμεις, να επηρεάσουμε μόνοι μας τις εξελίξεις.

Το δεύτερο και για εμάς σημαντικό και καθοριστικό πρόβλημα είναι το πώς μπορούμε να απαντήσουμε αποτελεσματικά στην πίεση που θα δεχτούμε από τον διαμορφούμενο διπολισμό και που μην έχετε καμιά αμφιβολία ότι θα πάρει άγριες, σκληρές και ίσως βρώμικες μορφές.

Το βασικό Ερώτημα είναι εάν μπορούμε Μόνοι μας να ανταπεξέλθουμε, ή εάν συντεταγμένα και οργανωμένα μπορούμε να πάρουμε ΕΜΕΙΣ τις πολιτικές εκείνες πρωτοβουλίες και να κάνουμε τις σωστές εκείνες κινήσεις ώστε να διασφαλίσουμε τις πολιτικές μας προοπτικές.

Αγαπητοί φίλοι, και τώρα στο δια ταύτα

Έχω επανειλημμένως υποστηρίξει ότι το Ποτάμι έχει το πιο προχωρημένο το πιο σοβαρό, υπεύθυνο και αξιόπιστο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα.

Δεν πάσχουμε εκεί. Αλλού είναι το πρόβλημα.

Δεν αρκούν οι προτάσεις και οι επεξεργασίες. Δεν είμαστε εργαστήριο ιδεών ή όμιλος πολιτικού προβληματισμού. Είμαστε κόμμα που θέλει να αλλάξει την ζωή των πολιτών.

Άρα χρειαζόμαστε πολιτικό σχέδιο. Εναλλακτική πολιτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας και αποσαφήνιση του μπλοκ των δυνάμεων που θα την υποστηρίξει. Άρα τις συμμαχίες μας.

Ας μη γελιόμαστε. Ας μην τρέφουμε ψευδαισθήσεις. Δεν καταφέραμε, μολονότι το αξίζαμε πέρα για πέρα, να αποτελέσουμε πόλο συσπείρωσης και προσέλκυσης δυνάμεων που έχουν απογοητευθεί από τα δυο ισχυρότερα άκρα του πολιτικού φάσματος.

Έχασε Το Ποτάμι δυστυχώς πολύτιμο χρόνο ψάχνοντας να βρει τι ακριβώς είναι. Ταλαντευόμενο ανάμεσα στην επιφανειακή πολιτικά αντίληψη και κατά τη γνώμη μου κοινωνικοπολιτικά αντιεπιστημονική ότι δεν υπάρχει πολιτικός χάρτης Αριστεράς Κέντρου και Δεξιάς και ότι η αντίθεση είναι ανάμεσα σε ένα νεφελώδες παλιό και σε ένα νεφελώδες νέο.

Πρόκειται για γενεσιουργό λάθος του Ποταμιού.

Θα μπορούσε άλλη ώρα να το κουβεντιάσουμε ως θέμα.

Όπως επίσης μπορεί να μην ανταποκρίνονται στις εκρηκτικές ανάγκες της Ελληνικής κοινωνίας, να ψάχνουμε για το αν οι μεταρρυθμίσεις έχουν προοδευτικό πρόσημο ή όχι, αλλά το αν διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν μεταρρυθμιστές στον συντηρητικό χώρο και οπισθοδρομικοί στην Αριστερά.

Ε, δεν καταργεί αυτό και την ύπαρξη των πολιτικών ρευμάτων στις κοινωνίες.

Έτσι δεν κατάφερε το Ποτάμι να προσφέρει στους ταλαντευόμενους και σκεπτόμενους δημοκρατικούς ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου ένα πειστικό πολιτικό στέγαστρο. Ούτε μπορούμε να τρέφουμε την προσδοκία ότι θα το καταφέρουμε στο εγγύς μέλλον. Έχουν μεταβληθεί ριζικά πλέον οι πολιτικές συνθήκες και ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω.

Άκουσα χθες τον Σταύρο να κάνει για πρώτη φορά μια ουσιαστική τομή στον πολιτικό του προβληματισμό και την χαιρετίζω. Να μιλάει για την μεγάλη συνάντηση στον μεσαίο χώρο. Δεν ξέρω αν είναι αποτελεσματικός ο οδικός χάρτης που περιγράφει αλλά αυτή την ώρα μετράει η τομή που γινεται.

Εγώ συγκεκριμενοποιώ την πρότασή μου και με παρρησία και επίγνωση της κατάστασης υποστηρίζω, με πεποίθηση και αυτοπεποίθηση, ότι μόνο η δημιουργία ενός Νέου και Μεγάλου Πολιτικού Σχηματισμού στο Μεσαίο Χώρο, στο ριζοσπαστικό κοινωνικό και πολιτικό Κέντρο, που μπορεί να συγκροτηθεί από κόμματα, δυνάμεις οι οποίες συγκλίνουν στην επιδίωξη κοινών πολιτικών στόχων, για τη Ανασυγκρότηση και ανάταξη της πατρίδας μας μόνο ένας τέτοιος φορέας μπορεί να ανοίξει δρόμους.

Η σημερινή στασιμότητα μας μπορεί ταχύτατα να μεταβληθεί σε άτακτη υποχώρηση και αμελητέα εκλογική απήχηση εάν επικρατήσουν αντιλήψεις κομματικού πατριωτισμού και δυνάμεις αδράνειας. Αν αφήσουμε να λειτουργήσουν οι φοβίες μας μπορεί να μετατρέψουν τα σημερινά δημοσκοπικά προβαδίσματα της Ν.Δ ή του ΣΥΡΙΖΑ σε ανεπίστρεπτα ισχυρά ρεύματα. Θα είναι τότε αργά.

Το Ποτάμι, ως ένα νέο και άφθαρτο κόμμα, με τις δικές του δυνάμεις, με αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στις αξίες, τις πεποιθήσεις και το προοδευτικό μεταρρυθμιστικό του Πρόγραμμα, μπορεί πράγματι να πρωτοστατήσει στη δημιουργία του Νέου και του Μεγάλου. Το έχουν όλοι ανάγκη. Πρωτίστως, το έχει ανάγκη ο τόπος και οι πολίτες που περιμένουν από εμάς κινήσεις που να διασφαλίζουν το δημοκρατικό και ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας. Την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της.

Την έξοδο από την κρίση, το τέλμα και την παρακμή προσφέροντας τον προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό, δημοκρατικό άξονα πολιτικής σταθερότητας χωρίς τον οποίο είναι αδύνατο να κυβερνηθεί η χώρα και να βγει από τα αδιέξοδά της.

Σε μια τέτοια προοπτική το ΠΟΤΑΜΙ μπορεί να συμβάλλει καταλυτικά και καθοριστικά. Το πιστεύω ακράδαντα.

Ας το επαναλάβω όμως καθαρά.

Συντεταγμένα. Συγκροτημένα. Ενωτικά. Όχι ο καθένας από μόνος του.

Με αυτοπεποίθηση στη δύναμη των ιδεών και αξιών μας.

Με νου και γνώση.

Αγαπητοί σύνεδροι,

Πιστεύω ότι το Συνέδριο πρέπει να ενσκήψει στα προβλήματα στα οποία μου δώσατε την ευκαιρία να αναφερθώ, με αυτοπεποίθηση, χωρίς φόβο και πάθος.

Δεν θα πρέπει να αφήσουμε τα πράγματα να εξελιχθούν ερήμην μας και να φτάσουμε σε σημείο μη επιστροφής. Θα είναι τότε πολύ αργά.

Σας ευχαριστώ από την καρδιά μου για την τιμή που μου κάνατε να μιλήσω από το βήμα αυτό.

Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου.

Σχετικά